¿Mi tskoltautik li spatobil koʼontontike?
Kʼalal yichʼoj lajuneb toʼox jabil li Daniele, ipaj ta kanser. Li doktoretik xchiʼuk yutsʼ yalale laj yalik ti chʼabal xa chkol-oe. Pe li Daniele spatoj yoʼonton ti ta xkole. Yuʼun la snop mi chʼie, ta xchanbe skʼoplal ta sventa li kansere xchiʼuk ti stabeuk xpoxile. Oy jun veltae, chbat ox kʼelatuk yuʼun jun doktor ti jaʼ xchanojbe skʼoplal ta sventa taje. Spatoj tajek yoʼonton xchiʼuk smalaoj ti chkʼot li doktore. Pe li doktore laj yal ti mu xuʼ yuʼun xbat skʼel li Daniele, vaʼun li Daniele chibaj xchiʼuk chʼay spatobil yoʼonton. Cham kʼalal echʼ xa ox jayibuk kʼakʼale.
Li doktor ti xchanojbe lek skʼoplal taje, laj yal ti toj jtunel ta jkuxlejaltik li spatobil koʼontontike. Kalbetik skʼoplal liʼe, li jun mol o jun meʼele xuʼ me jal to xkuxi ta skoj ti oy kʼusitik tsots skʼoplal smalaoje, jech kʼuchaʼal mi chkʼot vulaʼanatuk yuʼun junuk yutsʼ yalal ti skʼanoj tajeke o junuk kʼin ti toj tsots skʼoplal chaʼie. Pe kʼalal mi laj xa ox sta skotol taje, mu xa jaluk xkuxi. Jaʼ yuʼun chaʼa, ¿mi tskoltautik li spatobil koʼontontike?
Ep li buchʼutik xchanojbeik skʼoplale chalik ti lek chaʼi jbekʼtaltik mi lek kʼusitik ta jnoptik xchiʼuk mi oy spatobil koʼontontike. Pe mu skotolikuk jech tsnopik taje, yuʼun li junantik li buchʼutik xchanojbeik skʼoplale chalik ti chʼabal sprevail ti xuʼ skoltautik li spatobil koʼontontike xchiʼuk chalik ti mi ip noʼox chkaʼitike mu xuʼ skoltautik mi lek kʼusitik ta jnoptike.
Li ta voʼnee, oy junantik krixchanoetik ti la snopik ti mu xkoltavan li spatobil koʼontontike. Leʼ xa ta sjaymilaluk jabile, xi laj yal jun filósofo griego Aristóteles: «Jaʼ noʼox jun vaychil li spatobil koʼontontike». Ta mas tsʼakale, xi xtoyet laj yal jun jpolitiko americano Benjamin Franklin: «Muʼyuk kʼusi chkoltavan-o mi oy spatobil koʼontontike».
¿Kʼusi xuʼ xkaltik ta sventa li spatobil koʼontontike? ¿Mi jaʼ noʼox jun vaychil ti oy spatobil koʼontontik sventa lekuk xkaʼi jbatike o mi oy srasonal ti jchʼuntik ti xuʼ skoltautik sventa xijmuyubajutik noʼox xchiʼuk ti lek noʼox li jbekʼtaltike?