Jchanbetik li Mukʼta misioneroe
«Jaʼ chanic cʼusi ta jpase jech chac cʼu chaʼal jaʼ ta jchan cʼusi la spas li Cristoe.» (1 COR. 11:1.)
1. ¿Kʼu yuʼun skʼan jchanbetik li kʼusi la spas Jesucristoe?
LI JTAKBOL Pabloe jaʼ la xchanbe li Mukʼta misioneroe, li Jesuse. Jaʼ yuʼun xi laj yalbe li yermanotake: «Jaʼ chanic cʼusi ta jpase jech chac cʼu chaʼal jaʼ ta jchan cʼusi la spas li Cristoe», xi (1 Cor. 11:1). Li Jesús eke laj yalbe yajtakboltak ti akʼo xchanik li kʼusi tspase. Kʼalal laj xaʼox yakʼ lek ta ilel ti bikʼit xaʼi sba kʼalal la spokbe yokike, xi laj yale: «Ti cʼu xʼelan laj cacʼboxuc avilique, jaʼ jech xapasic ec», xi (Juan 13:12-15). Jaʼ jech ek li avie, skʼan jchanbetik Jesús ta kʼusi chkaltik, ta kʼusi ta jpastik xchiʼuk ta jtalelaltik (1 Ped. 2:21).
2. Akʼo mi maʼuk misioneroutik ti biiltasbilutik yuʼun li Jtsop Jbeiltasvaneje, ¿kʼusi skʼan oyuk ta koʼontontik?
2 Li ta yan xchanobile te laj kiltik ti jun misioneroe jaʼ ti buchʼu takbil batel sventa chbat xchol mantale, jaʼ xkaltik, ti chichʼbe echʼel lekil aʼyej li krixchanoetike. Ta sventa taje, li jtakbol Pabloe ep kʼusitik la sjakʼ ti chakʼ jnoptik leke (kʼelo Romanos 10:11-15). Jun li ta sjakʼobiltak taje jaʼ liʼe: «¿Cʼu onoʼox [...] ta xaʼibeic scʼoplal cʼalal muʼyuc buchʼu ta xʼalbune?», xi. Te une, xi laj yal li kʼusi yaloj onoʼox j-alkʼop Isaiase: «Toj cʼupil sba yacan chanovic batel li bochʼo chbat xcholic Lequil Aʼyeje», xi (Isa. 52:7). Akʼo mi muʼyuk takbilutik batel ta namal balumil kʼuchaʼal misionero, xuʼ jech oy ta koʼontontik jcholtik mantal mi ta jchanbetik ti kʼuyelan la xchol lekil aʼyej li Jesuse. Li ta kabteltik ta chol mantal echʼ jabile, 6,957,854 jchol mantaletik la spasik li abtelal «ta spuquel Lequil [Aʼyej]» ta 236 balumil xchiʼuk osiletike (2 Tim. 4:5).
«Laj xa quictacutic comel scotol ti cʼusitic oy cuʼuncutique yoʼ ta jtsʼacliotcutic»
3, 4. ¿Kʼusi laj yikta ta vinajel li Jesuse, xchiʼuk kʼusi skʼan jpastik sventa xi jkʼot ta yajtsʼaklom?
3 Sventa spas yuʼun li yabtel akʼbil ta Balumil li Jesuse, «la scomtsan [skotol], ay spas sba jech chac cʼu chaʼal mozo», laj yikta li xkuxlejal ta vinajele xchiʼuk li kʼupil sba abtelal yichʼoj toʼoxe (Fili. 2:7). Melel onoʼox chaʼa, mi ta jkoʼoltastik xchiʼuk li kʼusitik kiktaojtik voʼotike mi jsetʼuk xkoʼolaj xchiʼuk li kʼusi laj yikta komel Jesuse. Akʼo mi jech, xuʼ me jech jchanbetik mi muʼyuk ta jnaʼtik sutel li kʼusitik oy toʼox kuʼuntik ta slumal Satanase (1 Juan 5:19).
4 Jun veltae, xi laj yalbe Jesús li jtakbol Pedroe: «Cajval, ti vuʼuncutique laj xa quictacutic comel scotol ti cʼusitic oy cuʼuncutique yoʼ ta jtsʼacliotcutic», xut (Mat. 19:27, Ch). Jaʼ jech, kʼalal laj yichʼik takel ta ikʼel sventa tstsʼakliik Jesús li Pedro, Andrés, Santiago xchiʼuk Juane, mu chibuk velta la snopik, la sten komel li stsakob choyike. Laj yikta li yabtelik ta tsak choye, jaʼ baʼyel laj yakʼ ta xkuxlejalik li chol mantale. Jech kʼuchaʼal chal li Evanjelio yuʼun Lucase, xi laj yal li Pedroe: «Cajval, ti vuʼuncutique laj xa quictacutic comel scotol ti cʼusitic oy cuʼuncutic yoʼ ta xajtsʼacliotcutic batele», xi (Luc. 18:28, Ch). Jutuk mu jkotoltikuk li voʼotike muʼyuk bu kiktaojtik skotol li kʼusitik kuʼuntik sventa ta jtsʼaklintik li Cristoe. Li kʼusi la jpastike jaʼ ti mu tsotsuk jkʼoplal laj kaʼi jba jtuktik sventa xi jkʼot ta yajtsʼaklom Jesús xchiʼuk ti xi jkʼot ta yajtunel Jeova ta sjunul koʼontontike (Mat. 16:24). Taje ep me tajmek bendision yakʼojbutik (kʼelo Mateo 19:29). Kʼalal jech oy ta koʼontontik ta jcholtik mantal kʼuchaʼal la spas Cristoe jun me tajmek koʼontontik yuʼun, mas to mi ta jkolta jbatik uni jutukuk, ti akʼo xojtikinik Dios li krixchanoetik xchiʼuk li skʼanben Nichʼone.
5. ¿Kʼusi tspas li epal krixchanoetik ti bu oyik ta yan balumil kʼalal chojtikinik li mantale? Albo junuk skʼelobil.
5 Valmir, jun vinik ti likem ta Brasil ti ch-abtej ta saʼel kʼanal takʼin ta oʼlol batel Suriname, jyakubel toʼox xchiʼuk jmulivajel. Kʼalal jaʼo te oy ta jvokʼ lume, te cholbat mantal yuʼun li yajrextikotak Jeovae. Skotol kʼakʼal lik xchan Vivlia xchiʼukik, ep kʼusitik la sjel ta xkuxlejal xchiʼuk ta anil noʼox laj yichʼ voʼ. Kʼalal laj yakʼ venta ti mu jechuk xkuxlejal kʼuchaʼal chal li kʼusitik xchanoj ta Vivlia ta skoj li yabtele, la xchon li yabtel ta manolajel xchiʼuk ta chonolajele, ti lek toʼox tajmek tspas kanale, xchiʼuk isut batel ta Brasil sventa tskolta li yutsʼ yalal ti akʼo staik li kʼulejal ta mantale. Jaʼ jech, ep ti buchʼutik batemik ta yantik jkʼulej lumetike chikta komel li yabtelike xchiʼuk tsutik batel ti bu onoʼox likemike, sventa chakʼbe yojtikin yutsʼ yalalik xchiʼuk yantik krixchanoetik li kʼusitik xchʼunojik xae. Stekel li jchol mantaletik sventa Ajvalilal yuʼun Dios taje chakʼik ta ilel ti oy ta yoʼontonik ta melel li chol mantale.
6. ¿Kʼusi stakʼ jpastik mi mu xuʼ kuʼuntik xi jbat ti bu chtun tajmek jchol mantaletike?
6 Oy jlom yajrextikotak Jeova ti chbatik ta yan lum ti bu chtun tajmek jchol mantaletik sventa Ajvalilal yuʼun Diose, li yantik noxtoke chbatik ta yan to balumil. Yikʼaluk van mu xuʼ kuʼuntik spasel taje, pe stakʼ onoʼox me jchanbetik Jesús xchiʼuk ti xkakʼtik tajmek persa ti bu kʼalal xuʼ kuʼuntik li ta chol mantale.
Chchapanutik lek li Jeovae
7. ¿Kʼusi chanob vunal oy kuʼuntik sventa jchantik mas li chol mantale?
7 Jech kʼuchaʼal li Jesús ti laj yakʼ lek ta yoʼonton li chapanel akʼbat yuʼun sTote, li voʼotik eke xuʼ xkakʼ lek ta koʼontontik li chanubtasel chapanbil yuʼun Jeova ta jkʼakʼaliltike. Xi laj yal stuk li Jesuse: «Jech tsʼibabil comel ta svunic li jʼalcʼopetique: “Scotolic ta xchanubtasatic yuʼun li Diose”», xi (Juan 6:45; Isa. 54:13). Li avie oy ta jtojolaltik lekil chanob vunetik sventa xchapanel li jchol mantaletike. Ta melel, oy onoʼox van kʼusi jchanojtik jutukuk ta sventa li kʼusitik ch-echʼ ta jujun xemana li ta Chanob vun sventa Kabteltik yuʼun Dios ta jtsobobbailtike. Jech xtok, li prekursoretike xuʼ xbatik ta Chanob vun sventa Abtelal ta Prekursor; li buchʼutik mas xa chanemike oy xa ayemik xchibal velta ta skʼupinel li chanob vun taje. Li moletik xchiʼuk li yajkoltaobbatake xuʼ xbatik ta Chanob vun sventa Moletik xchiʼuk yajKoltaobbatak, sventa xlekub mas li chanubtasel chakʼike xchiʼuk ti kʼuyelan xuʼ skʼel li yermanotakike. Mi chʼabal yajnilik noxtoke, xuʼ xbatik ta Chanob vun sventa Xchanubtasel Jtuneletik, ti chchanubtasatik ta skoltael ta chol mantal li jchol mantaletike. Jech noxtok, epal ermanoetik xchiʼuk ermanaetik ti ch-abtejik ta misioneroale echʼemik ta Chanob vun sventa Vivlia ta Galaad yuʼun Watchtower.
8. ¿Kʼu to yepal sbalil chilik yantik li chanubtasel chakʼ Jeovae?
8 Ep yajrextikotak Jeovae ep kʼusitik yiktaojik komel sventa xbatik li ta chanunetike. Jech kʼuchaʼal liʼe, jun ermano ti Yugu sbie laj yikta komel yabtel sventa chbat ta Chanob vun sventa Xchanubtasel Jtuneletik ta Canadá, yuʼun muʼyuk bu x-akʼbat permiso li bu ch-abteje. «Muʼyuk chopol chkaʼi —xi li ermanoe—; ati lajuk onoʼox yakʼbikun permisoe te van tskʼanik-o chi abtej sventa jtojbeik ta vokol. Pe li avie liʼ oyun sventa ta jtunes jba ta kʼusiuk abtelal ti chi yakʼbun Jeovae.» Jech kʼuchaʼal chkiltike, ep buchʼutik laj yiktaik komel li kʼusitik tsots toʼox skʼoplal chilike, yuʼun jaʼ bat saʼik li chanubtasel chakʼ Diose (Luc. 5:28).
9. Albo junuk skʼelobil ti toj lek li chanubtasel ta Vivlia kʼalal ta sjunul oʼontonal chichʼ pasele.
9 Li chanubtasel lokʼem talel ta Vivliae ta me xakʼ sat kʼalal chkakʼ kipaltik ta sjunul koʼontontike (2 Tim. 3:16, 17). Jech kʼuchaʼal jun kerem ti likem ta Guatemala ti Saulo sbie, ip jutuk ta snopben ivokʼ. Jun smaestra li Sauloe laj yalbe smeʼ ti akʼo mu suj sventa xchan skʼelel vune, yuʼun la jecheʼ tslubtsan li skereme. Jaʼ yuʼun li Sauloe laj yikta chanun akʼo mi muʼyuk bu xchan skʼelel vun. Akʼo mi jech, ichanubtasat ta skʼelel vun yuʼun jun yajRextiko Jeova koliyal li foyeto Akʼbo yipal ta skʼelel xchiʼuk ta stsʼibael vun. Ta sjalile, li Sauloe ichʼi batel tajmek ta mantal, yuʼun lik yetʼes mantaletik ta Chanob vun sventa Kabteltik yuʼun Dios. Jun kʼakʼale, li smeʼe la sta ta chol mantal li smaestra toʼox Sauloe. Laj yalbe ti snaʼ xa skʼelel vun li skereme, li maestrae laj yal ti akʼo xtal kʼelatuk ta yan xemana yuʼun li Sauloe. Kʼalal bat li Sauloe, xi la sjakʼ li maestrae: «Saulo, ¿kʼusi chavakʼ jchan?», xut. Lik skʼelbe jun sparafoal li livro ¿Kʼusi chchanubtasvan ta melel li Vivliae?, vaʼun li maestrae xi laj yale: «¡Mu jchʼun ti voʼot xa yakal cha chanubtasune!», xi. Stsʼanet likel yaʼlel sat li maestrae, vaʼun la smey li Sauloe.
Chanubtasel ti chkʼot ta oʼontonale
10. ¿Kʼusi lekil abtejebal oy kuʼuntik sventa chkakʼtik ta chanel li kʼusitik melel ta Vivliae?
10 Li Jesuse jaʼ laj yakʼ ta chanel li kʼusi la xchan ta stojolal Jeovae xchiʼuk ti kʼusi chal li Chʼul Tsʼibetike (Luc. 4:16-21; Juan 8:28). Jaʼ me jech ta jpastik kʼalal ta jchʼuntik li beiltasel chakʼe xchiʼuk ta sKʼop Dios ta jlokʼestik kʼalal chi jchanubtasvane. Jaʼ me jech koʼol kʼusi chkaltik un xchiʼuk koʼol me li kʼusi ta jnoptike, vaʼun jaʼ me jech ta jtsatsubtastik ti jmoj oyutike (1 Cor. 1:10). Li «jʼabtel ti jun [«tukʼ», NM] yoʼnton [...], ti lec bije» chakʼ talel vunetik lokʼem sloʼilal ta Vivlia sventa tskoltautik ti akʼo koʼol kʼusi xkakʼtik ta chanel ta spʼejel balumile xchiʼuk ti spas kuʼuntik li abtelal ta chol mantale. ¿Mi mu jechuk ti xi jmuyubaj tajmek ta skoj taje? Jlik taje jaʼ li livro Chchanubtasvane, ti lokʼem ta 179 kʼopetike.
11. ¿Kʼusi la spas kʼalal ch-ilin laj yil ants li ermana ta Etiopía ti jaʼ la stunes li livro Chchanubtasvane?
11 Li xchanel Vivlia xchiʼuk li livro Chchanubtasvane xuʼ me tsjelbe stalelal ek li jkontrainvanejetike. Jun prekursora ta Etiopía ti Lula sbie jaʼo yakal xakʼbe chanubtasel ta Vivlia jun ants ti kʼalal jaʼo ch-ilin xa kʼotel yan ants ti jaʼ yutsʼ yalal li buchʼu yakal xichʼ chanubtasele, li antse laj yal ti mu la persauk xchanik li kʼusi yakalik skʼelele. Jun yoʼonton irasonaj xchiʼuk ants li Lulae, sventa taje la stunes jun skoʼoltasobil ta jecheʼ takʼin ti te ta jtatik ta kapitulo 15 yuʼun li livro Chchanubtasvane. Chʼanxi likel li antse xchiʼuk akʼbat xchanik echʼel li livro une. Kʼelavil noxtok, kʼalal ay ta vulaʼal yan velta li Lulae te oy ek li ants taje, la skʼan jun chanubtasel xchiʼuk laj yal ti ta la stoje. Mu ta sjaliluke yakal xa xichʼ chanubtasel oxib velta ta xemana xchiʼuk ep xa tajmek ichʼi ta mantal.
12. Albo junuk skʼelobil ti bu chvinaj ti xuʼ xchanubtasvanik ta kʼusi melel li kerem-tsebetik eke.
12 Li kerem-tsebetik eke xuʼ me skoltaik li krixchanoetik kʼalal tstunesik li livro Chchanubtasvane. Jun kerem ta Hawai ti buluchib jabil yichʼoj ti Keanu sbie, jaʼo yakal skʼelel li livro kʼalal jakʼbat yuʼun jun xchiʼil ta chanun kʼu yuʼun ti muʼyuk bu chbat ta kʼin xchiʼuk li yantik keremetike. Sventa tstakʼbee, li Keanue la skʼelbe li kʼusi chal ta apendise «¿Mi skʼan ta jpastik li kʼinetike?». Vaʼun, la sjambe li saʼobile, la sjakʼbe kʼusi loʼilal ti mas kʼupil chile, vaʼun la slikes jun chanubtasel ta Vivlia. Li echʼ jabil ta sventa kabteltik ta chol mantale, li yajrextikotak Jeovae laj yakʼik 6,561,426 chanubtaseletik ta Vivlia, ep taje jaʼ laj yakʼik-o li livro Chchanubtasvane. ¿Mi yakal cha tunes xchiʼuk avajchanuntak li livro taje?
13. ¿Bu to kʼalal xuʼ lek chkʼot ta pasel ta stojolal krixchanoetik li chanubtasel ta Vivliae?
13 Kʼalal ta jchantik Vivlia xchiʼuk li livro Chchanubtasvane xuʼ me lek kʼusi xkʼot ta pasel ta stojolal li buchʼutik tskʼan tslekubtasbeik yoʼonton Diose. Jun nupul tsʼakal ta Noruega ti prekursor espesialetike la slikesbeik jun chanubtasel ta Vivlia jun nupul tsʼakal ta Zambia xchiʼuk oxvoʼ stsebik. Li nupul tsʼakal taje mu xa skʼan mas yalabik, jaʼ yuʼun kʼalal xchiʼinoj xaʼox yol li antse xchaʼvoʼalik laj yalik ti ta la syalesike. Pe kʼalal skʼan toʼox jayibuk kʼakʼal xbatik ta doktore la xchanik li kapitulo ti bu chal «Kʼelo li kuxlejal jech kʼuchaʼal chil li Diose». Li slokʼol jun neneʼ ta yalajeb meʼile tijbat yoʼonton li nupul tsʼakale, vaʼun la sjel li snopbenike. Chʼi ta mantal xchaʼvoʼalik, kʼalal vokʼ li yolik une, jaʼ jech laj yakʼbeik sbi kʼuchaʼal sbi li ermano ti buchʼu chchanubtasvane.
14. Albo junuk skʼelobil ti kʼusi chkʼot ta pasel yuʼun kʼalal jech ta jpastik ti kʼuyelan chi jchanubtasvane.
14 Jtos stalelal Jesús ti lek xvinaje jaʼ ti skotol onoʼox ora ta spas li kʼusi chale. Kʼuchaʼal yajRextikoutik Jeovae ta jchanbetik ek, lek ta kʼelel li jtalelaltike, jech kʼuchaʼal chakʼ venta epal krixchanoetike. Kalbetik junuk skʼelobil. Jun vinik ta Nueva Zelanda ti lek xaʼi pʼolmal xchiʼuk manolajele, la sjambeik skaro xchiʼuk laj yelkʼanbeik li sportafolioe. Li vinike bat yal ti laj ta j-elekʼe, vaʼun xi albat yuʼun jun polisiae: «Jaʼ noʼox xuʼ xa ta li kʼusi chʼayem avuʼun mi jaʼ jun yajrextiko Jeova la stae», xi. Jech, jun ants yajrextiko Jeova ti tspuk periodikoe jaʼ la sta li portafolioe. Kʼalal laj yichʼ albel li yajval portafolioe, bat li ta sna ermanae, jun yoʼonton tajmek, yuʼun laj yakʼ venta ti muʼyuk bu xchʼay jlik vun ti toj tsots tajmek skʼoplale. Xi laj yal li ermanae «Oy onoʼox ta jba ta sutesel li kʼusitik avuʼune, mas to ti yajrextikoun Jeovae», xut li vinike. Jachʼal to kʼot ye li vinike, yuʼun vul ta sjol li kʼusi albat ta sobe. Jamal ta kʼelel ti chchanbeik Jchanubtasvanej yuʼunik li melel yajtsʼaklomtak Cristoe, yuʼun jech tspasik ti kʼuyelan chal li beiltaseletik ta Vivliae (Heb. 13:18).
Jechuk jpastik ta stojolal krixchanoetik ti kʼuyelan la spas Jesuse
15, 16. ¿Kʼuxi xuʼ xkikʼtik talel li krixchanoetik sventa xchanik li mantale?
15 Jaʼ nopaj-o ta yaʼiel mantal krixchanoetik li stalelal Jesuse. Jech kʼuchaʼal liʼe, li kʼanelal yuʼun xchiʼuk ti bikʼit xaʼi sbae jaʼ isaʼat-o yuʼun li manxoetike. Ta xkʼuxul yoʼonton la skʼoponan xchiʼuk ta slekil yoʼonton la spatbe yoʼonton li krixchanoetike; ep buchʼutik la xpoxta noxtok (kʼelo Marcos 2:1-5). Li voʼotike mu spas kuʼuntik li skʼelobiltak juʼelale, pe stakʼ xi jkʼanvan, bikʼituk xkakʼ jbatik xchiʼuk oyuk xkʼuxul koʼontontik, talelaletik ti jaʼ ta xnopaj-o talel krixchanoetik sventa xchanik li mantale.
16 Ta xkʼuxul yoʼonton ikoltavan jun prekursora espesial ti Tariua sbie, ti jaʼo yakal xchol mantal ta Kiribati te ta balumiletik ti kakal ta nab ti mas nom oyike, ti te xkom ta Pacífico sure. Li prekursora taje kʼot ta sna jun moltotil ti Beere sbie, pe li moltotil taje laj yal ti chʼabal la ta yoʼonton chaʼibe li kʼusi chale. Li prekursorae laj yakʼ venta ti mu x-abtej jlomuk sbekʼtale, vaʼun kʼuxubaj ta yoʼonton. Xi la sjakʼbee: «¿Mi oy avaʼioj junuk velta kʼusi tspas Dios ta sventa li mol-meʼeletike xchiʼuk li buchʼutik ipike?», xut. Laj une la skʼelbe jun-chibuk teksto ta Isaías (kʼelo Isaías 35:5, 6). Labal sba laj yaʼi, li moltotile xi laj yale: «Voʼne xa tajmek yakalun xchanel Vivlia xchiʼuk ti tsvulaʼanun jun misionero ta jrelijione, pe muʼyuk bu kiloj-o liʼe», xi. Lik xchan Vivlia li moltotile, lik chʼiuk ta mantal, vaʼun laj yichʼ voʼ. Akʼo mi oy kʼuk sjalil ti tsatsub to mas li xchamele, li avi une jaʼ oy ta sba tskʼel jun grupo ta namal osil xchiʼuk ta yok chbat xchol mantal ta sjunul li osil ti kakal ta nabe.
Jchanbetik-o me li Cristoe
17, 18. 1) ¿Kʼusi skʼan jpastik sventa xi jkʼot ta lekil jchol mantal? 2) ¿Kʼusi tstaik li buchʼutik tstsakik lek ta mukʼ li yabtelik ta chol mantale?
17 Jech kʼuchaʼal chakʼilan kiltik li kʼusitik kʼupilik sba chkʼot ta pasel ta chol mantale xuʼ me xi jkʼot ta lekil jchol mantal mi ta jchʼiestik xchiʼuk mi chkakʼtik ta ilel jtalelaltik jech kʼuchaʼal Jesuse. Jaʼ yuʼun jchanbetik li Jchanubtasvaneje xchiʼuk ta muyubajeluk me jcholtik mantal.
18 Kʼalal oy jlom kʼotik ta yajtsʼaklom Cristo ta baʼyel sigloe, xi la sjakʼ li Pedroe: «¿Cʼusi ta jtacutic ec?», xi. Xi la stakʼ li Jesuse: «Li bochʼotic tscomtsan snaic, me sbanquiltac, me yitsʼinabtac, me xvixubtac, me yixlaltac, me xiʼmeltac, me smucubtac, me stot, me smeʼ, me xnichʼnab, me yosil, ta scoj ti vuʼun chiyichʼun ta muqʼue, ta stabe ep xqʼuexol. Xchiʼuc ta xcuxiic sbatel osil noxtoc», xi (Mat. 19:27-29). Jaʼ me jech ta jtatik mi jech ta jchanbetik li Jesuse, li Mukʼta misioneroe.
¿Kʼusi cha takʼ?
• ¿Kʼuxi chchapanutik ta xcholel mantal li Jeovae?
• ¿Kʼu yuʼun toj lek ta sventa chol mantal li livro Chchanubtasvane?
• ¿Kʼu yelan xuʼ jchanbetik Jesús ta sventa ti kʼu yelan laj yil li krixchanoetike?
[Lokʼol ta pajina 17]
Mu xchibetuk yoʼonton ibatik li Pedro, Andrés, Santiago xchiʼuk Juan kʼalal itakatik ta ikʼel yuʼun Jesuse
[Lokʼol ta pajina 19]
Li livro Chchanubtasvane jaʼ li vun ti tskoltautik ti koʼoluk kʼusi xkakʼtik ta chanel ta spʼejel Balumile
[Lokʼol ta pajina 20]