Jlik livro ti chvul-o ta sjol Jpasvanej yuʼunik li kerem-tsebetike

OY XA ta oxmil jabil ti xi la stsʼiba li pʼijil ajvalil Salomone: «Ti cʼalal achʼiumalic to tale, naʼic me ti oy Bochʼo la spasoxuque» (Ecl. 12:1). Li ta mukʼta tsobajeletik ta oxib kʼakʼal ti echʼ kuʼuntik ta mayo ta 2008 kʼalal ta enero ta 2009 ti jaʼ sbi «Tsbeiltasutik li xchʼul espiritu Diose» te laj yichʼik jlik livro li kerem-tsebetik ti jaʼ sventa xvul-o ta sjol li Jpasvanej yuʼunike: Lo que los jóvenes preguntan. Respuestas prácticas volumen 2.

Te ta jtatik ta slikebal livro li skarta Jtsop Jbeiltasvanej ti jaʼ sventa li kerem-tsebetike, xi chal jutuke: «Ta jkʼanbekutik Jeova ta orasion ti akʼo skolta kerem-tsebetik kʼuchaʼal voʼot li livro liʼe, sventa stsal yuʼunik li sujel ta spasel kʼusi chopole, li preva chakʼ balumile xchiʼuk ti jaʼuk jech spasik kʼuchaʼal tskʼan yoʼonton Diose».

Li kʼusi onoʼox oy ta yoʼonton li totil-meʼiletike jaʼ ti «[s]tojobtasic lec, [x]chanubtasic lec ta sventa [Jeova]» li yalab xnichʼnabike (Efe. 6:4). Pe kʼalal chex jchʼieletik li kerem-tsebetike, ep ti muʼyuk xa spatoj yoʼonton ta stukike xchiʼuk mu xa snaʼ kʼusi tspasik. ¿Kʼusi xuʼ xa pasik totil-meʼiletik sventa xa koltaik? Jkʼeltik kʼusi xuʼ xa pasik sventa jtabetik lek sbalil li livro liʼe.

▪ Oyuk alivro atuk xchiʼuk ojtikino lek. Taje maʼuk noʼox me skʼan jbaba kʼeltik: skʼan xkaʼibetik lek smelolal kʼusi chal li kʼusitik te tsʼibabile. Maʼuk noʼox chal kaʼitik kʼusi lek xchiʼuk kʼusi chopol, moʼoj, yuʼun jaʼ sventa «cʼun xa ta tʼujel chaʼyic» kʼusi tskʼanik li kerem-tsebetike (Heb. 5:14). Te chalbe skʼoplal mantal ti toj jtunelik sventa jpʼeluk-o ta yoʼontonik ti kʼusi tspasike xchiʼuk ti spakbeik skʼoplale. Jech kʼuchaʼal li kapitulo 15 («¿Cómo puedo resistir la presión de grupo?») maʼuk noʼox me chakʼ ta chanel ti «moʼoj» xut xchiʼiltak li kerem-tsebetike. Chal kʼuxi xuʼ ta Vivlia slokʼesik li kʼusi tstakʼike xchiʼuk ti «lec cʼusi [x]albeic li bochʼotic [ts]taic ta cʼopanele» (Col. 4:6).

▪ Tuneso me ti lek xa tsjakʼ jloʼiltik li livroe. Manchuk me mi jaʼ sventa li kerem-tsebetike, lek me ti xa tsʼibaik li kʼusi cha nopik eke.a Jech kʼuchaʼal liʼe, li ta pajina 16 oy chib sjakʼobil sventa mi xuʼ xa xojtikin sbaik xchiʼuk jun kerem o tseb li alab-nichʼnabiletike. Vuleso ta ajolik kʼuyelan laj avaʼi abaik kʼalal jech toʼox ajabilalik kʼuchaʼal li avalab anichʼnabike xchiʼuk tsʼibaik kʼusi van la atakʼik jechuk li vaʼ kʼakʼal taje. Mi laje xi xa jakʼbe abaike: «¿Mi mu xa jechuk ta jnop kʼuchaʼal voʼnee? ¿Kʼusi jchanoj talel ta jkuxlejal xchiʼuk kʼuxi xuʼ xkakʼbe xchan kalab o jnichʼnab?».

▪ Tsako me ta mukʼ li kʼusi jaʼ noʼox sventa avalab anichʼnabe. Kʼalal lek xa tsjakʼ jloʼiltik li livroe jaʼ sventa tskʼel li kʼusi oy ta yoʼonton li kerem-tsebetike xchiʼuk ti tstijbe yoʼonton ti akʼo stakʼbe sba stukik o akʼo stsʼibaik li kʼusi tsnopike. Pe mu me xchʼay ta joltik li pʼijubtasel bu chal «Estimados padres» ta pajina 3: «Mi cha kʼan akʼo stsʼiba ta livro li kʼusi oy ta yoʼonton akerem o atsebe, toj tsots me skʼoplal ti mu xa kʼelbe li kʼusi tstsʼibae. Mi chavichʼ ta mukʼ li kʼusi jaʼ noʼox sventa stuke yikʼaluk me xa yalbe li kʼusi la stsʼibae». Yuʼun ti kʼusie, jaʼ cha kʼan cha naʼ li kʼusi oy ta yoʼontone, maʼuk li kʼusi stsʼibaoj ta slivroe.

Jun koltael sventa xichʼ chanel Vivlia ta utsʼ-alalil

Li livro Los jóvenes preguntan volumen 2 toj jtunel me ta sventa li Akʼobal sventa Yichʼel ta Mukʼ Jeova ta Kutsʼ Kalaltike. Li totil-meʼiletike skʼan me skʼel lek stukik kʼuyelan xuʼ lek xchanik xchiʼuk yalab xnichʼnabik li livro taje, yuʼun muʼyuk yichʼoj talel sjakʼobil ta jujun parafo.

Jech kʼuchaʼal liʼe, oy junantike jaʼ chchanik li «Estrategia contra la presión de grupo» (pajina 132 xchiʼuk 133) ti jaʼ sventa chichʼ akʼel ta ilel kʼusi xuʼ spasike. Li ta baʼyel sjakʼobile jaʼ cha skoltaik ta skʼelel kʼusi jaʼ li akʼel ta preva mas tsnuptanike, yan li ta xchibal sjakʼobile jaʼ chalbe skʼoplal ti bu yikʼaluk snuptanike. Mi laje jmoj tskʼelik kʼusi xuʼ xkʼot ta pasel mi tsʼujik li ta prevaetike xchiʼuk tskʼelbeik sbalil xtok kʼalal chkuch yuʼunike, vaʼun chchapanbeik li oxib stakʼobil chalbe xchiʼiltakik liʼe: «absorbiéndolo», «esquivándolo» xchiʼuk «devolviéndolo». Xuʼ me xa kolta avalab anichʼnabik ta skoj li kʼusi xuʼ snuptanike xchiʼuk kʼuxi xuʼ jun yoʼonton chkomik ti kʼuyelan tstakʼike. Jaʼ me jech jun yoʼonton tstakʼik li kʼusi kak snopojike (Sal. 119:46).

Jun abtejebal ti tskoltautik sventa lek xi jloʼilaj ta kutsʼ kalaltike

Li livro Los jóvenes preguntan (volumen 2) jaʼ chkoltaatik li kerem-tsebetik sventa lek jamal xloʼilajike. Li rekuadro «¿Cómo puedo hablar de sexo con mis padres?» (pajina 63 xchiʼuk 64) xchiʼuk «Habla con tus padres» (pajina 189) te chal mantaletik kʼuxi xuʼ jloʼiltatik li kʼusi vokol jutuk ta albel skʼoplale. Xi la stsʼiba jun tseb ti oxlajuneb sjabilale: «Jaʼ la skoltaun li livro sventa xkalbe jtot jmeʼ li kʼusi ta jnope xchiʼuk laj kalbe jlom li kʼusitik jpasoje».

Li livro liʼe oy to bu tskoltautik xtok sventa lekuk jamal xi jloʼilaj. Li ta slajeb jujun kapituloe oy jun rekuadro ti xi chale: «Y tú, ¿qué piensas?», taje maʼuk noʼox chkoltavan sventa jvules ta joltik li kʼusi la jchantike, yuʼun chkoltavan sventa xi jloʼilaj ta kutsʼ kalaltik. Kʼalal poʼot xaʼox xlaj li jujun kapitulo xtoke oy jun rekuadro ti xi chale: «¡Manos a la obra!», jaʼ sventa akʼo stsʼibaik kʼuxi chakʼ ta xkuxlejalik li kʼusi naka to la xchanike. Li ta slajebal sjakʼobil li ta rekuadro taje xi chale: «¿Qué quiero preguntarle a mi padre o a mi madre sobre este tema?», jaʼ chalbe skʼoplal buchʼutik ti xuʼ lek xtojobtasvanike.

¡Kʼotuk ta yoʼonton li kʼusi chavalbee!

Li totil-meʼiloxuke cha kʼan van ta melel ti xkʼot ta yoʼonton avalab anichʼnabik li kʼusi chavalbeike. Li livro Los jóvenes preguntan (volumen 2) jaʼ me cha skoltaoxuk sventa spas avuʼunik taje. Jkʼeltik kʼuxi stunesoj jun totil li livroe, sventa jech jamal-o xchiʼin sbaik ta loʼil xchiʼuk jun stseb.

«Li voʼon xchiʼuk Rebekah oy bu ti nopem xkaʼi chi batkutik ti toj kʼupilik sbae, ta kok chi batkutik, ta visikleta o ta karo. Kakʼoj venta ti jaʼ chkoltaat sventa xal li kʼusi oy ta yoʼonton kʼalal jech chi lokʼkutik ta xanbale.

»Li kʼusi baʼyel la jchankutike jaʼ li skarta Jtsop Jbeiltasvaneje xchiʼuk li bu chal “Estimados padres”. Ta jkʼan ti akʼo junuk yoʼonton stsʼiba ta livro li kʼusi oy ta yoʼonton jtsebe, jech kʼuchaʼal chal ta pajina 3 xchiʼuk ti akʼo spat yoʼonton ti muʼyuk ta jkʼelbe li kʼusi tstsʼibae.

»Laj kakʼ ti jaʼ akʼo stʼuj stuk kʼuyelan tskʼan chchan batel li livroe. Li kʼusi baʼyel la stʼuje jaʼ li bu chal “¿Tienen algo de malo los videojuegos?”. Mi jaʼuk toʼox bu jnaʼoj mi oy ta yoʼonton li kʼusi chal taje, pe laj kaʼibe smelolal kʼu yuʼun: yuʼun ep xchiʼiltak ta chanun ti lek tajek chilik jun videojuego ti xibal sba li kʼusitik yichʼoj tale, naka majbail li kʼusi te chlokʼe xchiʼuk naka chopol kʼop tstunes. ¡Mu toʼox jnaʼ mi yuʼun oy jech! Jaʼ to te laj yalbun kʼalal te xa xi echʼkutik skʼelel li bu chal «¡Manos a la obra!» (pajina 251). Jech xtok, jaʼ koltaat sventa snop kʼuxi xuʼ stakʼbe mi tsujat ta tajimol yuʼun xchiʼiltake.

»Li avi une, chchapbun stekel li kʼusi tstsʼiba ta slivro li jtsebe. Jal tajek chi loʼilajkutik kʼalal chi chanunajkutike: ta jel jbakutik sventa ta jkʼelkutik xchiʼuk jaʼ tskʼan chal stekel, tskʼan chalbe skʼoplal li rekuadroetik xchiʼuk li lokʼoletike. Ta jchapbe yaʼi kʼu toʼox yelan kuxlejal kʼalal jech toʼox jabilal kʼuchaʼal stuke, mi laj une chchapbun kʼu xa yelan li avie. ¡Kʼupil tajek chaʼi ti chalbun stekel li kʼusi tsnope!»

Totil-meʼiletik, xa muyubajik van ta melel kʼalal lokʼ li vun liʼe. Tana une xuʼ me lek xa tunesik. Li kʼusi oy ta yoʼonton li Jtsop Jbeiltasvaneje jaʼ ti stabeik sbalil utsʼ-alaliletik li livroe. Jpatoj lek koʼontontik ti tskoltautik jtekeltik —mas to me li kerem-tsebetik ti kʼux chkaʼitike— sventa «jaʼ [jpastik li] cʼusi tscʼan li Chʼul Espiritue» (Gál. 5:16).

[Tsʼib ta yok vun]

[Rekuadro ta pajina 30]

Li kʼusi tsnop junantik kerem-tsebetike

«Jaʼ li livro ti skʼan kʼelel leke xchiʼuk ti jtsakojuk lek jlapistik kʼalal ta jchantike. Ti kʼuyelan pasbil li livroe xkoʼolaj kʼalal oy kʼusi ta jtsaktik ta vun li kʼusi ta jpastik jujun kʼakʼale (diario), taje jaʼ chkoltavan sventa jnopbetik lek skʼoplal xchiʼuk ti jaʼ jtamtik batel li lekil be oy ta kuxlejale.» (Nicola)

«Jujulikel tsujikun sventa jsaʼ jlekom, oy onoʼox bakʼintik ti ta slekil yoʼonton chalike. Pe li baʼyel jvokʼ kʼusi chal ta livroe jaʼ te laj kakʼ venta ti muʼyuk to bu chapalun ta sventa taje, akʼo mi te xvulajetik-o.» (Katrina)

«Li rekuadro ”¿Estás pensando en bautizarte?” jaʼ la skoltaun sventa tsotsuk skʼoplal xkaʼi taje. Xchiʼuk jaʼ la skoltaun sventa jkʼel lek yan velta kʼuyelan yakal xi chanunaj xchiʼuk ta jpas orasion.» (Ashley)

«Li livro liʼe jaʼ la skoltaun sventa xi rasonaj lek xchiʼuk ti jaʼuk xkʼot ta nopel kuʼun li kʼusi leke, akʼo mi yajtsʼaklom Cristo li jtot jmeʼe xchiʼuk ti jchanoj xa onoʼox tal mantal ta jbikʼtale. Jech xtok, mas xa kʼun chkaʼi ti jchapbe yaʼiik kʼuyelan chkaʼi jbae.» (Zamira)

[Lokʼol ta pajina 31]

Totil-meʼiletik, ojtikinik me lek li livroe

[Lokʼol ta pajina 32]

Akʼo ta avoʼonton ti xkʼot ta yoʼonton avalab anichʼnab li kʼusi chavale