Ti bu laj yichʼ lokʼesel li stakʼobiltak li ta Jkuxlejaltik xchiʼuk Kabteltik sventa Dios, programa xchiʼuk bu chijtsʼibaj
2-8 YUʼUN NOVIEMBRE
KʼUSITIK KʼUPIL SBA TA VIVLIA | EKSODO 39, 40
«Li Moisese jech la spas kʼuchaʼal albate»
¿Mi xojtikinun li Jeovae?
13 «Li Moisese jaʼ jun vinic ti toj biqʼuit yacʼoj sba liʼ ta banamile», ti jaʼ mu jechuk li Coree (Nu 12:3). ¿Kʼuxi laj yakʼ ta ilel ti bikʼit laj yakʼ sbae? Jaʼo kʼalal la xchʼun li kʼusi i-albat yuʼun Diose (Eks 7:6; 40:16). Li ta Vivliae muʼyuk chal ti la xchibal kʼopta li mantaletik laj yal li Jpasvaneje o ti och ta vulvunel ta sventa li kʼusi tsnop tspas Diose. Jnoptik ta sventa liʼe, kʼalal laj yal mantal Jeova ti skʼan xichʼ pasel li chʼulna pasbil ta nukule ti jaʼ te chichʼ ichʼel ta mukʼ li Jeovae. Li Moisese i-albat lek kʼuyelan chichʼ pasel skotol, kʼuyelan chichʼ tsʼisel li pokʼetike xchiʼuk kʼusitik skoloral li snaultake, ti jayib sganchoaltake xchiʼuk li yan kʼusitike (Eks 26:1-6). Ti kʼu sjalil talel li kuxlejale, li Jeovae stunesoj talel krixchanoetik ta s-organisasion sventa tsbeiltas li steklumale. Ta melel, xuʼ van xijchibaj kʼalal toj echʼem sabil smelolal li kʼusitik chalbutike. Pe li Jeovae jaʼ jun tukʼil jkʼelvanej, snaʼ spat yoʼonton ta stojolal li yajtuneltake xchiʼuk chakʼbe yabtelik. Jaʼ yuʼun kʼalal lek sabil smelolal li kʼusitik chal skʼan jpastike, oy onoʼox lek srasonal yuʼun ti jech tspase. Jech xtok, kʼalal i-albat lek kʼuyelan tspas li chʼulna pasbil ta nukul li Moisese muʼyuk kap ta stojolal Jeova xchiʼuk muʼyuk la snop ti muʼyuk tsots skʼoplal ch-ilate, o ti mu x-akʼbat spas ti kʼuyelan xtojob spasele. La xchʼun li mantale xchiʼuk la skʼel ti akʼo lek spas yabtelik li j-abteletik jech kʼuchaʼal yaloj Jeovae (Eks 39:32). ¡Toj bikʼit laj yakʼ ta ilel stalelal li Moisese! Ta melel, snaʼoj ti jaʼ yabtel li Jeovae xchiʼuk ti jaʼ noʼox tunesat sventa jech xkʼot ta pasele.
w05 15/7 paj. 26 par. 3
¿Tukʼuk xkak jbatik ta skotol li kʼusi ta jpastike?
3 Li Ebreos 3:5 chal ti tukʼ laj yakʼ sba li Moisese. ¿Kʼusi la spas li j-alkʼop Moises ti tukʼ laj yakʼ sbae? Kʼalal la smeltsan axibalna «li Moisese jaʼ jech la spas skotol li kʼusitik albat yuʼun Jeovae. Jech tajek la spas kʼuchaʼal albate» (Eks 40:16). Li yajtunelutik Jeovae tukʼ chkakʼ jbatik kʼalal ta jchʼuntik mantale. Taje te me tsakal skʼoplal ti tukʼuk xkakʼ jbatik kʼalal ta jnuptantik prevaetik o vokoliletike. Kʼalal chkuch kuʼuntik tsatsal prevaetike, maʼuk me skʼan xal ti tukʼ xa chkakʼ jbatike o ti muʼyuke. Xi laj yal li Jesuse: «Li buchʼu tukʼ chakʼ sba ta sventa li kʼusi jutuke tukʼ chakʼ sba xtok ta sventa li kʼusi epe, jech xtok, li buchʼu muʼyuk tukʼ chakʼ sba ta sventa li kʼusi jutuke muʼyuk tukʼ chakʼ sba xtok ta sventa li kʼusi epe» (Lu 16:10). Skʼan me tukʼ xkakʼ jbatik ta sventa li kʼusitik mu toj tsotsuk skʼoplal xtoke.
Jsaʼtik lek li kʼusitik kʼupil sba ta Vivliae
it-2 paj. 663 par. 6
Snukulil foka
Ti kʼuxi la staik li j-israeletike. Mi jaʼ chalbe skʼoplal Vivlia kʼalal tá·jasch xie, xuʼ van ta jakʼbe jbatik kʼuxi la stabeik j-israeletik snukulil li jtos foka taje. Yuʼun li fokaetike mas te ta xchʼiik ta ártica xchiʼuk ta antártica, pe oy jlom fokaetike jaʼ mas tskʼupinik ti bu mas kʼixine. Li avie xuʼ to jtatik jtos foka ti fraile sbi li ta nab Mediterraneoe o ta voʼ ti bu lek kʼixine. Ti kʼu xa sjalil kuxiem talel li krixchanoetike slajesojbe talel stsʼunbal li fokaetike, pe xuʼ van li ta voʼnee ep toʼox tajek li ta nab Mediterraneoe o li ta Tsajal nabe. Li ta sjabilal 1832 jlik vun ta inglés ti Dictionary of the Holy Bible (yuʼun Calmet, paj. 139) xi laj yal ta sventa taje: «Te laj yichʼ tael epal fokaetik li ta islaetik yuʼun Tsajal nabe ti jaʼ te xkom li ta sjoyobal Sinaie» (kʼelo xtok li The Tabernacleʼs Typical Teaching, yuʼun A. J. Pollock, Londres, paj. 47).
it-2 paj. 664 par. 1
Snukulil foka
Li ta voʼneal Ejiptoe chpʼolmajik li ta yosilal Tsajal nabe, jech xtok te chkʼotik jpʼolmajeletik ti te chlikik talel ta yosilal Mediterraneoe. Jech oxal, xojtikinik li snukulil fokaetike. Jaʼ yuʼun, kʼalal lokʼik batel ta Ejipto li j-israeletike oy xa onoʼox yuʼunik li snukulil fokaetike, jech xtok laj yichʼik batel li kʼusitik oy sbalil ti la skʼanbeik batel li j-ejiptoetike (Eks 12:35, 36).
¿Mi tsots van skʼoplal ti oyuk buchʼu xil li kabteltike?
Kʼalal tsuts smeltsanel «li chʼulna pasbil ta nucule ital pixatuc ta toc, jech inoj ta xojobal Mucʼul Dios li yut chʼulnae» (Eks 40:34). Taje jaʼ svinajeb ti lek laj yil Dios li kʼusi la spasike. ¿Kʼu van yelan laj yaʼi sbaik xanaʼ li Bezaleel xchiʼuk Aholiab kʼalal laj yilik jech kʼot ta pasel taje? Akʼo mi muʼyuk te tsakal sbiik li ta kʼusitik la spasike, xuʼ van jun tajek yoʼonton laj yaʼi sbaik kʼalal laj yakʼik venta ti lek laj yil li Jeovae (Pr 10:22). Xuʼ van mas muyubajik kʼalal laj yilik ti ep jabiletik laj yichʼ tunesel sventa yichʼobil ta mukʼ Dios li kʼusitik la spasike. ¿Mi xnop avuʼun kʼu to yepal chmuyubajik mi chaʼkuxiik kʼalal chaʼiik ti voʼob sien jabil laj yichʼ tunesel sventa xichʼ ichʼel ta mukʼ Jeova li ta chʼulna pasbil ta nukule?
9-15 YUʼUN NOVIEMBRE
KʼUSITIK KʼUPIL SBA TA VIVLIA | LEVITIKO 1-3
«¿Kʼusi sventa li matanal laj yakʼike?»
it-2 paj. 523 par. 1
Matanaletik
Chikʼbil matanaletik. Li chikʼbil matanale ta xichʼ akʼbel skotlej li Diose, li buchʼu chakʼe muʼyuk ta xchʼak komel jsetʼuk li chonbolom ta xakʼe (koʼoltaso xchiʼuk Jueses 11:30, 31, 39, 40). Li chikʼbil matanal taje jaʼ sventa xchʼam li Jeovae o jaʼ sventa chakʼ ta ilel ti chchʼam li matanal ta xichʼ akʼel ta sventa li mulile. Li Jesukristoe laj yakʼ sba sjunlej kʼuchaʼal chikʼbil matanal.
it-2 paj. 525 par. 8
Matanaletik
Matanal sat tsʼunobiletik. Li matanal sat tsʼunobiletike koʼol chichʼ akʼel xchiʼuk li matanal sventa jun oʼontonale, li chikʼbil matanale xchiʼuk li matanal sventa mulile, taje xkoʼolaj ta sba sat tsʼunobiletik, bakʼintike ta jujuntal chichʼ akʼel o ta stuk (Eks 29:40-42; Le 23:10-13, 15-18; Nu 15:8, 9, 22-24; 28:9, 10, 20, 26-28; kap. 29). Taje jaʼ sventa tstojbeik ta vokol slekil yoʼonton Dios xchiʼuk ti chakʼ talel bendisione, jutuk mu skotoluk velta xtoke chakʼik aseite xchiʼuk sakil pom. Li matanal sat tsʼunobile xuʼ xichʼ akʼel: arina ti lek nine, bakubtasbil sat tsʼunobil, set-set panetik, jayal gayetaetik ti yichʼoj taʼajesel ta xalten o ta lechlech takʼine. Li jvokʼ sat tsʼunobile ta xichʼ akʼel ta sba li skajleb chikʼbil matanale, li yan jvokʼe jaʼ ta slajes li paleetike. Yan li matanal sventa jun oʼontonale ta slajes ek li buchʼu ta xichʼ batele (Le 6:14-23; 7:11-13; Nu 18:8-11). Li matanal sat tsʼunobil chichʼ akʼel ta sba li skajleb matanale skʼan me mu xichʼ akʼbel levadura o «pom» ti chpajub yuʼun li kʼusitike. Li pome te chlokʼ ta yaʼlel igo ti lek tote, ti xkoʼolaj statal kʼuchaʼal li jarabee o yaʼlel jeltos sat teʼetik (Le 2:1-16).
it-2 paj. 523 par. 6
Matanaletik
Matanal sventa jun oʼontonal. Li buchʼu chakʼ li matanal sventa jun oʼontonal ti chchʼam li Jeovae jaʼ skʼan xal ti lek xil sbaik xchiʼuke. Li buchʼu chakʼ matanale ta slajesik li matanal xchiʼuk li yutsʼ yalale (jech kʼuchaʼal nopem xaʼiike, li ta yamakʼil axibalnae laj yichʼ pasel axibalnaetik ta sjoyobal li ta yut kortina ti laj yichʼ akʼel ta sjoyobal li amakʼe, ti jaʼ te laj yichʼ pasel li veʼebaletike). Li pale ti te ta xtune ta xichʼ akʼbel sparte, jech xtok ta xichʼik akʼbel ek li yan paleetik ti jaʼo te ch-abtejike. Li kʼusi ta xchʼam Jeovae jaʼ li xchʼailal xepuʼetik ta xkʼakʼ ti toj mu yikʼe xchiʼuk li chʼichʼ ti jaʼ skʼan xal kuxlejal ti chichʼ akʼbel li Diose. Li paleetik, li buchʼutik ta xichʼik batel li matanale xchiʼuk li Jeovae koʼol ta xveʼik, taje jaʼ skʼan xal ti lek xil sbaike. Skʼan me xichʼ milel li buchʼu te chveʼ ti jaʼo ibal sbae (kʼusuk noʼox ti ibal sba chal li Mantaletik laj yal Moisese) o ti jaʼ to tslajes li bekʼet ti jal xa kʼejbil kʼuchaʼal albile (yuʼun li ta kʼixin osile ta anil ta sok). Li krixchano ti tsokes li veʼlil ta skoj ti ibal sbae o ti tslajes li kʼusi ibal sba chil Jeovae, jaʼ jech chakʼ ta ilel ti muʼyuk chichʼ ta mukʼ li kʼusitik chʼule (Le 7:16-21; 19:5-8).
Jsaʼtik lek li kʼusitik kʼupil sba ta Vivliae
w04 15/5 paj. 22 par. 1
Li kʼusi mas tsotsik skʼoplal ta slivroal Levitikoe
2:13. ¿Kʼu yuʼun skʼan «oyuk yatsʼamil» skotol li matanaletik chichʼ akʼele? Maʼuk sventa xakʼbe smuil li matanaletike. Li atsʼam tstunesik ta spʼejel balumile jaʼ sventa mu sok li kʼusitike. Ti chichʼ akʼbel atsʼam li matanaletike jaʼ chakʼ ta ilel ti muʼyuk xchopolil xchiʼuk ti muʼyuk sokeme.
it-1 paj. 1039 par. 8
Xepuʼ
Ti kʼu yuʼun laj yichʼ akʼel li mantale. Li ta Smantal Moisese chal ti jaʼ noʼox sventa Jeova li xchʼichʼel xchiʼuk xepuʼal chonbolome. Li kuxlejale jaʼ te oy li ta chʼichʼe, jaʼ noʼox xuʼ xakʼ li Jeova ti jaʼ yuʼune (Le 17:11, 14). Li xepuʼal chonbolome jaʼ li kʼusi mas toj mue. Li buchʼu chakʼ ta matanal li xepuʼal chonbolometike snaʼoj lek ti jaʼ skʼan akʼbel Jeova li kʼusi mas leke, yuʼun ep kʼusitik chakʼ li stuke. Taje jaʼ jech chakʼ ta ilel ti oy ta yoʼonton yakʼbel li kʼusi mas lekik li Jeovae. Kʼalal chakʼbeik matanal Jeova li j-israeletike, jaʼ te chakʼik ta ilel ti chakʼbeik li kʼusi mas leke, yuʼun te xmuet chlokʼ yikʼ li «veʼlile» xchiʼuk li «matanal ti chichʼ chikʼel ta kʼokʼ ti lek xmuet yikʼe» (Le 3:11, 16). Jaʼ yuʼun, mi laj yichʼ lajesel li xepuʼe xkoʼolaj ti jaʼ ta jlajesbetik li kʼusi chʼultajesbil yuʼun Diose, ti chichʼ elkʼanbel li kʼusi jaʼ yuʼun li Jeovae. Li buchʼu jech ta spas taje persa ta xichʼ milel. Li xepuʼal chonbolom ti chamem laj yichʼ taele o li xepuʼal jkotuk chonbolom ti laj yichʼ milel ta yan chonbolome xuʼ xichʼ tunesel ta yan kʼusitik, pe jaʼuk li chʼichʼe mu stakʼ jech xichʼ pasel (Le 7:23-25).
w04 15/5 paj. 22 par. 2
Li kʼusi mas tsotsik skʼoplal ta slivroal Levitikoe
3:17. Ta skoj ti jaʼ mas lek xchiʼuk mu li xepuʼal chonbolome, li j-israeletike tey ta sjolik ti mu xuʼ slajesik li kʼusi jaʼ yuʼun li Jeovae (Je 45:18). Taje tsvules ta joltik ti skʼan xkakʼbetik Jeova li kʼusi mas lek oy kuʼuntike (Pr 3:9, 10; Kol 3:23, 24).
16-22 YUʼUN NOVIEMBRE
KʼUSITIK KʼUPIL SBA TA VIVLIA | LEVITIKO 4, 5
«Kakʼbetik Jeova li kʼusi mas lek oy kuʼuntike»
it-2 paj. 524 par. 13
Matanaletik
Matanal sventa mulil. Li matanal sventa mulile jaʼ sventa skʼanel perton ta skoj li mulile, yuʼun mi muʼyuk kʼusi chopol yichʼoj pasele, muʼyuk mulil. Ti chichʼ akʼel li matanale jaʼ ta skoj ti oy jtos mulil la spas li jun krixchanoe, jelel jutuk xchiʼuk li yantik matanal chichʼ akʼel ta sventa mulile, yuʼun jaʼ sventa lekuk x-ilat yan velta o ti sta yan velta sderecho li jun krixchanoe. O mi muʼyuk laj yichʼ tsakel ta venta li sderecho Jeovae o jaʼ li sderecho xchʼul teklume. Jaʼ yuʼun, li matanal sventa mulile jaʼ sventa xichʼ lajesbel yoʼonton li Jeovae o sventa oyuk sderecho yan velta li buchʼu sutesoj xa yoʼontone xchiʼuk ti mu xa x-akʼbat kastigo ta skoj li smule (koʼoltaso xchiʼuk Isaias 53:10).
Li Diose tstsak ta venta li kʼusi mu spas kuʼuntike
Li Jeovae chakʼ ta ilel slekil yoʼonton xchiʼuk ti xaʼibe smelolale, jaʼ yuʼun xi chal li Smantal Moisese: «Yan mi mu xlokʼ-o stojol yuʼun sventa jkotuk chije, akʼo yikʼbe talel Jeova chaʼkotuk tortola o chaʼkotuk chʼiom paloma yoʼ xkʼot ta matanal sventa skʼan perton ta skoj li smul la spase» (versikulo 7). Jaʼ yuʼun, mi oy junuk j-israel ti mu xlokʼ-o stojol yuʼun jkotuk chije, li Diose ta xchʼam li kʼusi x-akʼ yuʼune akʼo mi jaʼ noʼox chaʼkot tortola o chaʼkot chʼiom paloma.
Li Diose tstsak ta venta li kʼusi mu spas kuʼuntike
¿Kʼusi xuʼ xpas jun j-israel mi mu xman yuʼun uni chaʼkot mut sventa xakʼ li matanal sventa mulile? Xi ta xal li Smantal Moisese: «Akʼo yichʼ talel jvokʼ ta lajunvokʼ [vaxakib o lajuneb uni tasa] li jun efa arina ti lek nine» (versikulo 11). Jkʼeltik kʼusi xuʼ spasik li buchʼutik mas to abol sbaike, li Jeovae ta sjunul yoʼonton chchʼam li kʼusitik chʼabal xchʼichʼele. Li ta Israele muʼyuk buchʼu xuʼ xal ti mu x-akʼbe yuʼun matanal li Jeovae xchiʼuk ti lekuk xil sbaik xchiʼuk yan veltae.
Jsaʼtik lek li kʼusitik kʼupil sba ta Vivliae
Tukʼuk koʼontontik kʼuchaʼal li yajtuneltak Dios ta voʼnee
14 Kʼalal oy slekil koʼontontik xtoke jaʼ me tskoltautik sventa tukʼ koʼontontik ta stojolal Jeova xchiʼuk ta stojolal li yantike. Kaltikuk noʼox ti anaʼoj ti oy kʼusi chopol la spas junuk ermanoe. Yikʼaluk van chakʼan ti tukʼuk xavakʼ aba ta stojolal li ermano taje, mas to mi jaʼ avutsʼ avalale o mi jaʼ avamigoe. Pe anaʼoj xtok ti jaʼ mas tsots skʼoplal ti tukʼuk avoʼonton ta stojolal li Jeovae. Vaʼun chaʼa, ¿kʼusi van chapas? Chanbo stalelal li Natane. Chʼunbo smantal li Jeovae xchiʼuk akʼo ta ilel slekil avoʼonton ta stojolal li avermanoe. Albo ti akʼo xbat noʼox yalbe li moletik ta tsobobbaile. Mi mu skʼan xbat yalbee, voʼot me skʼan xbat avalbe. Vaʼun jaʼ jech chavakʼ ta ilel ti tukʼ avoʼonton ta stojolal li Jeovae xchiʼuk ti akʼanoj li avermanoe. Yuʼun kʼalal chaʼiik li moletike, ta slekil me yoʼonton tstukʼibtasik li ermano taje xchiʼuk ti xlekub ta mantale (kʼelo Levitiko 5:1; Galatas 6:1).
it-2 paj. 940 par. 6
Chʼul
Chonbolometik xchiʼuk li kʼusitik tsʼunbile. Li sba yol vakax, chij xchiʼuk tentsun ti naka stote chʼul ta xil li Jeovae xchiʼuk muʼyuk chichʼ tunesel sventa tojob mulil. Ta xichʼ akʼel ta matanal xchiʼuk ta xichʼ akʼbel jutebuk li paleetik ti yichʼojik chʼultajesele (Nu 18:17-19). Li sba sat kʼusitik tsʼunbile xchiʼuk li diesmoe toj chʼul ilbil, jech ilbil xtok li milbil matanaletik xchiʼuk skotol li matanaletik chichʼ akʼel ta temploe (Eks 28:38). Skotol taje chʼul ta xil li Jeovae xchiʼuk mu stakʼ tunesel ta kʼusiuk noʼox o ti muʼyuk lek chichʼ tunesele. Jun skʼelobile jaʼ ta sventa li mantal akʼbil ta sventa li diesmoe. Mi oy junuk vinik ta xchʼak sventa xakʼ ta sdiesmo li trigoe pe mi la stsak o yan buchʼu te ta sna la stsak sventa stunes yoʼ spas-o sveʼele, li krixchano taje muʼyuk xa me la xchʼun li mantal yakʼoj Dios ta sventa li kʼusitik chʼule. Li mantale chal ti skʼan xakʼbe sutel xkʼexole xchiʼuk mas 20%, jech xtok skʼan xakʼ ta matanal jkotuk tot chij ti muʼyuk ipe. Kʼalal jech chichʼ pasel taje, jaʼ sventa xichʼ tsakel ta venta li kʼusitik chʼul ti jaʼ yuʼun li Jeovae (Le 5:14-16).
23-29 YUʼUN NOVIEMBRE
KʼUSITIK KʼUPIL SBA TA VIVLIA | LEVITIKO 6, 7
«Kakʼtik ta ilel ti ta jtojtik ta vokole»
Li kʼusitik chakʼ jchantik li slivroal Levitikoe
9 Xchaʼtosal kʼusi chakʼ jchantik: chijtun ta stojolal Jeova ta skoj ti ta jkʼan ta jtojbetik ta vokol li slekil yoʼontone. Jkʼeltik kʼusi yan tsots skʼoplal tspasik toʼox li j-israeletik kʼalal chichʼik ta mukʼ Jeovae: chakʼik milbil matanal sventa jun oʼontonal. Li ta slivroal Levitikoe, chalbe skʼoplal ti xuʼ xakʼik milbil matanal sventa jun oʼontonal li j-israeletik yoʼ xakʼik ta ilel ti tstojik ta vokole (Le 7:11-13, 16-18). Muʼyuk sujbil chaʼi sbaik kʼalal chakʼik li milbil matanale, moʼoj, chlokʼ ta yoʼonton stukik ta skoj ti skʼanojik li Jeovae. Vaʼun, li buchʼu chakʼ li matanale, li yutsʼ yalale xchiʼuk li paleetike jaʼ tstibeik sbekʼtal li chonbolom ti laj yichʼ akʼel ta matanale. Pe oy kʼusi skʼan xakʼbeik li Jeovae. ¿Kʼusitik jaʼ taje?
w00 15/8 paj. 15 par. 15
Matanaletik ti lek laj yil li Diose
15 Yan matanal ti chichʼ akʼel ti chlokʼ ta oʼontonale jaʼ li milbil matanal sventa jun oʼontonale, te chal ta kapitulo 3 ta Levitiko. Li ta ebreo kʼop «jun oʼontonal» xie maʼuk chalbe skʼoplal ti chʼabal kʼope o muʼyuk saʼkʼope. Xi chal jlik livro ti Studies in the Mosaic Institutions (Xchanbel skʼoplal li kʼusi laj yichʼ albel Moisese): «Li ta Vivliae jaʼ chalbe skʼoplal ti kʼu yelan lek xil sbaik xchiʼuk li Diose, kʼulejal, jun oʼontonal xchiʼuk muyubajel». Jaʼ yuʼun chaʼa, li matanal chichʼ akʼel sventa jun oʼontonale maʼuk sventa ti jun koʼontontik xchiʼuk li Diose ti xkoʼolaj ti ta jlajesbetik li yoʼontone, yuʼun jaʼ sventa jtojbetik ta vokol ti lek xkil jbatik xchiʼuk li Diose. Li paleetik xchiʼuk li buchʼu ta xichʼ batel li matanale koʼol ta slajesik mi laj xa ox yakʼbeik Jeova li chʼichʼ xchiʼuk li xepuʼe (Le 3:17; 7:16-21; 19:5-8). Jaʼ jun kʼakʼal ti toj kʼupil sbae, yuʼun koʼol chveʼik li buchʼu chakʼ li matanale, li paleetike xchiʼuk li Jeovae ti jaʼ te chvinaj ti lek xil sbaike.
w00 15/8 paj. 19 par. 8
Matanaletik ti lek chil Jeova ti jaʼ skʼupil kʼoptaele
8 ¿Kʼusi xuʼ xkaltik ta stojolal li krixchano ti chakʼ li matanale? Li ta Smantal Moisese chal ti skʼan chʼabaluk xchopolil o skʼan sakuk li buchʼu chnopaj ta stojolal li Jeovae. Mi oy bu ikʼub li jun krixchanoe, baʼyuk skʼan xakʼ jun matanal sventa mulil yoʼ lekuk sak ta stojolal li Jeovae, vaʼun jaʼ to ta xchʼam li matanal chakʼ ta sventa li jun oʼontonale (Le 5:1-6, 15, 17). ¿Mi chkakʼtik venta ti tsots skʼoplal ti skʼan sakutik ta stojolal li Jeovae? Mi ta jkʼantik ti akʼo xchʼam ti kʼu yelan chkichʼtik ta mukʼ Diose, skʼan me jkʼeltik kʼusi skʼan jpastik sventa jchʼuntik li mantaletik ti muʼyuk la jchʼuntike. Skʼan me te xbat jkʼantik koltael ti bu yalojbutik Jeovae. Taje jaʼ me li «moletik ta tsobobbail» xchiʼuk li buchʼu «kʼotem ta milbil matanal sventa jmultik» ti jaʼ li Jesukristoe (Snt 5:14; 1Jn 2:1, 2).
Jsaʼtik lek li kʼusitik kʼupil sba ta Vivliae
it-1 paj. 970 par. 8
Kʼokʼ
Ta sventa li axibalna xchiʼuk li temploe. Laj yichʼ tunesel kʼokʼ sventa xichʼ ichʼel ta mukʼ Jeova li ta axibalnae, ta mas tsʼakale jech laj yichʼ pasel ek li ta temploe. Ta jujun sob xchiʼuk kʼalal chʼayem xa ox batel kʼakʼale li bankilal palee skʼan xchikʼ pom ti bu chchikʼik pome (Eks 30:7, 8). Li mantal laj yakʼ Diose chal ti skʼan tsanaluk-o li kʼokʼ li ta skajleb matanale (Le 6:12, 13). Li judaetik ta voʼnee xchʼunojik ti jaʼ la stsanbe skʼakʼal ta skʼelobil juʼelal li skajleb matanal li Diose, akʼo mi ep buchʼutik jech xchʼunojik, pe muʼyuk bu jech chal li Vivliae. Jech kʼuchaʼal albat mantaletik ta slikebal li Moisese, li xnichʼnabtak Aarone «skʼan stsanbeik skʼakʼal li skajleb matanale, vaʼun akʼo yakʼbeik siʼil li kʼokʼe», taje jaʼo jech skʼan spasik kʼalal skʼan toʼox skajanik li milbil matanale (Le 1:7, 8). Jaʼo kʼalal laj xa ox yichʼ vaʼanel ta paleetik li Aaron xchiʼuk li xnichʼnabtake. Ti laj xa ox yichʼ akʼel li milbil matanal sventa svaʼanel paleetike, li Jeovae laj yakʼ talel kʼokʼ sventa xchikʼ li matanale, li kʼokʼe xuʼ van te lik talel li ta jvol tok ti te oy ta sba li axibalnae. Li kʼokʼ ti ta skʼelobil juʼelal laj yakʼ Jeovae muʼyuk la xchikʼ li teʼetik ti te kajajtik ta sba li skajleb matanale, yuʼun «li kʼokʼe lik slajes li chikʼbil matanale xchiʼuk li jujutuchʼ xepuʼaltak ta sba li skajleb matanale». Li kʼokʼ ti te xlomlun ta skajleb matanale jaʼ van li kʼokʼ laj yakʼ talel li Diose xchiʼuk li kʼokʼ ti te oy li ta skajleb matanale (Le 8:14–9:24). Kʼalal laj xa ox spas orasion Salomon sventa xakʼ ta stojolal Jeova li temploe, li Jeovae laj yakʼ talel kʼokʼ ta skʼelobil juʼelal, vaʼun la xchikʼ li matanale (2Kr 7:1; kʼelo xtok Jue 6:21; 1Re 18:21-39; 1Kr 21:26 ti bu chalbe skʼoplal ti laj yakʼ talel kʼokʼ ta skʼelobil juʼelal Jeova sventa xchʼam li chikʼbil matanaletik ti laj yakʼ li yajtuneltake).
si paj. 27 par. 15
Slivroal ta Vivlia Numero 3: Levitiko
15 3) Skʼan xichʼ akʼel matanal sventa mulil mi oy buchʼu la saʼ smul ti mu yaleluk jech la spase. Ti kʼusi chonbolomal skʼan xichʼ akʼele, skʼan tsakel ta venta ti buchʼu la saʼ smule, mi jaʼ li palee, mi jaʼ ta skoj skotol li jteklume, mi jaʼ li jun krixchano ti yichʼoj tsots yabtele o buchʼuuk noʼox krixchanoal. Li chikʼbil matanaletik xchiʼuk li matanal sventa jun oʼontonale, ta slekil oʼontonal chichʼ akʼel ta stojolal jun krixchano, yan li matanal sventa mulile persa skʼan xichʼ akʼel (4:1-35; 6:24-30).
30 YUʼUN NOVIEMBRE- 6 YUʼUN DISIEMBRE
KʼUSITIK KʼUPIL SBA TA VIVLIA | LEVITIKO 8, 9
«Sprevail ti chakʼbutik bendision li Jeovae»
it-1 paj. 1239 par. 5
Svaʼanel
Li Moisese la spokan ta voʼ li Aaron xchiʼuk li xnichʼnabtak ti jaʼik li Nadab, Abiu, Eleasar xchiʼuk Itamar (o laj yalbe mantal ti akʼo spok sbaik ta voʼe) li ta perol ta kovre ti te oy ta yamakʼil axibalnae, vaʼun laj yakʼbe slap li kʼuʼil sventa li bankilal palee (Nu 3:2, 3). Kʼalal slapoj xa ox lek li skʼupil kʼuʼe, li Aarone laj yichʼ akʼbel li kʼuʼiletik ti jaʼ skʼan xal li jeltos stalelaltak xchiʼuk li kʼusitik laj yichʼ akʼbel sbaine. Li Moisese la svijbe aseite li axibalnae, skotol li kʼusitik te oy ta yute, li skajleb xchikʼobil matanale, li perol ta kovree xchiʼuk skotol li kʼusitik yan te chtune. Taje jaʼ jech laj yichʼ chʼultajesel skotol li kʼusitik laj kalbetik skʼoplale, vaʼun jaʼ xa noʼox laj yichʼ tunesel sventa xichʼ ichʼel ta mukʼ li Diose. Ta slajebal xae, li Moisese la svijbe ta sjol Aaron aseite sventa li buchʼu chichʼ tʼujele (Le 8:6-12; Eks 30:22-33; Sl 133:2).
it-1 paj. 1240 par. 8
Svaʼanel
Li ta xvaxakibal kʼakʼale, li paleetik ti lek xa chapalike xchiʼuk ti stsakoj xa ox lek yabtelike, laj yakʼik milbil matanaletik sventa li jteklum ti muʼyuk xa laj yichʼik koltael yuʼun li Moisese, taje jaʼ li matanal sventa xichʼ akʼel ta perton li j-israeletike. Li jteklume ta xtun yuʼunik taje, maʼuk noʼox ta skoj ti jpasmuliletike, yuʼun jaʼ ta skoj ti jaʼtik to la spasik jkot chʼiom tot vakax ta oroe, jaʼ yuʼun muʼyuk xa ox lek ilbilik yuʼun li Jeovae (Le 9:1-7; Eks 32:1-10). Kʼalal tsuts yuʼunik ta yakʼel ta sba velta li matanaletike, li Jeovae laj yakʼ ta ilel ti lek li kʼusi la spasike, yuʼun laj yakʼ talel kʼokʼ ta skʼelobil juʼelal ti te lik talel li ta jvol tok ti te oy ta sba li axibalnae, vaʼun jaʼ la slajes li matanal te akʼbile (Le 9:23, 24).
Li kʼusitik chakʼ jchantik li slivroal Levitikoe
13 Xchantosal kʼusi chakʼ jchantik: li Jeovae yakal chakʼbe bendision li s-organisasion ta balumile. Li ta sjabilal 1512 kʼalal muʼyuk toʼox talem Jesuse, jaʼo laj yichʼ vaʼanel ta yok vits Sinai «li chʼulna pasbil ta nucule [o li axibalnae]» (Eks 40:17). Jkʼeltik kʼusitik kʼot ta pasel li vaʼ orae. Li Moisese la slikes jun tsobajel, vaʼun la stsob sba skotol j-israeletik sventa skʼelik kʼu yelan chakʼik ta sba velta milbil matanal li Aaron xchiʼuk xnichʼnabtak ta skoj ti jaʼ to laj yichʼik tʼujel sventa x-ochik ta paleale (Le 9:1-5). ¿Kʼusi la spas Jeova yoʼ xakʼ ta ilel ti lek chil li buchʼu jaʼ to laj yichʼik tʼujele? Kʼalal laj yakʼbeik bendision jteklum li Moises xchiʼuk Aarone, li Jeovae la stak talel kʼokʼ ta vinajel sventa xchikʼ ta j-echʼel li matanal ti te akʼbil ta skajlebe (kʼelo Levitiko 9:23, 24).
Jsaʼtik lek li kʼusitik kʼupil sba ta Vivliae
¿Kʼu yuʼun skʼan chʼulukutik?
6 Ti ch-atinik lek li paleetike toj tsots skʼoplal chkiltik li avie. Li kʼusi lek chilik li buchʼutik chkakʼbetik chanubtasel ta Vivliae jaʼ ti lek sak chilik li bu ta jtsob jbatike, ti lek atinemutik batel xchiʼuk ti lek chukʼbil li jkʼuʼ jpokʼtike. Pe oy kʼusi yan tsvules ta joltik ti skʼan sakubtas sbaik li paleetike, jaʼ ti skʼan sakuk yoʼonton li buchʼu chmuy batel li «ta vits yuʼun li Mucʼul Diose», jaʼ xkaltik, ti chlik yichʼ ta mukʼ li melel Dios Jeovae (kʼelo Salmo 24:3, 4; Is 2:2, 3). Li Jeovae tskʼan ti lekuk sak koʼontontik xkichʼtik ta mukʼe, ti lekuk sak li jnopbentike xchiʼuk ti lekuk sak li jbekʼtaltike. Jaʼ yuʼun, skʼan jkʼelilan jbatik mi jech oyutik. Kʼalal ta jkʼeltik lek kʼu kelantike, te chkakʼtik venta mi oy kʼusi skʼan jel ta jkuxlejaltik (2Ko 13:5). Jech kʼuchaʼal liʼe, mi oy jun ermano ti tskʼel pornografiae, xuʼ xi sjakʼbe sbae: «¿Mi yakal chkakʼ ta ilel ti chʼulune?». Mi laj yakʼ venta ti muʼyuk chʼule akʼo skʼan koltael sventa xikta spasel li kʼusi tsokesvane (Snt 5:14).
it-2 paj. 416 par. 1
Moises
Li Diose la stʼuj Moises sventa xkʼot ta yajkʼopojel kʼalal la spas trato xchiʼuk li Israele, muʼyuk yan krixchano ti jech lek laj yil sbaik xchiʼuk Diose, yuʼun jaʼ noʼox Jesukristo ti lek laj yil sbaik xchiʼuk li Diose, yuʼun jaʼ la spas li achʼ tratoe. Li xchʼichʼel chonbolom ti laj yichʼ akʼel ta matanale jaʼ la stunes Moises sventa svijbe «li slivroal tratoe» ti jaʼ skʼoplal Jeova ti jaʼ la spas li trato xchiʼuk li jteklume (taje jaʼ li moletik ti jaʼ yajkʼopojel li jteklume). Tsots laj yaptabe jteklum li slivroal tratoe, vaʼun xi la stakʼike: «Ta jpaskutik ta sjunul koʼontonkutik skotol li kʼusi yaloj Jeovae xchiʼuk ta jchʼunkutik mantal» (Eks 24:3-8; Ebr 9:19). Ta skoj ti jaʼ yajkʼopojel li Diose, jaʼ la skʼel ti lekuk xichʼ meltsanel li axibalnae, ti jechuk xichʼ pasel kʼuchaʼal albat yuʼun Dios li kʼusitik chtune, jaʼ la spas xtok sventa xichʼ vaʼanel li paleetike, jaʼ la svijbe aseite li axibalnae xchiʼuk li bankilal pale Aarone. Jaʼ la skʼel kʼuxi la spas yabtelik ta sba velta li achʼ paleetike (Eks 25-29; Le 8, 9).