«Akʼik ta ilel ti chapaloxuke»

1. ¿Kʼusi skʼan jpastik sventa kuxul xijkom li ta skʼakʼalil Jeovae?

KʼALAL chal Vivlia «skʼakʼalil Jeovae», jaʼo kʼalal chtal yakʼbe slajeb li yajkontratake xchiʼuk tspoj li steklumale. Li ta voʼnee, li Jeovae laj onoʼox yakʼbe kastigo junantik jteklumetik (Is. 13:1, 6; Esek. 13:5; Sof. 1:8). Li skʼakʼalil Jeovae jaʼo te chlik kʼalal chichʼ akʼbel slajeb li Mukʼta Babiloniae xchiʼuk jaʼ te tstsuts li ta Armajedone. Sventa kuxul xijkom li vaʼ kʼakʼale, skʼan xa noʼox me jchapan jbatik. Li Jesuse laj xa onoʼox yal ti skʼan xkakʼtik ta ilel ti chapalutikuk ta sventa li mukʼta tsatsal vokolile, taje jaʼ skʼan xal ti jech-o jpastike (Luk. 12:40; Mat. 24:21).

2. ¿Kʼuxi ta jtabetik sbalil li kʼusi chal Baʼyel sventa Tesalonisensese?

² Li ta Baʼyel sventa Tesalonisensese li jtakbol Pabloe la stunes jayibuk skoʼoltasobiltak sventa chapalikuk ta skʼakʼalil Jeova li yajtsʼaklomtak Kristoe. Li Pabloe snaʼoj ti jal to skʼan sventa xakʼbe slajeb choplejal li Jeovae (2 Tes. 2:1-3). Akʼo mi jech, laj yalbe yajtsʼaklomtak Kristo ti skʼan chapalikuk xa noʼoxe, taje skʼan me jech jpastik ek. Jkʼeltik kʼusi laj yal Pablo ta sventa 1) kʼu yelan chtal li skʼakʼalil Jeovae, 2) buchʼutik ti muʼyuk kuxul chkomike xchiʼuk 3) kʼusi xuʼ jpastik sventa chapalutikuke.

¿KʼU YELAN CHTAL LI SKʼAKʼALIL JEOVAE?

3. ¿Kʼu yuʼun chkaltik ti xkoʼolaj ta j-elekʼ mi tal li skʼakʼalil Jeovae? (Kʼelo xtok li lokʼoletike).

³ «Chtal kʼuchaʼal chtal j-elekʼ ta akʼobaltik» (1 Tes. 5:2). Taje jaʼ li baʼyel skoʼoltasobil la stunes Pablo sventa xal ti kʼu yelan chtal li skʼakʼalil Jeovae. Li j-elekʼetike ta anil ch-elkʼajik xchiʼuk ta akʼobal tspasik sventa muʼyuk buchʼu x-ilatik, jaʼ jech li skʼakʼalil Jeova eke ta anil ta xtal xchiʼuk chʼayal yoʼonton tsta jutuk mu skotol li krixchanoetike. Xuʼ van labal to sba chkiltik ek ti anil noʼox kʼusitik chkʼot ta pasele, pe li voʼotike muʼyuk chkichʼtik lajesel, jaʼ noʼox chichʼik lajesel li chopol krixchanoetike.

4. ¿Kʼu yuʼun ta jkoʼoltastik kʼuchaʼal xkʼuxul olol li skʼakʼalil Jeovae?

⁴ «Jech kʼuchaʼal chlik xkʼuxul xchʼut jun ants kʼalal xchiʼuk yole» (1 Tes. 5:3). Li jun ants ti xchiʼuk yole mu snaʼ bakʼin ti chlik xkʼuxul yole. Pe snaʼoj lek ti ta onoʼox xkʼot skʼakʼalile xchiʼuk ti ta anil noʼox chlik xkʼuxule, toj kʼux xchiʼuk mu xa xpaj-o. Jaʼ jech li skʼakʼalil Jeova eke akʼo mi mu jnaʼtik bakʼin chtal, jnaʼojtik lek ti ta onoʼox xtale. Jech xtok, jnaʼojtik lek ti ta anil noʼox chakʼbe slajeb chopol krixchanoetik xchiʼuk ti muʼyuk bu xuʼ spoj sbaike.

5. ¿Kʼu yuʼun chkaltik ti xkoʼolaj ta sakubel osil li mukʼta tsatsal vokolile?

⁵ Kʼalal tsakube. Li ta yoxibal skoʼoltasobil la stunes Pablo ta sventa li j-elekʼetik ta akʼobale jelel xa jutuk ti kʼu yelan laj yalbe skʼoplale. Yaʼeluke la skoʼoltajes kʼuchaʼal tsakub osil li skʼakʼalil Jeovae (1 Tes. 5:4). Ta skoj ti batem ta yoʼontonik elekʼ li j-elekʼetike, xuʼ van mu xakʼik venta ti tsakub xae xchiʼuk ti xuʼ xa x-ilatik yuʼun li krixchanoetike. Jaʼtik jech chkʼot ta pasel mi tal li tsatsal vokolil eke. Li krixchanoetik ti oy kʼusi chopol tspasik ti ta nakʼal tspasik yalojik jech kʼuchaʼal tspas li j-elekʼetike, jutuk xa me skʼan xichʼik ilel. Li voʼotike mu xijkoʼolaj xchiʼukik, yuʼun chapalutik xa mi tal li skʼakʼalil Jeovae. ¿Kʼuxi chkakʼtik ta ilel taje? Jaʼo kʼalal muʼyuk ta jpastik li kʼusi muʼyuk lek chil Jeovae xchiʼuk ti chkakʼ kipaltik ta yakʼel ta ilel «li yutsil oʼontonale, li tukʼilale xchiʼuk li kʼusi melele» (Efes. 5:8-12). Li Pabloe laj to yalbe skʼoplal chib skoʼoltasobil ti kʼu yelan stalelik li buchʼutik muʼyuk kuxul chkomik li ta skʼakʼalil Jeovae.

¿BUCHʼUTIK TI MUʼYUK KUXUL CHKOMIK LI TA SKʼAKʼALIL JEOVAE?

6. ¿Kʼu yuʼun chkaltik ti vayemik jutuk mu skotoluk li krixchanoetike? (1 Tesalonisenses 5:6, 7).

⁶ «Li buchʼutik chvayike» (kʼelo 1 Tesalonisenses 5:6, 7). Li Pabloe laj yal ti muʼyuk kuxul chkomik ta skʼakʼalil Jeova li buchʼutik vayemike. Kʼalal batem xchʼulel ta vayel li jun krixchanoe, mu xakʼ venta li kʼusi chkʼot ta pasel ta spat xokone xchiʼuk ti kʼu xa sjalil vayeme. Jech xtok, mu xakʼik venta li kʼusi chkʼot ta pasele xchiʼuk muʼyuk noʼox kʼusi tspasik. Jaʼ jech chkʼot ta stojolal li krixchanoetik eke, yuʼun jutuk mu skotolikuk vayemik ta mantal (Rom. 11:8). Jech xtok, muʼyuk tstsakik ta venta li sprevailtak ti ta slajebal xa kʼakʼal kuxulutike xchiʼuk ti jutuk xa skʼan xtal li mukʼta tsatsal vokolile. Kʼalal chilik ti mas xa tsok li kʼusitik ta balumile, oy krixchanoetik ti tsvikʼ jutuk satike, jaʼ xkaltik, ti chchʼamik li mantale. Pe jutuk mu skotolikuke, jun chib noʼox kʼakʼal lek chaʼiik. Laje, chiktaik ti xkoʼolaj kʼuchaʼal chchaʼvayike. Oy buchʼutik xtok ti xchʼunojik ti chtal li skʼakʼalil chapanele, pe tsnopik ti jal to skʼan xtale (2 Ped. 3:3, 4). Pe jaʼuk li voʼotike, jnaʼojtik ti tsots skʼoplal ti vikʼiluk jsatik jujun kʼakʼale.

7. ¿Kʼu yuʼun chkaltik ti xkoʼolaj ta jyakubeletik li krixchanoetik ti chichʼik lajesel yuʼun Diose?

⁷ «Li buchʼutik chyakubike». Li jtakbol Pabloe la skoʼoltas ta jyakubeletik li krixchanoetik ti chichʼik lajesel yuʼun Diose. Li jyakubele mu xnop lek yuʼun li kʼusi tspase jaʼ jech li chopol krixchanoetik eke. Yuʼun muʼyuk tstsakik ta venta li pʼijubtasel chakʼ Diose xchiʼuk jaʼ tspasik li kʼusi xal yoʼontonike, ta skoj taje chlajesatik yuʼun li Diose. Li jtakbol Pabloe la spʼijubtas yajtsʼaklomtak Kristo ti skʼel sbaike, ti xkuxojikuke, ti mu jechuk spas sbaik kʼuchaʼal jyakubeletike (1 Tes. 5:6). Li Richard Lenski ti chchanbe skʼoplal Vivliae chal ti kʼalal jkuxojtik leke, «jaʼ skʼan xal ti tsʼijilutik noʼoxe, muʼyuk chijkap xchiʼuk ti xnop lek kuʼuntik li kʼusi ta jpastike». ¿Kʼu yuʼun skʼan jnaʼtikuk lek snopel? Yuʼun xuʼ mu xkakʼtik venta ti jtikʼ jbatik ta politika xchiʼuk li kʼusitik tspas krixchanoetik avie. Ta skoj ti yantik xnopaj li skʼakʼalil Jeovae, xuʼ me xkichʼtik sujel ta spasel li kʼusitik taje. Pe mu jvul tajek koʼontontik, yuʼun li xchʼul espiritu Diose jaʼ chakʼ ti junuk noʼox koʼontontike xchiʼuk tskoltautik ti lekuk kʼusi xkʼot ta nopel kuʼuntike (Luk. 12:11, 12).

¿KʼUXI XUʼ JCHAPAN JBATIK MI TAL LI SKʼAKʼALIL JEOVAE?

8. Jech kʼuchaʼal chal 1 Tesalonisenses 5:8, ¿kʼusi skʼan jpastik sventa chapalutikuke? (Kʼelo xtok li lokʼole).

⁸ Jlaptik me li smak oʼontonale xchiʼuk li smak jolile. Li Pabloe la skoʼoltajesutik ta soltaroetik ti lek vikʼil satike xchiʼuk ti chapalik leke (kʼelo 1 Tesalonisenses 5:8). Kʼalal jaʼo yakal paskʼope, skʼan chapalikuk lek li soltaroetike. Skʼan me jech jpastik ek. Sventa xkakʼtik ta ilel ti chapalutik mi tal li skʼakʼalil Jeovae, skʼan jlaptik li xchʼunel oʼontonale, li kʼanelale xchiʼuk li spatobil oʼontonale. Li talelaletik taje jaʼ me tskoltautik.

9. ¿Kʼuxi chchabiutik li xchʼunel oʼontonale?

⁹ Jech kʼuchaʼal slapoj lek smak yoʼonton li jun soltaroe, li xchʼunel oʼontonal xchiʼuk li kʼanelale ta me xchabi li koʼontontik eke. Li talelaletik taje ta me skoltautik sventa jechuk xijtun-o ta stojolal Jeova xchiʼuk ti jech-o jtsʼaklitik li Jesuse. Ta skoj ti oy xchʼunel koʼontontike, jnaʼojtik lek ti Jeovae chakʼbe smoton li buchʼu ta sjunul yoʼonton tsaʼe (Ebr. 11:6). Jech xtok, jaʼ tstij koʼontontik sventa tukʼ xkakʼ jbatik ta stojolal li Jnitvanej kuʼuntik ti jaʼ li Jesuse, mu ventauk li kʼusi ta jnuptantike. Sventa jtsatsubtas li xchʼunel koʼontontik xchiʼuk ti xkuch kuʼuntik li vokoliletike, jkʼeltik kʼusi koltabilik-o li ermanoetik ti chichʼik kontrainele o li buchʼutik chil svokolik ta takʼine. Sventa mu jaʼuk xbat ta koʼontontik li kʼusitik x-ayan ta balumile, jaʼ jchanbetik stalelal li buchʼutik yakʼoj ta yoʼontonik chtunik ta stojolal Jeovae.b

10. ¿Kʼuxi tskoltautik ti jkʼanojtik Dios xchiʼuk li jchiʼiltaktike?

¹⁰ Sventa julavemukutik noʼox xchiʼuk xkichʼ jpʼijiltike, skʼan me xijkʼanvan (Mat. 22:37-39). Mi jkʼanojtik li Diose, tskoltautik sventa jechuk-o jcholtik mantal akʼo mi oy kʼusi tsmakutik (2 Tim. 1:7, 8). Ta skoj ti jkʼanojtik li krixchanoetike, chkakʼtik persa xcholbelik mantal akʼo mi ta telefono o ta karta, yuʼun muʼyuk ta jnoptik ti mu xa xjel stalelalike. Jech xtok, xuʼ me xlik spasik li kʼusitik leke (Esek. 18:27, 28). 

11. ¿Kʼuxi tskoltautik ti jkʼanoj li kermanotaktike? (1 Tesalonisenses 5:11).

¹¹ Ta skoj ti jkʼanoj li kermanotaktike, ta jpatbe jba koʼontontik xchiʼuk ta jtsatsubtasbe jba koʼontontik ta jujuntal (kʼelo 1 Tesalonisenses 5:11). Li soltaroetik ti chbatik ta paskʼope koʼol ta skolta sbaik. Kʼalal yakalik xa ta paskʼope, xuʼ me syayijesik junuk xchiʼilik, pe maʼuk skʼan xal ti yolbaj xa jech tspasike. Li voʼotik eke muʼyuk ti yolbaj xa ta jyayijes li jchiʼiltaktike, mi jaʼuk ta jpakbetik sutel mi oy kʼusi chopol la spasbutike (1 Tes. 5:13, 15). Yan kʼuxi chkakʼtik ta ilel ti jkʼanoj li kermanotaktike, jaʼ ti ta jtsaktik ta venta li buchʼu tsbeiltasik li tsobobbailetike (1 Tes. 5:12). Kalbetik skʼoplal li tsobobbail ta Tesalonikae. Kʼalal mu toʼox sta jun jabil slikel li tsobobbaile, li Pabloe la stakbe batel li karta liʼe. Xuʼ van ep toʼox kʼusi mu snaʼik li moletike xchiʼuk ep toʼox kʼusi muʼyuk lek chbat ta pasel yuʼunik, pe skʼan onoʼox xichʼik ta mukʼ. Ta skoj ti yantik xa xnopaj li mukʼta tsatsal vokolile, skʼan van mas jpat koʼontontik ta stojolal li moletik ta tsobobbaile. Yuʼun xuʼ van muʼyuk xa tsbeiltasutik tal li smeʼ nail abtelale xchiʼuk li Betele. Jaʼ yuʼun, tsots skʼoplal ti xlik xa noʼox jkʼantik xchiʼuk xkichʼtik ta mukʼ li moletik ta jtsobobbailtike. Mu ventauk li kʼusi xkʼot ta pasele, lekuk noʼox jtalelaltik xchiʼuk mu jkʼelbetik li xchopol talelalike. Teuk me ta joltik ti Jeovae jaʼ yakal tstunes Kristo sventa sbeiltas li moletik ta tsobobbaile.

12. ¿Kʼuxi chchabi jnopbentik li spatobil oʼontonale?

¹² Kʼalal smakoj lek sjol li jun soltaroe, jaʼ sventa mu xyayij li sjole. Li spatobil koʼontontik eke chchabi li jnopbentike. Ta skoj ti jpatoj lek koʼontontike, kakʼojtik lek venta ti muʼyuk kʼusi lek chakʼbutik li sba balumile (Filip. 3:8). Li spatobil koʼontontike tskoltautik sventa junuk noʼox koʼontontik. Jaʼ jech kʼot ta stojolalik li Wales xchiʼuk Laurinda ti te chtunik ta Áfricae. Ta oxib noʼox xemanae li june cham li stote, laje cham smeʼ li june. Akʼo mi jech, muʼyuk xbat skʼel yutsʼ yalalik ta skoj li tsatsal chamel COVID-19. Li ermanoe xi laj yale: «La spatbun tajek koʼonton ti jnaʼoj ti chchaʼkuxiik tale. Maʼuk ta jnop ti kʼu yelan laj yil svokolik kʼalal jutuk xa ox skʼan xchamike. Jaʼ ta jnop ti kʼu yelan ta skʼupin xkuxlejalik mi chaʼkuxiik talel li ta Paraisoe. Koliyal li spatobil oʼontonale, mas jun koʼonton chkaʼi. Ta skoj taje, mas stsʼik noʼox chkaʼi li xkʼuxule».

13. ¿Kʼusi skʼan jpastik sventa xakʼbutik xchʼul espiritu li Jeovae?

¹³ «Mu me xatupʼbeik skʼakʼal li chʼul espiritue» (1 Tes. 5:19). Li Pabloe la skoʼoltajes kʼuchaʼal kʼokʼ ti xtiltun ta yut koʼontontik li chʼul espiritue. Koliyal taje, oy tajek ta koʼontontik spasel li kʼusitik leke xchiʼuk chkakʼ kipaltik ta spasel li kʼusi tskʼan Jeovae (Rom. 12:11). ¿Kʼusi skʼan jpastik sventa xakʼbutik xchʼul espiritu li Jeovae? Jkʼanilanbetik, jchanbetik li Skʼope xchiʼuk mu xijnamaj li ta s-organisasione. Mi jech ta jpastike, ta me jchʼiestik li talelaltik chakʼ chʼul espiritue (Gal. 5:22, 23).

14. ¿Kʼusi skʼan mu jpastik mi ta jkʼantik ti xakʼbutik-o li xchʼul espiritu Diose? (Kʼelo xtok li lokʼoletike).

¹⁴ Mi ta jkʼan chakʼbutik xchʼul espiritu li Jeovae, skʼan jkʼel jbatik, yuʼun mu jkʼan jpastik li kʼusi xuʼ xtupʼ-o skʼakʼal li chʼul espiritue. Sventa xakʼbutik li Jeovae, skʼan lekuk noʼox li jtalelaltike xchiʼuk mu kʼusi chopol jtikʼ li ta jnopbentike. Mi la jtikʼ ta jnopbentik kʼusitik chopole, xuʼ me jaʼ xa xlik jpastik. Vaʼun, muʼyuk xa chakʼbutik xchʼul espiritu li Jeovae (1 Tes. 4:7, 8). ¿Kʼusi to skʼan jtsaktik ta venta? Xi chalbutik li jtakbol Pabloe: «Mu me xapʼajik li albil kʼopetike» (1 Tes. 5:20). Kʼalal chal «albil kʼopetik» li ta versikulo liʼe, jaʼ skʼan xal li aʼyejetik chakʼ Dios ta stojolal li chʼul espiritue. Li aʼyejetik taje te skʼoplal ek li skʼakʼalil Jeova ti jutuk xa tajek skʼan xtale. Li voʼotike muʼyuk ta jnoptik ti jal to tajek skʼan xtal li skʼakʼalil Jeovae o ti muʼyuk xa chkiltik li Armajedone, yuʼun te ta joltik ti jutuk xa skʼan xtale. Jaʼ yuʼun, toj tsots skʼoplal chkiltik ti lekuk noʼox jtalelaltike xchiʼuk ti kichʼojtikuk lek ta mukʼ Dios skotol kʼakʼale (2 Ped. 3:11, 12).

«KʼELIK ME SKOTOL LI KʼUSI CHAPASIKE»

15. ¿Kʼusi skʼan jpastik sventa muʼyuk buchʼu xi sloʼlautike? (1 Tesalonisenses 5:21).

¹⁵ Jutuk xa tajek skʼan xi xalik li yajkontratak Diose: «¡Jun koʼontontik xchiʼuk muʼyuk kʼusi chijxiʼo!» (1 Tes. 5:3). Vaʼun, chlik kaʼitik aʼyejetik ti jaʼ chakʼik ta naʼel li pukujetike, ti jaʼ sventa tsloʼla jutuk mu skotol li krixchanoetike (Apok. 16:13, 14). ¿Kʼusi ta jpastik li voʼotike? ¿Mi ta van xkakʼtik ti akʼo sloʼlautike? Muʼyuk chijlaj ta loʼlael mi la jchʼuntik li tojobtasel liʼe: «Kʼelik me skotol li kʼusi chapasike» (kʼelo 1 Tesalonisenses 5:21). Li ta griego kʼop «kʼelik me» xie xkoʼolaj kʼuchaʼal k’alal ta jkʼeltik mi jaʼ melel oro o plata li tak’ine. Li voʼotike skʼan me jech jpastik ek, yuʼun skʼan jkʼeltik mi melel li kʼusi chkaʼitike o li kʼusi ta jchantike. Toj tsots skʼoplal ti jechuk spasik li jtesalonikaetike, pe mas to skʼan jech jpastik li voʼotik ti jtuk xa skʼan xtal li mukʼta tsatsal vokolile. Skʼan me mu jchʼuntik skotol li kʼusi chkichʼtik albele, jaʼ lek jtunes jpʼijiltik sventa jkoʼoltajestik mi jaʼ jech chal Vivlia xchiʼuk s-organisasion Jeova li kʼusi ta jkʼeltik xchiʼuk chkaʼitike. Mi jech ta jpastike, muʼyuk me chijlaj ta loʼlael yuʼun li pukujetike (Prov. 14:15; 1 Tim. 4:1).  

16. ¿Kʼusi jmalaoj ta jtatik, xchiʼuk kʼusi skʼan jpastik li avie?

¹⁶ Li voʼotike jnaʼojtik ti kuxul chkom li steklumal Dios li ta mukʼta tsatsal vokolile, pe mu jnaʼtik kʼusi chkʼot ta jtojolaltik ta jujuntal li okʼom chaʼeje (Sant. 4:14). Mu ventauk mi kuxul chij-echʼ li ta mukʼta tsatsal vokolile o mi lijcham noʼox, li Jeovae chakʼbutik li kuxlejal sbatel osil mi tukʼ laj kakʼ jbatike. Li yajtsʼaklomtak Kristo ti tʼujbil chbatik ta vinajele te chkuxiik ta vinajel xchiʼuk li Kristoe, pe li yan chijetike chkuxiik ta balumil ti pasem xa ox ta paraisoe. Yoʼ to ta jmalatike, mu me jchʼay ta joltik li spatobil koʼontontike xchiʼuk chapalutikuk noʼox mi tal li skʼakʼalil Jeovae.