Tuneso junuk voskejo

JLOME chiʼik-o tajek ti tstunesik junuk voskejo kʼalal chetʼes sparteike, mas jun yoʼonton chaʼi sbaik ti skomes ta sjolik skotole o ti tstsʼibaik skotol ta jlikuk vune.

Pe mu onoʼox persauk baʼyel ta jtsʼibatik li kʼusi chkaltik jujun kʼakʼale. Mu baʼyeluk ta jtsʼibatik kʼalal ta jchiʼintik ta loʼil kutsʼ kalaltike, li kamigotike xchiʼuk kʼalal ta jcholtik mantale. Jech xtok, mu baʼyeluk ta jtsʼibatik kʼalal ta jpastik orasion ta sjunul koʼontontike, manchuk mi jtuktik o mi ep buchʼu te oyik.

Kʼalal ta jpʼejel tsʼibatik skotol li kʼusi chkaltik ta jun mantale, mu me xkoʼolaj kʼalal jpʼelchaʼpʼel noʼox tsʼibabil li kʼusi chkaltike. ¿Kʼusi jelel-o? Mi ta jpʼejel tsʼibatik skotol kʼalal chketʼestik junuk mantale, lek tajek ta jtunestik li jujupʼel kʼope xchiʼuk lek xa tʼujbil li kʼusitik chkaltik batele, pe mas van vokol chkʼot ta yoʼontonik li buchʼu chaʼiike. Kʼalal ta jkʼeltik jayibuk orasione, nopem onoʼox xkaʼitik ta jelbetik snukʼilal xchiʼuk ta jeltik li kʼu stsatsal ta jkʼeltike ti mu xkoʼolaj kʼuchaʼal onoʼox chijloʼilaj jujun kʼakʼale. Pe jutuk mu skotoluk li buchʼutik te oyike mas chchikinta kʼusi chkalbetik mi oy ta koʼontontik chilike xchiʼuk mi chkalbetik kʼuxi chtun yuʼun ta xkuxlejalik li mantale. Yan mi jaʼ chbat ta koʼontontik skʼelel li jvoskejotike, muʼyuk mas chakʼ ta yoʼontonik xchikintael. Alo ta akʼop atuk li kʼusi oy ta avoskejoe, vaʼun jech chkʼot ta yoʼontonik avuʼun ta melel li buchʼutik te chaʼiike.

Li Chanob vun sventa Kabteltik yuʼun Diose tskoltautik li ta jkuxlejaltike. Kʼalal chijloʼilaj xchiʼuk kamigotike, muʼyuk ta jsaʼtik ta anil ta jlikuk vun li jpʼelantik kʼop ta jtunestik sventa xkalbetik li kʼusi oy ta koʼontontike. Jech xtok, li ta cholmantale muʼyuk ta jtsʼibatik kʼusi chbat kalbetik li krixchanoetik ta skoj ti xuʼ van xchʼay ta joltike. Nopeso aba ti jechuk xakʼopoj jech kʼuchaʼal onoʼox chaloʼilaj jujun kʼakʼal mi chajelav ta chanob vun sventa chavakʼ ta ilel ti kʼuxi ta cholel mantale. Mi chachapan aba leke, te chavakʼ venta ti jtunel avoskejo sventa tsvulesbot ta ajol li kʼusitik mas tsotsik skʼoplal skʼan xavale, manchuk mi ta vun apasoj o akomtsanoj noʼox ta ajol. Pe ¿kʼusi skʼan xapas sventa xnop xavaʼi ti jaʼ noʼox xatunes jun voskejo kʼalal chavetʼes mantale?

Chapano lek li kʼusi chavalbe skʼoplale. Skʼan xachapan kʼusi chavalbe skʼoplal kʼalal jaʼ noʼox chatunes jun voskejoe. Pe maʼuk me skʼan xal ti chatʼuj li jujupʼel kʼop chavale, jaʼ skʼan xal ti xanop baʼyel li kʼusi chavale.

Li ta xkuxlejal jujun kʼakʼal li jun krixchanoe xuʼ van mu baʼyeluk tsnop kʼusi chal kʼalal anil noʼox chkʼopoje xchiʼuk xuʼ van xlaj to snaʼ ti kʼu yuʼun jech laj yale. Oy jlom xtoke, mu aʼibaj kʼusi chalik, yuʼun kʼalal muʼyuk to tsutsem yalel yuʼunike, yan xa-o kʼusi chlik yalik xtok. Taje xuʼ xkom yuʼunik spasel mi tsnopik lek baʼyel kʼusi chalik kʼalal skʼan to xkʼopojike, jaʼ xkaltik, ti spas svoskejoik ta sjolike. Baʼyele nopo kʼusi oy ta avoʼonton ti akʼo spasike, vaʼun nopo kʼusi chaval sventa xkʼot ta pasel, mi laje, lik kʼopojan.

¿Mi yakal chachapan aba sventa chabat ta cholmantal? Maʼuk noʼox xachapan li aportafolio o avolsae, chapano xtok li kʼusi chbat avale. Mi chatunes Kabteltik sventa Dios ti bu chal kʼuxi xuʼ jlikes jloʼiltike, ep ta velta xachanilan sventa teuk lek ta ajol li kʼusi mas chalbe skʼoplale. Jaʼuk me xatunes li slikeb loʼil ti bu sta-o ti kʼu yelan xkuxlejalik li bu chachol mantale, albo skʼoplal ta jpʼelchaʼpʼel noʼox kʼop li slikeb loʼile xchiʼuk jechuk me xaval jech kʼuchaʼal onoʼox nopem xavaʼi chakʼopoje. Jtunel me avuʼun mi chanop baʼyel li kʼusi chavale. ¿Kʼusi ti chanopbe skʼoplale? 1) Ta slikebale xuʼ xavalbe skʼoplal li kʼusi tsvul-o yoʼontonik li bu chachol mantale. Akʼo yal kʼusi tsnop li yajval nae. 2) Teuk ta ajol kʼusi xuʼ xavalbe ti tspatbe yoʼontone xchiʼuk kʼelbo junchibuk teksto ti chakʼ ta ilel ti chchapan Dios li vokolil taje. Mi xuʼ chavile, albo skʼoplal ti chkʼot ta pasel yuʼun Dios li kʼusi yaloje ti jaʼ tstunes li Ajvalilal yuʼun ta vinajele. 3) Tijbo yoʼonton ti xakʼ ta xkuxlejal li kʼusi la aloʼiltaike. Xuʼ xavakʼbe komel jlikuk vun o albo ti xuʼ xavakʼbe estudioe xchiʼuk chapo lek akʼopik sventa xaloʼilajik ta yan velta.

Sventa jechuk xachol mantale, jaʼ noʼox van skʼan xapas avoskejo ta anopben, jaʼ xkaltik, ti xanop baʼyel li kʼusi chavale. Mi chakʼan chatsʼiba kʼusi chaval kʼalal sba to velta chbat achol mantale, jpʼelchaʼpʼel noʼox kʼusi xatsʼiba sventa xalikes aloʼil, junchibuk teksto xchiʼuk tsʼibao jpʼelchaʼpʼeluk kʼuxi chatsutses li aloʼile. Mas me jamal ta aʼiel xchiʼuk chkom ta sjolik kʼusi chaval mi chachapan aba lek xchiʼuk mi jech chapas avoskejo kʼuchaʼal taje, mu jecheʼuk noʼox te xavulvun.

Jtunel me xtok ti xasabe skʼoplal mi oy kʼusitik nopem xaʼi tsjakʼik xchiʼuk mi oy kʼusi chtuchʼ-o ta be aloʼil li buchʼu chacholbe mantale. Jutuk mu skotoluk veltae lek noʼox ti jtsʼibatik jtoschaʼtosuk kʼusi chkaltike xchiʼuk junchibuk tekstoetik ti chakʼ ta ilel ti jech ta melele. Li kʼusi tsjakʼike xuʼ van oy jech tajek chal li ta foyeto Slikeb loʼil ta sventa li Skʼop Diose o li ta subtituloetik ta livro Razonamiento ti ikʼik sbone. Lek van xtok ti xavalbe skʼoplal li kʼusi chal yan vunetike. Tsʼibao junuk avuni voskejo xchiʼuk te tsʼibao kʼusi chal li vune, vaʼun tikʼo li ta aportafolioe. Mi oy kʼusi la sjakʼbot o mi chtuchʼbot ta be aloʼil li buchʼu chacholbe mantale, tojbo ta vokol mi chakʼ ti akʼo xavalbe skʼoplal li kʼusi achʼunoje (1 Ped. 3:15). Te xalokʼes tal ta avoskejo li kʼusi chatakʼbee.

Lek onoʼox xtok ti baʼyel xanop lek kʼusi chaval mi chapas orasion kʼalal oyot xchiʼuk avutsʼ avalale, kʼalal chapas orasion ta agrupo sventa cholmantale o li ta atsobobbaile. Li Jesuse laj yakʼbe yil yajchankʼoptak kʼuxi xuʼ lek spasik orasion ta jpʼelchaʼpʼel noʼox kʼop, taje te chal ta Lukas 11:2 kʼalal ta 4. Yan li Salomone jal tajek la spas orasion kʼalal laj yakʼbe ta skʼob Dios li templo ta Jerusalene. Persa onoʼox van baʼyel la snop lek li kʼusi laj yale. Baʼyel lik sta ta naʼel li Jeovae xchiʼuk li kʼusi yalojbe Davide; laje laj yalbe skʼoplal li temploe, vaʼun ta mas tsʼakale bikʼit mukʼ kʼusi lik yalbe skʼoplal xchiʼuk laj yalbe skʼoplal jlom krixchanoetik (1 Rey. 8:22-53). Oy kʼusi chakʼ jchantik li chib orasion taje.

Kʼunuk ta aʼiel li svoskejoal mantale. ¿Mi ep kʼusitik skʼan xatsʼiba li ta avoskejoe?

Teuk me ta ajol ti jaʼ noʼox sventa tsvulesbot ta ajol kʼusitik skʼan xaval li avoskejoe. Jtunel van chavaʼi ti xatsʼiba jaypʼeluk kʼop sventa xanaʼ kʼusi chaval li ta slikeb aloʼile. Mi laje, jaʼ xa noʼox akʼo ta avoʼonton li kʼusi chavalbe skʼoplale, maʼuk li jujupʼel kʼope. Jech xtok, mu me toj natikuk li orasionetik chatunese. Skʼan me jamal lek xvinaj butik mas tsotsik skʼoplal li ta avoskejoe, xuʼ xatsʼiba ta mayuskula o bono ta yan kolor. Ta yolon li bu mas tsotsik skʼoplale te xatsʼiba li kʼusitik ch-echʼ avale. Tsʼibao xtok li tekstoetik ti oy ta avoʼonton chakʼele. Mas onoʼox lek mi chajam Avivlia sventa chakʼel li tekstoe. Lek xtok ti xatsʼiba li lokʼolkʼopetik chakʼan chavalbe skʼoplale, xuʼ xatsʼiba xtok kʼusi chal yan vunetik mi chakʼan chavalbe skʼoplale. Sventa lek xavalbe skʼoplale, jaʼ lek mi bikʼit mukʼ xa chatsʼiba sventa jamal lek chavalbe skʼoplale. Mas me jtunel avuʼun mi lek cholbil li kʼusi chatsʼiba ta avoskejoe.

Jlom li buchʼutik tsjelubtasik mantale mu epuk kʼusi tstsʼibaik li ta svoskejoike, jaʼ noʼox van jaypʼel kʼopetik ti bu mas tsotsik skʼoplale xchiʼuk tstsʼibaik jayibuk tekstoetik ti mu persauk tskʼel ta svunik kʼalal chalike o oy kʼusi tspasik divujar o tslokʼtaik ti jaʼ tsvulesbat ta sjolik li kʼusi chalike. Taje jaʼ chkoltaatik sventa lekuk xcholet xalik batel li mantale xchiʼuk ti jechuk xkʼopojik kʼuchaʼal onoʼox chloʼilajik jujun kʼakʼale. Li xchanobil liʼe jaʼ tskoltautik spasel taje.

Li ta kapitulo ti jaʼ sbi «Paso junuk avoskejo» xie, ta pajina 39 kʼalal ta 42 jtunel avuʼun mi jaʼ cha-akʼbat apas ta chanob vun li xchanobil liʼe.

¿Kʼuxi ta tunesel li voskejoe? Maʼuk noʼox me ta jkʼantik ti xapasbe junuk svoskejoal li apartee, skʼan xatojobuk stunesel.

Baʼyele skʼan xachapan aba mi chakʼan xatojob stunesel li avoskejoe. Kʼelo lek li stituloale, ta jujutos xakʼel li kʼusitik mas tsotsik skʼoplal yichʼoj tale xchiʼuk nopo kʼuxi snitojbe sba skʼoplal xchiʼuk li stemaile. Akʼo venta kʼu sjalil skʼan xavalbe skʼoplal jujutos. Laje chaʼkʼelo li baʼyel kʼusitik mas tsots skʼoplal li ta avoskejoe. Chaʼkʼelo kʼusi srasonaltak chaval batel sventa chavalbe skʼoplal li jtos taje, chaʼkʼelo li skʼelobiltake, li tekstoetike xchiʼuk li lokʼolkʼopetik chatunese. Ep ta velta xachaʼkʼel jaʼ to mi anaʼoj xaʼox lek kʼusi chalbe skʼoplal li jtos ta baʼyele. Jech xapas xtok xchiʼuk li yan kʼusitik mas tsotsik skʼoplal yichʼoj tale. Mi jech skʼan chavile, akʼo venta kʼusi ti mu persauk xavalbe skʼoplale sventa ta yorail noʼox stsuts avuʼun. Laje chaʼkʼelo sjunul li apartee. Jaʼ akʼo ta avoʼonton li kʼusi chavalbe skʼoplale, maʼuk li jujupʼel kʼope. Mu xakomtsan ta ajol sjunul li apartee.

Tsots skʼoplal xtok ti xakʼelbe sat li buchʼutik te oyik kʼalal chavetʼes li apartee. Yuʼun mi la akʼel o laj avapta junuk tekstoe, mu persauk chakʼel kʼusi atsʼibaoj ta avoskejo sventa chavalbe smelolal li jun teksto la akʼele. Jech xtok kʼalal chavalbe skʼoplal junuk lokʼolkʼope, mu kʼelbiluk xapas, jaʼ jech xaval jech kʼuchaʼal chachiʼin ta loʼil avamigotake. Mu xakʼel avoskejo sventa chaval li jujupʼel kʼope. Lokʼuk ta avoʼonton li kʼusi chavale, vaʼun jech chkʼot ta yoʼontonik li buchʼutik te chchikintaike.

Mi latojob yetʼesel aparte ti chatunes jun voskejoe, pas xaʼox avuʼun jtos li kʼusi skʼan jpastik sventa xijtojob lek ta sjelubtasel mantale.