Chanubtaso avalab anichʼnabik sventa skʼanik Jeova
«Ti calab jnichʼnabtic chlaj vocʼuc ta jqueremaltique, jun yutsil ta jʼechʼel, yuʼun coʼol sʼelan sniʼ yolobetic [flechaetik] ti oy ta scʼob ti jʼacʼ-letoe.» (SALMO 127:4, Ch.)
1, 2. ¿Kʼu yelan ti xkoʼolaj li alab-nichʼnabiletik ta «sniʼ yolobetic ti oy ta scʼob ti jʼacʼ-letoe»?
LI J-AKʼ flechae chchapan sba lek sventa tskolta echʼel li sflechae. Kʼunkʼun ta skakan ta yakʼil pʼilob teʼ li sflechae, vaʼun tsots chachʼ. Manchuk mi tsots tajmek chakʼ yipal, chakʼbe to yorail sventa tskʼel lek ti bu tskʼan chkʼot li sflechae, vaʼun tskolta echʼel. ¿Mi chtʼab van yuʼun? Sventa taje, skʼan tsakel ta venta ep kʼusitik, jtose jaʼ mi chanem lek li j-akʼ flechae, ti bu jotukal chbat li ikʼe xchiʼuk ti kʼuyelan li sflechae.
2 Li ajvalil Salomone la skoʼoltas li alab-nichʼnabiletik ta «sniʼ yolobetic ti oy ta scʼob ti jʼacʼ-letoe» (Salmo 127:4, Ch). Jkʼeltikik kʼuyelan xuʼ xichʼ albel-o skʼoplal totil-meʼiletik li skoʼoltasobil taje. Li j-akʼ flechae jutuk noʼox yorail yuʼun sventa tskolta echʼel li sflechae, yuʼun mi tskʼan tstʼabes li bu skʼeloj batele skʼan ta anil noʼox skolta. Jaʼ jech ek un, li totil-meʼiletike jutuk tajmek yorail yuʼunik sventa tstsʼunbeik ta yoʼonton melel kʼanelal ta stojolal Jeova li yalab xnichʼnabike. Ta satike, anil tajmek chchʼi li yalab xnichʼnabike, vaʼun chlokʼik batel li ta snaike (Mateo 19:5). ¿Mi te van chkʼot li «yolobetic» ti bu skʼan tʼabesele? Ta yan kʼope, ¿mi skʼanojik-o van Dios xchiʼuk mi chtunik-o van ta stojolal kʼalal mi lokʼ ta snaike? Sventa jtakʼtike, oy jaytos kʼusi skʼan tsakel ta venta. Jkʼelbetik lek smelolal oxtos: ti kʼuyelan chanem li totil-meʼiletike, ti kʼuyelan oyik li ta utsʼ-alalile xchiʼuk ti kʼuyelan chaʼiik li alab-nichʼnabiletik kʼalal chichʼik chanubtasele. Jkʼeltik baʼyel kʼusi oy ta sbaik spasel li totil-meʼiletike.
Lekuk me kʼusi xavakʼik ta ilel
3. ¿Kʼu yuʼun skʼan spasik li kʼusi chalik li totil-meʼiletike?
3 Li kʼusi ichanubtasvan ta spasel Jesuse laj onoʼox spas maʼ li stuke, jaʼ jech la xchanubtas komel li totil-meʼiletike (Juan 13:15). Mu jechuk ta albel skʼoplal li fariseoetike, ti albatik yuʼun Jesús ti tsots smulik ta skoj ti kʼusi ep chalike pe ti mu jutebuk tspasike (Mateo 23:3). Jaʼ yuʼun chaʼa, li totil-meʼiletik ti tskʼanik akʼo skʼan Jeova li yalab xnichʼnabike skʼan me chakʼ ta ilel ta stalelalik li kʼusi chalike. Mi muʼyuk tspasik li kʼusi chalike, mu me kʼusi xtun-o, jech kʼuchaʼal jun pʼilob teʼ ti chʼabal yakʼile (1 Juan 3:18).
4. ¿Kʼusi van lek ti akʼo sjakʼbe sbaik li totil-meʼiletike, xchiʼuk kʼu yuʼun?
4 Toj tsots me skʼoplal li kʼusi tspas totil-meʼiletike. Jkʼeltikik kʼu yuʼun. ¿Kʼuxi lik skʼanik Jeova li stukike? Jaʼ ti kʼalal laj yilik kʼusi la spas Jesuse. Jaʼ me jech ek un, li alab-nichʼnabiletike te me chchanik skʼanel Jeova li ta stalelal stot smeʼike. Jvules me ta joltik ti chaʼtos kʼusi xuʼ tspas ta stojolal alab-nichʼnabil li amigoiletike: xuʼ tstsatsubtasatik, o tsokesbat li slekil talelalike (1 Corintios 15:33). Jech ta melel, ep li ta xkuxlejal ololetike —mas ti kʼalal chlik chʼiikuk tale—, li yamigoik ta jyalel xchiʼuk ti xuʼ chchanbeik mas stalelale jaʼ li stot smeʼike. Jaʼ yuʼun skʼan xi sjakʼbe sbaike: «¿Mi lekil amigoilun ta stojolal li jkerem o li jtsebe? ¿Mi chtijbat yoʼonton yuʼun jtalelal sventa xchʼies slekil talelal? ¿Kʼusi van yakal chkakʼbe xchan ta sventa li kʼusi mas tsotsik skʼoplale, jech kʼuchaʼal li orasion xchiʼuk li xchanel Vivliae?».
Paso orasion xchiʼuk avalab anichʼnab
5. ¿Kʼusi xuʼ xchanbeik ta s-orasion stot smeʼik li alab-nichʼnabiletike?
5 Li alab-nichʼnabiletike ep me kʼusi xuʼ xchanik ta stojolal Jeova kʼalal chaʼibeik s-orasion li stot smeʼike. Jech kʼuchaʼal liʼe: ¿kʼusi van chchanik kʼalal chilik ti cha pasik orasion kʼalal mu to chlik achanik Vivliae xchiʼuk kʼalal cha tojbeik ta vokol Dios ta jujukoj veʼele? Ta melel xuʼ van te xilik ti jaʼ chakʼ Jeova li kʼusitik chtun kuʼuntike —sventa mantal xchiʼuk li kʼusitik oy kuʼuntike—, xchiʼuk ti jaʼ yuʼun staʼo jtojbetik ta vokole. Ta melel, jaʼ jun chanubtasel ti ep tajmek sbalile (Santiago 1:17).
6. ¿Kʼu yelan xuʼ spas li totil-meʼiletik sventa xchanubtas yalab xnichʼnabik ti oyik ta yoʼonton Jeova ta jujuntale?
6 Vaʼun chaʼa, mas to me lek mi tspas orasion xchiʼuk yalab xnichʼnab li totil-meʼiletike xchiʼuk ti lek jamal chalik ti kʼusi chtun yuʼunik li buchʼutik te ta snaike. Mi jaʼ jeche, yakal me chchanubtasik ti te oy ta yutsʼ yalalik li Jeovae xchiʼuk chakʼik venta ti kʼanbilik yuʼun Jeova ta jujuntale (Efesios 6:18; 1 Pedro 5:6, 7). Jun totile xi chale: «Kʼalal ivokʼ li jtsebkutike lik onoʼox jpasulankutik tal orasion xchiʼuk. Kʼalal yakal chchʼi tale, lik kalbekutik batel skʼoplal li kʼusitik chtun yuʼune, jech kʼuchaʼal li ta sventa yamigotake. Skotol kʼakʼal jmoj la jpaskutik orasion, jaʼ to ti kʼalal imalije xchiʼuk ti kʼalal ilokʼ batel ta nae», xi. Totil-meʼiletik, ¿mi skotol me kʼakʼal cha pasik orasion ek xchiʼuk li avalab anichʼnabike? ¿Mi xuʼ xa kolta li avalab anichʼnabik sventa xchʼunik ti oy ta yoʼonton chkoltavan Jeova ta skoj li kʼusitik oy ta yoʼontonike, ti maʼuk noʼox li ta sventa kʼusitik skʼan kuʼuntik xchiʼuk li ta mantale? (Filipenses 4:6, 7.)
7. ¿Kʼusi skʼan snaʼik li totil-meʼiletik sventa lek jamal xkʼopojik kʼalal tspasik orasione?
7 Melel onoʼox chaʼa, sventa jnaʼtik li kʼusitik xuʼ chkaltik ta orasione, skʼan me naʼel ti kʼusi yakal tsnuptan ta xkuxlejal li alab-nichʼnabiletike. Jkʼeltikik li kʼusi la spas jun totil ti oy chaʼvoʼ stsebe: «Kʼalal ch-echʼ jun xemanae, xi ta jakʼbe jbae: “¿Kʼusi van laj yat-o yoʼonton jtsebetak li avi xemanae? ¿Kʼusi van lek la snuptanik?”», xi. Totil-meʼiletik, ¿kʼu yuʼun mu xa jakʼbe abaik jech ek? Li stakʼobiltake, xuʼ van xakʼ anaʼik kʼusi xuʼ xavalik kʼalal cha pas orasion xchiʼuk avalab anichʼnabike. Kʼalal jech cha pasike, maʼuk noʼox yakal cha chanubtasik ta skʼoponel Jeova —li Buchʼu chaʼi jkʼopojeltike—, yuʼun yakal cha chanubtasik ta skʼanel xtok (Salmo 65:2).
Kolta abaik sventa xa nopes abaik ta xchanel vun
8. ¿Kʼu yuʼun skʼan snopes yalab xnichʼnabik ta xchanilanel Vivlia li totil-meʼiletike?
8 Jtos ti kʼusi tsots ch-abtej ta alab-nichʼnabiletik sventa ti kʼuyelan chil sbaik xchiʼuk Diose jaʼ ti kʼuyelan chchan Vivlia li stot smeʼike. Ti kʼuyelan oyutik ta stojolal Jeovae, jech kʼuchaʼal ta stojolal yantike, mu jaʼuk noʼox skʼan voʼotik xi jkʼopoj, moʼoj, yuʼun skʼan xkaʼitik noxtok. Jtos ti kʼuyelan xuʼ xkaʼibetik Diose jaʼ ti kʼalal ta jchanilantik Vivlia xchiʼuk li vunetik chakʼ «jʼabtel ti jun [«tukʼ», NM] yoʼnton [...], ti lec bije» (Mateo 24:45-47; Proverbios 4:1, 2). Jaʼ yuʼun, sventa jechuk-o lek xil sbaik xchiʼuk Jeova li alab-nichʼnabiletike, tsots skʼoplal ti snopes sbaik ta xchanbel sKʼope.
9. ¿Kʼusi chkoltaat-o li alab-nichʼnabiletik sventa snopes sbaik ta xchanel Vivliae?
9 ¿Kʼusi chkoltaatik sventa snopes sbaik ta xchanel Vivlia li alab-nichʼnabiletike? Jech kʼuchaʼal kalojtik xae, ti bu xuʼ chchanik mase jaʼ li ta stojolal stot smeʼike. Totil-meʼiletik, ¿mi cha yiloxuk li avalab anichʼnabik ti cha kʼelulan aVivliaik xchiʼuk ti cha chanilanike? Melel onoʼox chaʼa, yikʼal van chʼayem tajmek avoʼonton ta stsʼiteselik, ti mu xa naʼ bu cha chʼakbeik lokʼel yorail sventa cha chanik xchiʼuk cha kʼel aVivliaik xchiʼukike. Pe xi xa jakʼbe abae: «¿Mi te pililik-o jsat jayibuk ora ta skʼelel television chilikun li kalab jnichʼnabe?» Mi jaʼ jeche, ¿mi mu van xuʼ ti jaʼuk te xa chʼakbe lokʼel yorail sventa xa chanunajike, ti jaʼ jech lek kʼusi chavakʼbe yile?
10, 11. ¿Kʼu yuʼun persa skʼan xichʼ pasel jujun xemana li xchanel Vivlia xchiʼuk utsʼ-alalile?
10 Yan ti kʼuyelan xuʼ xa chanubtasik ta yaʼibel kʼusi chal Jeova li avalab anichʼnabike jaʼ ti kʼalal cha chanik jujun xemana li Vivlia xchiʼuk avutsʼ avalale (Isaías 30:21). Yikʼaluk van oy buchʼu tsjakʼbe sba ti kʼu yuʼun jech skʼan spasik ti chkʼotilanik xa ta tsobajel li yalab xnichʼnabike. Ta melel, oy lek srasonal ti kʼu yuʼun skʼan xichʼ chanel Vivlia ta utsʼ-alalile. Ti kʼusie, yuʼun li Jeovae yakʼojbe tsatsal abtel li totil-meʼiletik ti akʼo xchanubtas li yalab xnichʼnabike (Proverbios 1:8; Efesios 6:4). Li xchanel Vivlia ta utsʼ-alalile jaʼ ch-akʼbat-o yilik ti maʼuk noʼox chichʼ ichʼel ta mukʼ Dios kʼalal oyutik ta stojolal epal krixchanoetike, moʼoj, yuʼun chchanik xtok ti skʼan pasel ta utsʼ-alalile (Deuteronomio 6:6-9).
11 Jech xtok, li chanubtasel ta Vivlia ta utsʼ-alalil ti lek chichʼ pasele jaʼ chakʼ ta ilel ti kʼusi tsnop li alab-nichʼnabiletik ta sventa li smantal Diose xchiʼuk ta sventa li talelalile. Jech kʼuchaʼal liʼe, kʼalal bikʼitik to li ololetike xuʼ xichʼ tunesel vunetik jech kʼuchaʼal li livro Jchanbetik li Mukʼta Jchanubtasvaneje.a Jutuk mu skotoluk li parafoetik li ta livro taje tsjakʼbe kʼusi tsnop li kʼox kerem-tsebetik ta sventa li kʼusi yakal chichʼ chanele. Mi tsnopbeik skʼoplal xchiʼuk skerem stsebik ta sventa li tekstoetik ta Vivlia ti te tsakal tale, yakal me chchanubtasbeik li snopbene «ti cʼun xa ta tʼujel chaʼyic li cʼusi leque xchiʼuc li cʼusi chopole» (Hebreos 5:14).
12. Li xchanel Vivlia ta utsʼ-alalile, ¿kʼu yelan xuʼ spasik li totil-meʼiletik ti kʼu yelan chtun yuʼun li yalab xnichʼnabike, xchiʼuk kʼusi skoltaojot li voʼote?
12 Melel onoʼox chaʼa, skʼan xichʼ tsakbel ta venta sjabilalik xchiʼuk ti kʼusi chtun yuʼun li alab-nichʼnabiletik sventa ti kʼusi chichʼ chanele. Jkʼeltikik kʼuyelan la spas jun nupul tsʼakal kʼalal la skʼanik permiso li xchex tsebtak yoʼ xbatik ta jun akʼot sventa jchanunetike. Li totile xi chale: «Laj kalbekutik ti kʼalal chi chanunaj ta kutsʼ kalalkutik ta yan veltae jelel xa kʼuyelan ta jpaskutik. Li voʼon xchiʼuk kajnile jaʼ ta jpas jbakutik ta alab-nichʼnabil, li stukike jaʼ tspas sbaik ta totil-meʼiletik. Kʼusiuk ti tspasik ta jujuntale, skʼan sabeik smelolal li loʼile xchiʼuk ti chalbunkutik mantal ta sventa li akʼot ta chanunetike». ¿Kʼusi ikʼot ta pasel? «Labal to laj kilkutik, yuʼun laj yakʼik ta mukʼ li yabtelik ta totil-meʼiletike xchiʼuk laj yalbunkutik srasonal ta Vivlia ti mu stakʼ xi batkutik li ta akʼote. Li kʼusi mas to labal sba laj kilkutike jaʼ ti laj yalbunkutik ti oy kʼusi yan lek stakʼ pasele ti jaʼ mu xi batkutik li ta akʼote. Te laj kilkutik ti kʼusi tsnopik ta melele xchiʼuk ti kʼusi tskʼanike», xi. Melel onoʼox, skʼan nopel lek xchiʼuk skʼan mu xi jlub sventa xichʼ pasel li chanun ta utsʼ-alalile, ti jechuk xichʼ pasel-oe xchiʼuk ti jtuneluke. Pe toj ep me sbalil ti chichʼ akʼel persae (Proverbios 23:15).
Tsots skʼoplal ti chʼabaluk kʼop ta utsʼ-alalile
13, 14. 1) ¿Kʼusi xuʼ spasik li totil-meʼiletik sventa muʼyukuk kʼop ta yut snaike? 2) ¿Kʼusi van sbalil xuʼ stabeik kʼalal jamal chalik li kʼusi mu lekuk la spasike?
13 Mas van xuʼ xtʼab yuʼun li j-akʼ flecha mi jaʼo tskolta echʼel kʼalal chʼabal ikʼe. Jaʼ jech ek un, yikʼaluk van mas xchanik skʼanel Jeova li alab-nichʼnabiletik mi oy lekilal li ta utsʼ-alalile. Ta sventa ti oyuk «slamajemal [oʼontonale]», jun yajtsʼaklom Cristo ti Santiago sbie xi laj yale: «Ta xacʼbe yipal ta spajesel ti cʼope yoʼ jech ta sta slequilal yoʼnton yuʼun ti yane», xi (Santiago 3:18, Ch). Pe ¿kʼuxi xuʼ spas yuʼunik sventa chʼabaluk kʼop ta yut snaik li totil-meʼiletike? Ti kʼusi mas tsots skʼoplale, jaʼ ti akʼo stsatsubtas li snupunelike. Mi skʼanoj sbaik xchiʼuk chichʼ sbaik ta mukʼe, mas me kʼun ta chanubtasel chaʼiik li yalab xnichʼnabik sventa akʼo skʼanik xchiʼuk xichʼik ta mukʼ li yantike, pe jaʼ mas tsots skʼoplal ti akʼo skʼanik li Jeovae (Gálatas 6:7; Efesios 5:33). Jech kʼuchaʼal chkiltike, li kʼanelal xchiʼuk li ichʼel ta mukʼe jaʼ chakʼ lekilal ta yut jnatik. Jech noxtok, kʼalal jun yoʼonton ta snupunelik li vinik xchiʼuk antse, mas me lek chapalik sventa stsal yuʼunik kʼusiuk vokolil li ta yutsʼ yalalike.
14 Pe jamal ta alel noxtok ti ta balumil avie mi jaʼuk junuk nupul tsʼakal mi jaʼuk junuk utsʼ-alalil ti tukʼik ta jyalele. Jaʼ yuʼun mu skotoluk velta chakʼik ta ilel li yabtel chʼul espiritu ta stojolal yalab xnichʼnabik li totil-meʼiletike (Gálatas 5:22, 23). ¿Kʼusi stakʼ spasik kʼalal jech chkʼot ta pasele? Mi jamal chalik ti mu lekuk kʼusi la spasike, ¿mi muʼyuk xa van bu ch-ichʼatik ta mukʼ yuʼun li yalab xnichʼnabike? Jkʼeltikik li kʼusi kʼot ta stojolal jtakbol Pabloe. Ta sventa mantale, ikʼot kʼuchaʼal totil ta stojolal epal yajtsʼaklomtak Cristo (1 Corintios 4:15). Pe taje maʼuk skʼan xal ti mu jamaluk laj yal li kʼusitik mu lekuk la spase (Romanos 7:21-25). Ti bikʼit laj yakʼ sbae xchiʼuk ti jamal laj yale mi jaʼuk bu tsjutukajesbe ta jyalel li ichʼel ta mukʼ oy kuʼuntik ta stojolale, moʼoj. Li kʼusi mu lekuk la spase maʼuk imakat sventa chalbe xtok li tsobobbail ta Corinto li kʼusi xi laj yale: «Jaʼ chanic [ti] cʼusi ta jpase jech chac cʼu chaʼal jaʼ ta jchan cʼusi la spas li Cristoe», xi (1 Corintios 11:1). Totil-meʼiletik, xuʼ me jech chkʼot ta atojolalik ek: mi jamal chavalik ti oy kʼusi muʼyuk lek la apasike, te chavakʼik venta ti muʼyuk tstsakik ta mukʼ li avalab-anichʼnabike.
15, 16. ¿Kʼu yuʼun skʼan xchanubtas yalab xnichʼnabik li totil-meʼiletik sventa skʼanik li ermanoetike, xchiʼuk kʼu yelan stakʼ spasik?
15 ¿Kʼusi mas xuʼ xa pasik li voʼoxuke totil-meʼiletik, sventa xchanik skʼanel Jeova li avalab anichʼnabike? Jaʼ ti xa tsakik ta mukʼ li kʼusi laj yal jtakbol Juan ti xie: «Me oy bochʼo jech ta xal: “Li vuʼune lec jcʼanoj Dios”, me xie, pero me xtiʼet yoʼnton yuʼun xchiʼile, jaʼ jʼepalcʼop. Yuʼun li bochʼo mu scʼan xchiʼil ti chil ta sate, ¿cʼuxi xuʼ ta scʼan li Dios ti mu xilbe sate?», xi (1 Juan 4:20, 21). Jaʼ yuʼun chaʼa, mi cha chanubtasik ta skʼanel ermanoetik li avalab anichʼnabike, jaʼ me jech yakal cha chanubtasik xtok ta skʼanel li Jeovae. Xi xa jakʼbe abaike: «¿Kʼu yelan chi kʼopoj ta stojolal li tsobobbaile? ¿Mi jaʼ ta jloʼilta li kʼusitik leke o mi chi labanvan?». Sventa chavakʼik ventae, chikintaik lek li kʼusi chal avalab anichʼnabik ta sventa li tsobajeletike xchiʼuk ti kʼuyelan chkʼopojik ta stojolal ermanoetike. Li sloʼil chalike jaʼ me te chvinaj ti kʼusi cha nopike.
16 Pe ¿kʼusi xuʼ xa pasik sventa skʼanik ermanoetik li avalab anichʼnabike? Peter, jun totil ti oy chaʼvoʼ skerem ti chexik toe xi chale: «Kʼalal bikʼitik toʼox li jkeremtake, oy onoʼox laj kikʼkutik tal ta veʼel ermanoetik ti lek yijik ta mantale xchiʼuk ti jchiʼin jbakutik ta loʼile. Li kalab jnichʼnabkutike snaʼojik lek ti chakʼ ta jyalel muyubajel li abtelal ta stojolal Diose, yuʼun joybilik ta stojolal krixchanoetik ti skʼanojik Jeova ti kʼalal ichʼiik tale», xi. Yan totil ti Dennis sbie xi chale: «La jtijulanbekutik yoʼonton li voʼob jtsebkutik ti akʼo yamigoinik li prekursoretik ta tsobobbail ti oy xa sjabilalike, jech noxtok skotol velta kʼalal stakʼ chkilkutike chkikʼ ta jnakutik li jkʼelvanej ta sirkuito xchiʼuk yajnile». Li voʼoxuke totil-meʼiletik, ¿mi xuʼ van xa kolta li avalab anichʼnabik sventa xakʼik venta ti jaʼ kʼotem ta yutsʼ yalalik li ermanoetik ta tsobobbaile? (Marcos 10:29, 30.)
Li kʼusi sbainoj li alab-nichʼnabile
17. ¿Kʼusi ti ta snop stuk li alab-nichʼnabiletik leʼ okʼom chaʼeje?
17 Kalbetik skʼoplal yan velta li j-akʼ flechae. Manchuk mi xtojob tajmek, mu me xtʼab yuʼun mi xotxot li sflechae. Mi chakʼik venta ti «xotxot» snopben skerem o stsebik li totil-meʼiletike, skʼan me xakʼ yipalik sventa stukʼibtasik jech kʼuchaʼal jun flecha. Pe ti kʼusie, jaʼ li alab-nichʼnabiletik ti skʼan snop stukik mi tskʼan chotpʼinatik yuʼun li balumile o mi jaʼ chakʼ sbaik ta ikʼel echʼel yuʼun Jeova li ta tukʼil bee (Proverbios 3:5, 6; Romanos 12:2).
18. ¿Kʼu van yelan chaʼi sbaik li yantik mi lek kʼot ta nopel yuʼunik li alab-nichʼnabiletike?
18 Manchuk mi jaʼ sbainojik totil-meʼiletik ti akʼo stojobtasik lek xchiʼuk xchanubtasik lek ta sventa Kajvaltik li yalab xnichʼnabike, jaʼ li alab-nichʼnabiletik ti skʼan snop lek stukik ti kʼusi ta spasik kʼalal mi pasik xaʼox ta vinik o ta antse (Efesios 6:4). Jaʼ jech chaʼa kerem-tsebetik, ¿mi ta van xa chʼamik li chanubtasel chakʼboxuk ta slekil yoʼonton atot ameʼike? Mi cha chʼamike, jaʼ me jech yakal cha tʼujik echʼel li lekil kuxlejale. Maʼuk noʼox cha muyubtabe yoʼonton li atot ameʼike, moʼoj, yuʼun ti kʼusi mas tsots skʼoplale jaʼ ti yakal cha muyubtabeik yoʼonton Jeovae (Proverbios 27:11).
[Tsʼibetik ta yok vun]
a Pasbil yuʼun yajrextikotak Jeova
¿Mi xvul ta ajolik?
• ¿Kʼu yelan xuʼ lek xakʼ ta ilel stalelal li totil-meʼiletik ta sventa li orasione xchiʼuk li ta xchanel Vivliae?
• ¿Kʼusi xuʼ spas li totil-meʼiletik sventa chʼabaluk kʼop ta yut snaike?
• ¿Kʼusi ti persa chkʼot ta nopel yuʼunik li alab-nichʼnabiletike, xchiʼuk kʼu yelan chaʼi sbaik yantik ta sventa taje?
[Lokʼol ta pajina 28]
¿Mi lek ta chanel chil avalab anichʼnabik ti kʼuyelan nopem xavaʼiik xchanel Vivliae?
[Lokʼol ta pajina 29]
Kʼalal chʼabal kʼop ta utsʼ-alalile jaʼ chakʼ muyubajel