Li mukʼta tsobajeletik ta oxib kʼakʼale jaʼ sventa yakʼobil ta ojtikinel li melele
1. ¿Kʼusitik xuʼ snopbeik skʼoplal li j-israeletik kʼalal chkʼotilanik li ta kʼinetik ti oxib velta ta jabil tspasike?
1 Li voʼneal j-israeletike oxib velta ta jabil tstsob sbaik sventa chbatik ta kʼinetik. Manchuk mi jaʼ noʼox skʼan xbatik viniketik li ta Jerusalene, tstsob sbaik batel skotol yutsʼ yalalik sventa chbat skʼupinik li kʼinetik taje (Deu. 16:15, 16). Taje jaʼo yorail ta snopilanik li kʼusi tsotsik skʼoplal ta mantale. Jech kʼuchaʼal liʼe, xuʼ snopbeik skʼoplal ti jaʼ jun Dios ti chkʼanvan tajek li Jeovae, ti chakʼbe kʼusitik chtun yuʼun skotol li yajtuneltake (Deu. 15:4, 5), ti xuʼ spat-o yoʼontonik ti chbeiltasatike xchiʼuk ti chchabiatike (Deu. 32:9, 10), o ti skʼan xakʼik ta ilel stukʼilal Dios ta skoj ti jaʼik jun jteklum ti tʼujbil yuʼune (Deu. 7:6, 11). Li avi eke, li mukʼta tsobajeletik ta oxib kʼakʼale jaʼo yorail ta jnopbetik skʼoplal li kʼusitik taje.
2. ¿Kʼuxi tskoltautik ta yaʼibel smelolal Skʼop Dios li mukʼta tsobajele?
2 Li kʼusitik ch-echʼe tskoltautik ta yaʼibel smelolal li Skʼop Diose. Li ta mukʼta tsobajeletik ta oxib kʼakʼale tskoltautik ta skʼupinel mantaletik, dramaetik, skʼelobiltak xchiʼuk ch-echʼ yakʼ sloʼil ermanoetik ti tskoltautik sventa xkaʼibetik smelolal li melel chanubtaseletik ta Vivliae (Juan 17:17). Li s-organisasion Jeovae yakal chakʼbe yipal xchapanel li kʼusitik chtun yuʼunik ta mantal li krixchanoetik ta sjunul balumile (Mat. 24:45-47). ¿Mi mu jechuk ti oy ta avoʼonton chakʼan chanaʼ li kʼusitik ch-echʼe?
3. ¿Kʼusi tskoltautik sventa jtabetik sbalil li mantaletike?
3 Sventa jtabetik ep sbalil li mukʼta tsobajele skʼan xijbat yoxibal kʼakʼal xchiʼuk lek jtsʼet chikintatik li kʼusitik chichʼ alele. Vuleso ta ajol ti skʼan xavalbe noʼox avajval ta abtel sventa chakʼan permisoe. Skʼan lek noʼox sob xavay venta lek julavemot yoxibal kʼakʼal. Ep buchʼutik jaʼ mas lek chaʼiik kʼalal tskʼelik batel li buchʼu chetʼes mantale xchiʼuk ti tstsʼibaik ta vun li kʼusi tsots skʼoplal chaʼiike. Skʼan jkʼeltik ti mu xchʼay koʼontontik o mu xchʼaybe yoʼonton yantik mi oy kichʼojtik batel jselulartik o localizador[e]. Mu jecheʼuk noʼox xijloʼilaj, jtaktik batel mensaje, xijveʼ o kʼusi chkuchʼtik kʼalal yakal li mantale.
4. ¿Kʼuxi xuʼ skolta yalab xnichʼnabik li totil meʼiletik sventa stabeik sbalil li mukʼta tsobajele?
4 Li j-israeletike ta jujun vukub jabil ta stsob sbaik sventa chaʼiik Smantal Dios li ta kʼin yaxnaetike. Skotol li utsʼ alaletike, ta stsob sbaik sventa xaʼiik xchiʼuk xchanik (Deu. 31:12). Li avie, kʼalal chkiltik ti jmoj chchoti li utsʼ alaliletike, ti julavemik xchiʼuk chchikintaik lek mantal li ololetik ta mukʼta tsobajeletike tspat tajek koʼontontik. Jaʼ van lek ti jujun akʼobal xchaʼkʼelik li kʼusitik tsots skʼoplal la stsʼibaik ta vune. Ta skoj ti jaʼ «stalel oy sbolil yoʼntonic li ololetique», li totil meʼiletike mu stakʼ ti te noʼox skʼeloj li yalab xnichʼnabike. Manchuk mi chex jchʼielik xa, skʼan skʼelik, li ta oʼlol kʼakʼale xchiʼuk kʼalal te oyik ta otele (Pro. 22:15; 29:15).
5. ¿Kʼuxi lek chbat skʼoplal yuʼun mantal li jlekil talelaltike?
5 Kʼalal lek jtalelaltike lek chbat skʼoplal kuʼuntik li mantale. Lek me chbat skʼoplal mantal mi lek jtalelal chkakʼtik ta ilel li ta lum bu ch-echʼ li mukʼta tsobajele (Tito 2:10). Li buchʼutik ch-abtejik ta otele lek chaʼiik kʼalal oy slekil koʼontontik, smalael kuʼuntik xchiʼuk ti jnaʼ xijkoltavane (Col. 4:6). Li echʼ jabil kʼalal bat skʼelik kʼuxi stojol chlokʼ kuartoetik ta jun otel li buchʼutik chkʼopoj ta stojolal li Betele xi laj yal jun ants ti jaʼ yichʼoj ta venta li otel taje: «Toj lek chkaʼikutik ti liʼ xkomik li yajrextikotak Jeovae yuʼun yichʼoj noʼox smelolik xchiʼuk toj lek yoʼontonik. Jech noxtok snaʼ xichʼik ta mukʼ li kaj-abtelkutike xchiʼuk lek tskʼelik li kʼusitik oy ta otele».
6. ¿Kʼuxi lek chbat skʼoplal kuʼuntik mantal ta skoj jpat jxokontik kʼalal te oyutik li ta lum bu ch-echʼ mukʼta tsobajele?
6 Li tarjeta de solapae maʼuk noʼox sventa tsnaʼik-o buchʼuutik li ermanoetike o ti chkakʼtik batel ta naʼel li mukʼta tsobajele, moʼoj, yuʼun jaʼ sventa xlik jcholtik-o mantal. Li krixchanoetike chakʼik venta ti buchʼutik yichʼojik batel starjetaike lek noʼox smelolal slapoj skʼuʼ spokʼik xchiʼuk lek noʼox xvinaj spat xokonik. Jech xtok, muʼyuk chakʼbeik snop kʼusitik chopol yantik ta skoj li skʼuʼ spokʼik kʼuchaʼal li yan krixchanoetike (1 Tim. 2:9, 10). Jech oxal, skʼan jkʼel jpat jxokontik kʼalal te oyutik li ta lum bu ch-echʼ mukʼta tsobajele xchiʼuk kʼalal chbat jtsak jbitik ta otele. Mu me lekuk chkʼopojik ta stojolal jun yajtunel Jeova mi ta xor xchiʼuk ta kamiseta chkʼote. Manchuk mi muʼyuk makal li bu ch-echʼ mukʼta tsobajele skʼan lek xvinaj li jkʼuʼ jpokʼtike. Mi ta jel jkʼuʼ jpokʼtik kʼalal mi laj xaʼox tsobajel sventa chbat veʼkutike, mu me xchʼay xkaʼitik ti te oyutik ta skoj li mukʼta tsobajele xchiʼuk ti skʼan lek noʼox li jkʼuʼ jpokʼtike.
7. ¿Kʼusi xuʼ jpastik sventa mas jkʼupintik xchiʼinel li ermanoetik ta mukʼta tsobajele?
7 Kʼalal chbatik ta kʼinetik li j-israeletike te chilik xchiʼuk tspatbe sba yoʼontonik xchiʼuk li yermanotakik ti jmoj slumalike xchiʼuk li jyanlumetike, jech oxal lek tsobolik (Hech. 2:1, 5). Taje jech xvinaj ek li ta mukʼta tsobajeletike. Li vaʼ yelan ti xkoʼolaj kʼuchaʼal oyutik ta jun paraisoe toj labal sba chilik li krixchanoetike (Sal. 133:1). Jaʼ yuʼun kakʼ ta koʼontontik yojtikinel yan ermanoetik ek xchiʼuk jchiʼintik ta loʼil kʼalal ta jlajestik li kʼusi kichʼojtik batele. Mu xijlokʼ ta spat xokon li bu ch-echʼ tsobajel sventa ta jman jveʼeltike.
8. ¿Kʼusitik srasonal oy ti xijkoltavan ta abtel ta mukʼta tsobajele?
8 Li krixchanoetike labal to chilik ti lek tajek chapanbil li mukʼta tsobajeletike, mas to kʼalal chaʼiik ti muʼyuk tojbil li buchʼutik chkoltavanike. ¿Mi xuʼ van ta yutsil avoʼonton xavakʼ aba sventa xakoltavan li ta mukʼta tsobajele? (Sal. 110:3.) Ep totil meʼiletike koʼol chkoltavan xchiʼuk yalab xnichʼnabik, vaʼun jech chakʼbeik xchan ti akʼo xkoltavanike. Mi vokol chavaʼi saʼel avamigotak ta skoj ti xatsʼijet noʼoxe, jaʼ xuʼ skoltaot ti cha-abtej li ta mukʼta tsobajele. Xi laj yal jun ermanae: «Muʼyuk toʼox buchʼu mas xkojtikin li ta mukʼta tsobajele, jaʼ noʼox li kutsʼ kalale xchiʼuk jayvoʼ kamigotak. Pe kʼalal laj kal ti chikoltavan ta smesel xchʼubael li bu ch-echʼ mukʼta tsobajele, ep ermanoetik xchiʼuk ermanaetik laj kojtikin. ¡La jkʼupin tajek!». Kʼalal ep buchʼu ta xkojtikintik ta skoj ti chij-abtej li ta mukʼta tsobajele, mas me jun koʼonton chkaʼitik (2 Cor. 6:12, 13). Mi muʼyuk xakoltavan-oe jakʼbo moletik ta tsobobbail ti kʼusitik skʼan xapase.
9. ¿Kʼusi chlik jpastik sventa jtaktik ta ikʼel krixchanoetik li ta mukʼta tsobajele?
9 Albo yantik ti akʼo xbat yaʼiik li mantale. Jech onoʼox kʼuchaʼal ta jpastik tal jayibuk jabile, kʼalal oxib to xemana skʼane ta jpuktik vunetik sventa ta jtaktik ta ikʼel krixchanoetik li ta mukʼta tsobajele. Li tsobobbailetike chakʼik persa sventa tspukik ta sjunul li yosilal bu chcholik mantale (kʼelo li rekuadro «¿Kʼusi chkaltik kʼalal chkakʼtik li uni vune?»). Mi oy to sovrail avuʼune, ichʼo batel ta mukʼta tsobajel sventa stunesik yantik kʼalal chcholik mantal ta buyuk noʼoxe.
10. Albo jun-chibuk skʼelobil ti lek kʼusi chkʼot ta pasel yuʼun li kampanya chichʼ pasel jujun jabil sventa chichʼ pukel li uni vunetike.
10 ¿Mi oy kʼusi lek chkʼot ta pasel yuʼun li kampanya taje? Ta jun mukʼta tsobajele oy jun jcholvanej ti la sabe yavilik jun nupultsʼakale. Li nupultsʼakal taje laj yalik ti akʼbatik jlik uni vune, vaʼun tskʼan tsnaʼik li kʼusitik chichʼ pasel tee. Mas ta 300 kilometro xanavik batel ta skaroik. Jun velta xtoke, oy jun ermana ti yakal chchol mantal ta naetike laj yakʼbe jlik uni vun jun vinik. Ta skoj ti kʼot ta yoʼonton laj yile, li ermanae lik yalbe smelolal kʼusi chal li vun taje. Kʼalal te xaʼox oy ta mukʼta tsobajel li ermanae, laj yil li vinike, te xchiʼuk jun yamigo xchiʼuk yichʼojik batel li achʼ vun laj yichʼ akʼele.
11. ¿Kʼu yuʼun tsots skʼoplal xijbat jujun jabil li ta mukʼta tsobajel ta oxib kʼakʼale?
11 Li kʼinetik tspasik ta Jerusalén li j-israeletike, jaʼ jun matanal yuʼun Jeova, yuʼun li jteklume xuʼ «scotoluc [y]oʼnton [chtunik]» ta stojolal li Diose (Jos. 24:14). Li mukʼta tsobajeletik avi eke, tskoltautik sventa «[jpastik-o] batel cʼusi chal li scʼop Dios ti jaʼ melele» xchiʼuk jaʼ jech chkichʼtik-o ta mukʼ li Diose (3 Juan 3). Oy ta koʼontonkutik ti x-akʼbatik sbendision Jeova li buchʼutik skʼanojik tajek li melele, ti chakʼik persa chbatilanik ta mukʼta tsobajel jujun jabil sventa tstabeik lek sbalile.
[Tsʼib ti mukʼtik sletraile ta pajina 4]
Lek me chbat skʼoplal mantal mi lek jtalelal chkakʼtik ta ilel li ta lum bu ch-echʼ li mukʼta tsobajele
[Tsʼib ti mukʼtik sletraile ta pajina 5]
Kʼalal oxib to xemana skʼane ta jpuktik vunetik sventa ta jtaktik ta ikʼel krixchanoetik li ta mukʼta tsobajele
[Rekuadro ta pajina 3-6]
Mantaletik sventa li mukʼta tsobajel ta oxib kʼakʼal ta 2012
◼ Yorail mantal. Li tiʼ nae chichʼ jamel ta vaxakib ora ta sob. Li mantale chlik ta 9:20 ta sob, jech yoxibal kʼakʼal. Kʼalal mi laj yichʼ alel ti chlik xa li sone, jkotoltik me skʼan xijchoti sventa oyuk lek smelol xlik li tsobajele. Li ta viernes xchiʼuk ta sabadoe li mantale tstsuts ta 4:55, li ta domingoe ta 3:40 ta mal kʼakʼal tstsuts.
◼ Skotleb karo. Li skotlebtak karo ti voʼotik oy ta jbatik skʼelele muʼyuk ta xichʼ tojel, jech noxtok li karoetike jaʼ me jech ta xichʼ cholel ti kʼux-elan ta xkʼotike. Li yaviltak karo ti chal jaʼ noʼox sventa li buchʼutik ip ta xaʼiike, jaʼ noʼox me xuʼ xkom te li karoetik ti oy spermisoike o svunalik sventa buchʼu ip ta xaʼiike. Ta skoj ti chapbil noʼox jaykot karo xuʼ xkoti li ta yavile, mu me jun chibuk noʼox yajval xbat li ta jkot karoe, jaʼ me lek mi oy jayvoʼ xatikʼ abaik batele.
◼ Smakel chotlebaletik. Kʼajomal noʼox me xuʼ xamakbe xchotleb o yavil ti buchʼutik jmoj akaroalike, sventa noʼox avutsʼ avalalik o sventa li buchʼu chachanubtasik ta Vivliae (1 Cor. 13:5).
◼ Veʼlil. Jaʼ mas lek xavichʼ batel aveʼelik sventa mu xlokʼ amanik ta oʼlol kʼakʼal li ta yorail kux oʼontone. Xuʼ xavichʼik batel bikʼit xkuchobil kʼusitik ti x-och noʼox ta yolon chotlebale. Li bu ta x-echʼ mukʼta tsobajele mu me stakʼ xkichʼtik batel xkuchobil veʼlil mi toj mukʼ tajeke, mi jaʼuk yavil kʼusitik ti snaʼ xvokʼe.
◼ Matanal takʼin. Xuʼ xkakʼtik ta ilel ti ta jtojtik ta vokol li mukʼta tsobajel mi chkakʼtik uni matanal takʼin li ta mukʼta tsobajel sventa li abtelal ta spʼejel balumile. Mi ta cheke taxichʼ akʼel li matanal takʼin ta mukʼta tsobajele akʼo me yichʼ akʼel ta sbi «La Torre del Vigía, A.R.».
◼ Buchʼu chyayijik xchiʼuk kʼusitik tsots chkʼot ta pasel. Mi oy buchʼu oy kʼusi tsots kʼot ta pasel ta stojole, albo li jcholvanej ti mas nopol oye, li stuke anil chbat yal li ta Departamento sventa Buchʼutik ta X-ipaj ta Anile sventa tskʼelik mi toj tsots li kʼusi kʼot ta pasele.
◼ Poxil. Mi yakalot stunesel jtosuk poxil ti yalojbot doktor skʼan chavuchʼ o chabikʼe, avokoluk skʼan xavichʼ batel ti kʼuyepal chtun avuʼune, yuʼun muʼyuk cha-akʼbat li ta mukʼta tsobajele. Mi ipot ta askal chamele xchiʼuk ti skʼan xatunes jeringa xchiʼuk akuxae lek me xachʼay, yuʼun xibal sba maʼ taje. Mu xachʼay li ta yav kʼaʼep te yoʼ bu ch-echʼ li mukʼta tsobajele mi jaʼuk li ta otele.
◼ Xonobil. Jujun jabile oy buchʼutik tsots tsta svokolik ta skoj li xonobike. Jaʼ yuʼun jaʼ lek ti oyuk noʼox smelolal jsaʼ li jxonobtike xchiʼuk ti mu xiʼeluk kʼusi xkʼot ta pasel kʼalal chijxanav ta skojolkojol o li butik chij-echʼ ti kayajtik stakʼinale, o ta yantik bu.
◼ Krixchanoetik ti mu xaʼiik lek kʼoponele. Li mantaletik ch-echʼ ta junantik mukʼta tsobajele ta xichʼ jelubtasel ta jun estasion ta radio (FM) ta yut li bu chichʼ pasel li mukʼta tsobajele. Sventa stakʼ aʼyele skʼan oyuk junuk uni bikʼit radio ti ta pila ch-abteje xchiʼuk ti oyuk yuni audifonoaltake.
◼ Skaroaltak olol xchiʼuk xila ti tspux sbae. Li bu chichʼ pasel mukʼta tsobajele mu stakʼ ichʼel batel skaroaltak olol xchiʼuk xila ti chpux sbae. Ti kʼusi xuʼ xichʼ ichʼel batele jaʼ xila sventa ololetik ti xuʼ xichʼ chukel ta junuk chotlebal ta xokon li totil meʼile.
◼ Perfumeetik. Jutuk mu skotoluk li bu chichʼ pasel li mukʼta tsobajeletike makajtik li spat xokone, jaʼ noʼox oy sbe bu ch-och o chlokʼ li ikʼe. Jech oxal, jaʼ me chvinaj ti oy ta koʼontontik yantik mi oy noʼox smelolal ta jtunestik li jperfumetike, yuʼun yikʼaluk van oy buchʼu xuʼ chopol chpasbat (1 Cor. 10:24).
◼ Vun ti jaʼ sbi Sírvase visitar (S-43-S). Chkalbotkutik ti xavichʼ batel jlikuk o chaʼlikuk li vun Sírvase visitar sventa xatsakbe sbi o bu nakal li buchʼu lek laj yaʼi mantal kʼalal la achol mantal ta buyuk noʼox li ta yorail mukʼta tsobajele. Mi la anojes li vunetik taje xuʼ xavakʼ li ta Departamento sventa Vunetike, o xuʼ xavakʼbe li sekretario ta atsobobbail mi lasut xaʼox tal li ta mukʼta tsobajele (kʼelo Kabteltik sventa Dios yuʼun mayo ta 2011, pajina 3).
◼ Veʼebal. Mi lek jtalelaltik ta veʼebaletike ta me xichʼ lekil kʼoptael li sbi Jeovae. Mi nopem xaʼiik chiktaik komel uni matanal takʼine jech xapas ek.
◼ Oteletik.
1) Mu me jecheʼuk noʼox xamak ep kuartoetik xchiʼuk mu me epuk buchʼutik xvay avuʼun li ta kuartoe, jaʼ noʼox me xkomik ti kʼuyepal albilote.
2) Mu me jecheʼuk noʼox muʼyuk xa chatunes li kuarto amakoje, jaʼ to me mi oy kʼusi anil kʼot ta atojolale xchiʼuk alo noʼox me batel ta otel ti kʼu yuʼun muʼyuk xa chatunese (Mat. 5:37).
3) Mi chatunes tarjeta de crédito o débito kʼalal chamak junuk kuarto ta otele, naʼo ti oy oteletike nopem xaʼiik ti maʼuk noʼox tstsakik ti kʼuyepal stojol li akuartoe, yuʼun ta to stsakik jutuk mas ta skoj ti mi oy kʼusi la asokes ti kʼu sjalil te chakome. Ta tsʼakale mi laj xaʼox xchapik kʼuyepal laj avuʼun ta skotole, li sovrail atakʼine xuʼ xatunes yan velta mi echʼ xaʼox jayibuk kʼakʼal laj avikta komel li otele.
4) Jaʼ noʼox me xatunes li xkuchobil ikatsil ta oteletik mi chtun avuʼune, suteso noʼox me ta anil sventa xuʼ stunes li yantike.
5) Akʼbo me uni moton takʼin li buchʼu tskoltaot xkuchel ochel li kʼusitik avichʼoj batele xchiʼuk iktabo me uni moton takʼin skotol kʼakʼal xtok li jmeskuartoe.
6) Mu me xameltsan veʼlil ta kuartoetik ti bu mu xakʼike.
7) Mu me jecheʼuk xavixtolan li veʼlil chakʼik ta jujun sobe, li kafee o li yelo ch-akʼbatik li buchʼutik te chchʼamunik li otele.
8) Akʼo ta ilel ti ch-abtej chʼul espiritu ta atojolal kʼalal chachiʼin ta loʼil li j-abteletike. Vuleso me ta ajol ti ep buchʼutik te chchʼamun skuartoike, jech oxal tstojik ta vokol mi oy lek srasonal chijkʼopoje, ti oy slekil koʼontontike xchiʼuk ti oy smalael kuʼuntike.
9) Tsots me skʼoplal ti skʼel yalab xnichʼnabik li totil meʼiletik kʼalal te oyik ta otele, li ta nuxinajebale, li ta yochebal otele xchiʼuk li bu spasobil ejersisioe.
10) Li stojol ti te chal ta slistail oteletike, jaʼ stojol sventa jujun kʼakʼal, muʼyuk bu tsakbil ta venta li spatan tskʼanike. Mi mas ep la skʼanboxuk stojole o mi tskʼanik ti xatoj kʼusiuk ti muʼyuk bu xakʼan o muʼyuk xatunese, mu me xatoj xchiʼuk anil noʼox me bat alo ta Departamento sventa Saʼel Vayebal.
11) Mi la ata avokol ta sventa li akuartoe albo me li Departamento sventa Saʼel Vayebal te ta mukʼta tsobajele.
◼ Oyuk ta avoʼonton xakoltavan ta abtel. Skotol ti buchʼu chlokʼ ta yoʼonton chkoltavan ta abtele skʼan xbat yal ta Departamento sventa Buchʼu Oy ta Yoʼonton Chkoltavan ta Abtel. Li buchʼutik mu to staik vaklajuneb sjabilalike xuʼ xkoltavanik ek, jaʼ noʼoxe skʼan chabibilik yuʼun stot o smeʼik, o mi moʼoje xuʼ chabibilik ta yan yijil krixchano ti jaʼ iktabilik skʼelel yuʼun li totil o meʼile.
[Rekuadro ta pajina 6]
¿Kʼusi chkaltik kʼalal chkakʼtik li uni vune?
Sventa xkakʼbetik skotol krixchanoetik li ta yosilal bu ta jcholtik mantale, skʼan me mu xijalijutik. Xuʼ van xi noʼox xkaltike: «Ta spʼejel balumil yakal chichʼ pukel li vun liʼe. Tsako, liʼe jaʼ avuʼun. Te chatabe mas skʼoplal». Muyubajan noʼox. Mi jaʼo chlokʼ apuk ta sabado o domingoe xchiʼuk mi jech sta-o chavile xuʼ xavakʼ ek li revistaetike.