Li mukʼta tsobajeletik ta oxib kʼakʼale, jaʼ yorail ti ta muyubajel chkichʼtik ta mukʼ li Jeovae

1. ¿Kʼusi xkoʼolaj-o li kʼinetik ta voʼneal Israel xchiʼuk li mukʼta tsobajeletik ta oxib kʼakʼal avie?

¹ Li José, María, li yalab xnichʼnabike xchiʼuk li yantik tukʼil yajtuneltak Jeovae nopolik noʼox chmuyik batel ta Jerusalén sventa li kʼinetik ta jujun jabile. Ta xchʼay ta sjolik li kʼusi tsvul-o yoʼontonik jujun kʼakʼale, jaʼ chbat ta yoʼontonik li kʼusitik mas tsots skʼoplal ta xkuxlejalike, li kʼusitik sventa mantale. Li ta kʼinetik taje jaʼo yorail ta snopilanik xchiʼuk ta sloʼiltabeik li slekil yoʼonton Jeovae, jech xtok, jaʼo yorail ta xchanbeik li sMantaltake. Jech ek, li mukʼta tsobajel ta oxib kʼakʼal chtale jaʼo yorail ta muyubajel chkichʼtik ta mukʼ li Jeovae.

2. ¿Kʼusitik skʼan jpastik sventa jchapan jbatik yoʼ xi jbat li ta mukʼta tsobajel ta oxib kʼakʼal chtale?

² Skʼan jchapan jbatik. Li yutsʼ yalal Jesuse, ta xanavik chib sien kilometro snamal kʼalal chbatik ta Jerusalén xchiʼuk tsutik tal ta Nazarete. Akʼo mi mu jnaʼtik jayvoʼ yitsʼin xchiʼuk yixleltak li Jesuse, xuʼ jnoptik ti ep chakʼ yipik sventa chchapan sbaik li José xchiʼuk Mariae. ¿Mi achapanoj xa aba sventa xa batik yoxibal kʼakʼal li ta mukʼta tsobajel ta oxib kʼakʼal chtale? Yikʼaluk skʼan xa kʼan vakasion li ta avabtele o skʼan xa chiʼin ta loʼil li avajval ta abtele o li smaestro anichʼnabtak sventa xokoloxuk akotolik li vaʼ kʼakʼal taje. Mi cha vay ta junuk otele, ¿mi la amak xa li akuartoe? ¿Mi xuʼ xlokʼ ta avoʼonton xa kolta li buchʼutik skʼanik koltael ta tsobobbail sventa xbatik li ta mukʼta tsobajele? (1 Juan 3:17, 18.)

3. ¿Kʼusitik jaʼo lek yorail tskʼupinik spasel li ta kʼinetik ta voʼneal Israele?

³ Jkʼupintik xchiʼinel ta loʼil li kermanotaktike. Li kʼinetik tspasik judioetike jaʼo lek yorail sventa tskʼupinik ta xchiʼinel sbaik ta loʼil xchiʼuk li yan yajtuneltak Jeovae. Ta melel, li yutsʼ yalal Jesuse oy ta yoʼontonik ta stsob sbaik yan velta xchiʼuk li voʼne yamigotakike. Jech xtok, xuʼ sta achʼ yamigotakik li ta epal judioetik xchiʼuk jyanlumetik ti koʼol xa xchʼunel yoʼontonik ti te tsta sbaik ta Jerusalene o li ta bebetik kʼalal chtalik o tsut ta snaike.

4. ¿Kʼuxi xuʼ xkakʼtik ta ilel ti tsots skʼoplal chkiltik li kermanotaktik ta spʼejel balumile?

⁴ Li j-abtel ti tukʼ yoʼonton, ti lek pʼije mu jechuk oy ta yoʼonton ti naka tslokʼes tal ta vun li mantaletike, moʼoj, oy ta yoʼonton ti akʼo jtsob jbatik sventa xkaʼitik li mantaletike. ¿Kʼu yuʼun? Jun srasonale jaʼ ti xuʼ komon jpatbe jba koʼontontike (Heb. 10:24, 25). Jaʼ yuʼun, chapano aba sventa sob xa kʼot jujun kʼakʼal xchiʼuk ti xa kʼupin xchiʼinel ta loʼil yan ermanoetik kʼalal skʼan toʼox xal ti chlik xa kaʼitik son li buchʼu tslikes mantale xchiʼuk ti jaʼ xa yorail chi jchotie. Ta jtijkutik avoʼontonik ti xavichʼ batel aveʼelik sventa li oʼlol kʼakʼale ti maʼuk jaʼ to chlokʼ asaʼike, taje jaʼ sventa te noʼox xkom veʼanik ta yut bu ch-echʼ li tsobajele xchiʼuk sventa xa chiʼin ta loʼil li yantike. Skotol li kermanotaktike jaʼ jun matanal yakʼoj Jeova ti tsots skʼoplal skʼan xkiltike (Miq. 2:12).

5. ¿Kʼusi tskoltautik sventa lek tajek jtabetik sbalil li mantaletike?

⁵ Jaʼ yorail sventa ta jchantik. Ta sbikʼtal onoʼox li Jesuse, lek la skʼel kʼusi xuʼ spas yoʼ xchan mas ta sventa li sTot ta vinajel li ta jujun kʼin yuʼun judioetike (Luc. 2:41-49). ¿Kʼuxi xuʼ lek tajek jtabetik sbalil xchiʼuk kutsʼ kalaltik li mantaletike? Kʼalal yakal li mantaletike, chotlan noʼox xchiʼuk mu jecheʼuk xa loʼilaj. Mu me xavakʼ xchʼay avoʼonton o xchʼaybe yoʼonton yantik li aselulare o li saʼobil krixchanoetike (localizador) o yantik aparato ti jechtik yelane. Jaʼ kʼelo li buchʼu tsjelubtas mantale xchiʼuk tsako ta vun li kʼusitik chale. Li utsʼ-alaletike skʼan koʼol xchotiik sventa xakʼik venta mi yakal chaʼiik mantal yalab xnichʼnabik li totil-meʼiletike. Li ta akʼobale, chʼakbeik yorail jlikeluk sventa xa loʼiltaik li kʼusitik lek la avaʼiike.

6. ¿Kʼusi skʼan teuk ta joltik sventa li kʼuyelan jkʼuʼ jpokʼtik xchiʼuk ti kʼuyelan ta jmeltsan jbatike?

⁶ Li jkʼuʼ jpokʼtik xchiʼuk ti kʼuyelan ta jmeltsan jbatike. Li jpʼolmaletik ti likemik ta yantik lumetik ti xtal xbatik te ta bebetike, mu vokoluk chojtikinik li yutsʼ yalal Jesuse xchiʼuk li yantik yajtuneltak Dios ti chbatik ta kʼinetike o ti yakal xa tsutik tale. ¿Kʼuxi? Ta skoj li stsitsimaltak stiʼil skʼuʼike xchiʼuk li stsʼakleb stsitsimal ti meltsanbil ta asul noe (Núm. 15:37-41, NM). Akʼo mi mu jtosuk ti kʼuyelan jkʼuʼtik avi li yajtsʼaklomutik Cristoe, lek ojtikinbilutik ta skoj ti lek noʼox smelolal, lek noʼox sak xchiʼuk ti lek noʼox xvinaj li jkʼuʼ jpokʼtike. Skʼan jkʼeltik lek jpat jxokontik kʼalal chi jbat o kʼalal chi jsut tal li ta mukʼta tsobajele o kʼalal jaʼo te oyutik li ta jteklum bu ch-echʼe. Akʼo mi ta jel jkʼuʼtik mi nel li tsobajele, skʼan oyuk noʼox smelolal li jkʼuʼ ta jlaptike xchiʼuk kichʼtik noʼox lokʼel li tarjeta de solapae. Jaʼ me jech jelel chi jvinaj ta stojolal li yan krixchanoetik ti maʼukik yajrextikotak Jeovae xchiʼuk labal me ta xilutik li yantike.

7. ¿Kʼu yuʼun skʼan xlokʼ ta koʼontontik xi jkoltavan ta abtel li ta mukʼta tsobajele?

⁷ Oyuk ta avoʼonton xa koltavan ta abtel. Sventa lek noʼox oy li yavil mukʼta tsobajele chtun ep j-abteletik. ¿Mi xuʼ xlokʼ ta avoʼonton xa koltavan? (Sal. 110:3.) Li abtelaletik chichʼ pasel li ta mukʼta tsobajeletike jaʼ te smakoj li spasbel yabtel Diose xchiʼuk chkoltavan sventa lekuk skʼoplal li slumal Jeovae. Jun j-abtel ti bu laj yichʼ pasel li mukʼta tsobajele toj labal sba laj yil ti buchʼutik abtejik ta xchʼubael li nae, xi la tsʼibae: «Kolaval cha kalboxuk ta skoj li kʼusi la pasik ti muʼyuk bu jech kiloj ta jkuxlejale. Ep ta velta albilun xa onoʼox ti stuk noʼox jechik li yajrextikotak Jeovae, ti lek ojtikinbilik xa onoʼox ta voʼne xchiʼuk li yan jchiʼiltak ta abtel ta skoj ti mas to sak chiktaik li nae, ti mu xkoʼolaj kʼalal chichʼik akʼbele. Li voʼoxuk xchiʼuk li a-organisasionike mas xa alakʼ sba la aviktaik li na sventa li jteklume, kʼot ta pasel avuʼunik taje ta skoj ti koltavanik krixchanoetik ti muʼyuk kilojik-o jeche, ti toj lek yoʼontonike».

8. ¿Kʼusi xuʼ jpastik li ta jteklum bu ch-echʼ li mukʼta tsobajele?

⁸ Xuʼ jcholtik mantal yuʼun. Ep jnaklometik li ta jteklum bu ch-echʼ li mukʼta tsobajele tstaik ta kʼelel jvulaʼaletik ti lek noʼox skʼuʼ spokʼike xchiʼuk ti lek noʼox smeltsanoj sbaike xchiʼuk ti yichʼojik li tarjeta de solapae. Ta skoj taje xuʼ van oy kʼusi tskʼan tsnaʼik xchiʼuk xuʼ te xlik jloʼiltabetik li mukʼta tsobajele. Jun kerem ti chanib sjabilale laj yichʼ batel ta jun restaurante jlik achʼ vun ti laj yichʼ akʼel li ta mukʼta tsobajele vaʼun laj yakʼbe yil jun ants ti te ch-abteje, ta skoj taje li totil-meʼile laj yalbeik mi skʼan xbat li ta mukʼta tsobajele.

9. ¿Kʼuxi xuʼ xkakʼtik ta ilel ti tsots skʼoplal chkiltik kʼuchaʼal yutsʼ yalal Jesús li matanaletik chakʼ Diose?

⁹ Li kʼinetik ta voʼnee jaʼo yorail ep muyubajel ti smalaojik tajek xkʼot ta pasel li judioetik ti tskʼan tsmuyubtaik Diose (Deu. 16:15). Li yutsʼ yalal Jesuse xmuyubajik noʼox chakʼ svokolik sventa xbatik li ta kʼinetike xchiʼuk ti stabeik lek sbalile. Li voʼotik eke jech tsots skʼoplal chkiltik li jmukʼta tsobajeltik ta oxib kʼakʼale, yuʼun jaʼ jun matanal chkiltik ti yakʼojbutik ta slekil yoʼonton li jTotik ta vinajele (Sant. 1:17). ¡Chapano xa noʼox aba avi ta sventa li mukʼta tsobajel jujun jabil ti bu ta muyubajel chkichʼtik ta mukʼ li Jeovae!

Mantaletik sventa li mukʼta tsobajel ta oxib kʼakʼale

◼ Yorail mantal. Li tiʼ nae chichʼ jamel ta vukub ora ta sob. Li mantale chlik ta 9:20 ta sob, jech yoxibal kʼakʼal. Kʼalal mi laj yichʼ alel ti chlik xa li sone, jkotoltik me skʼan xi jchoti sventa oyuk lek smelol xlik li tsobajele. Li ta viernes xchiʼuk ta sabadoe li mantale tstsuts ta 4:55, li ta domingoe ta 3:40 ta mal kʼakʼal tstsuts.

◼ Skotleb karo. Li skotleb karo yichʼoj xa chʼamunele muʼyuk ta xichʼ tojel, jech noxtok li karoetike jaʼ me jech ta xichʼ cholel ti kʼux-elan ta xkʼotike. Li yaviltak karo ti chal jaʼ noʼox sventa li buchʼutik ip ta xaʼiike, jaʼ noʼox me xuʼ xkom te li karoetik ti oy spermisoike o svunalik sventa buchʼu ip ta xaʼiike. Ta skoj ti chapbil noʼox jaykot karo xuʼ xkoti li ta yavile, mu me jun chibuk noʼox yajval xbat li ta jkot karoe, jaʼ me lek mi oy jayvoʼ xa tikʼ abaik batele.

◼ Smakel chotlebaletik. Kʼajomal noʼox me xuʼ xa makbe xchotleb o yavil ti buchʼutik jmoj akaroalike, sventa noʼox avutsʼ avalalik o sventa li buchʼu cha chanubtasik ta Vivliae (1 Cor. 13:5).

◼ Veʼlil. Jaʼ mas lek xavichʼ batel aveʼelik sventa mu xlokʼ amanik ta oʼlol kʼakʼal li ta yorail kux oʼontone. Xuʼ xavichʼik batel bikʼit xkuchobil kʼusitik ti x-och noʼox ta yolon chotlebale. Li bu ta x-echʼ mukʼta tsobajele mu me stakʼ xkichʼtik batel xkuchobil veʼlil mi toj mukʼ tajeke, mi jaʼuk yavil kʼusitik ti snaʼ xvokʼe.

◼ Matanal takʼin. Ta skoj chichʼ pasel li mukʼta tsobajele xuʼ xkakʼtik ta ilel ti oy ta koʼontontik stojel ta vokol kʼalal chkakʼtik uni matanal takʼin sventa li abtelal ta spʼejel balumile, xuʼ xkakʼtik ta Salon sventa Tsobobbail o kʼalal jaʼo mukʼta tsobajele. Mi ta cheke ta xichʼ akʼel li matanal takʼin ta mukʼta tsobajel ta Mexicoe akʼo me yichʼ akʼel ta sbi «La Torre del Vigía, A.R.».

◼ Buchʼu chyayijik xchiʼuk kʼusitik tsots chkʼot ta pasel. Mi oy buchʼu oy kʼusi tsots kʼot ta pasel ta stojole, albo li jcholvanej ti mas nopol oye, li stuke anil chbat yal li ta Departamento sventa Buchʼutik ta x-ipaj ta Anile sventa tskʼelik mi toj tsots kʼusi kʼot ta pasele.

◼ Xonobil. Jujun jabile oy buchʼutik oy kʼusitik tsots chkʼot ta pasel ta skoj li xonobike. Jaʼ yuʼun jaʼ lek ti oyuk noʼox smelolal jsaʼ li jxonobtike xchiʼuk ti mu xiʼeluk kʼusi xkʼot ta pasel kʼalal chi jxanav ta skojolkojol o li butik chi j-echʼ ti kayajtik stakʼinale, o ta yantik bu.

◼ Krixchanoetik ti mu xaʼiik lek kʼoponele. Li mantaletik ch-echʼ ta junantik mukʼta tsobajele ta xichʼ jelavesel ta jun estasion ta radio (FM) ta yut li bu chichʼ pasel li mukʼta tsobajele. Sventa stakʼ aʼyele skʼan oyuk junuk uni bikʼit radio ti ta pila ch-abteje xchiʼuk ti oyuk yuni audifonoaltake.

◼ Spasel gravar. Mu me stakʼ xa tsakan gravadoraetik ta slusal bu chichʼ pasel li mukʼta tsobajele. Li kʼusitik sventa spasobil gravare jaʼ noʼox xuʼ xichʼ tunesel mi muʼyuk chchʼaybe yoʼonton li yantike.

◼ Skaroaltak olol xchiʼuk xila ti tspux sbae. Li bu chichʼ pasel mukʼta tsobajele mu stakʼ ichʼel batel skaroaltak olol xchiʼuk xila ti tspux sbae. Ti kʼusi xuʼ xichʼ ichʼel batele jaʼ xila sventa ololetik ti xuʼ xichʼ chukel ta junuk chotlebal ta xokon li totil-meʼile.

◼ Perfumeetik. Jutuk mu skotoluk li bu chichʼ pasel li mukʼta tsobajeletike makajtik li spat xokone, jaʼ noʼox oy sbe bu ch-och o chlokʼ li ikʼe. Jech oxal, jaʼ me chvinaj ti oy ta koʼontontik yantik mi oy noʼox smelolal ta jtunestik li perfumeetike, yuʼun yikʼaluk van oy buchʼu xuʼ chopol chpasbat (1 Cor. 10:24).

◼ Vun ti jaʼ sbi Sírvase visitar. Cha kalbotkutik ti xavichʼ batel jun o chib li vun Sírvase visitar (S-43-S) sventa xa tsakbe sbi o bu nakal li buchʼu lek laj yaʼi mantal kʼalaluk la chol mantal ta buyuk noʼox li ta yorail mukʼta tsobajele. Mi la nojes li vunetik taje xuʼ xavakʼ li ta Departamento sventa Vunetike, o xuʼ xavakʼbe li sekretario ta atsobobbail mi la sut xaʼox tal li ta mukʼta tsobajele (kʼelo Kabteltik sventa Dios yuʼun noviembre ta 2009, pajina 4).

◼ Veʼebal. Mi lek jtaleltik ta veʼebaletike ta me xichʼ lekil kʼoptael li sbi Jeovae. Li krixchanoetik ta yantik lume nopem xaʼiik chiktaik komel 10% kʼalal to ta 15% uni moton takʼin li bu chkʼotik ta veʼele.

◼ Oteletik. 1) Mu me jecheʼuk noʼox xa mak ep kuartoetik xchiʼuk mu me epuk buchʼutik xvay avuʼun li ta kuartoe, jaʼ noʼox me xkomik ti kʼuyepal albilote. 2) Mi muʼyuk xa cha tunes li kuartoe, alo noʼox me batel li ta otele. 3) Jaʼ noʼox me xa tunes li xkuchobil ikatsil ta oteletik ti kʼalaluk chtun avuʼune, suteso noʼox me ta anil sventa xuʼ stunes li yantike. 4) Mu me xa meltsan veʼlil ta kuartoetik ti bu mu xakʼike. 5) Iktabo me uni moton takʼin skotol kʼakʼal li jmes kuartoe. 6) Mu me jecheʼuk xavixtolan li veʼlil chakʼik ta jujun sobe, li kafee o li yelo ch-akʼbatik li buchʼutik te chchʼamunik li otele. 7) Akʼo ta ilel ti ch-abtej chʼul espiritu ta atojolal kʼalaluk cha chiʼin ta loʼil li j-abteletike. Vuleso me ta ajol ti ep buchʼutik te chchʼamun skuartoike, jech oxal tstojik ta vokol mi oy lek srasonal chi jkʼopoje, ti oy slekil koʼontontike xchiʼuk ti oy smalael kuʼuntike. 8) Li stojol ti te chal ta slistail oteletike, jaʼ stojol sventa jujun kʼakʼal, muʼyuk bu tsakbil ta venta li spatan tskʼanike. Mi mas ep la skʼanboxuk stojole o mi tskʼanik ti xa toj kʼusiuk ti muʼyuk bu xa kʼan o muʼyuk xa tunese, mu me xa toj xchiʼuk anil noʼox me bat alo ta Departamento sventa Saʼel Vayebal. 9) Mi la ta avokol ta sventa li akuartoe albo me li Departamento sventa Saʼel Vayebal te ta mukʼta tsobajele.

◼ Oyuk ta avoʼonton xa koltavan ta abtel. Mas to me xuʼ cha muyubaj ta mukʼta tsobajel mi la koltavan li ta abtelaletik skʼan pasel sventa lek noʼox oy li yavil mukʼta tsobajele (Hech. 20:35). Skotol ti buchʼu chlokʼ ta yoʼonton chkoltavan ta abtele skʼan xbat yal ta Departamento sventa Buchʼu Oy ta Yoʼonton Chkoltavan ta Abtel. Li buchʼutik mu to staik vaklajuneb sjabilalike xuʼ xkoltavanik ek, jaʼ noʼoxe skʼan chabibilik yuʼun stot o smeʼik, o mi moʼoje xuʼ chabibilik ta yan yijil krixchano ti jaʼ iktabilik skʼelel yuʼun li totil o meʼile.