Kʼuxi ta koltael li buchʼutik muʼyuk to chapalik xchanel li livro Chchanubtasvane

1. ¿Mi ta van xkʼot ta yoʼontonik ta slikebal noʼox sventa xchanik li livro Chchanubtasvane? Albo smelolal.

¹ Sventa xkʼot ta yajtunel Jeova li jun krixchanoe, skʼan xchan baʼyuk li kʼusi chchanubtasvan li Vivliae. Pe oy krixchanoetik oy srelijionik ti muʼyuk xchʼunojik ta stojolal Cristo xchiʼuk tsnopik ti maʼuk Skʼop Dios li Vivliae. Jlom xtoke muʼyuk xchʼunojik jsetʼuk ta stojolal li Diose xchiʼuk muʼyuk tstsakik ta venta li Vivliae. ¿Kʼusitik van xuʼ jtunestik sventa jkoltatik li buchʼutik mu to skʼan xchʼamik li livro Chchanubtasvane? Li kʼusitik chichʼ alel ti xuʼ xichʼ pasel liʼe, te tsakbil ta venta li kʼusi laj yalik jcholmantaletik ta jtob lumetike.

2. Mi oy buchʼu chalbutik ti muʼyuk xchʼunoj Diose, ¿kʼusi van skʼan jpastik xchiʼuk kʼu yuʼun?

² Li buchʼutik muʼyuk xchʼunojik Diose. Mi oy buchʼu chal ti muʼyuk xchʼunoj Diose, skʼan jnaʼtik kʼu yuʼun. ¿Mi jaʼ van ta skoj ti xchʼunoj ti ta kʼunkʼun kʼataj talel li kuxlejaletike? ¿Mi yuʼun van chʼabal xa xchʼunel yoʼonton ta stojolal Dios ta skoj ti muʼyuk tukʼilal liʼ ta Balumile o mi jaʼ van ta skoj ti naka noʼox chloʼlavanik li relijionetike? ¿Mi likem talel ta jun lum ti bu muʼyuk lek chilik ti xchʼunik ta stojolal Diose? Xuʼ van mu xal ta jamal ti muʼyuk xchʼunoj Diose, pe xuʼ van muʼyuk kʼotem yorail sventa xchʼun ta stojolal. Epal jcholmantaletik yiloj ti jutuk mu skotolikuk chalbeik srasonaltak kʼu yuʼun jech tsnopik kʼalal xi tsjakʼbeike: «¿Mi jech onoʼox chanop taje?». Chikintao li kʼusi chalike xchiʼuk mu xatuchʼbe ta be li sloʼilike. Kʼalal mi laj kaʼitik kʼu yuʼun muʼyuk xchʼunoj Dios li jun krixchanoe, jaʼ me tskoltautik snaʼel kʼusi ta jtakʼbetik, vaʼun xuʼ jnaʼtik kʼusi vunal xuʼ xkakʼbetik komel (Prov. 18:13).

3. ¿Kʼuxi xuʼ xkakʼtik ta ilel ti ta jtsaktik ta venta li krixchanoetike xchiʼuk li kʼusi xchʼunojike?

³ Kʼalal mi la atakʼbee, kʼelo me lek sventa mu jechuk xaʼi sba ti chachibal kʼoptabe li kʼusi chalbote. Li kʼusi chichʼ alel liʼe likem talel ta Estados Unidos: «Toj tsots skʼoplal ti xa tsakik ta venta li kʼusi tskʼan chchʼunik ta jujun tal li krixchanoetike. Maʼuk ti chakʼan jaʼuk xa tsalbil xkom avuʼun li kʼusi chale, jaʼ mas lek xajakʼbe sjakʼobiltak sventa snopbeik skʼoplal li krixchanoetike xchiʼuk ti xkʼotuk ta nopel yuʼun stukike». Kʼalal laj xaʼox xchikinta kʼusi chal jun yajval na li jun jkʼelvanej ta sirkuitoe xi la sjakʼbee: «¿Mi oy van anopoj ta sventa liʼe?».

4. ¿Kʼuxi xuʼ jkoltatik li jbudistaetike?

⁴ Epal krixchanoetik ti jaʼik jbudistaetike muʼyuk xchʼunojik mi oy Dios. Jlom jcholmantaletik ta Gran Bretañae jaʼ tstunesik li foyeto Cómo hallar paz y felicidad duraderas kʼalal tstaik krixchanoetik ti muʼyuk xchʼunojik Diose. Mi laj xaʼox yichʼ kʼelel li slikeb loʼile, jaʼ chlik skʼelik ti bu chal: «¿Existe un Creador todopoderoso?» xie, mi laje jaʼ chlik skʼelik li jvokʼ mantal ti bu chal: «Una guía para toda la humanidad» xie. Mi laje xuʼ van chalbeik skʼoplal li livro Chchanubtasvane xchiʼuk ti xi xalbeik li yajval nae: «Akʼo mi muʼyuk achʼunoj ta stojolal Dios, toj lek me ti xachan li Vivliae, yuʼun lekik tojobtaseletik yichʼoj talel». Jun ermano ta Estados Unidos ti chtun ta prekursor ta jun tsobobbail chinoe xi laj yale: «Ep krixchanoetik ti bu ta jcholkutik li mantale lek skʼupinik skʼelel vun. Jaʼ yuʼun jutuk mu skotoluk velta skʼelojik xaʼox skotol li vun laj kiktabekutik komel kʼalal skʼan toʼox sut jkʼelkutike. Pe xuʼ van mu snaʼik kʼusi skʼan xal li jun chanubtasel ta Vivliae. Jaʼ yuʼun toj lek xkaʼi chkakʼ komel li foyeto Lekil aʼyejetik kʼalal jaʼo ta jvulaʼan ta sba velta li jun krixchanoe, yuʼun ti kʼu yelan tsʼibabile chakʼ akʼo xijloʼilaj xchiʼuk li yantike». Jun jkʼelvanej ta sirkuito ti chtun ta jun sirkuito ta chino kʼop li ta Estados Unidose laj yal ti xuʼ la xichʼ tunesel li livro Chchanubtasvan ta sba velta vulaʼale. Akʼo mi jech, pe jaʼ mas lek ti jaʼ baʼyuk xichʼ likesel li ta kapitulo 2 ti jaʼ chalbe skʼoplal li Vivliae, yuʼun li ta kapitulo 1 jaʼ chalbe skʼoplal li Diose.

5. ¿Kʼu yuʼun toj tsots skʼoplal ti skʼan oyuk smalael kuʼuntike?

⁵ Jal me chichʼ sventa x-ayan li xchʼunel oʼontonal ta stojolal Diose, jaʼ yuʼun tsots skʼoplal skʼan oyuk smalael kuʼuntik. Ti kʼu yelan ta jlikes li jloʼiltike xuʼ mu stijbe yoʼonton krixchanoetik sventa xchʼunik ti oy li Jpasvaneje, pe xuʼ van ta jelavel jutuke chakʼik venta ti xuʼ van oy li Diose o xaʼibeik smelolal ti kʼu yuʼun jech xchʼunojik li yantike.

6. ¿Kʼu yuʼun oy krixchanoetik ti muʼyuk ta yoʼontonik li Vivliae?

⁶ Li buchʼutik muʼyuk ta yoʼontonik o mu spat yoʼontonik ta stojolal li Vivliae. Akʼo mi jech, ep ta velta ti xuʼ van xalik ti oy li Diose, pe muʼyuk ta yoʼontonik xchanel li Vivliae, yuʼun muʼyuk xchʼunojik ti jaʼ Skʼop Diose. Xuʼ van ti bu nakale chʼabal buchʼu oy srelijion xchiʼuk xuʼ van kʼalal chkaltik Vivliae tsnop ta anil ta stojolal li buchʼutik tskuy sbaik ta yajtsʼaklom Cristoe. O xuʼ van nakalik ta jun lum ti jutuk mu skotolikuk chalik ti jaʼik jchʼunolajeletike, pe jaʼ batem ta yoʼontonik li yabtelike, jaʼ yuʼun tsnopik ti mu kʼusi xtun-o yuʼunik li Vivliae. ¿Kʼuxi xuʼ jkoltatik krixchanoetik sventa xkʼot ta yoʼontonik li kʼusi chal Vivliae xchiʼuk ti xuʼ xchʼamik xchanel Vivlia ta jelavel xchiʼuk li livro Chchanubtasvane?

7. ¿Kʼusi xuʼ jpastik sventa xkʼot ta yoʼontonik li kʼusi chal Vivliae?

⁷ Li Betel ta Grecia xi la stsʼibae: «Ti kʼu yelan xuʼ jkoltatik lek li buchʼutik muʼyuk ta yoʼontonik li Vivliae jaʼ ti jambetike xchiʼuk ti xkakʼbetik yil li kʼusi chal tee. Ep jcholmantaletik yakʼojik venta ti jaʼ mas tsots yip li aʼyej chal Vivlia sventa xkʼot ta yoʼonton li krixchanoetike, maʼuk li kʼusi chichʼ alele (Heb. 4:12). Kʼalal ta xilik li sbi Dios ta Vivliae ep buchʼutik koltabilik sventa xojtikinik mas li kʼusi chal Vivliae». Li ta Betel ta Indiae xi la stsʼibae: «Li kʼusi melel ta sventa li kuxlejale xchiʼuk li lajelale jaʼ mas chkʼot ta yoʼontonik li j-induetike. Jech xtok oy ta yoʼontonik li kʼusi chal Vivlia ta sventa li jun Balumil ti chakʼ Dios ti bu chʼabal xa li pʼajel ta skoj ti jelel stsʼunbal li krixchanoetike». Kʼalal jaʼ ta jloʼiltatik li kʼusi mas chat-o yoʼonton li yajval nae, jaʼ chkoltaatik-o jcholmantaletik sventa skʼelbeik ta Vivlia li kʼusi tspas li Ajvalilal yuʼun Dios ta jelavel sventa tstukʼibtas li kʼusitik oy avie.

8. ¿Kʼusi xuʼ xkalbetik li krixchanoetik ti muʼyuk ta yoʼontonik xchanel Vivlia ta skoj li buchʼutik tskuy sbaik ta yajtsʼaklom Cristoe?

⁸ Mi oy buchʼu muʼyuk lek kʼusi tsnop ta sventa Vivlia ta skoj li buchʼutik tskuy sbaik ta yajtsʼaklom Cristoe, albo ti sjelojbeik smelolal kʼusi chal li Vivliae xchiʼuk li chanubtaseletik chakʼike. Li Betel ta Indiae xi la stsʼibaike: «Bakʼintike skʼan jkoltakutik krixchanoetik sventa xakʼik venta ti maʼuk oy ta sbaik xchabiel Vivlia li relijionetike». Laj yalik ti toj labal sba laj yilik j-induetik ta sventa li kʼusi chal ta xchanobil 4 li ta foyeto ¿Qué propósito tiene la vida? ¿Cómo descubrirlo? sbie, ti te chal kʼuxi tskʼan tsjelik xchiʼuk chakʼbeik slajeb Vivlia li relijionetike. Jun ermano ti chtun ta prekursor ta Brasile, xi chalbe li krixchanoetike: «¿Kʼu yuʼun mu xa sabe mas skʼoplal li kʼusi chal li Vivliae? Ep krixchanoetik tskʼan chchanik Vivlia, pe mu skʼanik x-ochik ta junuk relijion. Xuʼ van labal sba chavaʼi ti kʼusi xuʼ chalboxuke».

9. ¿Kʼu yuʼun skʼan mu xa lubtsaj mi muʼyuk ta yoʼonton xchanel Vivlia li krixchanoetike?

⁹ Li Jeovae jaʼ tskʼel li koʼontontik ta jujuntale (1 Sam. 16:7; Prov. 21:2). Li Jeovae jaʼ chikʼ talel ta melel yichʼel ta mukʼ Dios li buchʼutik lek yoʼontonike (Juan 6:44). Ep li krixchanoetik taje muʼyuk laj yichʼik chanubtasel ta stojolal Dios o jutuk tajek yojtikinojik li kʼusi chal Vivliae. Li cholmantal ta jpastike jaʼ sventa «ti acʼo coluc scotol cristianoetique, xchiʼuc ti acʼo lic yotquinic li cʼusi melele» (1 Tim. 2:4). Jaʼ yuʼun, mi oy buchʼu mu skʼan xaʼi kʼusi chchanubtasvan Vivlia ta slikebale, ¡mu me xalubtsaj! Tuneso vunetik ti oy ta akʼop ti xuʼ xkʼot ta yoʼonton li krixchanoetike. Xuʼ van ta jelavele jaʼ xa ta jtunestik sventa xkakʼtik-o chanubtasel xchiʼuk li livro ¿Kʼusi chchanubtasvan ta melel li Vivliae?

[Rekuadro ta pajina 4]

Mi oy yajval na ti chal ti muʼyuk xchʼunoj Diose, xi xavalbee:

• Jakʼbo: «¿Mi jech onoʼox anopoj taje?», akʼo persa snaʼel ti kʼu yuʼun jech chale.

• Mi jaʼ jun jbudistae, jaʼ tuneso li foyeto Cómo hallar paz y felicidad duraderas, ta pajina 9 kʼalal ta 12.

• Mi xchʼunoj ti ta kʼunkʼun kʼataj talel li kuxlejaletike, xuʼ van jaʼ skoltaot li vunetik liʼe:

Li mantaletik ti lokʼ ta revista ¡Despertad!, ti jaʼ sbi «¿Casualidad o diseño?»

Li video Las maravillas de la creación revelan la Gloria de Dios

Li foyetoetik Cómo lograr una vida llena de satisfacción, ta xchanobil 4, ¿Es la vida obra de un creador?, xchiʼuk El origen de la vida, cinco cuestiones dignas de análisis

• Mi oy jun krixchano ti chʼabal xa xchʼunel yoʼonton ta stojolal Dios ta skoj ti muʼyuk tukʼilale xchiʼuk li vokoliletike, xuʼ van skoltaot li vunetik liʼe:

Li livro ¿Existe un Creador que se interese por nosotros?, ta kapitulo 10

Li foyetoetik ¿De veras se interesa Dios por nosotros?, ta parte 6, ¿Qué propósito tiene la vida?, ta xchanobil 6

• Akʼbo noʼox li livro Chchanubtasvan mi laj xaʼox xchʼun ti xuʼ van oy li Diose. Xuʼ van xlik achanik xchiʼuk yajval na li kapitulo 2 o yan loʼil ti bu lek chil li yajval nae.

[Rekuadro ta pajina 5]

Mi oy yajval na ti mu xchʼun li kʼusi chal Vivliae, paso kik liʼe:

• Kʼelo li kapitulo 17 xchiʼuk 18 li ta livro La vida... ¿cómo se presentó aquí? ¿Por evolución, o por creación?

• Ta sventa li j-induetike, tuneso li foyeto ¿Por qué debemos adorar a Dios con amor y verdad?

• Ta sventa li judioetike, tuneso li foyeto ¿Habrá algún día un mundo sin guerra?, pajina 3 kʼalal ta 11.

• Albo li sbaliltak chakʼ kʼalal ta jchʼuntik li beiltaseletik ta Vivliae. Jlom vunetik ti xuʼ xichʼ tunesel sventa xichʼ akʼel ta ilel ti oy sbalil li mantaletik ta Vivliae jaʼik liʼe:

Mantaletik ti lokʼ ta ¡Despertad!, ti jaʼ sbi: «Ayuda para las familias»

Li video La Biblia: el poder que ejerce en su vida

Li foyetoetik Lekil aʼyejetik yakʼoj Dios, xchanobil 9 kʼalal ta 11, Un libro para todo el mundo, pajina 22 kʼalal ta 26, xchiʼuk Cómo lograr una vida llena de satisfacción, ta xchanobil 2

Ta sventa li jbudistaetike, tuneso li foyeto El camino de la paz y la felicidad, pajina 3 kʼalal ta 7.

Ta sventa jmusulmanetike, tuneso li foyeto La fe verdadera, la puerta una vida feliz, ta xchanobil 3.

Mi chachol mantal ti bu muʼyuk lek chʼambil li Vivliae, jaʼ van lek ti mu xaval bu la lokʼes li pʼijil loʼiletik yakal chavale, jaʼ mas lek ti jaʼ xaval mi oy xaʼox ta jayib velta ay avulaʼane.

• Alo kʼuxi kʼotemik ta pasel li albilkʼopetik ta Vivliae. Xuʼ xatunes li vunetik liʼe:

Li video La Biblia: historia exacta, profecía confiable

Li foyeto Un libro para todo el mundo, pajina 27 kʼalal ta 29

• Tuneso noʼox li livro Chchanubtasvan kʼalal mi lik sjakʼ jun krixchano li kʼusitik chchanubtasvan Vivlia ta sventa jeltos loʼiletike.

[Rekuadro ta pajina 6]

Mi oy yajval na xi chalbote: «Muʼyuk jchʼunoj mi oy Dios» mi xie, xuʼ xi xavalbee:

• «¿Mi xuʼ xkalbot kʼusi laj yakʼ jchʼun sventa xkakʼ venta ti oy jun Jpasvaneje?» Mi laje albo yajval na li kʼusi chal ta livro Razonamiento li junantik srasonale, ta pajina 87 kʼalal ta 89, o albo ti chavichʼbe batel jlik uni vun ti la akʼupin skʼelel li voʼote.

• «Ti oyuk li Diose, ¿kʼu van yelan stalelal chakʼan?» Jutuk mu skotoluk li yajval naetike chalik ti jaʼuk jun Dios ti xkʼanvane, ti tukʼuke, ti oyuk xkʼuxul yoʼontone xchiʼuk ti mu snaʼ xtʼujvane. Mi laj avalbe taje, akʼbo yil ta Vivlia ti jech stalelaltak li Diose. (Xuʼ van xatunes li kapitulo 1 li ta livro Chchanubtasvane, xuʼ xalikes ta parafo 6.)

Mi oy yajval na xi chalbote: «Muʼyuk jchʼunoj ta sventa li Vivliae», xuʼ xi xavalbee:

• «Taje ep buchʼutik jech tsnopik. Jlome tsnopik ti tskontrain sbaik kʼusi chal Vivlia xchiʼuk li kʼusi chal siensiae o chalik ti muʼyuk sbalil li beiltaseletik yichʼoj talele. ¿Mi oy akʼeloj junuk velta li Vivliae? [Akʼo stakʼ. Mi laje akʼbo yil li slikeb loʼil ta pajina 3 li ta foyeto Un libro para todo el mundo, akʼbo komel li foyetoe.] Epal krixchanoetik chopol chkʼopojik ta stojolal Vivlia ta skoj ti sjelojik li chanubtaseletik li relijionetike. Li ta yan xemanae oy ta koʼonton chkakʼbot avil jun skʼelobil li ta pajina 4 xchiʼuk 5.»

• «Epal krixchanoetike jech ta snopik ek. ¿Mi xuʼ xkakʼbot avil li kʼusi toj labal sba laj kil li ta Vivliae? [Kʼelo Job 26:7 o Isaías 40:22, ti chakʼ ta ilel ti Vivliae lek tukʼ li kʼusi chal ta sventa li siensiae.] Li Vivlia xtoke yichʼoj talel pʼijil mantaletik sventa chichʼ koltael li utsʼ alaliletike. Li ta yan velta mi tal jkʼelote, oy ta koʼonton chkakʼbot avil junuk skʼelobil.»

• «Kolaval tajek ti chavalbun taje. Ati stsʼibauk junuk livro ta sventa krixchanoetik li Diose, ¿kʼusi van tstsʼiba ti jechuke?» Mi laje kʼelbo tekstoetik ta Vivlia ti lekuk sta-o li kʼusi la avalbee.