Ta jtabetik sbalil mi la jxiʼtatik li Diose

1, 2. ¿Kʼusi xkoʼolaj-o li jkuxlejaltik avi xchiʼuk li ta skʼakʼalil Lote?

KʼALAL chkiltik ti toj chopol tajek stalelal li krixchanoetik avie, jaʼ jech chkaʼi jbatik kʼuchaʼal li Lot ta voʼnee. Li Lote «toj vokol tajek laj yaʼi ti toj kʼexlal sba stalelal li chopol krixchanoetike», yuʼun snaʼoj lek ti muʼyuk lek chil Jeova li buchʼutik jech stalelalike (2 Ped. 2:7, 8). Ta skoj ti skʼanoj tajek Jeova xchiʼuk ti chichʼ ta mukʼe, chopol tajek laj yil li ibal sba stalelal krixchanoetike. Jaʼ jech li avi eke, yuʼun oy buchʼutik ti mu xa masuk chchʼunbeik smantaltak Dios ta sventa li talelale, pe li yantike mi jsetʼuk xa chchʼunik. Akʼo mi jech, mi jkʼanojtik Dios xchiʼuk mi jxiʼtaojtike, lek me jtalelaltik (Prov. 14:2).

² Sventa spas kuʼuntik taje, li Jeovae te chalbutik kʼusi skʼan jpastik li ta slivroal Proverbiose. Mi vinikutik, antsutik, kerem tsebutik o mi mol meʼelutik xa, ta me jtabetik sbalil li lekil beiltaseletik chal ta Vivliae.

TA ME XCHABIUTIK MI JXIʼTAOJTIK DIOSE

3. ¿Kʼusi srasonal chakʼbutik Proverbios 17:3 sventa jchabi li koʼontontike? (Kʼelo xtok li lokʼoletike).

³ Jun srasonal ti toj tsots skʼoplal sventa jchabi li koʼontontike, jaʼ ti chchaj ta kʼelel koʼontontik li Jeovae. ¿Kʼusi skʼan xal taje? Jaʼ ti xil kʼusi oy ta yut yoʼonton li krixchanoetike (kʼelo Proverbios 17:3). Kʼalal chil Jeova ti ta jchʼunbetik li smantaltake, mas to tskʼanutik. Mi jech la jpastik taje, muʼyuk chijlaj ta loʼlael yuʼun li Satanase xchiʼuk li sbalumile (Juan 4:14; 1 Juan 5:18, 19). Mi mas to lijnopaj ta stojolal li Jeovae, mas to ta jkʼantik xchiʼuk chkichʼtik ta mukʼ. Mu jkʼantik ti oyuk kʼusi jpastik ti chopol-o xaʼi sba kuʼuntik li Jeovae. Jech xtok, mu jkʼan jsaʼ jmultik ta stojolal. Mi laj kichʼtik akʼel ta prevae, xi jnopbetik skʼoplale: «¿Kʼuxi xa noʼox yolbaj ta jyayijes li buchʼu skʼanojun tajeke xchiʼuk ti ep kʼusi spasoj ta jtojolale?» (1 Juan 4:9, 10).

4. ¿Kʼuxi koltaat jun ermana ta skoj ti xiʼtaoj li Jeovae?

⁴ Jun ermana ta Croacia ti Marta sbie laj yichʼ akʼel ta preva sventa xmulivaj.b Xi laj yale: «Mu xa xnop kuʼun lek laj kaʼi. Vokol laj kaʼi spʼajel li kʼusi xuʼ ox jkʼupin jlikeluke. Pe ta skoj ti jxiʼtaoj li Jeovae, jaʼ la xchabiun». ¿Kʼuxi koltaat taje? Li Martae la snopbe skʼoplal li kʼusi xuʼ snuptan mi pʼaj li ta mulil taje. Xuʼ me jech jpastik ek. Mi laj kichʼtik akʼel ta prevae, teuk ta joltik ti xuʼ xat yoʼonton kuʼuntik li Jeovae xchiʼuk ti mu xa xuʼ xkichʼtik ta mukʼ ta sbatel osile (Jen. 6:5, 6).

5. ¿Kʼusi chakʼ jchantik li kʼusi kʼot ta stojolal Leoe?

⁵ Li buchʼu xiʼtaoj Jeovae muʼyuk tspak skʼoplal ta skoj li xchopol talelale xchiʼuk muʼyuk tsnop ti muʼyuk kʼusi chopol chkʼot ta stojolal ta skoj ti jaʼ chchiʼin li buchʼutik chopole. Jkʼeltik kʼusi kʼot ta stojolal Leo ti te nakal ta Congoe. Kʼalal chanib xa ox jabil yichʼoj voʼe, lik xchiʼin li buchʼutik chopol stalelalike. La snop ti muʼyuk tsaʼ smul ta stojolal Jeova ta skoj ti muʼyuk kʼusi chopol tspase. Pe mu ta sjaliluke, lik xchanbe stalelal li yamigotake. Lik yakubuk xchiʼuk lik mulivajuk. Vaʼun, la snopbe skʼoplal li kʼusi chanubtasat toʼox yuʼun stot smeʼ ti jaʼik stestigo Jeovae xchiʼuk ti xmuyubaj toʼox tun ta stojolal Jeovae. Koliyal ti koltaat yuʼun moletik ta tsobobbaile, sut ta stojolal li Jeovae. Li Leo avie jaʼ xa mol ta tsobobbail xchiʼuk xmuyubaj chtun ta prekursor espesial.

6. ¿Kʼusi ta jkʼeltik batel li ta xchanobil liʼe?

⁶ Avie ta jkʼeltik batel kʼusi chal kapitulo 9 ta Proverbios ti ta jtabetik sbalil jkotoltike mu ventauk mi vinikutik o mi antsutik. Li kapitulo liʼe chalbe skʼoplal li pʼijilale xchiʼuk li bolil ti tskoʼoltas ta chaʼvoʼ antsetike.c Kʼalal ta jchantik batel li parafoetike, mu me xchʼay xkaʼitik ti sbalumil Satanase jaʼ batem ta yoʼonton li chiʼinejbail ta vayel xchiʼuk li pornografiae (Efes. 4:19). Jaʼ yuʼun, tsots skʼoplal ti jechuk-o jxiʼtatik li Jeovae xchiʼuk ti jpʼajtik li kʼusitik chopole (Prov. 16:6). Li avie jaʼ mas chkalbetik skʼoplal li buchʼutik bolike, jaʼ xkaltik, li buchʼutik muʼyuk yichʼoj spʼijilike. Xkoʼolaj ti chikʼutik ochel ta sna sventa koʼol xijveʼ xchiʼuke (Prov. 9:1, 5, 6, 13, 16, 17). Pe ¿kʼusi chkʼot ta jtojolaltik mi jaʼ te lij-ochutik ta sna li bol antse o li ta sna li pʼijil antse? Jkʼeltik batel.

MU JCHIKINTATIK KʼUSI CHAL «LI BOL ANTSE»

7. Jech kʼuchaʼal chal Proverbios 9:13-18, ¿kʼusi chkʼot ta stojolal li buchʼutik ch-ochik ta sna «li bol antse»? (Kʼelo xtok li lokʼole).

⁷ Kalbetik baʼyel skʼoplal «li bol antse» (kʼelo Proverbios 9:13-18). Xi tsots ch-avan li bol antse: «Buchʼuuk noʼox ti chʼabal spʼijile, ochanik tal liʼe». Jaʼ jech chikʼ ochel ta sna li buchʼutik chʼabal spʼijilike. ¿Kʼusi chkʼot ta stojolalik li buchʼu ch-ochik ne? Xi tstakʼbutik li Vivliae: «Jaʼ te oyik li buchʼutik mu xa kʼusi stakʼ spasik ta lajelale». Li Proverbiose oy xa onoʼox yalojbe skʼoplal antsetik ti jech stalelalik taje. Li ta yan kapituloetike ta onoʼox xpʼijubtasvan ta sventa li «jtoyba antse» xchiʼuk li jmulavil antse. Xi chalbutike: «Li snae chmutʼij yalel ta lajelal» (Prov. 2:11-19). Li ta Proverbios 5:3 kʼalal ta 10 chalbutik xtok ti skʼan jkʼel jbatik ta stojolal li «jtoyba antse». Xi chale: «Li yakane te chyal batel ta lajelal».

8. ¿Kʼusi skʼan xkʼot ta nopel yuʼunik li buchʼutik chchikintaik kʼusi chal «li bol antse»?

⁸ Skotol li buchʼutik chaʼiik kʼusi chal «li bol antse» skʼan snopik mi chchʼunik li kʼusi chale. ¿Mi xuʼ van jech chkʼot ta jtojolaltik ek? Xuʼ, yuʼun xuʼ xkichʼtik akʼel ta preva ti xijmulivaje o ti jkʼeltik pornografiae. ¿Kʼusi van ta jpastik mi jech kʼot ta jtojolaltike?

9, 10. ¿Kʼu yuʼun skʼan jpʼajtik li mulivajele?

⁹ Oy lek srasonal kuʼuntik sventa mu xijmulivaje. Jech kʼuchaʼal chal li slivroal Proverbiose, «li bol antse» xi chale: «Lek chiʼ ta uchʼel li voʼ ti elkʼanbile». ¿Kʼusi skʼan xal li voʼ ti elkʼanbile? Kʼalal chchiʼin sbaik ta vayel li buchʼutik nupunemike, li Vivliae tskoʼoltajes ta voʼ ti tsikubtas oʼontonale (Prov. 5:15-18). Li vinik xchiʼuk li ants ti lek nupunemike xuʼ me skʼupinik li chiʼinejbail ta vayele. Yan li buchʼutik chmulivajike, muʼyuk tsikubtasbat yoʼontonik, yuʼun jaʼ chuchʼik li voʼ ti elkʼanbile. Li buchʼutik jech tspasik taje ta nakʼal tspasik jech kʼuchaʼal li jun j-elekʼe. Li voʼ ti elkʼanbile xuʼ me chiʼ chaʼiik li buchʼutik tsnopik ti muʼyuk buchʼu ch-ilatik kʼalal oy kʼusi chopol tspasike. Pe jaʼ noʼox tsloʼla sba stukik, yuʼun li Jeovae xil skotol, mu stakʼ jloʼlatik. Pe li kʼusi mas toj chopole, jaʼ ti muʼyuk xa lek chilutik li Jeovae (1 Kor. 6:9, 10). Pe maʼuk noʼox taje.

¹⁰ Li buchʼutik chmulivaje xuʼ van xkʼexavik, muʼyuk xa sbalil chaʼi sbaik, chlik skʼop ta yutsʼ yalalik xchiʼuk chchiʼin yolik. Jaʼ yuʼun, jpʼajtik kʼusi chal «li bol antse». Li buchʼutik chmulivajike maʼuk noʼox chlajik ta mantal, yuʼun xuʼ staik chamel ti xuʼ xchamik-oe (Prov. 7:23, 26). Xi tstsuts li kapitulo 9: «Te oyik ta yutil Mukinal li yajvulaʼaltake». ¿Kʼu yuʼun ep buchʼutik chchʼunik kʼusi chal li bol ants un chaʼa? (Prov. 9:13-18).

11. ¿Kʼu yuʼun toj chopol mi la jkʼeltik li pornografiae?

¹¹ Buyuk xa noʼox xvinaj li pornografiae. Junantike tsnopik ti muʼyuk chopol mi la jkʼeltike, pe taje mu meleluk. Li skʼelel pornografiae chmeʼin ta koʼontontik, chkil jvokoltik yuʼun xchiʼuk muʼyuk xa jbalil chkaʼi jbatik. Li ibal sba lokʼoletike mu me xchʼay ta joltik ta anil. Jech xtok, mas to ch-ayan ta koʼontontik yuʼun li chiʼinejbail ta vayele (Kol. 3:5; Sant. 1:14, 15). Li buchʼutik tskʼelike ta onoʼox me xmulivajik ta tsʼakal.

12. ¿Kʼusi skʼan jpastik mi lokʼ talel jun lokʼol ti xuʼ stij koʼontontik xijmulivaje?

¹² ¿Kʼusi skʼan spas jun ermano mi te lokʼ talel pornografia li ta selular o ta stavletae? Jaʼ ti sjoypʼin sat ta anile. Jtos ti kʼusi xuʼ skoltautike jaʼ ti tsots skʼoplal chkiltik ti lekuk xkil jbatik xchiʼuk li Jeovae. Bakʼintike oy lokʼoletik ti maʼuk pornografia yileluke. Pe xuʼ stij koʼontontik spasel kʼusi chopol. Mu me jkʼeltik li lokʼoletik taj xtoke. ¿Kʼu yuʼun? Yuʼun mu jkʼan xijmulivaj akʼo mi ta koʼontontik noʼox (Mat. 5:28, 29). Jun mol ta tsobobbail ta Tailandia ti David sbie xi chale: «Toj lek chkaʼi ti xi jnopbe skʼoplale: ‹¿Mi lek van chil Jeova ti jkʼel li lokʼoletik akʼo mi maʼuk pornografiae?›. Kʼalal jech ta jnope, tskoltaun sventa lekuk kʼusi xkʼot ta nopel kuʼun».

13. ¿Kʼusi tskoltautik sventa lekuk kʼusi xkʼot ta nopel kuʼuntik?

¹³ Mi ta jxiʼtatik li Jeovae, lek me kʼusi chkʼot ta nopel kuʼuntik. Li ta Proverbios 9:10 xi chale: «Li kʼusi baʼyel skʼan pasel sventa xijpʼijube jaʼ ti jxiʼtatik li Jeovae». Taje jaʼ li kʼusi ta xal ta slikebaltik kapitulo 9 ta Proverbios ti bu chalbe skʼoplal li melel pʼijilal ti ta xichʼ koʼoltasel ta jun antse.

KAʼITIK KʼUSI CHAL «LI MELEL PʼIJILALE»

14. ¿Kʼusi yan chalbutik skʼoplal li Proverbios 9:1-6?

¹⁴ (Kʼelo Proverbios 9:1-6). Liʼe jaʼ chalbutik stuk Jeova ti jaʼ Jpasvanej kuʼuntik xchiʼuk ti jaʼ te chlik talel ta stojolal li pʼijilale (Prov. 2:6; Rom. 16:27). Li slivroal Proverbiose jaʼ xa chalbutik li melel pʼijilal ti svaʼanoj sna ti oy vukub yoyaltake. Taje chakʼ jchantik ti toj lek yoʼonton li Jeovae, yuʼun ta slekil yoʼonton chchʼam li buchʼutik chchʼunik li lekil tojobtasel yuʼune.

15. ¿Kʼusi chalbutik Dios ti akʼo jpastike?

¹⁵ Toj lek yoʼonton li Jeovae xchiʼuk ep kʼusitik lek chakʼbutik. Taje te chvinaj kʼalal chalbe skʼoplal melel pʼijilal ti tskoʼoltas ta jun ants ti te chalbutik ta kapitulo 9 ta Proverbiose. Li ants taje «smeltsanoj xa lek li bekʼete; skapoj xa lek li svinoe; jech xtok, xchapanoj xa lek li xmexae» (Prov. 9:2). Jech xtok, li ta versikulo 4 xchiʼuk 5 «li melel pʼijilale» xi chalbe li buchʼu bole: «Laʼ, laʼ veʼan li jpane». ¿Kʼu yuʼun skʼan jchikintatik kʼusi chal li ants taje? Yuʼun li Jeovae tskʼan chchabi li xnichʼnabtake xchiʼuk tskʼan chakʼanbe spʼijil. Mu skʼan ti jaʼ to xkaʼibetik smelolal mi laj xa ox jpastik kʼusi chopole o ti te xa xij-okʼolet-o yuʼune. Jaʼ yuʼun, «chakʼbe spʼijil li buchʼutik tukʼike» (Prov. 2:7). Mi jxiʼtaojtik li Jeovae, jaʼ me ta jpastik li kʼusi lek chile xchiʼuk ta jchʼuntik li tojobtasel chakʼe, vaʼun xijmuyubaj noʼox (Sant. 1:25).

16. Ta skoj ti xiʼtaoj Jeova li Alaine, ¿kʼusi lek kʼot ta nopel yuʼun, xchiʼuk kʼusi kʼot ta pasel?

¹⁶ Jkʼeltik junuk skʼelobil ti chakʼ ta ilel ti mi jxiʼtaojtik li Jeovae lek kʼusi chkʼot ta nopel kuʼuntik. Li Alaine jaʼ jun mol ta tsobobbail ti ch-abtej ta maestro ta jun eskuelae. Xi chale: «Ep li jchiʼiltak ta abtele chalik ti skʼelel pornografia ta pelikulaetike jtunel la yuʼun jchanunetik sventa snabeik skʼoplal li chiʼinejbail ta vayele». Pe li Alaine snaʼoj ti mu jechuke. Xi chal li kʼusi la spase: «Ta skoj ti jxiʼtaoj li Jeovae, mi jsetʼuk la jkʼel li pelikulaetik taje. Jech xtok, laj kalbe srasonaltak jchiʼiltak ti kʼu yuʼun muʼyuk ta jkʼele». Kʼalal jech la spas taje, jaʼ la xchʼun kʼusi chal «li melel pʼijilale» xchiʼuk jaʼ te xanav batel li ta sbelel pʼijilale (Prov. 9:6). Junantik xchiʼiltak ta abtele labal sba laj yilik li kʼusi la spase. Jaʼ yuʼun, lik xchanik li Vivliae xchiʼuk lik batikuk ta tsobajel.

17, 18. ¿Kʼusitik yakal tskʼupinik li buchʼutik ta xchikintaik «li melel pʼijilale»? Xchiʼuk, ¿kʼusi tstaik ta jelavel? (Kʼelo xtok li lokʼole).

¹⁷ Li chaʼvoʼ antsetik chalbe skʼoplal Proverbiose te chakʼ kiltik Jeova kʼusi skʼan jpastik sventa xijmuyubaj ta tsʼakale. Li buchʼutik ch-ochik ta sna li bol antse jaʼ li buchʼutik tskʼan tskʼupinik li chiʼinejbail ta vayele. Jaʼ noʼox tsnopik li kʼusi yakal tskʼupinike, maʼuk li kʼusi xuʼ xkʼot ta stojolalik ta tsʼakale. Li buchʼutik jech tspasike te chbatik ta «yutil Mukinal» (Prov. 9:13, 17, 18).

¹⁸ ¡Toj lek kʼusi chkʼot ta stojolalik li buchʼutik chchikintaik kʼusi chal «li melel pʼijilale»! Xmuyubajik, yuʼun oy yuʼunik li kʼusitik chtun ta mantale (Is. 65:13). Xi chalbutik li Jeovae: «Tsʼet chikintabeikun, vaʼun jaʼ chalajesik li kʼusi leke xchiʼuk chakʼupinik tajek li batsʼi lekil veʼlile» (Is. 55:1, 2). Jaʼ jech, yuʼun yakal ta jpastik li kʼusi lek chil Jeovae xchiʼuk ta jpʼajtik li kʼusi muʼyuk lek chile (Sal. 97:10). Jech xtok, xijmuyubaj kʼalal ta jtaktik ta ikʼel yantik sventa stabeik sbalil «li melel pʼijilale». Xijkoʼolaj kʼuchaʼal li kiarailetik chal ta kapitulo 9 ta Proverbios ti te «x-avetik ti butik mas toyol li ta jteklume». Jaʼ yuʼun, xij-avet xi chkaltik eke: «Buchʼuuk noʼox ti chʼabal spʼijile, ochanik tal liʼe». Skotolik li buchʼutik chchikintaik taje ta me stabeik sbalil li avie. Maʼuk noʼox, yuʼun ta jtabetik sbalil ta jelavel xtok. Mi te chijxanavutik-o «li ta sbelel pʼijilale», xuʼ me xijkuxiutik sbatel osil (Prov. 9:3, 4, 6).

19. Jech kʼuchaʼal chal ta Eklesiastes 12:13, 14, ¿kʼusi skʼan jpastik? (Kʼelo xtok li rekuadro «Li sbaliltak kʼalal jxiʼtaojtik li Diose»).

¹⁹ (Kʼelo Eklesiastes 12:13, 14). Akʼo mi kuxulutik ta slajebal kʼakʼal xchiʼuk mi noj ta choplejal li balumile, oy ta koʼontontik ti jech-o jxiʼtatik li Jeovae. Jaʼ jech ta jchabi li koʼontontike, lek jtalelaltik xchiʼuk nopol oyutik ta stojolal Jeova. Ta skoj ti jkʼanojtik Jeova xchiʼuk ti kichʼojtik ta mukʼe, jech-o ta jtaktik ta ikʼel krixchanoetik sventa saʼik «li melel pʼijilale» xchiʼuk ti stabeik sbalile.