¿Kʼuxi xuʼ xkakʼtik lekil tojobtasel?

1. ¿Buchʼutik xuʼ xtojobtasvanik, xchiʼuk kʼu yuʼun skʼan jech xichʼ pasel?

¿KʼU YELAN chavaʼi aba kʼalal chatojobtasvane? Junantike mu vokoluk chaʼiik ta yakʼel, pe jaʼuk li yantike vokol chaʼiik xchiʼuk ta xiʼik. Akʼo mi kʼun o mi vokol chkaʼitik yakʼel, jkotoltik onoʼox skʼan xkakʼtik tojobtasel bateltik. ¿Kʼu yuʼun? Li Jesuse laj yal ti jaʼ chkichʼtik-o ojtikinel ti jaʼutik melel yajchankʼoptak kʼalal chkakʼtik ta ilel kʼanelale (Juan 13:35). Jtos ti kʼuxi xuʼ xkakʼtik ta ilel ti jkʼanoj li kermanotaktike, jaʼo kʼalal ta jtojobtastik kʼalal chtun yuʼunike. Li Vivliae chal ti xuʼ jta jlekil amigotik kʼalal chijtojobtasvane (Prov. 27:9).

2. ¿Kʼusi skʼan xtojobikuk spasel li moletike, xchiʼuk kʼu yuʼun? (Kʼelo xtok li rekuadro «¿Kʼuxi xuʼ xavakʼ tojobtasel li ta tsobajel ta xokol kʼakʼale?»).

² Li moletik ta tsobobbaile jaʼ mas skʼan snaʼik kʼuxi xuʼ xakʼik lekil tojobtasel, yuʼun li Jeova xchiʼuk Jesuse jaʼ yakʼojbe ta sbaik sventa xchabiik li ermanoetik ta tsobobbaile (1 Ped. 5:​2, 3). Jtos ti kʼuxi chchabiik li ermanoetike, jaʼo kʼalal tsjelubtasik mantaletik ti te chalbeik skʼoplal tojobtaseletik ti lokʼemik ta Vivliae. Yan xtoke, jaʼo kʼalal tstojobtasik junuk ermano ta tsobobbail o li buchʼutik namajemik ta stojolal Jeovae. Li moletik xchiʼuk li yan ermanoetike, ¿kʼuxi xuʼ xakʼik lekil tojobtasel kʼalal oy buchʼu chtun yuʼune?

3. 1) ¿Kʼuxi xuʼ xijtojob ta yakʼel lekil tojobtasel? (Isaias 9:6; kʼelo xtok li rekuadro «Jchanbetik Jesus kʼalal chkakʼtik tojobtasele»). 2) ¿Kʼusi ta jkʼeltik batel li ta xchanobil liʼe?

³ Kʼalal ta jkʼelbetik skʼoplal junantik yajtuneltak Dios ta voʼnee, xuʼ skoltautik sventa xkakʼtik lekil tojobtaseletik. Li buchʼu mas lek xuʼ jchanbetike jaʼ li Jesuse, yuʼun li Vivliae chal ti jaʼ Pʼijil Jtojobtasvaneje (kʼelo Isaias 9:6). Li ta xchanobil liʼe, ta jkʼeltik batel kʼusi xuʼ jpastik kʼalal oy buchʼu tskʼanbutik tojobtasele xchiʼuk kʼusi xuʼ jpastik kʼalal skʼan tojobtasel chkiltik li buchʼu muʼyuk tskʼanbutike. Jech xtok, chkalbetik skʼoplal ti kʼu yuʼun skʼan jkʼeltik bakʼin chijtojobtasvane xchiʼuk ti kʼu yelan chkaltike.

KʼALAL OY BUCHʼU TSKʼANBUTIK TOJOBTASELE

4, 5. ¿Kʼusi xuʼ jnopbetik skʼoplal kʼalal oy buchʼu tskʼanbutik tojobtasele? Albo junuk skʼelobil.

⁴ ¿Kʼusi skʼan jpastik kʼalal oy buchʼu tskʼanbutik tojobtasele? Bakʼintike, tsakbilutik ta venta chkaʼitik xchiʼuk ta jkʼan xa ta jtojobtastik ta anil. Pe mas lek ti xiuk jnopbetik skʼoplale: «¿Mi xkaʼibe lek smelolal li kʼusi tal sjakʼbune xchiʼuk mi jnaʼ yakʼel tojobtasel?». Bateltike, mas lek ti jkoltatik ta saʼel li buchʼu mas xaʼibe smelolal sventa xtojobtasate.

⁵ Kalbetik junuk skʼelobil. Jnoptik noʼox ti tsots ip junuk kamigotike. Vaʼun, chalbutik ti laj xa sabe skʼoplal jeltos poxiletike xchiʼuk tsjakʼbutik bu jtosukal ti mas leke. Voʼotike, xuʼ van jnaʼojtik lek li kʼusi ta jpastike. Pe mi maʼuk doktorutik o mi mu jnaʼtik kʼusi poxilal tsbalin li xchamele, mas lek ti jkoltatik ta saʼel li buchʼu xchanojbe lek skʼoplale.

6. ¿Kʼu yuʼun lek ti mu xijtojobtasvan ta anile?

⁶ Bakʼintike, xuʼ van ta jnoptik ti xkaʼibetik lek smelolal li kʼusi chkichʼtik jakʼbel sventa xijtojobtasvane. Akʼo mi jech, mas van lek ti mu kʼusi xkaltik ta anile. ¿Kʼu yuʼun? Yuʼun xi chal li Proverbios 15:28: «Li buchʼu tukʼe tsnop lek baʼyel ta yoʼonton li kʼusi tstakʼe». Jaʼ yuʼun, akʼo mi jnaʼojtik xa li kʼusi chkaltike, mas lek ti jsabetik to mas skʼoplale, ti jpastik orasione xchiʼuk ti jnopbetik skʼoplale. Vaʼun, jaʼ me jech ta jtsaktik ta venta kʼusi tsnop Jeova kʼalal chijtojobtasvane. Jkʼeltik kʼusi kʼot ta stojolal li Natane.

7. ¿Kʼusi chakʼ jchantik li kʼusi la spas Natane?

⁷ Li ajvalil Davide laj yalbe Natan ti tskʼan tsvaʼanbe stemplo li Jeovae. Li j-alkʼope ta anil noʼox laj yalbe ti lek li kʼusi snopoj tspase. Pe li Jeovae maʼuk chakʼbe svaʼan templo li Davide. Li Natane baʼyel la sjakʼbe jechuk li kʼusi tsnop Jeovae, maʼuk li kʼusi tsnop stuke (1 Kron. 17:​1-4). ¿Kʼusi chakʼ jchantik taje? Kʼalal oy buchʼu tskʼanbutik tojobtasele, skʼan jnoptik lek li kʼusi chkalbetike (Sant. 1:19).

8. ¿Kʼusi yan srasonal oy kuʼuntik sventa mu xkakʼtik ta anil junuk tojobtasele?

⁸ Yan srasonal ti kʼu yuʼun skʼan xkichʼ jpʼijiltik kʼalal oy buchʼu ta jtojobtastike, jaʼ ti xuʼ jmulintik ek mi oy kʼusi la snuptan ta skoj ti la stsak ta venta li kʼusi laj kalbetike. Jaʼ yuʼun, skʼan jnoptik lek kʼalal mu to chkakʼtik junuk tojobtasele.

KʼALAL SKʼAN TOJOBTASEL CHKILTIK LI BUCHʼU MUʼYUK TSKʼANBUTIKE

9. ¿Kʼusi skʼan stsakik ta venta moletik kʼalal mu to tstojobtasik junuk ermanoe? (Galatas 6:1).

⁹ Bakʼintike, li moletike skʼan stojobtasik junuk ermano «ti chʼay ta be» jech kʼuchaʼal chal ta Galatas 6:1 (kʼelo). Li nota de estudio ta español ta sventa li versikulo liʼe jaʼ chalbe skʼoplal jun krixchano «ti yakal xa chchʼay ta be akʼo mi muʼyuk to spasoj jtosuk tsatsal mulil». Li kʼusi oy ta yoʼonton li moletike jaʼ ti skoltaik sventa teuk-o xanav li ta sbelel kuxlejale (Sant. 5:​19, 20). Pe baʼyel me skʼan skʼelbeik lek skʼoplal mi ta melel chʼay ta be li jun ermanoe, ti maʼuk noʼox ta skoj ti jelel kʼusi kʼot ta nopel yuʼun kʼuchaʼal tsnopike. ¿Kʼu yuʼun? Yuʼun li Jeovae yakʼoj jol koʼontontik sventa jnoptik ta jujuntal li kʼusi ta jpastike (Rom. 14:​1-4). Pe mi laj yakʼik venta moletik ti chʼay onoʼox ta be li jun ermanoe, ¿kʼu yelan skʼan stojobtasik?

10-12. ¿Kʼusi skʼan spas li moletik kʼalal oy buchʼu skʼan tojobtasel chilike? Albo junuk skʼelobil (kʼelo xtok li lokʼoletike).

¹⁰ Li moletike mas vokol chaʼiik ta yakʼbel tojobtasel li buchʼu muʼyuk skʼanoj tojobtasele. ¿Kʼu yuʼun? Li jtakbol Pabloe laj yal ti xuʼ van oy buchʼu xchʼay ta be ti mu xakʼ ventae. Jaʼ yuʼun, kʼalal skʼan toʼox xtojobtasvan li moletike, oy kʼusitik skʼan stsakik ta venta yoʼ mu vokoluk xaʼi xchʼamel li buchʼu chichʼ koltaele.

¹¹ Kalbetik junuk skʼelobil. Kʼalal oy kʼusi ta jtsʼuntik ta jsepuk osil ti yij tajeke o ti tʼajem tajeke, li jtsʼunolajele skʼan slok baʼyel sventa xkʼunib li lume xchiʼuk ti xchʼi li kʼusi tstsʼune. Laje, tstsʼunolaj xchiʼuk tsmalta. Jaʼ jech skʼan spas li moletik eke, kʼalal oy buchʼu tstojobtasik ti muʼyuk skʼanoj tojobtasele, skʼan baʼyel «slokik li osile». Vaʼun, li ermano ti chichʼ tojobtasele mas kʼun chaʼi xchʼamel kʼalal ojtikinbil ti lek yoʼonton xchiʼuk lek stalelal li mol ta tsobobbaile. Kʼalal jaʼ xa yorail chil sventa xtojobtasvane, chalbe ti skʼanoje, ti tsvul yoʼonton ta stojolale xchiʼuk ti oy kʼusi tskʼan chalbee.

¹² Kʼalal yakal chloʼilajike, li mol ta tsobobbaile xuʼ jech-o «skʼunibtas li osile», jaʼ xkaltik, chalbe ti jkotoltik onoʼox chijchʼaye xchiʼuk ti chtun onoʼox kuʼuntik ti oyuk buchʼu stojobtasutik bakʼintike (Rom. 3:23). Laje, ta slekil yoʼonton chalbe xchiʼuk chakʼbe yil ta Vivlia ti bu chʼay ta bee. Mi laj yakʼ venta li kʼusi chopol la spas li jun ermanoe, li mol ta tsobobbaile «chlik tsʼunolajuk», jaʼ xkaltik, chalbe kʼusi skʼan spas sventa xtukʼibe. Ta slajeb une, «tsmalta» li kʼusi stsʼunoje, jaʼ xkaltik, tskʼupil kʼopta ta skoj li kʼusitik lekik spasoj tale xchiʼuk jmoj tspasik orasion (Sant. 5:15).

13. ¿Kʼusi skʼan spasik li moletik sventa xilik mi laj yaʼibe smelolal li buchʼu laj yichʼ tojobtasele?

¹³ Bakʼintike, xuʼ van yan-o kʼusi chaʼibe smelolal jun ermano li tojobtasel ch-akʼbat yuʼun li mol ta tsobobbaile. ¿Kʼusi xuʼ spasik li moletik sventa mu jechuk xkʼot ta pasele? Xuʼ oy kʼusitik sjakʼbeik sventa xilik mi laj yaʼibe smelolal li tojobtasel laj yichʼ akʼbele xchiʼuk mi laj yaʼi lek li kʼusi skʼan spase (Ekl. 12:11).

BAKʼIN SKʼAN XIJTOJOBTASVAN XCHIʼUK KʼU YELAN SKʼAN XKALTIK

14. ¿Kʼu yuʼun muʼyuk lek ti xijtojobtasvan kʼalal jaʼo kapem joltike?

¹⁴ Ta skoj ti jpasmulilutik jkotoltike, oy onoʼox kʼusi xuʼ jpastik o xkaltik ti xuʼ chopol-o xaʼi sba kuʼuntik li yantike (Kol. 3:13). Li Vivliae chal onoʼox ti oy bakʼintik ti oy buchʼu chkap joltik xchiʼuke (Efes. 4:26). Pe skʼan mu xijtojobtasvan kʼalal jaʼo kapem joltike. ¿Kʼu yuʼun? «Yuʼun maʼuk tspas kʼusi tukʼ ta sat Dios kʼalal ch-ilin li jun krixchanoe» (Sant. 1:20). Mi jaʼo chijtojobtasvan kʼalal kapem joltike, xuʼ me mas to stsatsaj li kʼope. Pe maʼuk me skʼan xal ti mu xa stakʼ xkalbetik kʼu yelan chkaʼi jbatik li buchʼu oy kʼusi chopol la spasbutik o laj yalbutike. Jaʼ noʼoxe, jaʼo skʼan xkalbetik kʼalal lamajem xa ox koʼontontike. Jkʼeltik kʼusi xuʼ jchantik ta stojolal Eliu ti laj yakʼbe lekil tojobtaseletik li Jobe.

15. ¿Kʼusi xuʼ jchantik ta stojolal li Eliue? (Kʼelo xtok li lokʼole).

¹⁵ Li Eliue oy jayibuk kʼakʼal te yaʼioj li kʼusi chal Job sventa spak skʼoplal ta stojolal li yamigotak ta alele. Akʼo mi kʼux ta yoʼonton li Jobe, kap sjol ta stojolal ta skoj ti oy kʼusitik laj yal ta stojolal Jeova ti mu meleluke. Akʼo mi jech, la smala, jaʼ to kʼopoj kʼalal la sta sturnoe. Vaʼun, ta slekil yoʼonton la stojobtas li Jobe xchiʼuk laj yichʼ ta mukʼ (Job 32:2; 33:​1-7). Oy kʼusi tsots skʼoplal xuʼ jchantik ta stojolal li Eliue: kʼalal chkakʼtik tojobtasele, skʼan jkʼeltik bakʼin xchiʼuk kʼu yelan skʼan xkaltik. Jech xtok, ichʼvankutik ta mukʼ xchiʼuk ta slekiluk koʼontontik xkaltik (Ekl. 3:​1, 7).

JECHUK-O KAKʼTIK TOJOBTASEL XCHIʼUK JCHʼAMTIK

16. ¿Kʼusi chakʼ achan li Salmo 32:8?

¹⁶ Li teksto ta sventa li xchanobil liʼe chal ti te yakʼoj tal sat ta jtojolaltik li Jeova kʼalal tstojobtasutike (kʼelo Salmo 32:8). ¿Kʼusi skʼan xal taje? Kʼalal tstojobtasutik li Jeovae, jech-o tskoltautik sventa xkakʼ ta jkuxlejaltik. ¡Toj lek ta chanbel stalelal! Kʼalal oy buchʼu ta jtojobtastik eke, jchanbetik stalelal Jeova xchiʼuk jechuk-o jkoltatik sventa xakʼ ta xkuxlejal li tojobtasele.

17. ¿Kʼusi chal Isaias 32:1 xchiʼuk 2 ta stojolal li moletik ti tslokʼesik ta Vivlia li tojobtasel chakʼbutike?

¹⁷ Avie, chtun tajek kuʼuntik ti oyuk buchʼu xakʼbutik lekil tojobtasele xchiʼuk ti xkakʼtik lekil tojobtasel eke (2 Tim. 3:1). Li moletik ti tslokʼesik ta Vivlia li tojobtasel chakʼike «chkʼotik kʼuchaʼal ukʼum li ta balumil ti bu takin tajeke» (kʼelo Isaias 32:​1, 2). Xijmuyubaj tajek ti oy kamigotaktik ti tstojobtasutik kʼalal chtun kuʼuntik chilike. Li kʼusi chalbutike toj ep sbalil, yuʼun «xkoʼolaj kʼuchaʼal slokʼol mantsanaetik ta oro ti te lokʼtabil ta lechlech plato ti pasbil ta platae» (Prov. 25:11). Jechuk-o me pʼijubkutik batel sventa xkakʼtik lekil tojobtaseletik xchiʼuk ti jchʼamtik kʼalal chkichʼtik tojobtasel eke.