¿Kʼusi chal Vivlia ta sventa ti chjel li sikil xkʼixnal balumile xchiʼuk kʼusi chkʼot ta pasel?

«Sokem xa tajek li balumile. Ta tsʼakale, muʼyuk xa buchʼu xuʼ xkuxi liʼe» (The Guardian).

Li krixchanoetike chil svokolik ta skoj smul stukik. Epal sientifikoetike chalik ti jaʼ ta smul krixchanoetik ti chkʼixnaj tajek li balumile. Ta skoj taje, jelem li sikil xkʼixnal balumile xchiʼuk yakʼoj ep vokolil. Jkʼeltik batel junantik:

• Yantik chkʼixnaj tajek, muʼyuk chakʼ voʼ, chakʼ tsatsal ikʼaloʼ xchiʼuk chkol batel kʼokʼ.

• Yakal xa ch˗ul batel li yelo ta Árticoe.

• Yantik chnoj li nabe.

Jel xa li sikil xkʼixnal ta spʼejel balumile. Li periodiko The New York Times laj yalbe skʼoplal kʼusi tsnuptanik li 193 lumetike xchiʼuk xi to laj yale: «Li balumile yakal tstak jun SOS», jaʼ xkaltik, yakal tskʼan koltael. Ep buchʼutik chchamik xchiʼuk chil svokolik ta skoj ti chjel li sikil xkʼixnal balumile. Xi chal li Organización Mundial de la Salud: «Jaʼ li kʼusi mas chil˗o svokolik li krixchanoetike».

Akʼo mi jech, xuʼ oy kʼusi lek jnoptik xchiʼuk ti jmalatik ti oy kʼusi lek chkʼot ta pasel ta jelavele. Li Vivliae yalojbe xa onoʼox skʼoplal li kʼusi yakal chkʼotanuk ta pasele. Jech xtok, chalbutik ti xuʼ jchʼuntik ti oy kʼusitik lek tspas ta jelavel li Diose.

¿Mi jaʼ jun albil kʼop ta Vivlia ti chjel li sikil xkʼixnal balumile?

Jaʼ. Ti jelem talel li sikil xkʼixnal balumile jech xa onoʼox yaloj Vivlia ti chkʼot ta pasele.

Albil kʼop: «Chtal tsots vokolil li ta slajebal xa kʼakʼale, toj echʼ noʼox xibal sba. Yuʼun tskʼan sba stuk li krixchanoetike, batem ta yoʼontonik takʼin, [...] muʼyuk stukʼil yoʼontonik, [...] mi jutebuk oy ta yoʼontonik tspas ta jmoj skʼopik, [...] j˗akʼvanejetik ta kʼabal, pimik ta mantal» (2 Timoteo 3:1-4).

Li Vivliae yaloj xa onoʼox ti kʼu yelan stalelal li krixchanoetike. Ta skoj ti jech stalelalike, jaʼ tsokesik˗o li balumile. Li ajvaliletik xchiʼuk li mukʼtikil empresaetike jaʼ mas tsots skʼoplal chilik li takʼine, maʼuk li krixchanoetike xchiʼuk muʼyuk tsvul yoʼontonik ta stojolal li buchʼutik jaʼ to chchʼiik tale. Jech xtok, akʼo mi koʼol ch˗abtejik, mu jmojuk kʼusi chalik ti skʼan pasel sventa mu xkʼixnaj tajek li balumile.

Li albil kʼop liʼe chakʼ kiltik ti muʼyuk chjel stalelal li krixchanoetike xchiʼuk ti muʼyuk chchabiik li balumile. Li Vivliae chal ti buchʼu xtoyetike mas tsok batel stalelalik (2 Timoteo 3:13).

¿Kʼu yuʼun xuʼ jchʼuntik ti oy kʼusi tspas li Diose?

Li Vivliae chal ti Jeovaea, li Jpasvanej kuʼuntike, oy kʼusi yaloj lek tspas ta sventa li balumil xchiʼuk ta stojolal li buchʼutik te nakalike. Jkʼeltik uni oxibuk versikulo ta Vivlia ti chakʼ ta ilel li kʼusi tspas Diose:

1. 1. Li Diose mu jecheʼuk noʼox la smeltsan li balumile, yuʼun la smeltsan sventa xichʼ naklebinel (Isaias 45:18).

   Li Diose tspas li kʼusi yaloj ta sventa li balumile (Isaias 55:11). Muʼyuk chakʼ ti xichʼ sokesel li balumile xchiʼuk ti muʼyuk xa chichʼ naklebinel˗oe.

2. 2. «Li manxoetike jaʼ chuʼuninik li balumile xchiʼuk tskʼupinik tajek li jun oʼontonal ti muʼyuk spajebe. [...] Chuʼuninik balumil li buchʼutik tukʼike xchiʼuk te chkuxiik˗o sbatel osil» (Salmo 37:11, 29).

   Li Diose yaloj ta jamal ti jun yoʼonton chkuxiik sbatel osil ta balumil li krixchanoetike.

3. 3. «Li buchʼutik toj chopolike ta xichʼik kʼokel lokʼel li ta balumile» (Proverbios 2:22).

   Li Diose jamal yaloj ti tslajesbe skʼoplal li buchʼutik tspasik kʼusitik chopole, te kapal skʼoplalik li buchʼutik yakal tsokesik balumile.

Li kʼusi tspas Dios ta tsʼakale

¿Kʼuxi chkʼot ta pasel yuʼun Dios li kʼusi yaloj ta sventa li balumile? Tstunes jun ajvalil ta spʼejel balumil ti Ajvalilal yuʼun Dios chichʼ biiltasele (Mateo 6:10). Li Ajvalilal taje te ch˗ajvalilaj tal ta vinajel. Muʼyuk tspas ta jmoj sjol xchiʼuk li ajvaliletik sventa xlekub yuʼunik li jbalumiltike, li Ajvalilal yuʼun Diose jaʼ ch˗och ta xkʼexol skotol li ajvaliletike (Daniel 2:44).

¡Lek kʼusi chkʼot ta stojolal li krixchanoetik xchiʼuk li balumile! (Salmo 96:10-13). Kʼelo avil kʼusi tspas li Ajvalilal yuʼun Diose:

• Tsmeltsaj skotol li kʼusitik sokem ta balumile

  Xi chal li Vivliae: «Li takixokol balumile xchiʼuk li takin balumile ta xmuyubajik, li stenlejaltik ti takin tajeke xkuxet noʼox yoʼonton likel xchiʼuk chnichin kʼuchaʼal li asafran nichime» (Isaias 35:1).

  Li kʼusi skʼan xale: Li Jeovae tsmeltsan li balumil ti sokesoj li krixchanoetike.

• Muʼyuk chakʼ ti sikub o xkʼixnaj tajek li jbalumiltike

  Xi chal li Vivliae: Li Jeovae «jaʼ tspajtsan li tsatsal ikʼe; chpaj li nab ti xvaʼi xkoti noʼoxe» (Salmo 107:29).

  Li kʼusi skʼan xale: Li Jeovae oy sjuʼel sventa spas ta mantal li voʼe, li ikʼe xchiʼuk li yan kʼusitike. Li krixchanoetike muʼyuk xa chil svokolik ta skoj ti chjel li sikil xkʼixnal balumile.

• Chakʼ kiltik kʼuxi xuʼ jchabitik lek li balumile

  Xi chal li Vivliae: «Ta jpʼijubtasot xchiʼuk ta jchanubtasot bu beal skʼan xatam batel» (Salmo 32:8).

  Li kʼusi skʼan xale: Li Jeovae laj yakʼbe ta skʼob krixchanoetik li balumil sventa xchabiike (Jenesis 1:28; 2:15). Jaʼ chakʼ kiltik kʼuxi xuʼ jchabitik lek li balumile. Ta jchantik kʼuxi xuʼ jchabitik li spasbentake xchiʼuk ti junuk koʼontontik xijkuxiutike.