Худани ким яратти?

Йәттә яшлиқ оғли билән параңлишиватқан бир атини тәсәввур қилип беқиң. У өз оғлиға: «Узун заманлар илгири, Худа йәр шарини вә униңдики барлиқ нәрсини яратти. У қуяш, ай, юлтузларни яратти»,— дәйду. Балиси дадисиниң сөзлирини аңлап, бираз ойланғандин кейин униңдин: «Дада, ундақта Худани ким яратти?»— дәп сорайду.

Дадиси: «Оғлум, Уни һеч ким яратмиған. У әзәлдин бар еди»,— дәп җавап бериду. Бу аддий җавап балиға һазирчә йетәрлик. Амма бала чоң болуп, йәнила шу соал уни қизиқтуриду. У өз-өзидин: «Һәммә нәрсиниң, һәтта чәксиз каинатниңму башлиниши бар турса, ундақта Худа зади қандақ пәйда болған?»— дәп сорап у ян бу ян ойлинип қийнилиду.

Муқәддәс китап немә дәйду? Әслидә жуқурида тилға елинған атиниң ейтқанлири Муқәддәс китапта йезилғанларға көп җәһәтләрдин мас келиду. Муса пәйғәмбәр мундақ дегән: «Әй Рәббим... тағлар бәрпа қилинмастинла, зимин вә аләм яритилмастинла, Өзәң Худа едиң әзәлдинла, мәңгүгә Худадурсән йәнила» (Зәбур 90:1, 2 [89:2, 3, ҺЗ]). Йәшая пәйғәмбәр болса: «Әҗәва, силәр билмәмсиләр? Әҗәва, силәр аңлап бақмиғанму? Пәрвәрдигар мәңгүлүк Худадур»,— дегән (Йәшая 40:28, ҺЗ). Шуниңға охшаш, Муқәддәс Язмиларниң башқа айитидә Худаниң «әзәлдин та һазирғичә вә әбәдил-әбәт» екәнлиги һәққидә ейтилған (Йәһуда 24, ҺЗ).

Бу айәтләр әлчи Паул ейтқандәк, Худаниң «Мәңгүлүкниң Падишаси» екәнлигини көрситиду (Тимотийға 1-хәт 1:17). Өтмүшкә қанчилик узақ нәзәр салмайли, бу Худаниң әзәлдин барлиғини билдүриду. Шуниңдәк, У келәчәктиму һәрдайим бар болиду (Вәһий 1:8). Демәк, Һәммигә Қадир Алланиң әзәлдин бар болуши пәқәт Униңға хас бир асасий хусусийәттур.

Немә сәвәптин биз үчүн бу ой-пикирни қобул қилиш қийин? Өмримиз қисқа болғачқа, бизниң вақит чүшәнчисигә болған көзқаришимиз Худаниңкидин көп пәриқлиниду. Алла мәңгүлүк екән, Униң үчүн миң жил бир күндәктур (Петрусниң 2-хети 3:8). Мәсилән, чекәткиләрниң бәзи түрлири 50 күнгичә яшайду. Бу чекәткиләр 70 яки 80 жиллиқ өмримизни чүшинип йетәләмду? Тәсәввур қилиш тәс! Бирақ Муқәддәс китапниң чүшәндүрүшичә, Яратқучимизға селиштурғанда, биз худди чекәткиләргә охшаш. Һәтта ой-пикир қилиш қабилийитимизму Худаниңкигә қариғанда, интайин чәклик (Йәшая 40:22; 55:8, 9). Шу сәвәптин, инсан Яратқучи Йәһваниң бәзи хусусийәтлирини толуқ чүшинип йетәлмәйду.

Гәрчә Худаниң әзәлдин барлиғини чүшиниш қийин болсиму, бу әқилгә мувапиқ. Әгәр кимду-бирси Худани яратқан болса, ундақта әшу шәхсни яратқучи дәп қариған болаттуқ. Бирақ Муқәддәс китап «һәммини Сән [Йәһва] яраттиң» дәйду (Вәһий 4:11, ҺЗ). Буниңдин башқа, биз каинатниң илгири бир заманларда мәвҗут әмәслигини билимиз (Яритилиш 1:1, 2). Ундақта у қандақ пәйда болған? Әлвәттә бир яратқучи уни бәрпа қилған болуши керәк. Униңдин башқа, Худа йеганә Оғли вә пәриштиләр кәби яратмилардин авал бар еди (Аюп 38:4, 7; Колосилиқларға 1:15). Ениқки, дәсләптә У ялғуз мәвҗут болған. Худаниң яритилғанлиғи мүмкин әмәс, чүнки Уни яратқан һеч ким йоқ.

Бизниң вә пүткүл каинатниң мәвҗут болуп туруши мәңгүлүк Худаниң бар екәнлигини тәстиқләйду. Пүткүл каинатни һәрикәткә кәлтүргән вә уни башқуруш үчүн қанунларни орнатқан Шәхс әзәлдин бар болуши керәк. Пәқәт Һәммигә Қадир Алла барчә җан-егилиригә һаят нәпәсини бәргән (Аюп 33:4).