قۇشۇمچە ئىزاھات
قاندىن ئايرىپ ئېلىنغان كىچىك تەركىبىي ماددىلار ۋە تاشقى كېسەل ئوپېراتسىيەلىرى
كىچىك تەركىبىي ماددىلار. قاننىڭ تۆت ئاساسىي تەركىبىي — قىزىل قان ھۈجەيرىسى (قىزىل قان دانچىلىرى)، ئاق قان ھۈجەيرىسى (ئاق قان دانچىلىرى)، قان پىلاستىنكىسى ۋە قان پلازمىسى (قان شىرنىسى). تۆت ئاساسىي تەركىبلەردىن كىچىك تەركىبىي ماددىلار ئايرىپ ئېلىنىدۇ. مەسىلەن، قىزىل قان ھۈجەيرىسى — ھىموگلوبىن (قىزىل قان) ئاقسىلىنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ. بۈگۈنكى كۈندە، ئادەم ۋە ھايۋاننىڭ ھىموگلوبىنىدىن ياسالغان دورىلار، ئېغىر قانسىرىغان ئاغرىق ياكى كەم قانلىق كېسىلىگە گىرىپتار بولغانلارنى داۋالاشتا ئىشلىتىلمەكتە.
قان پلازمىسى — 90 پىرسەنت سۇ بولۇپ، ھورمۇن، ئانئورگانىك تۇزلار، ئېنزىملار، ئوزۇقلۇق ماددىلار، مىنېراللار ۋە قەنت قاتارلىقلارنى ئۆز ئىچىگە ئالغان. ئۇنىڭدىن باشقا، پلازما قاننى ئۇيۇتىدىغان ئېلېمېنتلار، كېسەلگە قارشى تۇرغۇچىلار ۋە ھەرخىل ئاقسىللارنى ئۆز ئىچىگە ئالغان. ئالبۇمىن (ئاق ئاقسىل) شۇ ئاقسىللارنىڭ بىرىدۇر. ئەگەر بىرى كېسەلگە گىرىپتار بولسا، دوختۇرلار شۇ كېسەلگە ئىممۇنىتېت كۈچى بار ئادەملەرنىڭ قان پلازمىسىدىن ئېلىنغان گامما گلوبۇلىننى ئوكۇل قىلىپ ئۇرۇشى مۇمكىن. ئۇنىڭدىن باشقا، يۇقۇملۇق كېسەللەر ۋە راك كېسەللىرىنى داۋالاشتا ئىشلىتىلىدىغان ئىنتېرفېرونلار ۋە ئىنتېرلېۋكىنلار بەزىدە ئاق قان ھۈجەيرىسىدىن ئايرىپ ئېلىنىدۇ.
ئەيسانىڭ ئەگەشكۈچىلىرى قاننىڭ كىچىك تەركىبىي ماددىلىرى بىلەن باغلىنىشى بولغان داۋالاشنى قوبۇل قىلامدۇ؟ مۇقەددەس كىتابتا مۇشۇ توغرىسىدا تەپسىلىي بىرنەرسە خاتىرىلەنمىگەن. شۇڭا، ھەركىم ئاللا ئالدىدا ئۆز ۋىجدانىغا ئاساسەن قارار چىقىرىشى كېرەك. بەزىلەر پەرۋەردىگارنىڭ ئىسرائىللارغا چۈشۈرگەن، تەندىن چىققان قاننى ‹سۇدەك يەرگە تۆكۈۋېتىڭلار›، دېگەن قانۇنىغا ئاساسلىنىپ، قاندىن ئايرىپ ئېلىنغان كىچىك تەركىبىي ماددىلارنى قوبۇل قىلىشنى رەت قىلىدۇ (تەكرار قانۇن 12:22–24، ب ج). يەنە بەزىلەر، قاننى ۋە ئۇنىڭ ئاساسىي تەركىبلىرىنى قوبۇل قىلىشنى رەت قىلغىنى بىلەن، كىچىك تەركىبىي ماددىلارنى قوبۇل قىلىدۇ. بەلكىم، ئۇلار جانلىقلارنىڭ قېنى تېخىمۇ ئىنچىكىلەپ تەركىبلەرگە ئايرىغاندا، ئاشۇ كىچىك تەركىبىي ماددىلار ئەمدى جانلىقلارنىڭ ھاياتىغا ۋەكىللىك قىلالمايدۇ، دەپ قارايدۇ.
كىچىك تەركىبىي ماددىلارنى قوبۇل قىلىش ياكى قىلماسلىقىنى قارار قىلىشتىن ئاۋۋال، تۆۋەندىكى سوئاللارنى ئۆزىڭىزدىن سوراپ كۆرۈڭ: مەن كىچىك تەركىبىي ماددىلارنى رەت قىلىشنىڭ، بەزى كېسەللىككە قارشى ۋە قاننى توختىتىش رولى بار دورىلارنى قوبۇل قىلماسلىقنى ئۆز ئىچىگە ئالىدىغانلىقىنى چۈشىنەمدىم؟ قاننىڭ ئاساسىي تەركىبلىرىدىن ئايرىپ ئېلىنغان كىچىك تەركىبىي ماددىلارنىڭ مەلۇم بىرىنى ياكى بىرنەچچىسىنى قوبۇل قىلىدىغان ياكى قىلمايدىغانلىقىمنى دوختۇرغا چۈشەندۈرەلەيمەنمۇ؟
تاشقى كېسەل ئوپېراتسىيەلىرى. قان سۇيۇلدۇرۇش يەنى تەندىن قاننى تارتىپ چىقىرىپ، ئۇنىڭ ئورنىغا تەنگە قاننىڭ مىقدارىنى كۆپەيتىدىغان دورا-ئوكۇل سۇيۇقلۇقلىرىنى كىرگۈزۈپ، ئاندىن كېيىن ئاشۇ تارتىپ چىقارغان قاننى قايتىدىن تەنگە قايتۇرۇش ئۇسۇلىدۇر. ئۇنىڭدىن باشقا، ئوپېراتسىيە جەريانىدا تەندىن چىقىپ كېتىۋاتقان قاننى يىغىۋېلىپ، تازىلاپ پاكىزلىغاندىن كېيىن، قايتىدىن كېسەلنىڭ تېنىگە قايتۇرۇش ئۇسۇلى قوللىنىلىدۇ. مۇشۇلار تاشقى كېسەل ئوپېراتسىيەلىرىدە قوللىنىدىغان ئۇسۇللاردۇر. مۇشۇ ئۇسۇللارنى ھەربىر دوختۇر تۈرلۈك يوللار بىلەن ئىشلىتىشنى مۇۋاپىق كۆرگەچ، ئېتىقادچى ئۆز دوختۇرىنىڭ قايسى يول بىلەن قوللانماقچى ئىكەنلىكىنى ئېنىقلىشى لازىم.
مەلۇم ئوپېراتسىيە ئۇسۇلىنى قوبۇل قىلىشنى قارار قىلىشتىن ئاۋۋال، ئۆز-ئۆزىڭىزدىن سوراڭ: ‹ئەگەر تېنىمدىن مەلۇم مىقداردىكى قان تارتىپ چىقىرىلسا، ھەتتا ئاشۇ چىققان قاننىڭ ئايلىنىشى ۋاقىتلىق توختاپ قالسا، شۇ قاننى تېنىمنىڭ بىر قىسمى، ئۇنى ‹سۇدەك يەرگە تۆكۈۋېتىشنىڭ› ھاجىتى يوق دەپ قارىسام، ۋىجدانىم يول قويامدۇ؟ (تەكرار قانۇن 12:23، 24). ئەگەر داۋالىنىش جەريانىدا، تېنىمدىكى مەلۇم مىقداردىكى قان تارتىپ چىقىرىلغاندىن كېيىن، دورا-ئوكۇل سۇيۇقلۇقلىرى بىلەن ئارىلاشتۇرۇلۇپ، قايتىدىن تېنىمگە قايتۇرۇلسا، مۇقەددەس كىتاب بويىچە تەربىيىلىنىپ تاۋلانغان ۋىجدانىم ئازابلىنامدۇ؟ قېنىمدىن پايدىلىنىپ ئېلىپ بېرىلىدىغان بارلىق داۋالاش ئۇسۇللىرىنى رەت قىلىشنىڭ، قان تەكشۈرۈش، قاننى دىئالىزلاش ياكى ئوكسىگېن تەمىنلەيدىغان يۈرەك-ئۆپكە مۇسكۇلى (سۈنئىي ئاپپارات) قاتارلىقلارنى قوبۇل قىلماسلىقنى ئۆز ئىچىگە ئالىدىغانلىقىنى بىلەمدىم؟›
تاشقى كېسەل ئوپېراتسىيەلىرى جەريانىدا، ھەربىر ئېتىقادچى ئۆز قېنى بىلەن مۇناسىۋەتلىك بارلىق مەسىلىلەردە ئۆزى شەخسەن قارار چىقىرىشى لازىم. ئۇنىڭدىن باشقا يەنە، ئاز مىقداردا تەندىن قان ئېلىپ، بەزى دورا-ئوكۇل سۇيۇقلىقىنى ئارىلاشتۇرغاندىن كېيىن، قايتا تەنگە قايتۇرۇشتەك تىببىي تەكشۈرۈش ۋە ئەڭ يېڭى داۋالاش ئۇسۇللىرىدىمۇ شەخسەن ئۆزى قارار چىقىرىشى زۆرۈر.