Diễn đạt dễ hiểu

KHI nói bài giảng, đừng đơn thuần trình bày tài liệu mà thôi. Hãy cố làm cho những gì bạn nói dễ hiểu đối với người nghe. Điều này có thể giúp bạn truyền đạt hữu hiệu, dù nói trước hội thánh hay với người không phải là Nhân Chứng.

Cách diễn đạt dễ hiểu có nhiều khía cạnh. Một số khía cạnh được bàn đến trong Bài Học 26, “Khai triển tài liệu hợp lý”. Những khía cạnh khác được xem xét trong Bài Học 30 “Chú ý đến người khác”. Trong bài học này, chúng ta sẽ bàn thêm về một vài điểm nữa.

Dùng từ đơn giản, cách diễn đạt giản dị. Những từ đơn giản và câu ngắn là công cụ giao tiếp rất hữu hiệu. Bài Giảng trên Núi của Chúa Giê-su là một khuôn mẫu xuất sắc cho một bài giảng, mà bất cứ ai dù sống ở đâu cũng đều có thể hiểu được. Những khái niệm bàn đến có thể mới mẻ đối với họ. Thế nhưng họ có thể hiểu những gì Chúa Giê-su nói vì ngài bàn đến những vấn đề mà tất cả chúng ta đều quan tâm: làm thế nào để hạnh phúc, làm thế nào để cải thiện quan hệ với người khác, làm thế nào để đối phó với lo âu, và làm thế nào để tìm được ý nghĩa trong đời sống. Và ngài diễn đạt ý tưởng bằng ngôn từ thực tế. (Mat, chương 5-7) Dĩ nhiên, trong Kinh Thánh có nhiều thí dụ về những câu có độ dài và cấu trúc khác nhau. Mục tiêu chính của bạn phải là diễn đạt ý tưởng một cách rõ ràng, dễ hiểu.

Ngay cả khi thảo luận về tài liệu khó hiểu, cách diễn đạt giản dị có thể giúp làm cho dễ hiểu hơn. Bằng cách nào tập được cách diễn đạt giản dị? Đừng làm cử tọa choáng ngợp với nhiều chi tiết vụn vặt. Hãy sắp xếp tài liệu sao cho nó bổ sung những điểm chính. Chọn kỹ những câu Kinh Thánh then chốt. Thay vì nói vội hết câu này sang câu khác, hãy đọc và thảo luận những câu Kinh Thánh này. Đừng nói rườm rà làm lu mờ ý hay.

Khi điều khiển một cuộc học Kinh Thánh tại nhà, hãy áp dụng cùng những nguyên tắc này. Đừng cố giải thích mọi chi tiết. Hãy giúp người học hiểu rõ những ý tưởng chính. Sau này, họ có thể học biết các chi tiết qua việc học hỏi cá nhân và tại các buổi họp hội thánh.

Muốn trình bày tài liệu một cách giản dị, bạn cần phải chuẩn bị kỹ. Chính bạn phải hiểu rõ đề tài nếu muốn làm cho nó dễ hiểu đối với người khác. Khi thật sự hiểu điều gì, bạn sẽ có thể giải thích tại sao điều đó lại như vậy. Đồng thời bạn cũng có thể diễn đạt bằng lời riêng.

Giải thích những từ không quen thuộc. Muốn làm cho điều gì dễ hiểu, đôi khi bạn phải giải thích ý nghĩa những từ cử tọa không quen thuộc. Đừng đánh giá quá cao sự hiểu biết của cử tọa, nhưng cũng đừng đánh giá thấp trí thông minh của họ. Qua việc học hỏi nghiên cứu Kinh Thánh, bạn có thể dùng một số từ nghe lạ tai đối với người khác. Nếu không được giải thích, những người chưa kết hợp với Nhân Chứng Giê-hô-va sẽ không hiểu rằng những cụm từ “những người còn sót lại”, “đầy-tớ trung-tín và khôn-ngoan”, “chiên khác”, và “vô-số người” nói đến những nhóm người cụ thể. (Rô 11:5; Mat 24:45; Giăng 10:16; Khải 7:9) Cũng vậy, nếu không quen thuộc với tổ chức của Nhân Chứng Giê-hô-va, một người có lẽ sẽ không hiểu ý nghĩa những từ như “người công bố”, “tiên phong”, “giám thị vòng quanh” và “Lễ Tưởng Niệm”.

Một số từ Kinh Thánh thông dụng cho cả những người không phải là Nhân Chứng, cũng có thể cần được giải thích. Đối với nhiều người, từ “Ha-ma-ghê-đôn” có nghĩa là sự hủy diệt bằng vũ khí hạt nhân. Họ có thể liên kết “Nước Trời” với tình trạng trong lòng một người hoặc với trời chứ không với chính phủ. Nói đến “linh hồn”, họ có thể nghĩ đến phần gọi là hồn của con người, tiếp tục tồn tại sau khi thể xác chết. Hàng triệu người đã được dạy “thánh linh” là một ngôi, một phần trong Chúa Ba Ngôi. Vì quá nhiều người đã từ bỏ tiêu chuẩn đạo đức của Kinh Thánh, họ có thể cũng cần được giải thích để hiểu Kinh Thánh có ý nói gì qua câu: “Hãy tránh sự dâm-dục”.—1 Cô 6:18.

Nếu người nghe không đọc Kinh Thánh thường xuyên, họ có thể không hiểu rõ ý khi bạn chỉ nói: “Phao-lô viết...” hoặc “Lu-ca nói...”. Bạn có thể cần thêm vài từ giải thích để cho biết đó là sứ đồ đạo Đấng Christ hay người viết Kinh Thánh.

Cử tọa thời nay thường cần được giải thích để hiểu những câu Kinh Thánh bao gồm kích thước hoặc phong tục từ thời xa xưa. Thí dụ, người ta có thể khó hình dung câu miêu tả tàu Nô-ê dài ba trăm thước, rộng năm mươi thước, và cao ba mươi thước. (Sáng 6:15) Nhưng nếu bạn diễn tả kích thước tàu bằng cách so sánh với một cái gì quen thuộc ở địa phương, cử tọa sẽ hình dung ngay độ lớn của tàu.

Đưa ra sự giải thích cần thiết. Muốn làm cho cử tọa hiểu rõ vấn đề, chỉ định nghĩa chính xác một từ nào đó có thể chưa đủ. Ở Giê-ru-sa-lem vào thời E-xơ-ra, Luật Pháp được đọc lên cho dân sự nghe rồi được giải thích. Nhằm giúp dân nắm vững ý nghĩa của Luật Pháp, người Lê-vi giải nghĩa cũng như áp dụng Luật Pháp vào những tình huống mà dân sự đang đối diện lúc bấy giờ. (Nê 8:8, 12) Cũng vậy, hãy dành thì giờ để giải thích và áp dụng những câu Kinh Thánh bạn đọc.

Sau khi chết và sống lại, Chúa Giê-su giải thích cho môn đồ rằng biến cố vừa xảy ra làm ứng nghiệm lời Kinh Thánh. Ngài cũng nhấn mạnh trách nhiệm của họ là làm chứng về những điều đó. (Lu 24:44-48) Khi bạn giúp người ta hiểu những gì họ học được phải ảnh hưởng đến chính đời sống họ như thế nào, họ sẽ hiểu được ý nghĩa thật sự của điều này một cách dễ dàng hơn.

Liên quan đến lòng như thế nào? Dĩ nhiên, dù bạn giải thích rõ ràng, những yếu tố khác có thể ảnh hưởng đến việc người đối thoại có hiểu hay không. Khi một người không mở lòng, họ sẽ khó lĩnh hội được những điều trình bày. (Mat 13:13-15) Những người nhất định nhìn vấn đề hoàn toàn theo quan điểm xác thịt, thì đối với họ vấn đề thiêng liêng là rồ dại. (1 Cô 2:14) Khi một người biểu lộ thái độ như thế, có thể nên giản dị chấm dứt cuộc thảo luận—ít nhất vào lúc này.

Tuy nhiên, trong một số trường hợp, lòng người ta không đáp ứng vì hoàn cảnh khó khăn trong cuộc sống. Nếu có cơ hội nghe lẽ thật của Kinh Thánh trong một thời gian, lòng của những người như thế có thể trở nên dễ tiếp thu. Khi Chúa Giê-su bảo các sứ đồ rằng ngài sẽ bị đánh đập và giết đi, họ đã không hiểu. Tại sao họ không hiểu? Vì đó không phải là điều họ trông chờ và chắc chắn không phải là điều họ muốn! (Lu 18:31-34) Tuy nhiên, cuối cùng 11 người trong số sứ đồ đó đã hiểu ra, và họ biểu lộ điều này bằng hành động phù hợp với những gì Chúa Giê-su đã dạy họ.

Tác động của gương tốt. Người ta được giúp đỡ để hiểu không chỉ bằng lời nói mà còn bằng cả hành động của chúng ta nữa. Nhắc lại lần đầu tiên đến Phòng Nước Trời, nhiều người nói rằng họ nhớ đến tình yêu thương đã được thể hiện, chứ không nhớ những gì họ nghe. Cũng vậy, niềm hạnh phúc chúng ta biểu lộ đã giúp nhiều chủ nhà sẵn lòng tiếp nhận lẽ thật của Kinh Thánh. Thấy được lòng yêu thương nhân từ mà dân Đức Giê-hô-va bày tỏ đối với nhau và sự quan tâm tử tế đối với người khác khi gặp nghịch cảnh đã khiến một số người kết luận rằng Nhân Chứng có tôn giáo thật. Vậy khi bạn cố giúp người ta hiểu lẽ thật của Kinh Thánh, hãy nghĩ đến cách bạn giải thích lẽ thật và đến gương của bạn.