Epantte 2
Munrowa Wiixutta Sai Ekeekhai Voohimya sa Muluku?
1, 2. Ntakiheryo xeeni nnooniherya otthuneya wa mphimo a mathipelo wira nithanle mmiyaha sa etiini?
NINROWA omusuwela sai Muluku? Nireke wi vantthuneya otokosa sowiixuttiha sotheene sa itiini sikhanle? Khivaaweryaneya. Hataa naawerya wiira eyo, naarowa osuwela sai tiivi eri yowiixuttiha yookhalela?
2 Moohaaniherya, moowehihana ni miyupuwelelo soovirikana voohimya sa Muluku, vantthuneya ephiro emosaa yoonikhaliherya wi nsuwele ekeekhai tiivi, mweephiro emosaa ya mathipelo eneemereriwa ni atthu. Wira ntakiherye: Niire wi vaakhala ohiiwanana voohimya sa munnuwelo wa ekuwo entumihiwa omerkaatu. Namatumiha ekuwo onii erina imeeturu tthaaru, masi namathuma onoona wi ekuwo eyo kephiyenrye-vo. Niphuke sai mwaha owo? Niphimaka ekuwo eyo ni emeeturu.
3. Biibiliya olepeliweni?
3 Nireke wi yookhala emeeturu yoophimana, aakhala mathipelo a wi, nithanle mmiyaha sa etiini? Aayo aakhala, orii Biibiliya. Muluku aahiiriha wi Biibiliya olempwe wira atthu a mpantta wotheene awerye wiixutta ekeekhai voohimya sa owo. Soolempwa ibilyau sinceene sa Biibiliya. Ola ootaphuleliwa, otheene aahiiso mpantta mmosaa, moovikanaka mattaava 2.100. Vanooneya wi mutthu otheene onoowerya osoma ekeekhai ya Muluku mu nttaava nawe.
4. Soohimmwa xeeni sirina Biibiliya?
4 Biibiliya orii yoovaha ya esisapo yulupale ya mpantta wa Muluku. Ontaphulela itthu mwa seiye voohikhala owo khinaakhalakhala nsuwelaka. Onninleela sa ale anikhala mmapuro ahinooneya. Onnuupulula miyupuwelelo sa Muluku, omutthu awe ni yoolakela awe. Onnilavula sa maweettiheryo awe atthu moovira wa iyaakha ikonto-ikonto sene. Onnihimya itthu sinrowa wiiraneya muhoolo. Onnooniherya nto moota woophwanya ephiro ya okumi woohimala.
Nthowa Noowi Nwerye Omukupali Biibiliya
5. Ntakiheryo xeeni nnooniherya wi Biibiliya onnaakhulelana ni siensia?
5 Aakhala mathowa manceene annikupaliha wira Biibiliya mwekeekhai orii Nuulumo na Muluku. Nthowa nimosaa ti nawi Biibiliya onnaakhulelana ni siensia. Okathi wa khalai atthu a elapo yotheene yupuwelela wi yaahikhala etthu yaavarelela elapo. Mwa ntakiheryo, wÁfrica Onikela Nsuwa, atthu yaakupali wi elapo yaavareleliwa ni enowa, yowiivitikeelela moophiyeraka 3.500 orukurerya wene osulu wa elapo ni vathii va elapo. Masi, moovarihana ni siensia, namalepa mukina a Biibiliya aahilepa moovikanaka iyaakha 3.500 ottuli wi Muluku “ti yowo onatala elapo ehirina yovarelela.”—Yobi 26:7.
6. Tuuvi onamoona mulupale a wi Biibiliya onikhuma wa Muluku?
6 Onamoona mulupale a wi Biibiliya onikhuma wa Muluku olikanela wawe mwa ohimya vahinatthi sa muhoolo. Moohiyana ni soohimmwa vahinatthi saapinaatamu, Muluku mwekeekhai onnisuwela muhoolo; yotheene enihimya awe moohooceela enniiraneya.
7. Tisivi imosaa sa iprofecia sa Biibiliya saakhwanenle khalai?
7 Imiya sinceene sa iprofecia sa Biibiliya sihaakhwanela okathi wa khalai. Mwa ntakiheryo, 700 iyaakha sene ohinatthi Yesu oyariwa o Bethelehemu, Biibiliya aahihimya eyo moolikanela, nto yaahiiraneya tthiri. (Mikeya 5:2; Mateyo 2:3-9) Ohiya iprofecia sikina voohimya sa Yesu, Biibiliya aahihimya-tho vahinatthi wi owo aarowa oyariwa ni mwali oohitoko okumanela ni mulopwana ni wi vattuli vaya aarowa otumihiwa ni musurukhu miloko miraruu sa eparatha. Iprofecia iyo-tho sihaakhwanela. Mwekeekhai, khuuvo pinaatamu aawerya ohimya vahinatthi itthu iyo!—Yesaya 7:14; Zakariya 11:12, 13; Mateyo 1:22, 23; 27:3-5.
8. Tisivi imosaa sa iprofecia sa Biibiliya sinaakhwanela olelo, nto onamoona xeeni sinivaha aya?
8 Iprofecia sinceene sa Biibiliya sinaakhwanela mahiku ahu ala. Wehani imosaa sa seiyo:
● “Maloko makina anovenya erowasaka owana ekhotto ni maloko makina, elapo n’ilapo ekina. Sinokhumelela itetere sulupale; mapuro manjane anorwela etala n’iretta.”—Luka 21:10, 11.
● Wamukhala “wuncerereya wa ohiweleliwa nlamulo.”—Mateyo 24:12, Tradução do Novo Mundo, NM.
● “Okathi wokiserya, . . . atthu anrowa wisupuwelaka mmansaya pahi, [anrowa osiveliwaka musurukhu], . . . anokhala òhiwìwelela anamuyari aya, . . . òhisumaliha, òwali, òvirikanya sorera sothene, . . . òsareya wisona, òphavela sopuha, òmuhiya Muluku.”—2 Timoteyo 3:1-5.
Khimunoona itthu iyo siiraneyaka olelo? Ekeekhai ni olikanela wa iprofecia sa mBiibiliyani sinithoonyiherya wi Biibiliya kahiyo eliivuru puree. Orii Nuulumo noovereliwa na Muluku!—2 Timoteyo 3:16.
Nireke Wira Biibiliya Oovirikanyiwa?
9, 10. Exeeni enthoonyiherya wi Muluku khoweemerenrye atthu wira anvirikanyihe Biibiliya?
9 Nuupuwelele wi nyuwo mwaneene ekaafrika ni mookuha vanipaweni mweettelo w’anamuteko anyu. Vaakhanle wi munyokhani oovirikanyiha ele nyuwo elempe anyu, mwaarowa wiira exeeni? Khimwaalokiherya ele evirikanyihiwe? Mmukhalelo mmosaru, Muluku khoneemererya wi atthu avirikanyihe ekeekhai ya Nuulumo nawe, Biibiliya.
10 Ale yeerenrye ovirikanyiha Nuulumo na Muluku khiyaakhumenle saana. Vaavo nimmulikanyiha ahu Biibiliya orina ahu olelo ni icoopia sa khalai sa Biibiliya, iya ti soolikana. Mwaha ola onthoonyiherya wi Biibiliya khovirikanyihiwe moovira wa iyaakha.
Yoolema Yeephattu Yoohimmwa Vayanoni—Enniroromeleya?
Etiini yeephattu ya wÁfrica kherina iliivuru sa khalai somuluku. Soolema, mihapo, ni miyupuwelelo voohimya sa Muluku sinivahereryaniwa vayanoni nloko ni nloko. Eliivuru West African Traditional Religion enihimya: “Voohimya sa olikanela wa yoohimmwa ya vayanoni inoowerya okhala soohivareleleya. Ikwaha sinceene, yoohimmwa enivahereryaniwa vayanoni enoowerya wuncereriwa ni ovukuliwa, orukunuxiwa ni okottoopihiwa, otepihiwa ni waakanyeriwa, tivonto vanli-vanli vanikhala voovila osuwela ekeekhai ni yoohikhala ekeekhai.”
[Makoho a Yoosoma]
Ekaaxa: Enihimya exeeni eliivuru ekina naaseryaka sa ororomeleya wa yoolema yeephattu yoohimmwa vayanoni?
[Masu a elatarato epaaxina 6]
Oolukammwa ni othowa wa epula: EFOTO YA ONU 164671/JOHN ISAAC; musurutatu: Nações Unidas/Efoto ya Yutaka Nagata