“Olipihaka Miloko”

1-3. a) Ti pani aamuhoola Paulo mikwaha sawe ni aari sai? b) Muru ola, itthu xeeni ninrowa ahu oweha?

OKATHI yeetta aya mikwaha saya arowaka ipooma sinceene aviraka iphiro soothipakaseya, vaavo anweha awe mmiravo aarina awe, murummwa Paulo aanimuupuwela vanceene. Mmiravo owo iihaniwa Timootheyo. Owo aahikhalana ikuru sinceene ni woonasa wene aarina iyaakha 20. Khula epaaso mmiravo ole eetta awe yaanimwiiriha orakamela owannyawe. Okathi waatepa aya wiila yeettaka, awo yaamutepa orakamela epooma ya oListra ni wIkoonio. Etthu xeeni yaarowa owiiraneela? Paulo aanisuwela etthu yaarowa owiiraneela, maana ela yaari ekwaha awe ya nenli ya omisionaario. Owo aanisuwela wiira saahikhala mixankiho sinceene ni itthu sikina soowoopiha. Niireke mmiravo ole aarina awe anwerya ovilela?

² Paulo aanimuroromela vanceene Timootheyo, woonasa wene ovikana enamuna Timootheyo iiroromela awe. Itthu siiraneyale okathi vakhaani waavinre, saahimwiiriha Paulo woona wiira Timootheyo aari mutthu ooreerela weettana mikwaha. Paulo aanisuwela wiira muteko awe waari oxukurya miloko ni waalipiha anna ni arokora. Nto ale yaaxukurya yaahaana wiiraana ni wiimananiha ovara muteko. Etthu xeeni yaamwiiriha Paulo okhalana moonelo owo? Etthu ekina yaamwiiriha okhalana moonelo owo, pooti wiira mwaha wa ohiiwanana Paulo aarina awe ni Baarnaba, etthu yeeyo yaawiirinhe ovalaana.

³ Muru ola, nnimwiixutta enamuna yooloka ya ophuka mixankiho ni ohiiwanana. Nave nnooweha etthu yaamwiirinhe Paulo omuthanla Timootheyo wiira omuhooleke mikwaha sawe. Nave-tho nnooweha muteko muulupale axitokweene a esirkwiitu arina aya olelo-va.

“Nrowe Nitthikele Waaxukurya Anna” (Miteko 15:36)

4. Tiivi yaari yoolakela ya mukwaha wa nenli wa omisionaario wa Paulo?

⁴ Muru ovinre, nooweha moota ekurupu ya anna 4, eyo piiyo, Paulo, Baarnaba, Yuda ni Siila yaalipinhe aya anna a muloko wa wAntiyokiya ni yoothanla ya nikhuuru noolamulela voohimya sa winnuwihiwa. Etthu xeeni Paulo aapanke awe moottharelana? Owo aahimuleela Baarnaba palano mukina a mukwaha yaarowa aya opaka, oriki: “Nrowe nitthikele waaxukurya anna a ipooma sotheene seiye nilaleiye ahu nuulumo na Yehova, wira naawehe moota ari aya”. (Mit. 15:36) Paulo khahiyo aalavula orowa waaxukurya makristau ale a niinaano wiira atthekule paahi. Eliivuru ya Miteko ennooniherya yoolakela ya mukwaha wa nenli wa omisionaario wa Paulo. Yoopacerya, owo aarowa waaleelaka yoothanla ya nikhuuru noolamulela. (Mit. 16:4) Ya nenli, ntoko mutokweene a esirkwiitu, Paulo aaphavela waalipiha anna ni arokora ni waakhaliherya okhalana waamini woolipa. (aRom. 1:11, 12) Olelo-va, mutthenkeso wa Anamoona a Yehova onitthara sai ntakiheryo na arummwa?

5. Olelo-va, Nikhuuru Noolamulela ninvaha sai malakiheryo ni olipiha miloko?

⁵ Olelo-va, Kristu onniruma Nikhuuru Noolamulela na Anamoona a Yehova wiira nivaheke malakiheryo miloko sootheene. Nto awo annirumeela ikarta, iliivuru sinimutthokiherya Biibiliya (soowimpirimiriwa ni siri munternetini), mithukumano ni inamuna sikina. Alopwana awo oororomeleya aathanliwe ni munepa wa Muluku annivaha malakiheryo ni olipiha miloko sa olumwenku wootheene. Nave Nikhuuru Noolamulela ninniimananiha osuwela oratteene miloko yaarumaka axitokweene a esirkwiitu. Nto Nikhuuru Noolamulela ninnaathanla axitokweene oophwanelela a olumwenku wootheene wiira akhale axitokweene a esirkwiitu.

6, 7. Miteko xeeni axitokweene a esirkwiitu anivara aya?

⁶ Axitokweene a esirkwiitu a mahiku ahu ala, anniimananiha vanceene waathokorerya saana ni olipiha waamini wa anna ni arokora a miloko anixukurya aya. Moota xeeni? Attharaka ntakiheryo na makristau a okathi wa arummwa, ntoko ntakiheryo na murummwa Paulo. Maana Paulo aahaatumererya axitokweene akhwaawe wiira: “Mulaleyeke nuulumo na Muluku; mukhaleleke nthiti olaleya nuulumo nlo okathi wooreerela ni wooxankiha; nwooniheryeke atthu vatthenke aya, mwaalopoleke oratteene, mwaatumereryeke mwaapixeryaka murima vanceene ni nwiixuttihaka saana. . . . muhihiyeke olaleya ihapari sooreera”. — 2 Tim. 4:2, 5.

⁷ Moovarihana ni moolumo ala, mutokweene a esirkwiitu ni mwaarawe akhala wiira oothela, annilaleerya hoothe ni anamalaleerya a muloko anixukurya aya. Anna ni arokora awo anirumeela osirkwiitu, annikhalela nthiti olaleerya ni annisuwela wiixuttiha oratteene, nto eyo ennaakhaliherya vanceene anna ni arokora a mmulokoni. (aRom. 12:11; 2 Tim. 2:15) Nave anna ni arokora anirumeela osirkwiitu annooniherya ophenta wekeekhai. Voohikhanyereriwa, awo anniivahererya weetta mikwaha sooxankiha, makhalelo a okathi oohiloka ni annirowa hata mittetthe seiye soowoopiha. (aFil. 2:3, 4) Nave axitokweene a esirkwiitu annilipiha, wiixuttiha ni ovaha malakiheryo miloko okathi anilavula aya myaha sinikhuma mbiibiliyani. Anna ni arokora ootheene a mmulokoni annittottela mureerelo oweha mweettelo wooloka ni annitakiha waamini wa axitokweene a esirkwiitu ni axaaraya. — aHeeb. 13:7.

“Yaahinyakulihana Vanceene” (Miteko 15:37-41)

8. Baarnaba aamonenle sai palano a Paulo?

⁸ Baarnaba aahisiveliwa vanceene palano a Paulo a orowa “waaxukurya anna”. (Mit. 15:36) Oowanli aya yaahivara muteko wooloka hoothe ni yaanisuwela oratteene ilapo ni atthu yaarowa aya waaxukurya. (Mit. 13:2–14:28) Nto vaakhala ntoko wiira yaari etthu yooloka orowa ovara hoothe. Masi waahikhumelela muxankiho. Miteko 15:37, onihimya so: “Baarnaba aaphavela omukuxa Yohani, yoowo-tho aihaniwa Marko”. Khahiyo wiira Baarnaba aavaha moonelo awe, owo aahimya etthu aarowa awe opaka. Maana owo aahilakela omukuxa muhima awe iihaniwa Marko wiira aatthareke mukwaha ole wa omisionaario.

9. Xeeni Paulo aaheemerenrye awe moonelo wa Baarnaba?

⁹ Paulo kheemerenrye. Mwaha wa xeeni? Biibiliya onihimya so: “Masi Paulo khaaphavela wira Marko orowe naawo, okhala wira Marko owo, aahaatthyawa oPanfiilia, khuhirowa ovara muteko woolaleerya naawo”. (Mit. 15:38) Marko aahimuhoola Paulo ni Baarnaba mukwaha aya woopacerya wa omisionaario, masi owo khaamalinhe mukwaha ole. (Mit. 12:25; 13:13) Wanipacerya wa mukwaha ole woopacerya wa omisionaario, ari ene oPanfiilia, Marko aahaahiya onatthikela owannyawe oYerusalemu. Biibiliya khonihimya etthu yaamwiirinhe Marko otthikela oYerusalemu, masi vanikhala ntoko wiira etthu Marko aapanke awe khiyamusivenle Paulo. Nto pooti wiira Paulo aaniikoha akhala wiira Marko aari mutthu oororomeleya.

10. Etthu xeeni yiirinhe Paulo ni Baarnaba onyakulihana ni etthu xeeni yaakhumelenle?

¹⁰ Hata vaari siiso, Baarnaba aahithipelela omukuxa Marko. Nave Paulo aanithipelela wiira aahimukuxe Marko. Mwaha waivaavo Miteko 15:39 onihimya so: “Nto Paulo ni Baarnaba, yaahinyakulihana vanceene, khivalaana. Baarnaba aahimukuxa Marko, khiwela ekalawa, anarowasa oKiipero”. Baarnaba aahimukuxa Marko onarowa esisiro aayariwe awe ya oKiipero. Nto Paulo aahirowa ompaka palano aarina awe. Biibiliya onihimya so: “Paulo aahimuthanla Sila, anarowa hoothe, nuumala anna onvekela Yehova wira omooniherye Paulo oreera wawe murima wuulupale”. (Mit. 15:40) Nto “Paulo aahivira oSiiria ni oSilisia olipihaka miloko”. — Mit. 15:41.

11. Mikhalelo xeeni ninreerela ahu okhalana wiira ohiiwanana ohihonone ompatthani ahu?

¹¹ Yoowiiraneya ela, woonasa wene enninuupuxerya wiira niyariwe ni etampi. Paulo ni Baarnaba yaahithanliwa ni orummwa ni nikhuuru noolamulela. Nave vanikhala ntoko wiira muhoolo mwaya Paulo aahiirela mpantta nikhuuru noolamulela na okathi ole. Hata vari siiso, mwaha ole waakhumelenle voohimya sa Marko waahooniherya wiira niyariwe ni etampi. Niireke yaaheemererya muxankiho ole omaliha ompatthani aya? Hata yaayariwe ni etampi, Paulo ni Baarnaba yaari atthu oowiiyeviha ni yaahikhalana muupuwelo wa Kristu. Tthiri nuuvira okathi yaahilevelelana, yooniheryaka wiira yaaniphentana vanceene. (aEef. 4:1-3) Muhoolo mwaya, Paulo ni Marko yaahivara hoothe miteko sikina sa Muluku.a — aKol. 4:10.

12. Amutakihaka Paulo ni Baarnaba, mikhalelo xeeni axitokweene a olelo-va anireerela aya okhalana?

¹² Onyakulihana iwe wiiraneyale ekwaha emosa, khahiyo wiira Paulo ni Baarnaba yaamakela onyakulihana. Baarnaba aanisuweliwa okhala mutthu ooreera murima ni oovaha. Mwaha waivaavo, ohiya wiitthaneliwa nsina nawe noowi Yosefe, arummwa yaahinvaha nsina noowi Baarnaba, nenlo nintaphulela “ole onaalipiha akina”. (Mit. 4:36) Paulo aanisuweliwa okhala mutthu oophenta ni oovaha. (1 aTes. 2:7, 8) Amutakihaka Paulo ni Baarnaba, axitokweene ootheene a olelo-va, waahela muhina axitokweene a esirkwiitu okathi wootheene ahaana wiimananiha wooniherya wiiyeviha ni waathokorerya moophenta axitokweene akhwaaya ni anna ni arokora. — 1 Ped. 5:2, 3.

“Aanittottopeliwa Saana” (Miteko 16:1-3)

13, 14. a) Ti pani aari Timootheyo, nto Paulo aamusuwenle sai? b) Etthu xeeni yaamukhalihenrye Paulo woona wiira Timootheyo aamukhaliherya vanceene? c) Muteko xeeni Timootheyo aavahiwe awe?

¹³ Mukwaha awe wa nenli wa omisionaario, Paulo aahivira eprovinsia ya oroma ya oGalasia, elapo yeeyo saapakiwe aya miloko sikina. Nuumala-vo, “Paulo aahiphiya oDerbe”. Biibiliya onihimya wiira: “Weiwo, aahikhala mwiixutti mmosa aihaniwa Timootheyo. Maama awe aari muyuda oowaamini, masi paapa awe aari mukereku”. — Mit. 16:1.b

¹⁴ Vanikhala ntoko wiira Paulo aasuwenle emusi ya Timooteyo okathi wa mukwaha awe woopacerya wa omisionaario mwaakha wa 47 nuumala Kristu orwa. Nuumala ovira myaakha miili aahiiso miraru, okathi wa mukwaha awe wa nenli wa omisionaario, Paulo aahoona wiira Timootheyo anwerya okhaliherya vanceene. Mwaha wa xeeni? Mwaha woowi “aanittottopeliwa saana”. Khahiyo paahi aattottopeliwa ni anna a epooma awe ya oListra, anna a isidade sikina yaanimuttottopela. Biibiliya onihimya wiira anna a wIkoonio yaawo yaarakamenle oListra ikiloomo 30, yaanimuttottopela Timootheyo. (Mit. 16:2) Akhaliheriwaka ni munepa woowaarya, axitokweene yaahinvaha Timootheyo muteko muulupale. Muteko ene tuula: Oxukurya miloko sikina omukhaliheryaka Paulo ni Siila. — Mit. 16:3.

15, 16. Timootheyo aawenrye sai okhalana nsina nooloka?

¹⁵ Timootheyo aawenrye sai okhalana nsina nooloka hata aari mmiravo? Niireke waari mwaha wa osuwela wawe, makhalelo a erutthu awe aahiiso itthu aasuwela awe ovara? Ikwaha sinceene apinaatamu annisiveliwa ni itthu iyo. Okathi omosa, profeta Samuweli aahihapuxiwa ni makhalelo a werutthuni a mutthu. Masi Yehova aahimuleela wiira: “Mutthu oniweha makhalelo a ota, masi miyo Yehova, kiniweha murima”. (1 Sam. 16:7) Khahiyo yaari makhalelo a erutthu aahiiso osuwela wa Timootheyo wiirinhe okhalana nsina nooloka ohoolo wa anna ni arokora, masi yaari etthu yaari vamurimani vawe.

¹⁶ Nuuvira iyaakha vakhaani, murummwa Paulo aahilavula mikhalelo sooloka Timootheyo aarina awe. Paulo aahihimya wiivahererya wa Timootheyo ovara muteko, ophenta wawe wekeekhai ni okhalela wawe nthiti ovara miteko sa Muluku. (aFil. 2:20-22) Nave Timootheyo aanisuweliwa okhala mutthu aarina ‘waamini woohoothererya’. — 2 Tim. 1:5.

17. Amiravo, anrowa omutakiha sai Timootheyo?

¹⁷ Olelo-va, amiravo anceene annimutakiha Timootheyo akhalanaka mikhalelo sooloka sinimusivela Muluku. Nto eyo, ennaakhaliherya okhalana nsina nooloka ohoolo wa Yehova ni arumeyi awe hata ari ene amiravo. (Mir. 22:1; 1 Tim. 4:15) Awo annikhalana waamini woohoothererya, akhoottaka okhalana mirima miili. (Esal. 26:4) Nto eyo, enniwiiriha orumeeliwa vanceene mmulokoni ntoko siisaale Timootheyo aarumeeliwa awe. Okathi aniphwanelela aya okhala anamalaleerya muhoolo mwaya aniivahererya wa Yehova ni opatisiwa, apatthani aya ootheene ni amusi aya animphenta Yehova annilipa vanceene!

“Yaanitepa Olipihiwa Waamini Waya” (Miteko 16:4, 5)

18. a) Okhala wiira yaanixukurya miloko, eparakha xeeni Paulo ni Timootheyo yaarina aya? b) Miloko saattottela sai mureerelo?

¹⁸ Saahivira iyaakha sinceene Paulo ni Timootheyo avaraka hoothe. Okhala wiira yaanixukurya miloko, awo yaahivara miteko sinceene mwa nsina na nikhuuru noolamulela. Biibiliya onihimya so: “Okathi Paulo ni apatthani awe yaavira aya mpooma, yaanaahiyerya anna a ipooma iyo, malamulo yaavahiwe ni arummwa ni axitokweene yaari oYerusalemu, wira yeetteleke”. (Mit. 16:4) Vanikhala ntoko wiira miloko saatthara malakiheryo a arummwa ni axitokweene a oYerusalemu. Mwaha wa wiiwelela “atthu a mmulokoni yaanitepa olipihiwa waamini waya, nave khula nihiku atthu yaanincerereya”. — Mit. 16:5.

19, 20. Xeeni makristau anireerela aya owiiwelela ale ‘anaahoolela’?

¹⁹ Mwa enamuna emosaru, olelo-va, Anamoona a Yehova annireelihiwa vanceene mwaha wa otthara ni wiiwelela malakiheryo anivahiwa aya ni ale ‘anaahoolela’. (aHeeb. 13:17) Okhala wiira makhalelo a olumwenku ola anniturukeya, ti vooloka makristau ootheene wiiwelela ni otthara malakiheryo ootheene ninvahiwa ahu ni “murumeyi oororomeleya ni a ankhili”. (Math. 24:45; 1 aKor. 7:29-31) Opaka eyo enoonikhaliherya ohihiya ekeekhai ni ohinanarihiwa ni olumwenku ola. — Yak. 1:27.

²⁰ Ekeekhai wiira axitokweene a mahiku ala ayariwe ni etampi, ohela muhina Nikhuuru Noolamulela, ntoko siisaale Paulo, Baarnaba ni axitokweene akina yaathanliwe ni munepa wa Muluku a okathi wa arummwa. (aRom. 5:12; Yak. 3:2) Masi, okhala wiira anna a Nikhuuru Noolamulela annitthara oratteene Nuulumo na Muluku ni enamuna yaarumeeliwa ni arummwa, ti vooloka waaroromela ni murima wootheene. (2 Tim. 1:13, 14) Mwaha woopaka eyo, miloko sinnilipihiwa waamini.