Tamme

Asttamaareti bantta tamaaretussi qoppana koshshees. Eti mata wode gubaaꞌiyaa ishantta woy michchontta gidana danddayoosona. Alamiyan deꞌiya laggeta aggidi Yihoowawu haggaazanawu koshshiya ubbaban laamettiyoogee eta metana danddayees. Gooba asttamaareti tamaareti gubaaꞌiyan deꞌiya haratuura laggetanaadan maaddoosona; he laggeti xinaateti kaseegaappe aaruwan Yihoowakko shiiqanaadan maaddana danddayoosona. Xinaateti Xoossaa asaara dabbota minttiyo wode, ayyaanaabaaninne koshshiya haraban maaduwaa etappe demmana danddayoosona. Xinaateti ubbay eti gubaaꞌiyaa yame gididabadan, qassi ayyaanaaban nu so asaa gididabadan etawu siyettanaadan nuuni koyoos. Ishanttinne michchontti bessiyo siiqoy xinaateta ubbaa denttettanaadan koyoos. Hegee Yihoowaara dabbotanawu maaddenna asatuura deꞌiya laggetetta agganawu metootennaadan oottana. (Lee. 13:20) Kase laggeti A ixxiyo wode, Yihoowa dirijjitiyaappe loꞌꞌo laggeta I demmana danddayiyoogaa erana.—Mar. 10:29, 30; 1 PHe. 4:4. w20.10 17 ¶10-11

Nuuni Yihoowa dabbo gididi deꞌanawu koyikko, Yesuusa lagge gidana bessees. Aybissi? Naaꞌꞌu gaasuwaa ane qoppoos. Koyroogee, Yesuusi ba erissiyo ashkkaratussi ‘intte tana siiqiyo gishshawu, Aaway ba huuphen inttena siiqees’ giidoogaa. (Yoh. 16:27) I hagaadankka giis: “Ta baggaarappe attin, ooninne ta Aawaakko baanau danddayenna.” (Yoh. 14:6) Yesuusa lagge gidennan, Yihoowaara dabbotanawu baaxetiyoogee issi keettaa penggee baynna sohuwaara gelanawu baaxetiyoogaa mala. Yesuusi bana “dorssatuyyo pengge” giido wode, hegaara issi mala leemisuwaa goꞌettiis. (Yoh. 10:7) Naaꞌꞌanttoogee, Yesuusa eeshshay wottiyoobi baynna ogiyan A Aawaagaa mala gidiyoogaa. I ba erissiyo ashkkaratussi hagaadan giis: “Tana be7ida urai ta Aawaakka be7iis.” (Yoh. 14:9) Hegaa gishshawu, Yesuusa deꞌuwaa xannaꞌiyoogee Yihoowa eriyo keehi loꞌꞌo oge. Nuuni Yesuusabaa eriyo wode, A kaseegaappe aaruwan siiqoos. Qassi nuuni Yesuusawu mata lagge gidiyo wode, A Aawaa kaseegaappe aaruwan siiqoos. w20.04 21-22 ¶5-6

Neeni sahettada zinnaꞌadii, woy gooman biya wombbaran uttadii? Neeyyo abbee ixxii woy ayfee wayssii? Yaanikko, neeni payya yelagatuura Yihoowayyo haggaazana danddayay? Ee, danddayaasa! Cimidanne sahettiya daroti deꞌuwawu efiya ogiyan woxxiiddi deꞌoosona. Eti he oosuwaa bantta wolqqan oottana danddayokkona. Eti shiiqota silkkiyan ezggiyoogan woy JW isttiriminggiyaappe wottido shiiqotu biidota beꞌiyoogan Yihoowappe wolqqaa demmana danddayoosona. Eti dottoretussi, narssetussinne bantta dabbotussi markkattiyoogan asaa erissiyo ashkkara oottoosona. Neeni Yihoowawu oottana koyiyo ubbabaa oottana danddayennaba gidikko, hidootaa qanxxoppa, qassi wurssettay gakkanawu genccana danddayikke gaada qoppoppa. Yihooway neeni A ammaniyo gishshawunne neeni ayyo kase oottido ubbabaa gishshawu nena siiqees. Haꞌꞌi neessi awudeegaappenne aaruwan A maadoy koshshees, qassi I nena mule aggenna. (Maz. 9:10) I neekko kaseegaappe aaruwan shiiqana. w20.04 29 ¶16-17

Haymaanootee deꞌiyo uraara ay allaalliyaa tobbana danddayay? Intte maayettiyo qofaa akeekanawu mala. I issi Xoossaa xallawu goynnana danddayees, I Yesuusi asaa ashshiyaagaa gidiyoogaa ammanana danddayees, woy nuuni deꞌiyo iita wodee matan xayanaagaa I ammanana danddayees. Geeshsha Maxaafaappe A ufayssiya ogiyan yootanawu intte maayettiyo qofaappe doomma. Asay bantta haymaanootee tamaarissiyo ubbabaa ammanennan aggana danddayiyoogaa hassaya. Hegaa gishshawu, issi uri kaalliyo haymaanootiyaa era simmada, I woygi ammaniyaakko akeekanawu baaxeta. Misoonaawe gididi haggaaziya issi ishay, issi issi asay Sillaasiyan ammaniyoogaa yootikkonne, eti Aaway, Naꞌaynne geeshsha ayyaanay issi Xoossa giidi ammanennaagaa akeekiis. I, “Hegaa eriyoogee he uri maayiyo qofaa akeekanawu metootennaadan oottees” yaagiis. Hegaa gishshawu, asay ammaniyoobaa akeekanawu mala. Yaatiyo wode, neeni kiitettida PHawuloosaagaadan, “ubba asatuura ubbaban eta mala” gidana danddayaasa.—1 Qor. 9:19-22. w20.04 10 ¶9-10

Yihoowaynne Yesuusi bantta ashkkarata gita waayiyaa wode ashshanaagaa Daaneelinne Yohaannisi yootidosona. Hegaa gishshawu, aybi hanikkonne nuuni woppu giidi deꞌana danddayoos. “Xoossaa Maxaafan” eta sunttay xaafettido asati attanaagaa Daaneeli yootiis. He maxaafan nu sunttay xaafettana mala nuuni ay oottana danddayiyoo? Nuuni Xoossaa Dorssa gidida Yesuusa ammaniyoogaa qonccissana bessees. (Yoh. 1:29) Nuuni nu deꞌuwaa Xoossawu sheedhdhidi xammaqettana koshshees. (1 PHe. 3:21) Qassi nuuni harati Yihoowabaa tamaaranaadan maaddiyoogan Xoossaa Kawotettawu exatiyoogaa bessana koshshees. Ha wodee Yihoowaaninne I baayyo ammanettida ashkkarata shiishshido dirijjitiyan kaseegaappe aaruwan ammanettiyo wode. Ha wodee Xoossaa Kawotettawu exatiyo wode. Nuuni yaatikko, Xoossaa Kawotettay huuphessa kawuwaanne tohossa kawuwaa xayssiyo wode nu attana. w20.05 16 ¶18-19

Addaameenne Hewaana Xoossaa sunttay Yihoowa gidiyoogaa eroosona; qassi abaa keehi koshshiya darobaakka eroosona. Leemisuwawu, I eta Medhdhidaagaa, etawu deꞌuwaa immidaagaa, deꞌanawu loꞌꞌiya sohuwaanne loꞌꞌo aqo deꞌuwaa etawu immidaagaa gidiyoogaa eroosona. (Doo. 1:26-28; 2:18) SHin eti Yihooway banttawu oottido ubbabaa muletoo qoppanee? Eti ubbatoo Yihoowa siiqiyoogaanne galatiyoogaa bessanee? Xoossaa morkkee eta paaccido wode hegaa zaaroy qoncce gidiis. Seexaanay shooshshan eqqidi Hewaano, “Xoossai tumu inttena, Gannatiyan de7iya mitta teeraa ubbaappekka mooppite giidee?” yaagidi oychchiis. (Doo. 2:16, 17; 3:1) Seexaanay Xoossaabaa worddotidi oychchiis; qassi Hewaana Xoossaabaa iitabaa qoppiyoogaa doommaasu. Eti issi mittaa teeraappe attin, mittaa teeraa ubbaappe maana danddayiyoogaa Xoossay etawu yootiis. (Doo. 2:9) Seexaanaa oyshay eti Xoossay keha gidenna giidi qoppanaadan oottiis. Hewaana, ‘Xoossay tana diggido loꞌꞌobay deꞌiishaa?’ gaada qoppennan aggukku. w20.06 3-4 ¶8-9

Issi issi Yihoowa ashkkarati bantta mala Kiristtaanee oottidoban qohettidosona. Issi issitoo issi ishay woy michchiyaa nuna ‘hanqqetissiyaabaa’ oottana danddayiyoogaa kiitettida PHawuloosi akeekiis. Ubba qassi nuna naaqoy gakkana danddayees. Nuuni naagettana xayikko, uluwan lancciyaa oyqqana danddayoos. Yiillotiyoogee issi uri wurssettan Yihoowa asaappe haakkanaadan oottana danddayees. Tohossa Amarkkan deꞌiya Pablo giyo ishaa moorobaa oottiis giidi A wordduwan mootin gubaaꞌiyan haggaaziyo maatay appe ekettiis. Yaatin I waanidee? Pabloy, “Taani keehi yiillotaas; qassi loddan loddan gubaaꞌiyaappe haakkaas” yaagiis. Issi uri kase gita nagaraa oottikko, I daro wodiyawu bana mooranchchadan xeellana danddayees. Qassi Xoossay tana mule siiqenna giidi qoppana danddayees. I nagaraappe simmidi maarotaa demmikkonne, hegaappe simmin Xoossaa asa gidanawu danddayennabadan qoppana danddayees. Nuuni beꞌido asatuugaa mala hanotay gakkido ishanttanne michchontta xeelliyaagan neessi aybi siyettii? w20.06 19 ¶6-7

Nuuni nuna qohana danddayiya hanotaa akeekidi he qohiyaabaappe haakkana koshshees. (Ibr. 5:14) Leemisuwawu, nuuni wodiyaa aattiyoobaanne allaxxiyoobaa akeekan doorana koshshees. Televizhiiniyaa prograametinne pilimeti darotoo shori baynnabaa bessoosona. Hegaa malabay Xoossay hanqqettanaadan oottees; qassi guyyeppe hegee nuna qohiyoogee attenna. Yaatiyo gishshawu, nuuni Xoossaa siiqiyoogaa loddan loddan agganaadan oottiya allaxxiyoobatuppe naagettana koshshees. (Efi. 5:5, 6) Kaddidaageeti nu ishanttubaa woy Yihoowa dirijjitiyaabaa siranaadan oottiya worddobaa yootiyoogee qohiyoogaakka nuuni akeekana bessees. (1 Xim. 4:1, 7; 2 Xim. 2:16) Hegaa mala odoy nu ammanuwaa shugissana danddayees. He worddo oduwaa nuuni ammanana bessenna. Aybissi? Hegaa mala odota, qofay moorettidonne ‘tumatetti baynna asati’ aassiyo gishshaassa. Eta halchchoy ‘palamaanne ooshshaa’ denttanaassa. (1 Xim. 6:4, 5) Eti nuuni bantta wordduwaa ammananaadaaninne nu ishantta ammaniyoogaa agganaadan koyoosona. w20.09 29 ¶13, 15

Azinaynne machchiyaa issoy issuwaa siiquwaaninne bonchchuwan oyqqana bessees. (Efi. 5:33) Ekkiyaagaappe immiyaageeta gidanaadan Geeshsha Maxaafay nuna tamaarissees. (Oos. 20:35) Azinaynne machchiyaa issoy issuwaa siiqanaadaaninne bonchchanaadan maaddiya eeshshay awugee? Ba huuphiyaa ziqqi oottiyoogaa. Kiristtaane gidida daro azinatanne machchota bantta huuphiyaa ziqqi oottiyoogee aqo deꞌuwan ufayttanaadan maaddiis. Leemisuwawu, Istiven giyo azinay hagaadan giis: “Neeninne ne aqo laggee issippe oottiyoogee, ubba qassi walaqettanaadan oottiyaabay merettiyo wode hegee keehi maaddees. ‘Taayyo aybi loꞌꞌoo?’ giidi qoppiyoogaappe ‘nuuyyo aybi loꞌꞌoo?’ giidi qoppite.” A machchee Istefaanissikka hegaadan siyettees. A hagaadan gaasu: “Nuuppe ooninne ubbatoo palamettiya uraara deꞌanawu koyenna. Metoy merettiyo wode, nuuni he metuwawu gaasuwaa eranawu baaxetoos. Yaati simmidi nuuni woossoos, pilggoosinne nu metuwaa waati giigissanaakko haasayoos. Nuuni he metuwaa giigissanawu baaxetoosippe attin ooyettokko.” Azinaynne machchiyaa bantta aqo laggiyaappe aadhdhennabadan qoppikko, eti ufayttana. w20.07 3-4 ¶5-6

Yihoowawu haggaaziyo wode ne minotettan woy ne eran ammanettoppa. Kiitettida PHawuloosi loytti tamaarida asa; qassi Ayhuda haymaanootiyaa kaalettiya, daro bonchchettida asatuppe issuwaa gidida Gamaaliyaala giyo bitanee A tamaarissiis. (Oos. 5:34; 22:3) Qassi PHawuloosi issi wode Ayhuda asay xoqqu oottidi xeelliyo asa. (Oos. 26:4) SHin PHawuloosi ba minotettan ammanettibeenna. PHawuloosi harati A xoqqu oottidi xeellanaadan oottiyaabata aggi bayiis. (Pili. 3:8) PHawuloosi Kiristtoosa kaalliyaagaa gidido gishshawu, A bolli daro metoy gakkiis. I ba biittaa asan ixettiis. (Oos. 23:12-14) A biittaa asa gidida Roomati A shocidosonanne qasho keettan yeggidosona. (Oos. 16:19-24, 37) Qassi, I nagaranchcha gididoogaanne loꞌꞌobaa oottanawu metootiyoogaa akeekiis. (Roo. 7:21-25) SHin, harati A eqettido woy I bana mooranchchadan xeellido gishshawu Kiristtoosa kaalliyoogaa aggibeenna. Yaatiyoogaappe, I ‘daafuriyoogan ufayttiis.’ Aybissi? I daafurido wode Xoossay bana ay keena maaddidaakko akeekido gishshataassa.—2 Qor. 4:7; 12:10. w20.07 16 ¶7-8

Nuuni ha wodiyan, Kawotettaa mishiraachchuwaa sabbakiyoogaa kaseyana koshshees. Yesuusi hayqqi simmin, A kaalliyaageeti aggennan sabbakiyo oosuwaa oottanaagaanne I saꞌan deꞌiyo wodiyaagaappe aaruwan sabbakanaagaa Yesuusi kasetidi yootiis. Yesuusi hayquwaappe denddi simmidi, ba erissiyo ashkkaratuppe amaridaageeti maalaaliya ogiyan moliyaa oyqqanaadan oottiis. Yesuusi maalaaliyaabaa ootti simmidi, sabbakiyoonne erissiyo ashkkara oottiyo oosoy hara ay oosuwaappenne aadhdhiyoogaa I mintti yootiis. (Yoh. 21:15-17) Yesuusi saluwaa baanaappe guutta kasetidi, I doomissido sabbakiyo oosoy Israaꞌeela biittaa ubbaa gakkanaagaa ba erissiyo ashkkaratussi yootiis. (Oos. 1:6-8) Amarida layttatuppe guyyiyan, “Godaa gallassan” aybi hananaakko kiitettida Yohaannisi ajjuutaa beꞌanaadan Yesuusi oottiis. Yohaannisi beꞌido ha maalaalissiya ajjuutan, issi kiitanchchay, “asa ubbaayyo, zare ubbaayyo, qommo ubbaayyo, dumma dumma biittaa qaala ubbaayyoonne yara ubbaayyo merinaa wonggeliyaa mishiraachchuwaa” awaajjees. (Ajj. 1:10; 14:6) Ha wodiyan, kumetta saꞌan sabbakiyo oosoy attana gakkanaashin nuuni oottanaadan Yihooway koyiyoogee qoncce. w20.09 9 ¶5

Abrahaama son wolqqaama metoykka merettiis. I siiqiyo keettayiyaa, Saara naꞌa yelana danddayabeykku. Daro layttawu, eti hegaa gaasuwan keehi azzanidosona. Wurssettan, Saara Abrahaamawunne bawu naꞌa yelana mala ba ashkkariyo Aggaaro Abrahaamayyo immaasu. Gidikkonne, Aggaara Isimaaꞌeela shahaarido wode Saaro kariyoogaa doommaasu. Hanotay keehi deexxin Saara Aggaaro sooppe kessada yedettaasu. (Doo. 16:1-6) Saara wurssettan shahaarada attuma naꞌa Abrahaamawu yelaasu; yaatin I A Yisaaqa giidi sunttiis. Abrahaami ba naata naaꞌꞌaa, Isimaaꞌeelakka Yisaaqakka siiqees. SHin, Isimaaꞌeeli Yisaaqa iita hanotan oyqqido gishshawu, Isimaaꞌeelanne Aggaaro sooppe kessi yeddanaadan Yihooway Abrahaamawu yootiis. (Doo. 21:9-14) Daro layttappe guyyiyan, Abrahaami Yisaaqa yarshshanaadan Yihooway oychchiis. (Doo. 22:1, 2; Ibr. 11:17-19) Naaꞌꞌu wodetunkka, Abrahaami ba naata xeelliyaagan Yihooway qaalaa gelidobaa wurssettan polanaagaa ammanettiis. w20.08 4 ¶9-10

Hayquwaappe denddiyaageeti Xoossawu azazettanawu giidi kase eeshshaa laammiyoogee eta ay keena ufayssanaakko qoppa. Hegaadan laamettidaageeti Gannatiyan merinawu deꞌana. SHin laamettanawu koyenna asati Gannatiyaa sarotettaa mooriiddi yan deꞌanaadan Yihooway oottenna. (Isi. 65:20; Yoh. 5:28, 29) Leemiso 10:22y, “GODAA anjjoi dure kessees; i he duretettan meto walakkenna” giyoogee tuma gidiyoogaa Xoossaa Kawotettaa haaruwan ubba asay akeekana. Yihoowa ayyaanay maaddin, Xoossaa asay yaa gujji gujji Kiristtoosa milatananne wottiyoobi baynna asa gidana. (Yoh. 13:15-17; Efi. 4:23) Qassi galla galla eta bollay yaa gujji gujji minnananne eti loꞌꞌo asa gidana. He wodee keehi ufayssiya wode gidana!—Iyy. 33:25. w20.08 17 ¶11-12

Ishanttinne michchontti dumma dumma gaasuwan aqo oyqqennan deꞌiyoogaa nuuni hassayana koshshees. Aqo oyqqibeenna harati qassi aqo oyqqanawu koyikkonne, banttawu haniya ura demmibookkona. Harati qassi eta aqo laggeti hayqqidoogeeta gidana danddayoosona. Gaasoy ayba gidikkonne, Kiristtaane ishay woy michchiyaa aqo oyqqibeennay aybissakko woy eti aqo lagge demmanaadan maaddanawu gubaaꞌiyan deꞌiyaageeti oychchiyoogee bessiyaabee? Eti maaduwaa oychchana xayikko, aqo lagge demmanaadan eta maaddanawu oychchiyoogee aqo oyqqibeenna ishawu woy michcheeyyo aybi siyettanaadan oottana danddayii? (1 Xim. 5:13) Aqo oyqqibeenna ishanttussinne michchonttussi eti aqo oyqqibeenna gishshawu gidennan, eta loꞌꞌo eeshshaa gishshawu nuuni eta bonchchikko eti nashshana. Etawu qarettiyoogaappe eti ammanettidi deꞌido gishshawu, nuuni eta bonchchana bessees. Yaatikko, aqo oyqqibeenna ishanttinne michchontti nuuni eta, “Neeni taassi koshshakka” giyaabadan mule qoppokkona. (1 Qor. 12:21) SHin, nuuni eta bonchchiyoogaanne eti gubaaꞌiyan deꞌiyo gishshawu ufayttiyoogaa eti akeekana. w20.08 29 ¶10, 14

Guyyeppe, Yesuusi kiitettida PHawuloosawu qoncciis. (1 Qor. 15:8) PHawuloosi (Saaꞌooli) Damasqqo biiddi hayquwaappe denddida Yesuusa cenggurssaa siyiisinne ajjuutan saluwan A beꞌiis. (Oos. 9:3-5) PHawuloosi beꞌidobay Yesuusi hayquwaappe denddidoogawu mino naqaasha. (Oos. 26:12-15) Yesuusi PHawuloosawu qonccanaappe kase I Kiristtaaneta yedettiyaagaa gidiyo gishshawu, I yootiyoobay amarida asaa ufayssiyaaba. PHawuloosi Yesuusi denddidoogaa ammani simmidi he tumaa harata ammanttanawu minnidi sabbakiis. Yesuusi hayqqikkonne zaarettidi denddidoogaa qonccissiya tumaa markkattiyo wode, PHawuloosi shocettiis, qashettiis, qassi markkabee meqqiis. (1 Qor. 15:9-11; 2 Qor. 11:23-27) PHawuloosi Yesuusi hayquwaappe denddidoogaa loytti ammaniyo gishshawu, I hegaa sabbakiyoogaa gaasuwan hayqqanawu eeno giis. Yesuusi hayquwaappe denddidoogaa eriya beni Kiristtaaneti markkattidoogee nuuni hegaa ammananaadan maaddiyoogee qoncce. Qassi hegee dendduwaa hidootan neeni kaseegaappe aaruwan ammananaadan oottees. w20.12 3 ¶8-10

Nuuni nuna oychchana danddayoos: ‘Taani gubaaꞌe shiiqota ubbatoo shiiqiyaanaa? SHiiqotun, nuuni Yihoowayyo ubbatoo haggaazanawu minotettaa demmoos, qassi nu ishanttuppenne michchonttuppe minttettuwaa demmoos. (Maa. 11:28) Nuna hagaadankka oychchana danddayoos: ‘Taani Geeshsha Maxaafaa ubbatoo xannaꞌiyaanaa?’ Neeni so asaara issippe deꞌikko, saaminttan saaminttan so asaa goynuwaa oottay? Woy nerkka deꞌikko, neeni so asaara issippe deꞌiyoogaadan xannaꞌanawu wodiyaa bazzay? Qassi sabbakanawunne tamaarissanawu neeyyo danddayettida ubbabaa oottay? Nuuni he oyshata oychchana koshshiyoy aybissee? Nu qofaaninne nu wozanan deꞌiyaabaa Yihooway qoriyoogaa Geeshsha Maxaafay yootees; nuunikka hegaadan oottana koshshees. (1 Odi. 28:9) Nu halchchuwan, eeshshan woy qofan laamettana koshshiyoogaa nuuni akeekikko, hegan nuna Yihooway maaddanaadan oychchana bessees. Ha wodee, nuuni sinttappe yaana paaciyawu giigettiyo wode. w20.09 19 ¶19-20

Issi uri Yesuusi erissiyo ashkkara gidanawu koyikko, he uri ay oottana koshshiyaakko Yesuusi leemisuwan yootiis. SHuchcha keettaa keexxanawu koyida issi uraabaanne olaa baanawu koyida kawuwaabaa I yootiis. Keexxiyaagee keettaa wurssanawu ‘koyroora uttidi qoodana’ koshshiyoogaa, qassi kawoy ba olanchchati qoppidoogaadan xoonana danddayiyaakkonne eranawu ‘koyroora uttidi zorettana’ koshshiyoogaa Yesuusi yootiis. (Luq. 14:27-32) Hegaadankka, Yesuusi erissiyo ashkkara gidanawu koyiya issi uri Yesuusa kaallanawu oottana bessiyaabaa loytti qoppana koshshiyoogaa Yesuusi erees. Hegaa gishshawu, xinaateti saaminttan saaminttan nunaara xannaꞌanaadan minttettana koshshees. Neeni xannaꞌissiyaagaa gidiyo gishshawu, loytta giigettana koshshees. Neeni ne xinaatiyaa hanotaa qoppada akeekanawu metenna ogiyan waati qonccissanaakko wotta dentta qoppa; neeni yaatikko xinaatee xannaꞌiyoobaa akeekananne oosuwan peeshshana.—Nah. 8:8; Lee. 15:28a. w20.10 7 ¶5; 8 ¶7

Yesuusa azazoti qoncce. I azazidobaa nuuni asaa tamaarissana koshshees. SHin, nuuni waannabaa dogana bessenna. Yesuusi: ‘Taani inttena azazidobaa ubbaa eta tamaarissite’ gibeenna. SHin I, “Taani inttena azazidobaa ubbaa eti naagana mala,” eta tamaarissite yaagiis. Nuuni Yesuusi azazidobaa azazettanawu, nu xinaatee ay oottanaakko tamaarissananne hegaa I waati oottanaakko qonccissana bessees. (Oos. 8:31) Issi uri Kiristtoosi azazidobaa azazettanaadan nuuni waati tamaarissana danddayiyoo? Nuuni harata Geeshsha Maxaafaa xannaꞌissiyo wode, Xoossay nuuppe koyiyoobaa eta tamaarissoos. SHin hegaa xallay gidenna. Nu xinaateti tamaaridobaa galla galla deꞌuwan oosuwan peeshshanaadan nuuni tamaarissana koshshees. (Yoh. 14:15; 1 Yoh. 2:3) Nuuni etawu leemiso gidiyoogan, Geeshsha Maxaafaappe tamaarido tumaa eti timirtte keettan, ooso sohuwan woy allaxxiyoosan waati oosuwan peeshshanaakko bessana danddayoos. Nu xinaatetuura issippe deꞌiyo wode geeshshaa ayyaanay eta kaalettanaadan Yihoowa woossana danddayoos.—Yoh. 16:13. w20.11 2-3 ¶3-5

Yesuusa kaalliyaageeta metoy gakkiis. Leemisuwawu, he wode deꞌiya Geeshsha Maxaafay guutta. Ha wodiyan nuussi deꞌiyoogaadan Geeshsha Maxaafaa qonccissiya xuufeti erissiyo ashkkaratussi baawa. Qassi erissiyo ashkkarati dumma dumma qaalaa haasayiya asatussi sabbakidosona. He metoti ubbay deꞌishinkka, minnidi oottiya erissiyo ashkkarati oottana danddayettennaba milatiya oosuwaa oottidosona. Eti 30 gidiya layttatun mishiraachchuwaa ‘saꞌan deꞌiya mereta ubbawu’ sabbakidosona. (Qol. 1:6, 23) Ha wodiyan, Yihooway ba asaa kaaletteesinne ba sheniyaa oottanaadan etawu wolqqaa immees. Geeshsha ayyaanaa maaduwan xaafettida Geeshsha Maxaafaa baggaara Yihooway ba asaa darotoo kaalettees. Yesuusa haggaazuwaabaanne I doomissido oosuwaa A kaalliyaageeti aggennan oottidoogaa Geeshsha Maxaafay yootees. (Maa. 28:19, 20) Yihooway asa asappe shaakkenna; I “Sa7an de7iya asa ubbaayyo, zare ubbaayyo, qommo ubbaayyo, dumma dumma biittaa qaala [ubbaayyo]” mishiraachchoy sabbakettanaagaa kasetidi yootiis. (Ajj. 14:6, 7) Asa ubbay Kawotettaa mishiraachchuwaa siyanaadan I koyees. w20.10 21 ¶6-8

Kawuwaa Daawiti ‘Yihoowa higgiyaa’ siiqiya asa. (Maz. 1:1-3) Yihooway banttana ziqqi oottiyaageeta ashshiyoogaanne otorettiyaageeta ixxiyoogaa Daawiti erees. Hegaa gishshawu, Daawiti Xoossaa higgee ba qofaa laammanaadan eeno giis. I, “Tana zoriya GODAA galatais; bilahekka ta wozanai tana seerees” yaagiis. (Maz. 16:7) Nuuni nuna ziqqi oottikko, nu bala qofay iitabaa oottanaadan nuna denttettanaappe kase Xoossaa Qaalay nuna suurissanaadan eeno goos. Xoossaa Qaalay nuussi, “Ogee hagaa; an biite” yaagiya cenggurssaa mala. Nuuni iitabaa oottiyoogaa doommiyo wode Xoossaa Qaalay nuna seerana. (Isi. 30:21) Yihooway yootiyoobaa siyiyoogee nuuyyo loꞌꞌo. (Isi. 48:17) Leemisuwawu, issi uri nuna zorin yeellatiyoogaappe attoos. Qassi Yihooway siiqiya aawaadan nuussi qoppiyoogaa nuuni eriyo gishshawu, akko kaseegaappe aaruwan shiiqana.—Ibr. 12:7. w20.11 20 ¶6-7

Hegaa mala qofay Qoronttoosan deꞌiya issoti issota qohiis. (1 Qor. 15:12) Harati qassi denddoy leemiso hanota mala giidi qoppennan waayi aggana; eti issi uri Kiristtaane gidanaappe kase ba nagaraa gaasuwan hayqqiis; shin Kiristtaane gidi simmidi paxa deꞌees yaagoosona. He asati dendduwan ammanenna gaasoy ayba gidikkonne, eta ammanoy hada. Xoossay Yesuusa denttibeennaba gidikko, wozoy qanxxettibeenna, qassi nu ubbaa nagaray atto geetettibeenna. Yaatiyo gishshawu, dendduwaa ammanennaageetussi tumu hidooti baawa. (1 Qor. 15:13-19; Ibr. 9:12, 14) Kiitettida PHawuloosi ‘Kiristtoosi hayquwaappe denddidoogaa’ erees. Hayquwaappe denddidaageeti guyyeppe zaarettidi hayqqido gishshawu Yesuusa denddoy kase denddidaageetuugaappe keehi aadhdhees. Yesuusi “haiqqidaageetu dendduwaassi baira” gidiyoogaa PHawuloosi yootiis. I saluwaa baanawu ayyaana mereta gididi denddida koyro asa.—1 Qor. 15:20; Oos. 26:23; 1 PHe. 3:18, 22. w20.12 5 ¶11-12

Koyro xeetu layttan, Yerusalaamen deꞌiya bolla gididi heemmiyaagee Xoossaa asaa giddon maaraynne sarotettay deꞌanaadan issippetettan oottiis. (Oos. 2:42) Leemisuwawu, 49 M.L., heeran Yihoowawu haggaazanawu ubba asay qaxxarettana koshshiyaakko koshshennaakko daro Kiristtaanetu giddon dummatettay merettiis. Hegaa gishshawu bolla gididi heemmiyaagee geeshsha ayyaanay kaalettin he allaalliyaabaa tobbiis. Gubaaꞌee he allaalliyan shaahettidi deꞌikko, eti loytti sabbakana danddayokkona. Eti Ayhuda asa gidikkonne, kiitettidaageetinne cimati Ayhudatu wogan woy he timirttiyaa mintti tamaarissiyaageetun cimettibookkona. SHin eti suurebaa kuuyanawu Xoossaa Qaalaa pilggidosona, qassi geeshsha ayyaanaa maaduwaa oychchidosona. (Oos. 15:1, 2, 5-20, 28, 29) Hegee ayba ayfiyaa demmissidee? Eti kuuyidobaa Yihooway anjjin gubaaꞌee sarotettaaninne issippetettan deꞌiis; qassi eti mishiraachchuwaa aggennan sabbakidosona. (Oos. 15:30, 31; 16:4, 5) Ha wodiyankka Yihoowa asay maaraaninne sarotettan deꞌanaadan Yihoowa dirijjitee maaddees. w20.10 22-23 ¶11-12

Yihoowa haggaazuwan nu koyiyo aawatettaa demmennaadan oottana danddayiya daro gaasoy deꞌees. Leemisuwawu, cimatettaa woy sahuwaa woy hara hanotaa gidana danddayees. Nu hanotaykka hegaa mala gidikko, Kawuwaa Daawita hanotaappe tamaarana danddayoos. Daawiti Xoossaa beeta maqidasiyaa keexxanawu keehi koyikkonne, hegaa keexxanaadan Yihooway hara ura dooriis. Hegaa keexxanaadan doorettidaagawu Daawiti daro worqqaanne biraa immiyoogan loytti maaddiis. Daawiti tumuppe nuuyyo loꞌꞌo leemiso! (2 Sam. 7:12, 13; 1 Odi. 29:3-5) Paransaayen deꞌiya Huga giyo ishay harggiyaa gaasuwan cima gididi oottiyoogaa aggiis; qassi son guutta oosotakka oottana danddayenna. I hagaadan giis: “Koyro heeran, pattennabadan tana xeellaasinne keehi hidootaa qanxxaas. SHin hegaappe simmin, taani oottana danddayennaban azzaniyoogaa aggiyoogee keehi koshshiyaaba gidiyoogaa akeekaas. Yaatiyoogan, Yihoowawu haggaaziyoogan taani oottana danddayiyooban ufayttaas. Daafurida Geedoonaagaadaaninne aara deꞌiya heezzu xeetu asatuugaadan, taanikka baaxetiyoogaa aggikke!”—Daan. 8:4. w20.12 25 ¶14-15

Kiitettida Yohaannisi Yesuusa deꞌuwaabaa xaafido wode “siiquwaa” qassi “siiqiis” giya qaalaa hara heezzu Wonggeliyaa xaafidaageetuppe aaruwan darotoo goꞌettiis. Geeshsha Maxaafaa shaaho gidida he maxaafati nuuni issibaa siiqoy denttettin oottana bessiyoogaa nuna tamaarissoosona. (1 Yoh. 4:10, 11) Gidikkonne, hegaa akeekanawu Yohaannisawu daro wodee koshshiis. Yohaannisi yelagatettan deꞌiyo wode ubbatoo siiquwaa bessibeenna. Leemisuwawu, issi wode Yesuusinne A erissiyo ashkkarati Samaariyaara kanttidi Yerusalaame biidosona. Samaariyan qeeri kataman deꞌiya asay imatuwaa eta mokkibeenna. Yaatin Yohaannisi tamay saluwaappe yiidi he kataman deꞌiya ubbaa maanaadan oychchiis! (Luq. 9:52-56) Hara wodekka, Yohaannisinne A ishay Yaaqoobi Kawotettan gita sohuwaa Yesuusi immana mala bantta aayee baggaara oychchidaba milatoosona. Yaaqoobinne Yohaannisi oottidobaa kiitettida harati siyido wode keehi yiillotidosona! (Maa. 20:20, 21, 24) SHin Yohaannisi moorido he ubbabay deꞌishinkka Yesuusi A siiqiis.—Yoh. 21:7. w21.01 8-9 ¶3-4

Yihooway harata maaddiyaabaa kuuyees. Leemisuwawu, I deꞌon deꞌiyaabaa medhdhidoy ba goꞌꞌa xallaassa gidennan, nuunikka deꞌuwan ufayttanaadan koyiyo gishshataassa. Nu nagaraa gishshawu hayqqanaadan ba Naꞌaa kiittana mala ooninne Yihoowa giddana danddayenna. I nuna maaddanawu koyido gishshawu hegaadan oottiis. Yesuusikka harata maaddiyaabaa kuuyiis. Leemisuwawu, I keehi daafurido wode, shemppiyoogaa aggidi daro asaa tamaarissiis. (Mar. 6:31-34) Ba so asaa loytti kaalettiya issi azinay I oottana bessiya keehi metiyaabaappe issoy ba so asawu issibaa akeekan kuuyiyoogaa gidiyoogaa erees; qassi he aawatettaa xoqqu oottidi xeellees. Loꞌꞌo gaasoy baynnan woy sohuwaara bawu siyettidabaappe denddidi issibaa kuuyiyoogaappe naagettanawu baaxetees. SHin I loꞌꞌobaa waati kuuyanaakko Yihooway bana tamaarissanaadan oottees. (Lee. 2:6, 7) Yaatiyoogan, I bana gidennan, harata goꞌꞌiyaabaa qoppana. (Pili. 2:4) Issi azinay Yihoowanne Yesuusa leemisuwaa kaallanawu baaxetikko, I ba so asaa loytti kaalettiyaagaa gidana. w21.02 7 ¶19-21

Kawuwaa Asi yelagatettan deꞌiyo wode bana ziqqi oottiyaanne xala asa. Leemisuwawu, A aaway Abiiyi hayqqi simmin, Asi kawotido wode biittaappe eeqaa goynuwaa xayssiyoogaa doommiis. Qassi “Yihudaa asai GODAA bantta aawatu Xoossaa koyanaadaaninne a higgiyaanne a azazuwaa naaganaadan Asi azaziis.” (2 Odi. 14:1-7) Zeraaha giyo issi Toophphiyaa asi 1,000,000 wotaaddarata ekkidi Yihudaa olanawu yiido wode, Asi hagaadan giidi Yihooway maaddanaadan oychchiis: “Abeet GODAU, wolqqi bainna olanchchati wolqqaama olanchchata xoonanaadan maaddiyai neeppe attin, harai baawa! Abeet GODAU, nu Xoossau, nuuni nenan ammanettidi, . . . yiido gishshau, neeni nuna maadda.” Ha ufayssiya qaalati Asi Yihooway anne A asaa ashshana danddayiyoogaa mintti ammaniyoogaa bessoosona. Asi saluwan deꞌiya ba Aawan ammanettiis; qassi Yihooway “Toophphiyaa olanchchata shociis.” (2 Odi. 14:8-12) Kawuwaa Asaara olettanawu 1,000,000 wotaaddarati yiidoogee keehi yashshiyaaba. w21.03 5 ¶12-13

Issoy issuwaa mata dabbodan siiqida nagaranchcha asatubaa Geeshsha Maxaafay yootees. Yonaataananne Daawita hanotaa qoppa. Geeshsha Maxaafay hagaadan gees: “Yonaataani Daawitaara daro mata dabbotettaa medhdhiis; Yonaataani Daawita ba huuphedan siiqiis.” (1 Sam. 18:1) Saaꞌoola kaallidi kawotanaadan Yihooway Daawita dooriis. Hegaappe simmin, Saaꞌooli Daawita keehi qanaatidi, woranawu maliis. SHin, Saaꞌooli Daawita woranawu maliyo wode, Saaꞌoola naꞌay Yonaataani ba aawaa maaddibeenna. Yonaataaninne Daawiti lagge gididi deꞌanawunne issoy issuwaa awudekka maaddanawu qaalaa gelidosona. (1 Sam. 20:42) Yonaataaninne Daawiti laggetennaadan darobay diggana danddayiyo gishshawu, eti hegaa mala mata lagge gididoogee keehi maalaaliyaaba. Leemisuwawu, Yonaataani Daawitappe 30 laytta gidiyaagaa bayratees. Yonaataani keehi yelaganne lammachcha uri tawu mata lagge gidana danddayenna giidi qoppana danddayees. SHin, I hegaadan qoppibeenna. I Daawita keehi bonchchiis. w21.01 21-22 ¶6-7

Yesuusi bana kaalliyaageeti wozanappe ufayttanaagaa yootiis. I bana siiqiyaageeta paacee gakkanaagaakka etawu yootiis. (Maa. 10:22, 23; Luq. 6:20-23) Nuuni Yesuusa kaalliyaageeta gididoogee nuna ufayssees. SHin nu soo asay nuuni Yihoowawu haggaazennaadan digganawu malikko, kawotettati nuna yedettikko, woy nunaara oottiyaageeti woykko nunaara tamaariyaageeti nuna moorobaa ootissanawu malikko, nuuni waananee? Nuuni hegeeta qoppiyo wode hirggana danddayoos. Daro asay yedetay ufayssees giidi qoppenna. SHin, Xoossaa Qaalay nuuni yaatanaadan yootees. Leemisuwawu, nuna metoy gakkiyo wode, nuuni akata xayidabadan qoppiyoogaa aggidi, ufayttanaadan Yaaqoobi yootiis. (Yaaq. 1:2, 3, 12) Qassi nuuni yedetay gakkiyo wode ufayttanaadan Yesuusi yootiis. (Maa. 5:11) Kiristtaaneti paacee gakkishinkka genccanaadan maaddiya zoriyaa Yaaqoobi etawu xaafanaadan Yihooway ba ayyaanan kaalettiis. w21.02 26 ¶1-2; 27 ¶5

Ximootiyoosa wode deꞌida issi issi Kiristtaaneti Xoossaara issippe oottiyo maataa nashshibookkona. Hegeetikka, Deemaasa, Pigeluusa, Hermmogeneesa, Hemeneyoosa, Iskkinddiranne Piliixoosa. (1 Xim. 1:19, 20; 2 Xim. 1:15; 2:16-18; 4:10) He asati ubbay Yihoowa koyro siiqoosona; shin guyyeppe I etawu immido alꞌꞌobaa qoppiyoogaa aggidosona. Yihooway nuussi hadaraa immido alꞌꞌobaa nuuni agganaadan oottanawu Seexaanay waati malii? Seexaanay goꞌettiyo issi issi hiillata beꞌa. Seexaanay Yihoowa siiqiyoogaa woy A higgetussi azazettiyoogaa loddan loddan agganaadan oottiya hanotan qoppanaadaaninne oottanaadan Televizhiiniyaanne eraadooniyaa malabata goꞌettees. I asay nubaa haasayiyoobaa woy yedetaa goꞌettidi nuuni sabbakiyoogaa agganaadan yashissanawu malees. Qassi I nuuni tumaa agganaadan kaddidaageeti “balan eratetta giyo” hada haasayaa siyanaadan oottidi nuna cimmanawu malees. Nuuni naagettana xayikko, loddan loddan tumaa aggana danddayoos.—1 Xim. 6:21. w20.09 27 ¶6-8

Ne laggee woy so asay nena qohidee? Yaanikko, A naꞌay Abeseloomi A qohido wodenne kawo gidanawu malido wode, Kawuwaa Daawiti oottidobaa xannaꞌiyoogee nena maaddana danddayees. (2 Sam. 15:5-14, 31; 18:6-14) He taarikiyaa qoppada, nena gakkida metuwaa xeelliyaagan neeyyo siyettiyaabaa Yihoowayyo woosan yoota. (Maz. 6:6-8) Ha ubbabay Daawita gakkiyo wode awu aybi siyettidaakko qoppa. I Abeselooma siiqeesinne Akixoofeelan ammanettees. Gidikkokka, eti naaꞌꞌaykka A kaddidosona. Eti Daawiti keehi azzananaadan oottidosona; ubba qassi A woranawu malidosona. Ammanettida A laggeti haratikka Abeseloomaara hashetidosona giidi Daawiti qoppananne etan ammanettiyoogaa aggana danddayees. I barkka attidabadan qoppananne biittaappe barkka baqatana danddayees. Woy I hidootaa keehi qanxxana danddayees. I Yihooway maaddanaadan woossiis. Ba laggetikka bana maaddanaadan oychchiis. Qassi I oottanawu kuuyidobaa eesuwan oottiis. I Yihoowaaninne ba laggetun ammanettiyoogaa aggibeenna. w21.03 15 ¶7-8; 17 ¶10-11