Masqqala
Hamuusa, Masqqala 1
Hegaappe guyyiyan . . . taani asa ubbaa bolli ta Ayyaanaa gussana.—Yuu. 2:28.
PHeexiroosi Yuuꞌeela hiraagaa yootiyo wode guuttaa dummatiya qaalaa goꞌettiis. (Oos. 2:16, 17) PHeexiroosi Yuuꞌeela hiraagaa yootido wode, “hegaappe guyyiyan” giyoogaa aggidi hagaadan giis: “Wodiyaa wurssettan,” ha sohuwan, PHeexiroosi Yerusalaamenne beeta maqidasee xayanaappe kase deꞌiya wodiyaabaa yootiis. He wode, Xoossaa ayyaanay “asa ubbaa bolli” gukkana. Hegee Yuuꞌeela hiraagay polettanaappe kase daro wodee aadhdhana koshshiyoogaa qonccissees. Xoossay ba ayyaanaa koyro xeetu layttan deꞌiya Kiristtaanetu bolli gussi simmin, guyyeppe kumetta alamiyaa gakkana sabbakiyo oosuwaa oottiyoogaa eti doommidosona. Kiitettida PHawuloosi Qolasiyaasan deꞌiya Kiristtaanetuyyo 61 M.L. heeran ba dabddaabbiyaa xaafido wode, mishiraachchoy ‘saꞌan deꞌiya mereta ubbawu’ sabbakettidoogaa qonccissiis. (Qol. 1:23) Yihoowa geeshsha ayyaanaa maaduwan, sabbakuwaa oosoy ‘saꞌaa gaxaa gakkanaashin’ nu wodiyan keehi aakkiis!—Oos. 1:8. w20.04 6-7 ¶15-16
Arbba, Masqqala 2
Taani ta huuphen ta dorssata xomoosananne koyana.—Hiz. 34:11.
Yihooway ba wudiyaappe bayida ubba dorssata gujjin nuna ubbaakka siiqees. (Maa. 18:12-14) Xoossay bayida dorssaa koyanaagaanne eti aara zaarettidi dabbotaa minttanaadan maaddanaagaa hananabaa yootiya Hizqqeela baggaara yootiis. Qassi I eta ashshanawu oottanabaa yootiis. Issi dorssay bayiyo wode Israaꞌeela henttanchchay oottiyoobaara issi malabaa I oottana. (Hiz. 34:12-16) Koyruwan, henttanchchay he dorssaa koyana; hegee daro wodiyaanne wolqqaa wurssana. I bayida dorssaa demmiyo wode, ba wudiyaakko ekkidi ehaana. Kaallidi, dorssay qohettikko woy namisettikko, henttanchchay daafurida dorssaa siiquwan maaddees, A masunttaa qachchees, A tookkees, qassi A mizees. “Xoossaa dorssaa wudiyaa” heemmiya cimati, gubaaꞌiyaappe haakkida oonanne maaddanawu hegaara issi malabaa oottana koshshees. (1 PHe. 5:2, 3) Cimati eta koyoosona, gubaaꞌiyaa zaarettidi simmanaadan eta maaddoosona, qassi eti Yihoowaara dabbotanaadan maaddiyoogan eta siiqiyoogaa bessoosona. w20.06 20 ¶10
Qeeraa, Masqqala 3
[Goshshan] kattai cahaa bessiis.—Yoh. 4:35.
Yesuusi kattay cahaa bessiis giidi qoppidoogee daro asay bana kaallana giidi naagiis giyoogee? CHii. An ammananaageeti amaridaageeta gidiyoogaa Geeshsha Maxaafay kasetidi yootiis. (Yoh. 12:37, 38) Qassi Yesuusi asa wozanan deꞌiyaabaa erana danddayees. (Maa. 9:4) I banan ammanana amarida asatun xeelaa wottikkonne, ubba asawu minnidi sabbakiis. Nuuni asaa wozanan deꞌiyaabaa erana danddayenna gishshawu, issi haggaazo moottaabaa woy issi uraabaa kasetidi kuuyana koshshennaagee qoncce! SHin asay sinttappe erissiyo ashkkara gidana gaada qoppa. Yesuusi ba erissiyo ashkkaratussi giidobaa hassaya. Kattay cahaa bessiis. Asay laamettananne Kiristtoosi erissiyo ashkkara gidana danddayees. Sinttappe erissiyo ashkkara gidana he asata Yihooway ‘aqodan’ woy alꞌꞌobadan xeellees. (Hag. 2:7) Nuuni asaa Yihoowaagaadaaninne Yesuusaagaadan xeellikko, eti diccido wogaanne eta ufayssiyaabaa akeekana. Nuuni etabaa bessennabaa qoppokko, shin eti nu ishanttanne michchontta gidana giidi qoppoos. w20.04 13 ¶18-19
Woggaa, Masqqala 4
Taani inttena ta laggeta gaas. Aissi giikko, ta Aawaappe siyido ubbabaa taani intteyyo yootaas.—Yoh. 15:15.
Nuuni Yihoowa ufayssanawu Yesuusa ubbatoo siiqana bessiyoogaa Xoossaa Qaalay loytti tamaarissees. Yesuusa lagge gidanawu nuuni oottana danddayiyo issibay A loytti eriyoogaa. Geeshsha Maxaafan Maatiyoosa, Marqqoosa, Luqaasanne Yohaannisa maxaafata nabbabiyoogan nuuni hegaadan erana danddayoos. Yesuusa deꞌuwaabaa yootiya Geeshsha Maxaafaa taariketa nuuni wotti dentti qoppiyo wode, Yesuusi asaa kehatettan oyqqido gishshawu nuuni A siiqoosinne bonchchoos. Leemisuwawu, I etawu Goda gidikkonne, ba erissiyo ashkkarata aylledan oyqqibeenna. I ba qoppiyoobaanne bawu siyettiyaabaa etassi yootiis. Yesuusi etaara azzaniisinne yeekkiis. (Yoh. 11:32-36) Yesuusi yootiyoobaa siyidaageeti ayyo lagge gididoogaa A morkketikka akeekidosona. (Maa. 11:19) Nuuni Yesuusi ba erissiyo ashkkarata oyqqido ogiyaa kaalliyo wode, haratuura nu dabbotay kaseegaappe loꞌꞌo gidees, kaseegaappe aaruwan ufayttoos, qassi A loytti siiqoosinne bonchchoos. w20.04 22 ¶9-10
Saynno, Masqqala 5
Tohossa biittaa kawoi keehi daronne wolqqaama olanchchatuura olau [denddana].—Dane. 11:25.
Birttaanee 1870n hara ay biittaagaappekka daro biittata haariis, qassi alamiyan he wode Birttaaniyawu oogaappenne aadhdhiya wolqqaama olanchchati deꞌoosona. He guutta kacee Birttaaniyaa bessiyaaba; qassi hara kaceti Paranssaaye, Isppeenenne Nezerlandde biittata qonccissoosona. (Dane. 7:7, 8) Qassi Koyro Alamiyaa Olaa wode tohossa kawoy Birttaaniyaa. He wode Amarkkay alamiyan dure biitta gidiis, qassi Birttaaniyaara hashetidi issippe oottiyoogaa doommiis. Amarkkaynne Birttaanee Koyro Alamiyaa Olaa wode hasheti olettidi keehi wolqqaama gididosona. He wode, Birttaaneenne Amarkkay issippe oottoosona, qassi eti issippe alamiyan keehi wolqqaama kawotetta gididosona. Daaneeli kaseti yootidoogaadan he kawoy “keehi daronne wolqqaama” olanchchata shiishshiis. Wurssetta gallassatun, Birttaaneenne Amarkkay muletoo tohossa kawo gididi deꞌidosona. w20.05 4 ¶7-8
Masqqaynno, Masqqala 6
He haattai . . . guyye ba pulttiyo sohuwaa bees.—Era. 1:7.
Saꞌay awa ayfiyaappe bessiyaagaa keena haakkidi deꞌiyo gishshawu, haattaa goggiyaaba oottiyaagaa keena hoꞌꞌo. Saꞌay ba sohuwaappe guuttaa awa ayfiyaakko shiiqiyaakko, saꞌan deꞌiya haattay penttuwan pude denddana, qassi saꞌay deꞌuwan deꞌiya aybinne baynna hoꞌꞌiyaanne mela soho gidana. Saꞌay awa ayfiyaappe guuttaa haakkiyaakko, ubba haattay shachcha gidana, qassi saꞌay shachchan kamettana. Yihooway saꞌaa likke sohuwan wottido gishshawu, saꞌan haattaara gayttidaagan simmi simmi haniyaabay deꞌuwawu maaddees. Away ano abbaaninne saꞌan deꞌiya haattay hoꞌꞌanaadan oottees, qassi shaara gidanaadan he haattaa saꞌaappe penttuwan pude denttees. Layttan layttan, away ubbasaappe keehi daro haattaa penttuwan pude denttees. Ha haattay ira woy shaachcha gididi bukkanaappe kase tammu gallassa gidiyaagaa saluwan takkees. Haattay wurssettan goggidi ano abbatun woy hara haattatun gayttees, yaatidi haranttuwaa penttuwan pude denddees. Hegee Yihooway aadhdhida eranchchanne wolqqaama gidiyoogaa bessees.—Iyy. 36:27, 28. w20.05 22 ¶6
Oruwaa, Masqqala 7
Geeshsha Ayyaanai intte bolli wodhdhiyo wode, wolqqaa intte ekkana.—Oos. 1:8.
Nuuni geeshsha ayyaanaa demmanawu aggennan woossanaadan Yesuusi zoriis. (Luq. 11:9, 13) Yihooway nuuyyo ‘ubbaappe aadhdhiya wolqqaa’ immanawu ba geeshsha ayyaanaa goꞌettees. (2 Qor. 4:7) Nuna gakkiya ay metonne Xoossaa ayyaanay maaddin genccana danddayoos. Nuuni Xoossaa dirijjitiyan oottiyo oosuwaa polanaadan geeshsha ayyaanay nuuyyo eraakka gujjana danddayees. Nuuni Xoossaa geeshsha ayyaanay nuna maaddiyoogaa xallan ayyo oottiyo oosuwan loꞌꞌo ayfiyaa demmidoogaa eroos. Nuuni nu wozanan qoppiyo woy amottiyo iitabaa akeekanaadan geeshsha ayyaanay maaddana mala woossiyoogan hegaa nashshiyoogaa bessana danddayoos. (Maz. 139:23, 24) Nuuni hegaadan woossikko, nuuni qoppiyo woy amottiyo iitabaa akeekanaadan Yihooway ba ayyaanaa baggaara maaddana danddayees. Qassi he qofaa woy amuwaa eqettanaadan Xoossaa ayyaanay wolqqaa immana mala woossana koshshees. Yaatikko, Yihooway ba geeshsha ayyaanaa baggaara nuna maaddiyoogaa agganaadan oottiya aybanne nu oottana koyennaagaa I akeekana.—Efi. 4:30. w20.05 28-29 ¶10-12
Hamuusa, Masqqala 8
Taani ne sunttaa eta erissaas.—Yoh. 17:26.
Nuuni Yihoowa sunttawu exatiyo wode, Yesuus Kiristtoosa leemisuwaa kaalloos. Yesuusi Yihoowa sunttaa goꞌettiyoogaa xalla gidennan, Yihooway ay mala Xoossakko asaa tamaarissiyoogan ba Aawaa sunttay erettanaadan oottiis. Leemisuwawu, Yihooway meqettaa iita, laꞌatettaa diggiyaagaa, siiqennaagaanne qarettennaagaa giya Parisaawetuppe I dumma. Yesuusi ba Aaway bessiyaagaadan haniyaagaa, danddayanchchaa, siiqiyaagaanne atto giyaagaa gidiyoogaa asay akeekanaadan maaddiis. Qassi Yesuusi galla galla ba deꞌuwan ba Aawaa eeshshata wottiyoobi baynna ogiyan qonccissiyoogan asay Yihoowa eranaadan maaddiis. (Yoh. 14:9) Yesuusaagaadan, Yihooway keehi siiqiyaanne keha Xoossa gidiyoogaa nuuni eriyoobaa asaa tamaarissana danddayoos. Yaatiyoogan, eqettiyaageeti Yihoowa xeelliyaagan odiyo iitabay tuma gidennaagaa bessoos. Yihoowa sunttay asaa qofaaninne wozanan geeshsha gidanaadan oottiyoogan, nuuni he sunttaa geeshshoos. Nuuni haasayiyoobaaninne oottiyooban tumuppe Yihooway ay mala Xoossakko asaa bessoos. Nuuni Xoossaabaa asay tumaa eranaadan maaddiyoogan, moorettida A sunttay geeyanaadan oottoos. w20.06 6 ¶17-18
Arbba, Masqqala 9
Ane otorettiyoogaa, woikko issoi issuwaa yiilloyiyoogaa, woikko issoi issuwaa qanaatiyoogaa aggoos.—Gal. 5:26.
Sooshal miidiyaa nuuni loꞌꞌobawu, hegeekka nu so asaaranne nu laggetuura gayttanawu goꞌettana danddayoos. Amarida asati sooshal miidiyan xaafiyoobay, wottiyo pootoynne biidoy harati eta sabbanaadan oottiyoogaa neeni akeekabeykkii? Eti asay ubbatoo banttana nashshanaadan koyiyaabaa milatees. Ubba qassi issoti issoti bantta pootuwaa woy harati wottido pootuwaa xeelliyaagan kawushshiyaabaanne pokkobaa xaafoosona. Kiristtaaneti bantta huuphiyaa ziqqi oottanaadaaninne harata siiqanaadan minttettoy imettido gishshawu, sooshal miidiyaa hegaa mala ogiyan goꞌettokkona. (1 PHe. 3:8) Neeni sooshal miidiyaa goꞌettiyaaba gidikko nena hagaadan oychcha: ‘Taani xaafidoobati, wottido poototi woy biidoti taani otorettiyaabadan harati qoppanaadan oottii? Taani harati qanaatanaadan oottaydda deꞌiyaanaa?’ Kiristtaaneti haratuppe aadhdhiyaabadan asay qoppanaadan koyokkona. Eti, hachchi gallassa xiqisiyan deꞌiya Geeshsha Maxaafaa zoriyaa kaalloosona. Nuuni nu huuphiyaa ziqqi oottikko, otorettiyaanne haratuppe aadhdhiyaabadan asay banttana qoppanaadan koyiya ha alamiyaa asaa mala gidokko.—1 Yoh. 2:16. w20.07 6 ¶14-15
Qeeraa, Masqqala 10
Taani hagaappe kase a cayiyaagaa, a yedettiyaagaanne tuggayiyaagaa. SHin taani erennan oottido . . . gishshau, Xoossai tana maariis.—1 Xim. 1:13.
Kiitettida PHawuloosi Kiristtoosi erissiyo ashkkara gidanaappe kase, Yesuusa kaalliyaageeta yedettiya makkalanchcha yelaga. (Oos. 7:58) Guyyeppe PHawuloosa geetettida Saaꞌooli Kiristtaane gubaaꞌiyaa qohiyoogaa agganaadan Yesuusi oottiis. Yesuusi saluwaappe PHawuloosa haasayissiis, qassi A qooqe oottiis. A ayfee zaarettidi xeellanaadan, I kase yedettido asaappe maaduwaa oychchana koshshees. PHawuloosi A ayfee zaarettidi xeellanaadan oottida, Anaaniyaa giyo erissiyo ashkkaraappe ba huuphiyaa ziqqi oottidi maaduwaa ekkiis. (Oos. 9:3-9, 17) PHawuloosi guyyeppe Kiristtaane gubaaꞌiyan erettida asa gidiis; shin Damasqqo efiya ogiyan Yesuusi A tamaarissidobaa mule dogenna. PHawuloosi ba huuphiyaa ziqqi oottiis, qassi ishanttunne michchonttu maaduwaa ufayttidi ekkiis. Eti A ‘daro maaddidoogaa’ akeekiis.—Qol. 4:10, 11. w20.07 18-19 ¶16-17
Woggaa, Masqqala 11
Intte Aawai ba kawotettaa inttessi immanau [kuuyiis].—Luq. 12:32.
Yihooway ubbaa danddayiyaagaa gidikkokka, I haratussi maataa immees. Leemisuwawu, I ba Kawotettan Yesuusa Kawo oottidi sunttiis; qassi Yesuusaara issippe haarana 144,000 asatussikka I maataa immana. Yesuusi Kawonne Qeese Ubbatu halaqaa gidanaadan Yihooway loohissidoogee qoncce. (Ibr. 5:8, 9) Yesuusaara issippe haaranaageeti banttawu imettida oosuwaa polanaadankka I loohissana; shin eti he aawatettaa waati poliyaakko ubbabaa I kaallenna. Yaatiyoogaappe, I ba sheniyaa eti polanaagaa ammanettees. (Ajj. 5:10) O maadoynne koshshenna, saluwan deꞌiya nu Aaway aawatettaa haratussi immikko, hegaappe aaruwan nuuni oottana koshshees! Leemisuwawu, neeni so asawu huuphee woy gubaaꞌe cimee? Haratussi aawatettaa immiyoogaaninne eti oosuwaa waati oottiyaakko ubbabaa kaallennan aggiyoogan Yihoowa milata. Neeni Yihoowa leemisuwaa kaalliyo wode oosoy polettiyoogaa xalla gidennan, harata neeni loohissananne eti banttanan ammanettidi oottanaadan maaddana.—Isi. 41:10. w20.08 9 ¶5-6
Saynno, Masqqala 12
Taani Asa Na7ai, bayidaagaa koyanaunne ashshanau yaas.—Luq. 19:10.
Yihooway bayida dorssata nuuni waati xeellanaadan koyii? Nuuni Yesuusa leemisuwaappe tamaarana danddayoos. Yihoowa dorssati ubbay Xoossaa sinttan keehi alꞌꞌo gidiyoogaa Yesuusi eriyo gishshawu, ‘bayida dorssay, Israaꞌeela asay’ Yihoowakko simmanaadan I bawu danddayettida ubbabaa oottiis. (Maa. 15:24) Yesuusi loꞌꞌo henttanchcha gidiyo gishshawu, Yihoowa dorssatuppe issoynne bayennaadan bawu danddayettida ubbabaa oottiis. (Yoh. 6:39) Kiitettida PHawuloosi Efisoonan deꞌiya gubaaꞌe cimati Yesuusa leemisuwaa kaallana mala hagaadan minttettiis: “Daafuranchchata maaddanaassinne Godaa Yesuusi ba huuphen, ‘Ekkiyaagaappe immiyaagee anjjettidaagaa’ giidoogaadan, a qaalaa intte [hassayanawu bessees].” (Oos. 20:17, 35) Ha wodiyan hegaara gayttidaagan cimatussi gita aawatettay deꞌiyoogee qoncce. Isppeenen deꞌiya Salvadora giyo issi cimay hagaadan giis: “Bayida ba dorssatussi Yihooway ay keenaa qarettiyaakko taani qoppiyoogee, eta maaddanawu tawu danddayettida ubbabaa oottanaadan tana denttettees. Taani etawu qoppanaadan Yihooway koyiyoogaa erays.” w20.06 23 ¶15-16
Masqqaynno, Masqqala 13
Ceegabai xayiis.—Ajj. 21:4.
Yihooway shaꞌu layttaa haaruwaa wurssettan nuuni wottiyoobi baynna asa gidiyo wodiyaa danddayan naagees. He wode gakkanaashin, Yihooway nu nagaraa atto gaana. Hegaa gishshawu, nuuni A leemisuwaa kaallidi, haratu loꞌꞌo eeshshatu xallaa qoppananne eta danddayana bessees. Saꞌay koyro merettido wode Yesuusinne kiitanchchati keehi ufayttidosona. Gidoppe attin, Yihoowa siiqiyaanne awu haggaaziya wottiyoobi baynna asatun biittay kumiyo wode eti ay keena ufayttanaakko qoppa. Saluwaa biyaageeti asay eta oosuwaappe goꞌettiyoogaa beꞌiyo wode ay keena ufayttanaakko qoppa. (Ajj. 4:4, 9-11; 5:9, 10) Qassi waayiyaa gaasuwan afuxxiyoogee attidi ufayssan afuxxiyo wodiyan, sahoy, azzanoynne hayqoy merinawu xayiyo wodiyan deꞌana deꞌuwaa qoppa. He wodee gakkanaashin, siiqiya, aadhdhida eranchchanne danddayanchcha gidida ne Aawaa leemisuwaa kaallanawu murtta. Neeni yaatikko, nena ay metoy gakkikkonne ufayttada deꞌana. (Yaaq. 1:2-4) Hayqqidaageeta denttanawu Yihooway qaalaa gelido gishshawu keehi galatoos!—Oos. 24:15. w20.08 19 ¶18-19
Oruwaa, Masqqala 14
Kawotettaa wonggeliyaa mishiraachchoi sa7a ubban odettana.—Maa. 24:14.
Geeshsha Maxaafay Xoossay siiquwan immido imota. Saluwan deꞌiya nu Aaway nuna keehi siiqiyo gishshawu, hegaa xaafanaadan attuma asata ba ayyaanan kaalettiis. Nuuni oychchiyo kaallidi deꞌiyaageetu mala keehi koshshiya oyshatu zaaruwaa Yihooway Geeshsha Maxaafaa baggaara immees: Nuuni awuppe yiidoo? Deꞌuwawu halchchidobi aybee? Sinttappe aybi hananee? Yihooway ba naati ubbay he oyshatu zaaruwaa eranaadan koyiyo gishshawu, daro doonatun Geeshsha Maxaafaa birshshanaadan asaa denttettiis. Ha wodiyan, kumetta Geeshsha Maxaafay woy A shaahoy 3,000ppe dariya doonatun deꞌees! Geeshsha Maxaafay asi deꞌido wode ubban ay maxaafappekka aaruwan birshshettidanne daro asaa gakkida maxaafa. Nuuni Geeshsha Maxaafaa galla galla nabbabiyoogan, appe tamaariyoobaa wotti dentti qoppiyoogaaninne tamaaridobaa oosuwan peeshshanawu baaxetiyoogan Geeshsha Maxaafaa gishshawu Yihoowa galatiyoogaa bessana danddayoos. Qassi nuuyyo danddayettida ubban Geeshsha Maxaafay yootiyoobaa daro asawu odiyoogan Xoossaa galatiyoogaa bessoos.—Maz. 1:1-3; Maa. 28:19, 20. w20.05 24-25 ¶15-16
Hamuusa, Masqqala 15
GODAA qaalai taayyo gallassa kumettan karenne qilliice ehiis.—Erm. 20:8.
Hananabaa yootiya Ermmaasi siyanawu koyenna asay deꞌiyo moottan sabbakanaadan kiitettiis. Issi wode, I keehi hidootaa qanxxidi sabbakiyoogaa agganawu koyiis. SHin I aggibeenna. Aybissi? Ermmaasa giddon ‘Yihoowa Qaalay’ eexxiya tama mala gidiis; yaatin I coꞌꞌu gaana danddayibeenna! (Erm. 20:9) Nuuni Geeshsha Maxaafaa galla galla xannaꞌiyaabanne hegaa wotti dentti qoppiyaaba gidikko, nuunikka Ermmaasa mala gidana danddayoos. Hegaa gishshawu, nuuni haggaazuwan kaseegaappe aaruwan ufayttana, qassi daro asay nu yootiyoobaa siyana danddayees. (Erm. 15:16) Yaatiyo gishshawu, neeni hidootaa qanxxiyo wode, Yihooway nena maaddanaadan mintta woossa. Ne nagaraa gaasuwan gakkiyaabaa, ne shugo gididobaa woy sahuwaa genccanaadan I nena maaddana. Yihoowa haggaazuwan aawatettaa bessiyaagaadan xeellanaadan I nena ubbatoo maaddana. Qassi haggaazuwaa xeelliyaagan neeni loꞌꞌobaa qoppanaadan I nena maaddana. Hegaa bollikka, nena qofissiya ubbabaa saluwan deꞌiya ne Aawawu yoota. A maaduwan, hidootaa qanxxiyoogaa aggana danddayaasa. w20.12 27 ¶20-21
Arbba, Masqqala 16
Cima maccaasa ne aayeedan, yelaga maccaasa ne michcheedan, kumetta geeshshatettan bonchcha.—1 Xim. 5:1, 2.
Issi issi michchonttussi shiiqoy ishanttuuranne michchonttuura gayttiyo waanna oge. Hegaa gishshawu, shiiqotun nuuni eta mokkanawu, etaara haasayanawu, qassi etawu qoppiyoogaa bessanawu koyoos. Yesuusaagaadan, nuuni michchonttuura wodiyaa aattanawu baaxetana danddayoos. (Luq. 10:38-42) Qumaa maanawu woy nunaara allaxxanawu eta nu soo shoobbanawu danddayoos. Nuuni yaatiyo wode, haasayiyooban eta minttettanawu koyoos. (Roo. 1:11, 12) Cimatussi Yesuusaagaa mala xeelay deꞌana bessees. Aqo oyqqennan deꞌiyoogee issota issota metana danddayiyoogaa Yesuusi erees. SHin issi uri ufayttidi deꞌiyoy aqo oyqqiyoogan woy naata yeliyoogaa xallan gidennaagaa I qonccissiis. (Luq. 11:27, 28) Nuuni xayenna ufayssaa demmana danddayiyoy nu deꞌuwan Yihoowa haggaazuwaa kaseyiyoogaana. (Maa. 19:12) Ubba qassi cimati Kiristtaane maccaasata ayyaanaaban banttassi michchonttudaaninne aayotudan xeellana koshshees. Cimati shiiqotuppe kase woy shiiqotuppe simmin, michchonttuura haasayanawu wodiyaa bazzana koshshees. w20.09 21-22 ¶7-9
Qeeraa, Masqqala 17
Biittaa goyyiyaagee al77o kattaa . . . naagidi gatti [ekkees]. Inttekka qassi genccite.—Yaaq. 5:7, 8.
Israaꞌeela goshshanchchay ofinttaa iray yaanaappe kase ba zeretta zerees; qassi badhdheesaa iray yaanaappe kase kattaa cakkees. (Mar. 4:28) Nuuni danddayanchcha gidiyoogan goshshanchchaa leemisuwaa kaallikko, akeekanchcha gidana. SHin hegee metiyaaba gidana danddayees. Darotoo, nagaranchcha asay bantta oosuwaa ayfiyaa sohuwaara beꞌanawu koyees. SHin nu zeridobay diccanaadaaninne ayfanaadan koyikko, nuuni ubba wode koshshiyaabaa oottana bessees. Nuuni ayllana, tokkana, bulꞌꞌananne haattaa ushshana koshshees. Erissiyo ashkkara oottana koyikko, nuuni hegaadan minni oottana koshshees. Nuuni Geeshsha Maxaafaa xannaꞌissiyoogeeti asaa zaggiyoogaa aggidi, asaa siiqiyaageeta gidanaadan maaddanawu daro wodiyaa ekkana danddayees. Asay nu yootiyoobaa siyennan aggiyo wode, nuuni hidootaa qanxxennaadan danddayanchcha gidiyoogee nuna maaddana. Issi issi asay nu yootiyoobaa siyanawunne tamaaranawu eeno giyo wodekka nuuni danddayanchcha gidana koshshees. Geeshsha Maxaafaa xannaꞌiyaageeti ammananaadan nuuni wolqqanttana koshshenna. Issi issitoo, Yesuusi erissiyo ashkkaratikka I tamaarissidobaa sohuwaara akeekibookkona. (Yoh. 14:9) Nuuni sabbakananne tamaarissana danddayoos; shin asawu ammanoy deꞌanaadan oottiyay Xoossaa gidiyoogaa hassayiyaageeta gidoos.—1 Qor. 3:6. w20.09 11 ¶10-11
Woggaa, Masqqala 18
Suureti shiiqiyo yaa7an taani ta polo wozanaappe GODAA galatana.—Maz. 111:1.
Nuuni ubbay nu xinaateti diccidi xammaqettanaadan koyoos. Nuuni eta maaddana danddayiyo waanna ogetuppe issoy eti gubaaꞌe shiiqota shiiqanaadan minttettiyoogaa. Sohuwaara shiiqota shiiqiya xinaateti darotoo elle diccoosona. Xannaꞌissiya issoti issoti bantta xinaateti Geeshsha Maxaafaa timirttiyaappe baggaa etaara xannaꞌiyo wode, qassi baggaa gubaaꞌe shiiqotuppe tamaaridoogaa yootoosona. Ne xinaatiyaara Ibraawe 10:24, 25 nabbaba; qassi yaatada I shiiqota yiyoogee awu loꞌꞌo gidiyoy aybissakko qonccissa. Neeni mati shiiqido shiiquwaappe ufayssiya issibaa yoota. SHiiquwaa xeelliyaagan neeyyo aybi siyettiyaakko I akeekiyo wode, shiiqana danddayees. Ne xinaatee koyro shiiqiyo shiiquwan I beꞌiyoobaynne siyiyoobay hara haymaanoote shiiquwan I beꞌidonne siyido aybippenne aadhdhiyaagaa gidana. (1 Qor. 14:24, 25) I kaallana danddayiyo loꞌꞌo leemiso gidiyaageetanne diccidi xammaqettanaadan maaddana danddayiya haratuura I erettana. w20.10 10-11 ¶14-15
Saynno, Masqqala 19
[Xoossaa] mala asttamaaree oonee?—Iyy. 36:22.
Neeni Xoossaa Qaalaappe nabbabidobaanne xannaꞌidobaa ne deꞌuwan oosuwan peeshshanaadan Xoossaa ayyaanay nena maaddana. “Abeet GODAU, taani ne tuman hemettana mala, tana ne ogiyaa tamaarissa. Taani ne sunttaayyo yayyana mala, taayyo issi wozanaa imma” giidi woossida mazamuraawiyaagaadan neenikka woossa. (Maz. 86:11) Qassi, Geeshsha Maxaafaanne Yihoowa dirijjite giigissiyo hara xuufeta ubbatoo nabbabanne xannaꞌa. Ne halchchoy era xalla demmanawu gidennaagee qoncce. Neeni he tumaa mintta ammananawunne hegaa ne deꞌuwan oosuwan peeshshanawu koyaasa. Neeni hegaadan oottanaadan Yihoowa ayyaanay nena maaddana. Qassi neeni ne ishanttanne michchontta minttettanawu koyaasa. (Ibr. 10:24, 25) Aybissi? Eti neeyyo ayyaanaaban so asa gidiyo gishshataassa. Neeni shiiqotun minttettiya zaaruwaa zaaranawu, qassi kifilee neeyyo imettiyo wode neessi danddayettida ubbabaa oottanawu Xoossaa ayyaanay nena maaddanaadan woossa. Yaatiyoogan Yihoowawunne A Naꞌawu alꞌꞌo gidida “dorssata” siiqiyoogaa eta bessaasa. (Yoh. 21:15-17) Yaatiyo gishshawu, Yihooway immiyo ayyaanaaban gidi palahiya ubbabaa goꞌettiyoogan Gita Asttamaaree yootiyoobaa siya. w20.10 24-25 ¶15-17
Masqqaynno, Masqqala 20
Erissiyo ashkkarati ubbati a yeggi bayidi baqatidosona.—Mar. 14:50.
Yesuusi ba erissiyo ashkkarati hidootaa qanxxido he wode waatidee? Yesuusi hayquwaappe denddi simmidi takkennan bana kaalliya amaridaageetussi hagaadan giis: ‘Yayyoppite; [taani hayquwaappe denddidoogaa] ta ishanttussi biidi yootite.’ (Maa. 28:10a) Yesuusi kiitettidaageetun hidootaa qanxxibeenna. Eti A aggidi baqatikkonne I eta ba ‘ishantta’ giidi xeegiyoogaa aggibeenna. Yihoowagaadan, Yesuusi qarettiisinne atto giis. (2 Kaw. 13:23) Hegaadankka, nuuni haggaaziyoogaa aggidaageetussi keehi qarettoos. Eti nu ishanttanne michchontta, qassi nu eta siiqoos! He ishanttinne michchontti Yihoowawu minni oottido oosuwaa ubbaa nuuni hassayoos. Haꞌꞌi shuggida issoti issoti daro layttawu minni oottidosona. (Ibr. 6:10) Nuuni eta laamotoos! (Luq. 15:4-7) Yaatiyo gishshawu, ayyaanaaban shuggidaageeti shiiquwaa shiiqanaadan minttettoos. Qassi he uri shiiquwaa yiyo wode nuuni kasetidi A pashkki giidi mokkana koshshees. w20.11 6 ¶14-17
Oruwaa, Masqqala 21
Xoossaa maxaafan xaafettidaagaa bonchcha.—1 Qor. 4:6.
Immanawu Yesuusawu maati baynnabaa Yaaqoobinne Yohaannisi bantta aayyeera oychchido wode, Yesuusi oottidobaa qoppa. Yesuusi Kawotettan appe ushachcha baggaaranne haddirssa baggaara uttana danddayiyay oonakko dooriyay saluwan deꞌiya ba Aawaa xalla gidiyoogaa sohuwaara yootiis. (Maa. 20:20-23) Yesuusi bawu danddayettennabaa akeekiyoogaa bessiis. I bana ziqqi oottiyaagaa. Oottanaadan Yihooway aawatettaa immibeenna aybanne Yesuusi oottibeenna. (Yoh. 12:49) Nuuni Yesuusa leemisuwaa waati kaallana danddayiyoo? Ha gallassaa xiqisiyan deꞌiya Geeshsha Maxaafaa zoriyaa oosuwan peeshshiyoogan nuuni Yesuusa leemisuwaa kaalloos. Hegaa gishshawu, harati zoriyaa nuna oychchiyo wode, eti nu qofaa ekkanaadan wolqqanttana woy he allaalliyaa xeelliyaagan loytti qoppennan mule haasayana bessenna. SHin Geeshsha Maxaafaaninne nu xuufetun deꞌiya zoriyaa eti akeekanaadan nuuni maaddana koshshees. Yaatiyoogan, nuuni ubbabaa wurssi erennaagaa akeekiyoogaa bessoos. Yaatiyo wode, Yihoowa zoree nuugaappe ubbatoo aadhdhiyoogaa akeekiyo gishshawu, nuna ziqqi oottiyoogaa bessoos.—Ajj. 15:3, 4. w20.08 11-12 ¶14-15
Hamuusa, Masqqala 22
Neeni elle xayennaadan, keehi daro xillo woikko keehi daro aadhdhida eranchcha gidoppa.—Era. 7:16.
Ne laggiyaa zorana koshshiyaabadan neeyyo siyettikko, ay qoppana koshshii? Ne laggiyaa haasayissanaappe kase, ‘Taani “keehi daro xillo” gididaba milatiyaanaa?’ gaada nena oychcha. Keehi daro xillo asi Yihooway kessido maaraadan gidennan, ba maaraadan haratu bolli pirddees; qassi I maariyaagaa gidennan aggana danddayees. Neeni ne laggiyaa zorana koyidoy aybissakko loytta qoppin zorana koshshiyaabadan neeyyo siyettikko, A metoy aybakko ayyo yoota; qassi I ba oottido balaa akeekanaadan maaddiya oyshata oychcha. Ne zoriyoobay Geeshsha Maxaafaappe ekettidaakkonne shaakkada era; qassi ne laggiyaa bolli pirddanawu neeyyo maatay baynnaagaa hassaya; shin I oottiyooban Yihoowawu aybi siyettiyaakko akeekanaadan maadda. (Roo. 14:10) Neeni issi ura zoriyo wode qarettiyoogan Yesuusa milata; qassi Xoossaa Qaalan deꞌiya aadhdhida eratettaa goꞌetta. (Lee. 3:5; Maa. 12:20) Aybissi? Nuuni harata oyqqiyo ogiyan Yihooway nuna oyqqiyo gishshataassa.—Yaaq. 2:13. w20.11 21 ¶13
Arbba, Masqqala 23
Tumu pirddaa pirdditeppe attin, asa som77o xeellidi pirddoppite.—Yoh. 7:24.
Ne meraa gaasuwan, woykko ne bollay ordde woy leeꞌe gidiyoogaa gaasuwan asay nebaa kuuyanaadan koyay? Neeni waaya koyana. Yihooway haratussi beettiyaaban nubaa kuuyennaagaa eriyoogee keehi minttettiyaaba. Leemisuwawu, Sameeli Isseya attuma naata beꞌido wode, I Yihooway xeellidobaa xeellibeenna. Yihooway Isseya attuma naatuppe issoy Israaꞌeela kawo gidanaagaa Sameelawu yootiis. SHin kawo gidanay awugee? Sameeli Isseya bayra naꞌaa Eliꞌaaba beꞌido wode, “Tumuppe GODAI tiyoogee hagan a sinttan eqqiis” yaagiis. Eliꞌaabi kawo milatees. SHin Yihooway Sameela, “A meraa woikko a geesaa adussatettaa xeelloppa; taani a ixxaas” yaagiis. Hegaappe ay tamaariyoo? Yihooway hagaadan giis: “Asi som77uwaa xeellees; shin GODAI wozanaa xeellees.” (1 Sam. 16:1, 6, 7) Nuuni nu ishanttanne michchontta oyqqiyo ogiyan, Yihoowa milatanawu nuuyyo danddayettida ubbabaa oottoos. w20.04 14 ¶1; 15 ¶3
Qeeraa, Masqqala 24
Goshshaa loitti xeellite; kattai cahaa bessiis.—Yoh. 4:35.
Yesuusi kattay biron caariyo gadiyaara kanttennan aggenna. (Yoh. 4:3-6) He kattay oyddu agina gidiya wodee aadhdhin cakettana danddayees. Hegaa gishshawu, Yesuusi “goshshaa loitti xeellite; kattai cahaa bessiis” yaagidoogee meeze gidennaba milatennan aggenna. (Yoh. 4:35, 36) I woyganawu koyidee? Yesuusi kattaabaa gidennan, asaa shiishshiyoogaabaa haasayiiddi deꞌiyaaba milatees. Sohuwaara aybi hanidaakko qoppa. Ayhudati Samaariyaa asaara haasayokkona; shin Yesuusi Samaariyaa maccaaseessi sabbakin A siyaasu! Yesuusi gadiyaabaa yootiiddi “kattai cahaa bessiis” giidoogee, Yesuusabaa maccaaseeppe siyidi appe tamaaranawu yiiddi deꞌiya cora Samaare katamaa asaabaa yootanaassa. (Yoh. 4:9, 39-42) Issi Geeshsha Maxaafaa eranchchay, “Asay Yesuusaara gayttanawu sohuwaara yiidoogeenne I yootiyoobaa siyidoogee eti cahaa bessida katta mala gidiyoogaa bessees” yaagiis. w20.04 8 ¶1-2
Woggaa, Masqqala 25
Issoi issuwaara waani siiqettanaakkonne qassi lo77o oosuwaa waati oottanaakko, issoi issuwau qoppoos.—Ibr. 10:24.
Nu shiiqoti nuuni kaseppe loytti sabbakiyaageetanne tamaarissiyaageeta gidanaadan maaddoosona. Leemisuwawu, Tamaarissanawu Goꞌettiyo Waanna Miishshatu giddon deꞌiyaabata goꞌettiyoogaa tamaaroos. Hegaa gishshawu, gubaaꞌe shiiqotussi loytta giigetta. SHiiqotun loytta ezgga. SHiiquwaappe simmin, ne tamaaridobaa oosuwan peeshsha. Yaatiyoogan, ‘Yesuus Kiristtoosayyo ammanettida wotaaddara’ gidaasa. (2 Xim. 2:3) Daro miilooniyan qoodettiya wolqqaama kiitanchchatikka nuna maaddoosona. Issi kiitanchcha xallay ay oottana danddayiyaakko qoppa! (Isi. 37:36) Olanchcha gidida wolqqaama kiitanchchati ay oottana danddayiyaakko qoppa. Asa woy daydantta gidin aybinne Yihoowa wolqqaama olanchchatuura olettidi xoonana danddayenna. Yihooway ubbaappe wolqqaama. Yaatiyo gishshawu, nuna eqettiyaageeti ay keena daro gidikkonne, I nunaara deꞌiyo wode, nuuni nuna eqettiyaageetuppe ubbatoo aadhdhoos. (Daan. 6:16) Hegee tuma gidiyoogaa nuuni ammanettana danddayoos. Nenaara oottiyaagee, tamaariyaagee woy ammanenna dabboy haasayiyooban woy oottiyooban neeni hidootaa qanxxiyo wode, nena maaddana danddayiya ubbabaa ane qoppa. Ha olaa neeni nerkka olettennaagaa hassaya. w21.03 29 ¶13-14
Saynno, Masqqala 26
Haiqqidaageeti haiquwaappe denddibeennabaa gidikko, “Simmi moosinne uyoos; aissi giikko, nuuni wontto haiqqana.”—1 Qor. 15:32.
Kiitettida PHawuloosi Israaꞌeelatu eeshshaa qonccissiya Isiyaasa 22:13n deꞌiya qofaappe hegaa yootennan waayi aggana. Eti Xoossaa mintti siiqanawu baaxetiyoogaa aggidi banttana ufayssiyaaba xallaa koyidosona. Awudenne hayqqiyoogee attenna gishshawu, hachchi ufayttana koshshees giidi Israaꞌeelati qoppiyo qofay ha wodiyankka meeze gididaba. Yihooway hayqqidaageeta denttanaagaa nuuni eriyoogee, laggiyaa dooriyo wode nuna maaddana koshshees. Qoronttoosan deꞌiya ishantti dendduwan ammanennaageetuura laggetennaadan naagettana koshshiis. Hegaappe nuuni tamaariyoobay deꞌees: Nuuni sinttappe aybi hananaakko qoppennanne banttana ufayssiyaaba xallaa qoppiya laggetuura daro wodiyaa aattiyaaba gidikko, eti nuna qohana. Issi Kiristtaane hegaa mala uraara daro wodiyaa aattikko, A loꞌꞌo qofaynne eeshshay moorettana danddayees. He asati Xoossay ixxiyoobata oottanaadan A denttettanakka danddayoosona. Hegaa gishshawu PHawuloosi, “Xillotettaakko simmite. Nagara oottoppite” giidi minttidi zoriis.—1 Qor. 15:33, 34. w20.12 9 ¶3, 5-6
Masqqaynno, Masqqala 27
Kiristtoosi attumaasa ubbaayyo huuphe, . . . attumaasi maccaasassi huuphe . . . qassi Xoossai Kiristtoosassi huuphe.—1 Qor. 11:3.
Ha xiqisee Yihooway saluwaaninne saꞌan deꞌiya ba so asaa waati daraajjayidaakko qonccissees. Yihooway “huuphe” gidiyo gishshawu zawi baynna aawatettay awu deꞌees. Qassi Yihooway haratussi amarida aawatettaa immiis; shin eti bantta aawatettaa goꞌettiyo ogiyaa xeelliyaagan A sinttan oyshettoosona. (Roo. 14:10; Efi. 3:14, 15) Yesuusi gubaaꞌiyawu huuphe gidanaadan Yihooway aawatettaa immiis; gidikkonne I nuna oyqqiyo ogiyaa xeelliyaagan Yihooway A oychchees. (1 Qor. 15:27) Issi azinay ba machchiyoonne ba naata haaranaadan Yihooway aawatettaa immiis. Yaatin, I ba so asaa loytti kaalettiyaagaa gidanawu ay erana koshshii? I Yihooway appe koyiyoobaa erana bessees. Haratu bolli aawatettay deꞌanaadan Yihooway amarida asawu aawatettaa immidoy aybissakko, qassi Yihoowaynne Yesuusi oottidobaa waati kallana danddayiyaakkokka I erana koshshees. Issi attumaagee hageeta eriyoogee keehi koshshiyoy aybissee? So asawu huuphe gididaageetuussi Yihooway amarida aawatettaa immidonne hegaa eti loyttidi polanaadan koyiyo gishshataassa.—Luq. 12:48b. w21.02 2 ¶1-3
Oruwaa, Masqqala 28
Taani GODAI, ne Xoossai, nena maaddiyaabaa tamaarissiyaagaa.—Isi. 48:17.
Nuuni Yihoowa leemisuwaa kaalliyoogeenne issi issibaa doganawu baaxetiyoogee loꞌꞌo. Leemisuwawu, Yihooway hassayiyoogan wottiyoobi baynnaagaa gidikkonne, nuuni nagaraappe simmiyo wode, I atto geesinne nuuni mooridobaa dogees. (Maz. 25:7; 130:3, 4) Qassi harati nuna qohidobaa gishshawu maarotaa oychchiyo wode nuunikka aagaadan oottana mala I koyees. (Maa. 6:14; Luq. 17:3, 4) Nuuni nu guuggiyaa immidaagaa bonchchissiya ogiyan hegaa goꞌettiyoogan ha maalaalissiya imotaa gishshawu Yihoowa galatiyoogaa bessana danddayoos. Issoti issoti likke gididabaanne likke gidennabaa banttawu kuuyanawu bantta guuggiyaa goꞌettoosona. SHin Yihooway nuna medhdhido gishshawu, I nuuyyo kessiyo maarati nuuni nuuyyo kessana danddayiyo ay maarappenne loꞌꞌo giidi qoppiyoogee bessiyaaba. (Roo. 12:1, 2) Nuuni Yihoowawu azazettiyo wode sarotettan deꞌoos. (Isi. 48:18) Qassi nuuni paxa deꞌiyo wode oottanaadan Yihooway koyiyoobaa akeekoos; hegee nuna medhdhida nu Aawaa bonchchisseesinne I ufayttanaadan oottees.—Lee. 27:11. w20.05 23-24 ¶13-14
Hamuusa, Masqqala 29
Issoi issuwaara . . . siiqettite.—Roo. 12:10.
Ha wodiyan nu ishanttanne michchontta waatidi gujji gujjidi wozanappe siiqana danddayiyoo? Nuuni nu mala Kiristtaaneta loytti eriyo wode, etabaa akeekanawunne wozanappe eta siiqanawu waayi metootana. Eti nuuppe cimin woy yelagin woy eta wogay nuugaappe dummatinkka etaara laggetana danddayoos. Yonaataani Daawitappe 30 gidiya layttaa bayratikkokka, eti mata lagge gididoogaa hassaya. Neeni aara laggetana danddayiyo neeppe bayratiya woy kaalotiya uri ne gubaaꞌiyan deꞌii? Neeni hegaadan oottiyo wode, ne ‘ishantta ubbaa siiqiyoogaa’ bessaasa. (1 PHe. 2:17) Nu mala Kiristtaaneta wozanappe siiqiyoogee gubaaꞌiyan deꞌiya ubbawu mata lagge gidiyoogaa giyoogee? CHii, hegee danddayettennaba. Issi issi asay nu dosiyoobaa dosiyo gishshawu, nuuni haratuppe aaruwan eta siiqiyoogee wottin deꞌiyaaba. Yesuusi ba erissiyo ashkkarata ubbaa ba “laggeta,” giikkonne, I Yohaannisa keehi siiqees. (Yoh. 13:23; 15:15; 20:2) SHin, Yesuusi Yohaannisa haratuppe aattidi xeellibeenna.—Mar. 10:35-40. w21.01 23 ¶12-13
Arbba, Masqqala 30
Xoossatussi ubbaban intte daro [yayyeeta].—Oos. 17:22.
Kiitettida PHawuloosi Ateenan deꞌiya Ayhuda gidenna asatuura haasayido ogee Ayhuda woosa keettan deꞌiya Ayhudatuura haasayido ogiyaara issi mala gidenna. I ba yuushuwan deꞌiyaabaa loytti xeelliis; qassi asatu haymaanootiyaa meeziyaa akeekiis. (Oos. 17:23) Kaallidi, PHawuloosi Geeshsha Maxaafan deꞌiya tumaappe eti bantta goynuwan maayiyoobaa yootiyoogan doommiis. Hegaa gishshawu, PHawuloosi asaa haasayissiyoogaa hanotaadan laammanawu eeno giis. PHawuloosi Ateena asay goynnanawu baaxetiiddi deꞌiyo ‘Erettenna Xoossaappe’ yiida kiitaa I yootiyoogaa odiis. Ayhuda gidennaageeti Xoossaa Qaalaa erana xayikkonne, PHawuloosi eti Kiristtaane gidana danddayokkona giidi qoppibeenna. I cahaa bessida kattaadan eta xeelliis; qassi mishiraachchuwaa yootiyo ogiyaa asaa hanotaadan laammiis. PHawuloosaagaadan, akeekan xeella. Ne haggaazo moottan deꞌiya asay ammaniyoobay aybakko bessiya malaatata xeella. Keettaaway ba keettaa aybin alleeqissidee? A sunttay, A maayoynne I alleeqettiyoobay, ubba qassi I haasayiyo ogee I ammaniyoobaa qonccissii? w20.04 9-10 ¶7-8