Hosppune

Yesuusi ba deꞌuwaa nuuyyo aatti immanawu eeno giyoogan nuna keehi siiqiyoogaa bessiis. (Yoh. 15:13) Yihoowaynne Yesuusi nuussi bessido siiquwaa gishshawu nuuni mule kushe zarana danddayokko. Gidikkonne, nu galla galla deꞌuwan galatiyoogaa bessana danddayoos. (Qol. 3:15) Wozoy tiyettidaageetuyyo maalaalissiya hidootay deꞌanaadan oottiyo gishshawu etawu keehi alꞌꞌoba. (Maa. 20:28) Eti Kiristtoosa yarshshuwan ammaniyo gishshawu, Yihooway eta xillodaaninne ba naatudan xeellees. (Roo. 5:1; 8:15-17, 23) Wozuwaa gishshawu hara dorssatikka galatoosona. Eti Kiristtoosa yarshshuwan ammaniyo gishshawu, Xoossaa sinttan geeshsha, qassi etawu ‘gita waayiyaappe’ paxa attiyo hidootay deꞌees. (Ajj. 7:13-15) Naaꞌꞌu citatikka layttan layttan Godaa Kahuwawu shiiqiyoogan eti wozuwaa gishshawu galatiyoogaa bessoosona. w22.01 23 ¶14-15

Yesuusi asay A woranawu mootido mootuwawu gaaso oottidoban keehi unꞌꞌettiis. Xoossaa woy A sunttaa bonchchennaagaanne cayiyaagaa giidi Yesuusa wordduwan mootidosona. (Maa. 26:64-66) Yesuusi he mootuwaa gishshawu keehi unꞌꞌettiis; qassi I hagaa mala ogiyan kawuyanaadan ba Aaway paqqadenna giidi qoppiis. (Maa. 26:38, 39, 42) Yesuusi Ayhudata qanggettaappe laꞌa kessanawu mittan kaqettana koshshiis. (Gal. 3:10) Eti Xoossaa Higgiyawu azazettanawu qaalaa gelidi azazettibeenna gishshawu qanggettidosona. Qassi, eti Addaame zare gidiyo gishshawu hayqqana koshshikkonne, he qanggettaappe laꞌa kiyana danddayokkona. (Roo. 5:12) Issi uri hayquwaa pirddissiya nagaraa oottikko hayqqana koshshiyoogaa Xoossay immido Higgee qonccissees. Hegaappe simmin, A anhay mittan kaqettana danddayees. (Zaa. 21:22, 23; 27:26) Yesuusi mittan kaqettido gishshawu, Ayhudati he qanggettaappe laꞌa kiyana danddayidosona; qassi eti A ixxiyaaba gidikkonne A yarshshoy eta maaddana danddayees. w21.04 16 ¶5-6

Yesuusi hayqqanaappe kase gallassi aybi hanidaakko qoppa. Rooma wotaaddarati A qareti baynnan shocidosona. (Maa. 26:52-54; Yoh. 18:3; 19:1) Eti A bollaa keehi qohiya lissuwan garafidosona. Guyyeppe, A zokkuwaara suuttay goggishin keehi deexxiya mittaa toossidosona. Yesuusi he mittaa tookkidi eti A woriyo sohuwaa gakkanawu efaanawu daafuriis. SHin sohuwaara Rooma wotaaddarati issi bitanee A maaddanaadan azazidosona. (Maa. 27:32) Yesuusi hayqqana sohuwaa gakkido wode, wotaaddaarati mittan kaqqidi A kushiyaanne tohuwaa misimaariyan xishidosona. Yesuusa kaqqido wode, misimaariyan xishin masunxxida sohuwaa Yesuusa bollaa deexoy duge dafees. A laggeti azzaniyaabanne A aayyiyaa yeekkiyaaba gidikkonne, Ayhuda halaqati Yesuusa bolli qilliccoosona. (Luq. 23:32-38; Yoh. 19:25) Yesuusi unddenna saatiyawu waayettiis. A wozanaynne goofinee keehi daafurido gishshawu, I shemppanawu keehippe metootiis. Yesuusi I ammanettidi deꞌidoogaa eriis; qassi I hayqqanaappe guuttaa kasetidi wurssetta woosaa Yihoowa woossiis. I ba huuphiyaa ziqqi oottidi ba deꞌuwaa immiis. (Mar. 15:37; Luq. 23:46; Yoh. 10:18; 19:30) I waayettiiddi takkidi kawushsha hayqo hayqqidoogee tuma! w21.04 16 ¶4

Yesuusi ammanettida 11 kiitettidaageetussi naaꞌꞌu maachchatubaa yootiis, hegeekka oorattaa maachchaanne Kawotettaa maachchaa. (Luq. 22:20, 28-30) Ha maachchati he kiitettidaageetinne hara amaridaageeti saluwan kawonne qeese gidanaadan oottidosona. (Ajj. 5:10; 14:1) Godaa Kahuwaa wode oyttaappe maananne woyniyaappe uyana danddayiyaageeti, ha naaꞌꞌu maachchan deꞌiya tiyettidaageetuppe attidaageetu xalla. Yihooway etawu maalaalissiya hidootaa immiis; eti saluwan hayqqennanne musenna deꞌuwaa demmana. Qassi hayquwaappe denddida Yesuus Kiristtoosaaranne eta cita gidida 144,000tuura ubba qassi Xoossaa Yihooway deꞌiyoosan awu haggaaziyo maatay etawu deꞌees! (1 Qor. 15:51-53; 1 Yoh. 3:2) Tiyettidaageeti hayqqana gakkanaashin ammanettidi deꞌana bessiyoogaa akeekoosona.—2 Xim. 4:7, 8. w22.01 21 ¶4-5

Danobaa oottida naaꞌꞌu asata Yesuusa miyyiyan mittaa bolli kaqqidosona. (Luq. 23:40, 41) Etappe issoy Yesuusakko simmidi hagaadan giis: “Yesuusaa, neeni ne kawotettaa wolqqan yiyo wode, tana dogoppa.” (Luq. 23:42) Yesuusi ba Aaway maariyaagaa gidiyoogaa eriyo gishshawu, danobaa oottida he hayqqana haniya bitaniyawu hidootay deꞌiyoogaa yootiis. (Maz. 103:8; Ibr. 1:3) Yihooway nuussi atto gaanawunne nuna maaranawu koyees. SHin I yaatanay nuuni oottido iitaban tumuppe zilꞌꞌettiyaanne Yesuusa yarshshuwan ammaniya asa gidiyo wodiyaana. (1 Yoh. 1:7) Issoti issoti Yihooway etawu atto gaanaagaa ammananawu metootana danddayoosona. Neeni issi issitoo hegaadan qoppikko, hagaa akeeka: Yesuusi hayqqanaappe guuttaa kasetidi, ammaniyoogaa biron bessiya, danobaa oottida bitaniyaa maariis. Yaatin Yihooway awu goynniya ammanettidaageetussi ay keena darissidi atto gaanee!—Maz. 51:1; 1 Yoh. 2:1, 2. w21.04 9 ¶5-6

Yesuusi hayqqana gakkanaashin ammanettiyoogan darobaa poliis. Koyruwan, Seexaanay worddanchcha gidiyoogaa bessiis. Wottiyoobi baynna uri Seexaanay ay oottinkka bali baynnan ammanettana danddayiyoogaa Yesuusi qonccissiis. Naaꞌꞌanttuwan, Yesuusi ba shemppuwaa wozo oottidi immiis. I yarshsho gididi hayqqido gishshawu, nagaranchcha asay Xoossaara dabbotananne merinawu deꞌana danddayees. Heezzanttuwan, Yesuusi Yihooway geeshshatettan haariyaagaa gidiyoogaa qonccissidi, ba Aawaa sunttay tooshiyaappe geeyanaadan oottiis. Simi taani ammanettada deꞌanawu hachchippe hara qaadi baawa giidi ubba galla deꞌoos! Yaatikko, nuuni hayqqiyaakkokka, hagaadan gaana danddayoos, “Yihoowaa, taani ammanettada deꞌanawu, Seexaanay worddanchcha gidiyoogaa bessanawu, qassi ne sunttaa bonchchanawunne ne haaruwawu exatanawu tawu danddayettida ubbabaa oottaas!” w21.04 12 ¶13-14

Yesuusa wordduwan mootidi, I mooribeennaban A bolli pirddi simmidi, A boridosona, pala barchchiyaa bessidosona, yaatidi qassi mittaa bolli misimaariyan xishidosona. Misimaaree A kushetanne tohota kantti kiyiis. SHemppiyoogeenne haasayiyoogeekka A keehi metees. Gidoppe attin, I keehi koshshiyaabaa haasayana haniyo gishshawu, haasayana bessees. Yesuusi haasayido wurssetta qaalatuppe keehi koshshiyaabaa tamaaroos! Nuuni haratussi atto gaananne Yihooway nuussi atto gaanaagaa ammanettana koshshiyoogaa hegeetuppe tamaaroos. Nuna maaddanawu koyiya daro ishanttinne michchontti gubaaꞌiyan deꞌiyoogee keehi ufayssiyaaba. SHin maadoy koshshiyo wode nuuni eta oychchana bessees. Nuna ayba paacee gakkikkonne genccanaadan Yihooway nuna maaddanaagaa eroos. Qassi nuuni hayqqikkokka Yihooway denttanaagaa ammanettoos; yaatidi ammanettada deꞌiyoogaa bessanawu hagee tawu wurssetta qaada giidi ubba gallassaa xeellana koshshiyoogaa akeekoos. w21.04 8 ¶1; 13 ¶17

Nuuni Yesuusa kottiyaa kaalliyoogan merinawu deꞌana danddayoos. Issi dure yelagay merinaa deꞌuwaa demmanawu ay oottana bessiyaakko oychchido wode, Yesuusi hagaadan giis: “Yaada tana kaalla.” (Maa. 19:16-21) I Kiristtoosa gidiyoogaa ammanenna amarida Ayhudatussi Yesuusi hagaadan giis: “Ta dorssati . . . tana kaalloosona. Taani etayyo merinaa de7uwaa immais.” (Yoh. 10:24-29) Nuuni Yesuusi tamaarissidobaa oosuwan peeshshiyoogaaninne I oottidobaa kaalliyoogan an ammaniyoogaa bessoos. Hegaadan oottikko, nuuni merinawu deꞌana. (Maa. 7:14) Nuuni Yesuusa kottiyaa kaallanaappe kase, A erana bessees. Yesuusa ‘eriyoogee’ nuuni ubbatoo oottana bessiyaaba. Nuuni abaa, hegeekka A eeshshatubaa, A qofaanne I kessido maarata ubbatoo loyttidi tamaarana bessees. Nuuni tuman deꞌido wodee ay keena gidikkokka, Yihoowanne A Naꞌaa ‘eranawu’ ubbatoo baaxetana bessees. w21.04 4 ¶9-10

Kiitettida PHawuloosi I Kiristtaane gidanaappe kase oottidobaa qoppiyo wode, keehi zilꞌꞌettennan waayi aggana. I bana “ubbaappe aadhdhiya” nagaranchcha giidoogee garamiyaaba gidenna! (1 Xim. 1:15) PHawuloosi tumaa eranaappe kase, katama ubban Kiristtaaneta yedettidi, amaridaageeta qashissiis, harata qassi woranaadan maayiis. (Oos. 26:10, 11) PHawuloosa gaasuwan A aawaanne aayyiyo worido issi yelaga Kiristtaaniyaara I gayttiyaakko, keehi zilꞌꞌettanaagee qoncce. PHawuloosi ba mooruwan zilꞌꞌettikkonne, aadhdhidabaa giigissana danddayennaagaa I erees. I ba gishshawu Kiristtoosi hayqqidoogaa eriyo gishshawu ammanettidi hagaadan giis: “Xoossaa aaro kehatettan taani tanakka.” (1 Qor. 15:3, 10) Nuuni hegaappe tamaariyoobay aybee? Kiristtoosi ne gishshawu hayqqidoogaanne neeni Yihoowaara dabbotaa minttanaadan oottidoogaa ammana. (Oos. 3:19) Xoossay xoqqu oottidi xeelliyoobay nuuni haꞌꞌi oottiyoobaanne sinttappe oottanabaappe attin, kase oottidobaa gidenna.—Isi. 1:18. w21.04 23 ¶11

Yesuusa wode daro Ayhudati Masee hayqqana giidi qoppibeennaba gidikkonne, Geeshsha Maxaafan kasetidi odettidabaa akeeka: “I ba shemppuwaa haiquwau aattidi immiis; yaatidi mooranchchatuura paidettiis. Gidikkonne, i daro asaa nagaraa tookkiis; tookkidi mooranchchatuyyookka gaannatiis.” (Isi. 53:12) Hegaa gishshawu, Yesuusa nagaranchcha giidi woridoogee Ayhudati xubettanawu gaaso gidana danddayenna. Ha wodiyan nuuni tumaa tamaariyoogan ammanuwaa xayssiyaabaappe naagettana danddayoos. Yesuusi deriyaa bolli tamaarissido timirttiyan I yootiyoobaa ezggiyaageetu bolli issoti issoti ‘iitabaa ubbaa wordduwan haasayanaagaa’ yootiis. (Maa. 5:11) He wordduwawu pulttoy Seexaanaa. Eqettiyaageeti tumaa siiqiyaageeta xeelliyaagan bulla wordduwaa aassanaadan I oottees. (Ajj. 12:9, 10) Nuna eqettiyaageeti yootiyo wordduwaa nuuni siyana koshshenna. He worddoti nuuni Xoossawu haggaaziyoogaa yayyanaadan oottana woy nu ammanuwaa shugissanaadan paqqadana koshshenna. w21.05 11 ¶14; 12 ¶16

Ne xinaatee Yihoowan ammanettanaadan maadda. Yesuusi bana kaalliyaageeta Yihooway siiqiyo gishshawu, eta maaddanaagaa yootiis. (Maa. 10:19, 20, 29, 30) Yihooway ne xinaatiyaakka maaddanaagaa hassayissa. Neeni I kessido halchchuwaabaa aara woossiyoogan Yihoowan I ammanettanaadan maaddana danddayaasa. Poolandde biittan deꞌiya Fransisekoy hagaadan giis: “Tana xannaꞌissiyaagee woossiyo wode ubbatoo ta halchchuwaabaa woossees. Tana xannaꞌissiyaagaa woosaa Yihooway zaaridoogaa akeekido wode, taanikka woossiyoogaa sohuwaara doommaas. Taani gubaaꞌe shiiqotanne gita shiiqota shiiqanawu piqaadiyaa immanaadan ta ooratta ooso keettaa ta oychchiyo wode Yihooway tana maaddana gaada qoppaas.” Nuuni Geeshsha Maxaafaa xannaꞌissiyoogeetussi Yihooway wozanappe qoppees. Asay A dabbo gidanaadan maaddanawu Kiristtaaneti ay keena minnidi tamaarissiyaakko I erees, qassi eti hegaadan oottiyo gishshawu I eta siiqees. (Isi. 52:7) Haꞌꞌi neeni Geeshsha Maxaafaa xannaꞌissiyo uri baynnaba gidikkokka, hara aassiyaageetuura eta xinaateta issippe xannaꞌissiyoogan Geeshsha Maxaafaa xannaꞌiyaageeti xammaqettanaadan maaddana danddayaasa. w21.06 7 ¶17-18

Xoossaa Qaalaa ubbatoo nabbabiyoogan I Geeshsha Maxaafaa nuussi immido gishshawu A galatiyoogaa bessana danddayoos. Nuuni Geeshsha Maxaafaa nabbabiyoy nuussi wodee deꞌiyo wode xallan gidennan, wodiyaa bazzidi Geeshsha Maxaafaa nabbabananne xannaꞌana koshshees. Nuuni aggennan xannaꞌiyaaba gidikko, nu ammanuwaa ubbatoo minttana danddayoos. Ha alamiyaa “aadhdhida eranchchatuppenne akeekanchchatuppe” dumma hanotan, Xoossaa Qaalan baasettida mino ammanoy nuussi deꞌees. (Maa. 11:25, 26) Saꞌan hanotay iiti iiti biyo gaasuwaanne sinttappe hegaa Yihooway waatanaakko Geeshsha Maxaafay qonccissees. Yaatiyo gishshawu, nu ammanuwaa minttanawunne nuna Medhdhidaagaa daro asay ammananaadan maaddanawu nuuyyo danddayettida ubbabaa oottanawu murttidaageeta gidoos. (1 Xim. 2:3, 4) Qassi saꞌan paxa deꞌiya ubbay Yihoowa sabbanawu Ajjuutaa 4:11 yootiyoogaadan, “Nu Godau Xoossau, neeni bonchchuwaa . . . ekkanau bessaasa. Aissi giikko, ubbabaa neeni medhdhadasa” giyo wodiyaa ubbatoo yeemuwan naagiyaageeta gidoos. w21.08 19 ¶18-20

Cimati henttanchcha gidiyo gishshawu zorana koshshiyo wode zoriyo aawatettay etayyo deꞌees. Eti maaddiyaanne oosuwawu denttettiya, qassi ‘ufayssiya’ ogiyan zoranawu baaxetana koshshees. (Lee. 27:9) Cimati bantta ishanttanne michchontta siiqoosona. Issi issitoo, eti bala ogiyan biya uraa zoriyoogan he siiquwaa bessoosona. (Gal. 6:1) SHin he uraara haasayanaappe kase, issi cimay PHawuloosi siiquwaa xeelliyaagan yootidobaappe amaridabaa loytti qoppiyoogee loꞌꞌo. “Siiqoi danddayanchcha. Siiqoi kehees. . . . Siiqoi ubbabaa danddayees. Ubbabaikka hanana giidi, ufaissan naagees. Ubbabaa genccees.” (1 Qor. 13:4, 7) Issi cimay he Geeshsha Maxaafaa xiqiseta loytti qoppiyoogee I siiquwan zoriyaakkonne akeekanaadan maaddana. Zoree imettiyo uri he cimay ayyo qoppiyoogaa akeekikko, zoriyaa siyana danddayees. w22.02 14 ¶3; 15 ¶5

Yihooway kiitanchchatanne asaa naata wottiyoobi baynnaageeta oottidi medhdhiis. SHin guyyeppe Seexaanay Yihoowa bolli makkaliis, yaatidi wottiyoobi baynna asa gidida Addaameenne Hewaanakka Yihoowa bolli makkalanaadan oottiis. Hara kiitanchchatinne asaa naatikka makkalidosona. (Yih. 6) Eti Yihoowawu ammanettibookkona. SHin, I gencciis, qassi makkalanchchata ubbaa xayssiyo wodee gakkanaashin gencciyoogaa aggenna. Hegaappe simmin, Yihoowaynne ayyo ammanettidaageeti ha alamiyan deꞌiya iitabaa genccana koshshenna gishshawu ufayttana! Iyyoobinne hara ammanettida Yihoowa ashkkarati ubbay bantta goꞌꞌaa xallawu Xoossawu goynnoosona giidi Seexaanay mootiis. (Iyy. 1:8-11; 2:3-5) Dabloosi ha wodiyaa gakkanaashin asaa mootiyoogaa aggibeenna. (Ajj. 12:10) Nuuni Yihoowa siiqiyo gishshawu awu ammanettidi deꞌiyoogaaninne nuna gakkiya metuwaa gencciyoogan Seexaanay worddanchcha gidiyoogee qonccanaadan oottana danddayoos. w21.07 9 ¶7-8

Nuuni deꞌiyo hanotaa laammiyoogee keehi koshshiyaaba gidiyoogaa kiitettida PHawuloosi nuna tamaarissanawu issi leemisuwaa goꞌettiis. Nu ceega asatettaa ‘mittaa bolli’ xishana koshshiyoogaa I yootiis. (Roo. 6:6) Yesuusi Yihoowa ufayssanawu mittaa bolli xishettidi kaqettanawu eeno giis. Hegaadankka, nuuni Yihoowa ufayssanawu I ixxiyo eeshshatanne meezeta agganawu eeno gaana koshshees. Nuuni geeshsha kahaynne ufayssiya merinaa deꞌuwaa hidootay deꞌiyoogeeta gidanawu hegaa oottana bessees. (Yoh. 17:3; 1 PHe. 3:21) Yihooway nuna ufayssanawu ba kessido maarata laammenna. Nuuni laamettananne I kessido maarata azazettana koshshees. (Isi. 1:17, 18; 55:9) Neeni xammaqetta simmadakka, iita amuwaa ubbatoo eqettana koshshees. Maaduwawu Yihoowa woossa, qassi ne minotettan gidennan, A ayyaanan ammanetta. (Gal. 5:22; Pili. 4:6) Nuuni ceega asatettaa qaari olanawu murttana koshshees. w22.03 6 ¶15-17

Nuuni kasetidi Kawotettaa koyiyaageetanne Yihooway xillotettawu kessido maaratudan deꞌiyaageeta gidikko, I qumaa, maayiyoobaanne deꞌiyoosaa nuussi immanawu qaalaa geliis. (Maa. 6:33) Nuuni Yihooway qaalaa gelidobaa ammanettikko, ha alamiyaa aqoy nuna naagananne nuuni ufayttanaadan oottana giidi qoppokko. Nuuni tumu sarotettaa demmana danddayiyoy Yihoowa sheniyaa poliyoogaa xallaana gidiyoogaa eroos. (Pili. 4:6, 7) Nuuni darobaa shammana danddayikkokka, he shammidobata goꞌettanawu woy naaganawu nuussi wodee woy wolqqay deꞌiyaakkonne qoppana bessees. Nuuni nuussi deꞌiyaabaa xallaa qoppana bessii? Xoossay nuuni ba son maaddiyaabaa oottiyaageeta gidanaadan koyiyoogaa hassayite. Hegaa giyoogee nu qofay shaahettanaadan oottana koshshenna giyoogaa. Baassi deꞌiya aquwaa siiqidoogaa gaasuwan, Yihoowayyo haggaaziyoonne A naꞌa gidiyo maataa aggida bitaniyaa mala gidanawu koyokko!—Mar. 10:17-22. w21.08 6 ¶17

Geeshsha Maxaafaa xannaꞌiyoogan neeni Yihoowabaanne A eeshshatubaa erana. Hegeeti neeni meretaabaa xannaꞌiyo wode erido eeshshatuura issi mala. Yihoowa eeshshatubaa nuuni xannaꞌiyoogee Yihooway tumuppe deꞌiyoogaa ammanettanaadan oottees. (Kes. 34:6, 7; Maz. 145:8, 9) Neeni Yihoowa kaseegaappe aaruwan loytta eriyo wode, ne A ammaniyo ammanoy minnana, neeni wozanappe A siiqananne aara dabbotido dabbotay kaseppe minnana. Neeni Xoossaa ammaniyo ammanuwaabaa haratussi yoota. SHin neeni markkattiyo uri Xoossay deꞌiyoogaa siriyo wode woyganaakko ne erana xayikko waatuutee? Geeshsha Maxaafay he oyshawu yootiyo zaaruwaa nu xuufetuppe issuwan demmanawu mala, yaatada hegaa aara tobba. Yihoowa Markka gidida hara uri neeni he oyshaa zaaranawu maaddanaadankka oychchana danddayaasa. Geeshsha Maxaafaappe zaariyoobaa he uri ekkin ekkana xayin, pilggidoogee nena maaddana. Ne ammanoy kaseegaappe aaruwan minnana. w21.08 18 ¶14-15

Yihoowa ufayssanawu giidi nuna ufayssiya ubbabaa aggana koshshenna. (Era. 5:19, 20) Gidoppe attin, nuuni dosiyo amaridabaa agganawu koyibeennaagaa gaasuwan Yihoowawu loytti haggaazana xayikko, baayyo loꞌꞌo gidida darobay deꞌanaadan minni oottiyaaba gidikkonne Xoossaabaa qoppibeenna leemisuwan Yesuusi odido bitaniyaagaa mala balabaa oottana danddayoos. (Luq. 12:16-21) Nuna metoy gakkiyo wode, maaduwaa demmanawu woossoos, qassi he metuwaa xeelliyaagan waatanaakko akeekan qoppoos. (Lee. 3:21) Yihooway nuna daro ogetun anjjees. Nu oottiyo ubbaban I sabettanaadan oottiyoogan nuussi I immidobawu keehi galatiyoogaa bessana danddayoos. (Ibr. 13:16) Nuuni Yihoowayyo haggaazanawu darobaa oottana danddayoos. Yaatikko, Yihooway nuna loyttidi anjjana. ‘Yihooway keha gidiyoogaa xeelli beꞌiyo’ ogeta ubba gallassi koyiyaageeta gidoos. (Maz. 34:8) Yaatiyoogan, “Ta qumai tana kiittidaagee koyiyoobaa oottanaagaanne a oosuwaa polanaagaa” giida, Yesuusa mala gidoos.—Yoh. 4:34. w21.08 30-31 ¶16-19

Seexaanay nuuni otorettanaadan koyees. I nuuni otorettikko, A mala gidanaagaanne merinaa deꞌuwaa demmennaagaa erees. Hegaa gishshawu, kiitettida PHawuloosi issi uri “otoruwan sugettidi, xalahe halaqai Xoossaa pirddan kunddidoogaadan kunddenna mala” yootiis. (1 Xim. 3:6, 7) Nuuni tumaa mati eridaageeta woy daro layttawu Yihoowawu haggaaziiddi takkidaageeta gidin, nuuppe oonakka hegaa malabay gakkana danddayees. Otorettiya asay ba xallaa siiqees. Nuna metoy gakkiyo wode, nuuni Yihoowabaa qoppiyoogaappe aaruwan nubaa qoppanaadan oottanawu Seexaanay malees. Leemisuwawu, nena asi wordduwan mooti erii? Woy qassi nena issi uri naaqqi erii? Neeni Yihoowa bolli woy ne ishanttu bolli hanqqettiyoogaa beꞌiyoogan Seexaanay ufayttees. Neeni Yihooway ba Qaalaa baggaara immiyo kaaletuwaa kaalliyoogaappe ne koyiyo oge xallan metuwaa giigissana gaada qoppanaadan Dabloosi koyees.—Era. 7:16, 20. w21.06 15 ¶4-5

Hananabaa yootiya Haggee gita oosuwaa oottanaadan Yihooway yootiis. Haggee Baabiloone omooduwaappe 537 K. K. Yerusalaame simmida asaara deꞌennan waayi aggana. Eti Yerusalaame gakkidi daro takkennan, ammanettidi Yihoowawu goynniyaageeti Yihoowa keettaa woy beeta maqidasiyaa keexxiyoogaa doommidosona. (Izi. 3:8, 10) SHin, takkennan azzanttiyaabay haniis. Heeran deꞌiya hara asay eta eqettido gishshawu eti hidootaa qanxxidosonanne beeta maqidasiyaa keexxiyoogaa aggidosona. (Izi. 4:4; Hag. 1:1, 2) Yaatiyo gishshawu, asay zaarettidi minni oottanaadaaninne beeta maqidasiyaa oosuwaa polanaadan eta minttettana mala Yihooway Hagga 520 K.K., kiittiis. (Izi. 6:14, 15) Haggee yootiyoobaa halchchoy Ayhudati Yihoowa mintti ammananaadan maaddanaassa. Hagee keehi minttettiyaaba. Yihoowawu keehi daro kiitanchchatu bolli maatay deꞌiyo gishshawu Ayhudati keexxiyoogaa polanawu koyikko, Yihoowan ammanettana koshshees. w21.09 15 ¶4-5

Ha wodiyan, kumetta alamiyan deꞌiya Yihoowa Markkati tumuppe siiqettoosonanne issippetettan deꞌoosona. Nu biittaynne nu wogay dummatikkokka nuuni issi keetta asa mala gidiyo gishshawu, hara haymaanootetu ubbaappe dummatoos. Hegaa nu gubaaꞌe shiiqotuninne nu gita shiiqotun beꞌoos. Hegee nuuni Yihoowa ufayssiya ogiyan goynniyoogaa loytti ammananaadan maaddees. (Yoh. 13:34) Geeshsha Maxaafay nuuni ‘issoy issuwaara wozanappe siiqettanaadan’ zorees. (1 PHe. 4:8) Nuuni issoy issuwawu atto giyoogeenne eta mooruwaa danddayiyoogee hegaa mala siiquwaa bessiyo issi oge. Nuuni nuna yiilloyidaageeta gujjin, gubaaꞌiyan deꞌiya ubbawu kehatettaa bessananne eta imatuwaa mokkana danddayiyo injjiyaa koyoos. (Efi. 4:32) Nuuni hegaa mala siiquwaa bessiyo wode tumu Kiristtaaneta gidiyooga qonccissoos. w21.10 22 ¶13-14

Ba nagaraappe simmenna uraa bohiyoogee I laamettanaadan maaddana danddayii? Ee, danddayees. Gita nagaraa oottida daroti bantta mooruwaa akeekanaadan, bantta deꞌuwaa laammanaadaaninne siiqiya Yihoowakko simmanaadan cimati mintti seeridoogee maaddidoogaa akeekidosona. (Ibr. 12:5, 6) Ha leemisuwaa qoppa. Issi henttanchchay ba dorssatuppe issoy harggidoogaa akeekiis. He harggiyaappe pattanawu sahettida dorssaa hara wudiyaappe dummayana koshshiyoogaa I erees. SHin dorssati wudiyaara walahettanawu koyiyo gishshawu, haratuppe shaakkiyo wode waayissoosona. SHin, henttanchchay dorssaa dummayiyoogee I meqettaa iita woy qarettennaagaa gidiyoogaa bessiyaabee? CHii, gidenna. Harggida dorssay wudiyaara gayttikko, harggee wudiyaa oyqqanaagaa I erees. I harggida dorssaa dummayiyoogan, kumetta wudiyaa qohuwaappe naagees. w21.10 10 ¶9-10

Kumetta alamiyan deꞌiya siiqiya so asaa yara gidiyoogee gita maata. Danddayettida keenan daro asay nu Xoossawu nunaara goynnanaadan koyoos. Hegaa gishshawu, asay Yihoowabaa woy A asaabaa iitabaa qoppanaadan oottiya aybanne nuuni mule oottana koshshenna. Asay Yihoowabaa tamaaranawunne awu haggaazanawu koyanaadan nuuni ubbatoo loꞌꞌo eeshshaa bessanawu baaxetoos. Nuuni saluwan deꞌiya nu Aawawu azazettiyo gishshawu amarida asay nuna issi issitoo borana woy yedettanakka danddayees. Nuuni nu ammaniyoobaa haratuyyo yootanawu yayyikko waatana danddayiyoo? Yihoowaynne A Naꞌay nuna maaddanaagaa ammanettana danddayoos. Yesuusi ba erissiyo ashkkarati woygi haasayanaakko woy ay haasayanaakko giidi hirggana koshshennaagaa yootiis. Aybissi? Yesuusi hagaadan giis: “Intte haasayanabaa he saatiyan Xoossai intteyyo immiyo gishshau, . . . inttenan de7idi haasayiyai intte Aawaa Geeshsha Ayyaanaa gidiyoogaappe attin, haasayiyaageeti inttena gidekketa.”—Maa. 10:19, 20. w21.09 24 ¶17-18

Baqati attiyo sohuwaa xeelliyaagan Muusee hegaara issi malaban leemisiis. (Maz. 90:1) Muusee hayqqanaappe guuttaa kasetidi hara loꞌꞌo geeddarssuwaa goꞌettiis. I hagaadan giis: “Merinaa Xoossai intteyyo qato; a merinaa kusheti intteppe garssaara de7oosona.” (Zaa. 33:27) “A merinaa kusheti intteppe garssaara de7oosona” giya qofay Yihoowabaa nuussi ay qonccissii? Yihooway nuna naaganaagaa ammanettikko, nuuni minettana danddayoos. SHin nuuni issi issitoo azzanananne minettennan aggana danddayoos. Hegaa mala wodetun Yihooway nuussi ay oottanee? (Maz. 136:23) I ba kusheta garssaara yeddidi leddan nuna dentteesinne nuuni azzaniyoogaa agganaadan maaddees. (Maz. 28:9; 94:18) Nuuni ubbatoo Xoossan ammanettana danddayiyoogaa eroos. Hegee nuna naaꞌꞌu ogiyan maaddees. Koyroogee, nuuni awan deꞌikkonne Yihooway nuna awudenne naaganaagaa eroos. Naaꞌꞌanttoogee, saluwan deꞌiya siiqiya nu Aaway nuussi loytti qoppees. w21.11 6 ¶15-16

Yesuusi naaqoy ba erissiyo ashkkaratu ammanuwaa paaccanaagaa erees. Naaquwaa genccanaadan eta maaddanawu, Luqaasa maxaafan deꞌiya leemisuwaa yootiis. Makkalanchcha daannay bawu pirddanaadan mintta woossida amꞌꞌeebaa Yesuusi yootiis. Amꞌꞌiyaa aggennan woossikko, I wurssettan O maaddanaagaa ammanettaasu. Wurssettan, daannay I woosaa zaariis. Hegaappe ay tamaariyoo? Yihooway suure pirddees. Hegaa gishshawu Yesuusi hagaadan giis: “Yaatin bana maaddana mala, gallassinne qammi baakko waassiya doorettida asaassi Xoossai pirddennee?” (Luq. 18:1-8) Yesuusi gujjidi hagaadan giis: “Asa Na7ai yiyo wode, ha sa7an ammano demmanee?” Nuna naaqoy gakkiyo wode, nuussi amꞌꞌeegaa mala mino ammanoy deꞌiyoogaa nuuni danddayiyoogaaninne gencciyoogan bessana koshshees. Nuussi hegaa mala ammanoy deꞌikko, Yihooway nuna maaddanaagaa ammanettana danddayoos. Woosawu gita wolqqay deꞌiyoogaakka nuuni ammanana koshshees. w21.11 23 ¶12; 24 ¶14

Yelagatoo, Yihooway kessido maarati intte oottanawu koyiyoobaa issi issitoo oottennaadan diggiyaabadan intteyyo siyettii? Seexaanay intte hegaadan qoppanaadan koyees. Aaho ogiyan biyaageeti ufayssiya deꞌo deꞌiyaaba milatiyo gishshawu intte eti oottiyoobaa qoppanaadan Seexaanay koyees. Intte inttenaara tamaariyaageetudan woy interneetiyan inttenaara gayttiya asatudan deꞌuwan ufayttiiddi deꞌennabadan qoppanaadan I koyees. Seexaanay Yihooway kessido maarati intte intte deꞌuwan ufayttiyoogaa diggiyaabadan intte qoppanaadan koyees. SHin, hagaa hassayite: Seexaanay A ogiyan hemettiyaageeti he ogee eta awu efiyaakko eti akeekanaadan koyenna. (Maa. 7:13, 14) SHin intte deꞌuwawu efiya ogiyaappe kiyana xayikko, intte deꞌoy keehi ufayssiyaagaa gidanaagaa intte eranaadan Yihooway koyees.—Maz. 37:29; Isi. 35:5, 6; 65:21-23. w21.12 23 ¶6-7

Nuuni atto gaana koshshiyoogaa eroos; qassi hegee nu oottana bessiyaaba. SHin hegaadan oottiyoogee nuuyyo deexxana danddayees. Kiitettida PHeexiroosi issi wode hegaadan qoppennan waayi aggana. (Maa. 18:21, 22) Nena aybi maaddana danddayii? Koyruwan, Yihooway neeyyo ay keena atto giidaakko wotta dentta qoppa. (Maa. 18:32, 33) Nuuni A maarotay bessiyoogeeta gidana xayikkonne, I nuna coo maarees. (Maz. 103:8-10) Qassi, “nuunikka issoi issuwaara siiqettanau bessees.” Hegaa gishshawu, atto giyoogee dooriyooba gidenna. Nuuni nu ishanttuyyoonne michchonttuyyo atto gaana bessees. (1 Yoh. 4:11) Naaꞌꞌanttuwan, nuuni atto giyo wode haniyaabaa wotta dentta qoppa. Nuuni nuna qohida uraa maaddana, gubaaꞌiyan issippetettay deꞌanaadan oottana, Yihoowaara nu dabbotido dabbotaa naagananne woppu gaana danddayoos. (2 Qor. 2:7; Qol. 3:14) Wurssettan, nuuni atto gaanaadan koyiya Yihoowa woossa. Ne ishanttuuranne michchonttuura ne dabbotido mino dabbotaa Seexaanay mooranaadan eeno gooppa. (Efi. 4:26, 27) Seexaanay wottido piriyan gelennaadan naagettanawu nuussi Yihoowa maadoy koshshees. w21.06 22 ¶11; 23 ¶14

Daawiti issi uri A woranawu koyido gishshawu baqatiis. Israaꞌeela kawoy Saaꞌooli A woranawu murttiis. Daawitawu qumay koshshido wode, Nooba katamaa biidi ichchashu oytta xalaalaa oychchiis. (1 Sam. 21:1, 3) Guyyeppe inne A asay gonggoluwan qosettidosona. (1 Sam. 22:1) Daawiti ay mala hanotan deꞌii? Daawiti daro olan xoonidoogaa gaasuwan daro asay A dosido gishshawunne sabbido gishshawu Saaꞌooli Daawita bolli keehi qanaatiis. Qassi Saaꞌooli Yihoowawu azazettibeenna gishshawu Yihooway I Israaꞌeela kawo gidoogaa koyibeennaagaanne kawo gidanaadan Daawita dooridoogaa I erees. (1 Sam. 23:16, 17) Saaꞌooli he wodekka Israaꞌeela kawo, qassi awu daro olanchchatinne A bagga gidiya daroti deꞌiyo gishshawu Daawiti ba shemppuwawu baqatiis. Xoossay Daawita kawo oottennaadan Saaꞌooli diggana danddayiyaabadan qoppidee? (Isi. 55:11) Geeshsha Maxaafay hegaabaa yootennaba gidikkonne, nuuni issibaa ammanettana danddayoos: Saaꞌooli keehi iitabaa oottiis. Xoossaa eqettiyaageeti ubbatoo xoonettoosona! w22.01 2 ¶1-2

Yesuusi minnidi haggaaziis. Yesuusi asaara gayttido wode ubban aggennan tamaarissiyoogan eta siiqiyoogaa bessiis. (Luq. 19:47, 48) I hegaadan oottidoy aybissee? Yesuusi etawu qarettido gishshataassa. Issi wode Yesuusi tamaarissiyoogaa siyanawu keehi daro asay yin, inne I erissiyo ashkkarati “harai atto, qumaa maanaukka danddayibookkona.” (Mar. 3:20) Qassi issi bitanee qammi Yesuusaara haasayanawu koyido wode, Yesuusi he saatiyan aara gayttanawu eeno giis. Yesuusi tamaarissiyoobaa siyida daro asay I erissiyo ashkkara gidibeenna. Gidikkonne, I yootiyoobaa siyida ubbawu loytti markkattiis. Ha wodiyan ubba asay mishiraachchuwaa siyana mala nuuni yootanawu koyoos. (Oos. 10:42) Yaatanawu, nuuni sabbakiyo ogiyaa laammiyoogee koshshana danddayees. Nuuni sabbakana koshshiyoy nuuyyo injjetiya wode xallan gidennan, daro asaa demmana danddayiyo wodiyan sabbakanawu nu prograamiyaa laammana koshshees. Yaatiyo wode, Yihooway ufayttanaagaa ammanettana danddayoos. w22.01 17 ¶13-14

Maatay deꞌiyoogeetun ammanettanawu ha wodiyan daroti metootoosona. Kawotettatinne higgeti duretanne hayttatida asata darotoo maaddiyaaba gidikkonne, hiyyeesata darin maaddennaagaa eti akeekidosona. Qassi haymaanootiyaa kaalettiya amaridaageeti iitabata oottoosona, hegee issi issi asay Xoossan ammanettiyoogaa agganaadan oottiis. Hegaa gishshawu, nuuni issi uraa Geeshsha Maxaafaa xannaꞌissiyo wode, I Yihoowaaninne Yihooway saꞌan sunttidoogeetun ammanettanaadan nuuni maaddana koshshees. Yihoowaaninne A dirijjitiyan ammanettana koshshiyaageeti xinaatetu xalla gidokkona. Nuuni Yihoowawu daro layttawu haggaazidaba gidikkonne, Yihooway ubbatoo suurebaa oottiyoogaa ammaniyoogaa mule aggana koshshenna. Nuuni Yihoowan ammanettiyoogee paacettanaadan oottiyaabay issi issitoo merettana danddayees. w22.02 2 ¶1-2