ʼE Ko Koutou Koa Ko He Pionie ʼe Ina Fakafuafua Lelei Tona Maʼuli?
ʼE FIAFIA te tāmai ʼi tana tuku age tana kiʼi toe fafine ke kamata haʼele. ʼI te tō ʼo te kiʼi tamasiʼi, ʼe toe fakaloto mālohiʼi ia ia e tana tāmai, ke toe tuʼu ʼo haʼele. ʼE ina ʼiloʼi kua vave poto pe ʼi te haʼele, kae ʼe tonu ke ina fakafuafua lelei tana haʼele pea mo tona mālohi.
ʼO toe feiā aipe, ʼe ʼaoga ki he pionie foʼou ke tuku kia ia he temi pea mo he fakaloto mālohi, ke feala hana fakafuafua lelei tana gāue pionie ki te Puleʼaga. Tokolahi te kau pionie, ʼe nātou haga tauhi ki te ʼAtua ʼaki he loto fiafia lolotoga ni ʼu taʼu ʼe lauʼi hogofulu. Ko ʼihi kau pionie ʼe mole kei nātou fakafuafua lelei tonatou maʼuli, ʼuhi ko te ʼu fetogi ʼaē neʼe hoko kia nātou. Ko ʼihi pionie ʼe mole kei nātou maʼu te fiafia. ʼI te tahi fenua, ko te toko 20 ki te teau ʼo nātou ʼaē ʼe kamata tanatou selevisi pionie, ʼe nātou tuku tanatou selevisi pionie, ʼi te ʼu ʼuluaki taʼu e lua ʼo tanatou selevisi. Koteā te ʼu meʼa ʼaē ʼe feala ke fia tuku ai e he pionie te selevisi fakafiafia ʼaia? ʼE feala koa ke tou fai he meʼa ke mole hoko kia nātou te ʼu fihifihia ʼaia?
Ko ʼihi ʼe lagi nātou tuku tanatou selevisi pionie, ʼuhi ko hanatou mahaki fakasino, ko he ʼu fihifihia faka paʼaga, mo he ʼu maʼua faka famili. Ko ʼihi neʼe nātou tuku tanatou selevisi, he neʼe mole feala ke nātou fakafuafua lelei te fai ʼo tonatou ʼu maʼua faka Kilisitiano. Ko te fakafuafua lelei, ko tona faka ʼuhiga, ʼe ko he “ ʼaluʼaga ʼe mole ʼi ai he meʼa ʼe lahi age ʼi he tahi meʼa, peʼe ko he meʼa ʼe veliveli age ʼi he tahi meʼa.”
Ko Sesu Kilisito neʼe ina fakahā ki tana kau tisipulo pe neʼe tonu ke feafeaʼi tanatou fai faka mafola pea mo te fai ʼo ni ʼu tisipulo. ʼI tana fai ia tona minisitelio, neʼe ina toe fakahā foki, peʼe tonu ke nātou taupau feafeaʼi te fakafuafua lelei ʼo tanatou gāue. Neʼe fakahā e Sesu ko te kau takitaki lotu Sutea, neʼe mole nātou fakafuafua lelei tonatou maʼuli, ʼo ina ʼui kia nātou: “ ʼE koutou foaki te vahe e tahi ʼi te hogofulu ʼo te menite, pea mo te aneto magoni, pea mo te kumino, kaʼe neʼe koutou lotonoa ki te ʼu meʼa ʼaē ʼe maʼuhiga ake ʼo te Lao, ʼaē ko te faitotonu pea mo te manavaʼofa pea mo te agatonu. Neʼe tonu ke fai te ʼu meʼa ʼaenī, pea mo ʼaua te lotonoa ki te tahi ʼu meʼa.”—Mateo 23:23.
Ko te fakatuʼutuʼu ʼaia ʼe toe ʼaoga lelei foki ʼi te temi nei, tāfito la ki te selevisi pionie. Ko ʼihi ʼi tanatou fiafia pea mo te lelei ʼo tanatou fakatuʼutuʼu, neʼe nātou toʼo te selevisi pionie ka neʼe mole nātou teuteuʼi lelei te faʼahi ʼaia, pea mo fakakaukauʼi lelei te ʼu meʼa ʼaē ʼe pipiki ki te selevisi ʼaia. (Luka 14:27, 28) Ko ʼihi, ʼi te lahi fau ʼo tanatou kau ki te minisitelio, neʼe galo kia nātou te tahi ʼu meʼa maʼuhiga ʼo te Lotu Faka Kilisitiano. ʼE lava feafeaʼi koa hanatou fakafuafua lelei tonatou ʼu maʼua faka Kilisitiano?
Koutou Nonofo Mālohi ʼi Te Faʼahi Fakalaumālie!
Ko Sesu neʼe tokaga tuʼumaʼu ki tona maʼuli fakalaumālie. Logope tona maʼumaʼua ki te hahaʼi ʼaē neʼe ʼōmai ʼo fagono kia te ia pea mo ina fakamālōlōʼi, neʼe ʼi ai te temi neʼe ina fakaʼaogaʼi moʼo metitasio pea mo faikole. (Maleko 1:35; Luka 6:12) Ia ʼaho nei, kapau ko he pionie ʼe ina fia fakafuafua lelei tona ʼu maʼua faka Kilisitiano, pea ʼe tonu ke ina fakaʼaogaʼi lahi te ʼu meʼa kehekehe ʼaē ʼe ʼaoga kia ia ke nofo mālohi ʼi te faʼahi fakalaumālie. Neʼe ʼui fēnei e Paulo: “ ʼE ke akonakiʼi koe te hahaʼi kehe, ka mole ke akonakiʼi koe ia koe totonu?” (Loma 2:21) ʼE mahino papau ia, ʼe kita faihala anai mo kapau ʼe kita fakaʼaogaʼi tokita temi katoa moʼo faka mafola mo ʼihi, kae mole kita fakaʼaogaʼi kita he temi moʼo fai ʼo hakita ako takitokotahi ʼe lelei pea mo faikole tuʼumaʼu.
Ko Kumiko neʼe gāue pionie lolotoga ni ʼu tau e ʼuafulu. Logope la neʼe ʼi ai tana fānau e toko tolu pea mo tona ʼohoana ʼe mole tauhi kia Sehova, kae neʼe kua mahino kia ia, ko te temi ʼaē ʼe lelei age kia ia ke ina fai tana lautohi pea mo ina ako te Tohi-Tapu, ʼe ko te temi ʼaē ʼe teuteu ai ke ʼalu ʼo moe. Lolotoga tana ako, ʼe ina fakatokagaʼi tāfito te ʼu puani ʼaē ʼe feala ke ina fakaʼaogaʼi ʼi te gāue faka mafola, ke feala hana tāʼofi he ʼu puani foʼou ki tona minisitelio, pea ke tupu ai he fia logo ʼa te hahaʼi. Ko ʼihi pionie ʼaē ʼe nātou maʼu te ʼu fua lelei ʼi tanatou gāue, ʼe nātou ʼaʼala ʼi te ʼu temi ʼaē ʼe kei momoe ai tonatou famili, ʼo nātou lautohi ʼi te ʼu hola ʼaē ʼe mole heʼeki ʼi ai he logoaʼa ʼi te uhu. ʼE feala ke koutou tāʼofi he tahi ʼu temi lelei moʼo teuteuʼi ʼo te ʼu fono, pea mo lau te ʼu tohi foʼou faka Kilisitiano. Kapau ʼe koutou fia taupau te fiafia ʼo te minisitelio, pea ʼe mole tonu ke koutou meʼa noaʼi takotou ako takitokotahi.
Ko He Fakafuafua Lelei ʼi Te ʼu Maʼua Faka Famili
Ko te ʼu mātuʼa ʼaē ʼe nātou pionie, ʼe toe ʼaoga foki ke nātou manatuʼi, ko te koga lahi ʼo “te finegalo ʼo te ʼAtua” ʼo ʼuhiga mo nātou, ʼe ko tanatou tokakaga ki te ʼu meʼa ʼaē ʼe ʼaoga ki tonatou famili ʼi te faʼahi fakasino, ʼi te faʼahi fakalaumālie pea mo te faʼahi ʼo te loto. (Efesi 5:17; 6:1-4; 1 Timoteo 5:8) ʼI ʼihi temi, ʼe tuʼania te tāmai pea mo te fānau, naʼa mole tokaga te faʼe kia nātou mokā ina toʼo anai te selevisi pionie. Ko te ʼu manatu ʼaia ʼe mole feala ke fakatupu lotovaivai ai ki tona loto fiafia ʼaē ke liliu ko he pionie. Kae, kapau ʼe tou fai he polokalama lelei pea mo he ʼu fakatuʼutuʼu fakatomuʼa, pea ʼe feala ke tou fakafuafua lelei totatou ʼu maʼua takitokotahi.
Ko te tokolahi ʼo te kau pionie ʼe nātou faiga ke nātou fai ia meʼa fuli ʼaē ʼo ʼuhiga mo te gāue fai faka mafola, mokā nātou ʼāteaina ʼi tonatou ʼapi. Ko Kumiko, ʼaē neʼe tou talanoa kiai ʼi muʼa atu, ʼe ʼinu kafe fakatahi mo tona famili, mo tauʼinē ki tona ʼohoana pea mo tanā fānau mokā mavae ʼi fale, pea ʼe liliu mai ki tona ʼapi, ʼi muʼa ʼo te liliu mai ʼo tona ʼohoana mai te gāue, pea mo te liliu mai ʼo tana fānau mai te faleako. ʼI te ʼu Mōnite, ʼe lahi te ʼu meʼa kai ʼe ina teuteu fakatomuʼa, ke feala hana mālōlō pea ke feala kia ia ke kai fakatahi mo tona famili, ka mole maʼumaʼua ia ʼi te fai ʼo te meʼa kai ʼi te fale kuka. Ko te tahi meʼa ʼaē ʼe lelei ke fai, ʼe ko te gaohi ʼo he tahi ʼu gāue ʼo te loto fale, lolotoga te teuteuʼi ʼo te meʼa kai. ʼI tana fai te faʼahi ʼaia, ʼe maʼu e Kumiko tona temi moʼo fakaafe te ʼu kaumeʼa ʼo tana fānau ki tona ʼapi pea mo teuteuʼi maʼa nātou he ʼu kiʼi meʼa kai.
ʼI te lahilahi ake ʼo te ʼu tamaliki, ʼe ʼaoga kia nātou he tokaga makehe ʼo tanatou ʼu mātuʼa, ke feala hanatou tauʼi te ʼu meʼa foʼou ʼaē ʼe malaga ʼi tonatou loto, tonatou ʼu holi foʼou, te ʼu meʼa ʼaē ʼe nātou mahalohalo kiai, pea mo te ʼu meʼa ʼaē ʼe nātou tuʼania kiai. Koia ʼe ʼaoga ai ki te tāmai pe ko te faʼe ʼaē ʼe pionie, ke nofo tokaga pea mo ina vakaʼi lelei peʼe mole feala ke ina fetogi tana polokalama. Tou vakaʼi te faʼifaʼitaki ʼa Hisako, ko te faʼe ʼe pionie pea ko ʼana toe e toko tolu. Koteā ʼaē neʼe ina fai ʼi te tana sio ʼaē ko tana taʼahine lahi ʼe mole kei ina leleiʼia te ʼu fono pea mo te fai faka mafola, ʼuhi ko tona ʼu kaumeʼa ʼaē ʼi te faleako? Neʼe tonu ki tana taʼahine ke ʼofa moʼoni ki te moʼoni, pea mo ina ʼiloʼi papau ʼe lelei age kia ia ke mole mulimuli ki te ʼu meʼa ʼo te mālama.—Sake 4:4.
ʼE ʼui fēnei e Hisako: “Neʼe ʼau fakatotonu ke ʼau toe ako mo ia ʼi te ʼaho fuli te ʼu akonaki tāfito ʼi te tohi Mauli O Heegata. ʼUluaki, neʼe feala pe hamā ako lolotoga ni ʼu kiʼi minuta, he neʼe tau ʼui e taku taʼahine ʼe mamahi tona fatu pea mo tona foʼi ʼulu mokā hoko te temi ʼaē ʼe fai ai tana ako. Kae neʼe ʼau fai tuʼumaʼu tana ako. Hili kiai ni ʼu māhina, neʼe kua lotolelei ki tana ako, pea mole fualoa, pea ina foaki tona maʼuli ki te ʼAtua pea mo papitema.” ʼI te temi nei, ʼe kau fakatahi ia Hisako ki te minisitelio katoa mo tana taʼahine.
Ko te ʼu tāmai ʼaē ʼe pionie ʼe toe ʼaoga foki kia nātou ke nātou tokakaga, naʼa lahi fau tanatou maʼumaʼua ki te hahaʼi ʼaē ʼe nātou ʼaʼahi ʼi te fai faka mafola, pea mo nātou maʼumaʼua fau ki te ʼu meʼa ʼaē ʼo te kokelekasio, ka mole nātou tokakaga nātou ʼo lagolago pea mo takitaki tanatou fānau. ʼE mole ko he maʼua ʼe tonu ke tuku e te tagata ki tona ʼohoana. Ko te tagata ʼāfea ʼe pionie talu mai fualoa, pea ʼe ʼi ai tana kiʼi gāue, ʼe ina taupau te temi moʼo palalau tokotahi ki tana ʼu toe takitokotahi e toko fā. (Efesi 6:4) Tahi ʼaē meʼa, ʼe ina teuteuʼi mo tona famili te ʼu fono ʼo te vāhaʼa. Ko te kau pionie ʼaē ʼe nātou fakafuafua lelei tonatou ʼu maʼua, ʼe mole nātou līaki tonatou ʼu maʼua faka famili ʼi te faʼahi fakasino pea mo fakalaumālie.
Ko He Fakafuafua Lelei Ki Te ʼu Koloā Fakamālama
Ko te tahi meʼa ʼaē ʼe tonu ke fakafuafua lelei ai e te kau pionie tonatou maʼuli, ʼe ko te ʼu meʼa ʼaē ʼe ʼaoga kia nātou ʼi te ʼaho fuli. ʼO toe feiā aipe, ʼe feala ke tou mulimuli ki te faʼifaʼitaki lelei ʼaē neʼe tuku mai e Sesu pea mo tana ʼu tokoni. Neʼe ina fakatokaga kia tatou ke ʼaua naʼa tou tuʼania fau ki te ʼu koloā fakamālama. Kae, neʼe ina fakaloto mālohiʼi tana kau tisipulo ke nātou tuku ki muʼa te Puleʼaga, pea neʼe ina fakapapau ʼe foaki anai e te ʼAtua te ʼu meʼa ʼaē ʼe ʼaoga kia nātou, ohage pe ko tana fai ki te ʼu meʼa kehekehe ʼaē neʼe ina fakatupu. (Mateo 6:25-34) ʼI tanatou mulimuli ki te tokoni lelei ʼaia, ko te tokolahi ʼo te kau pionie neʼe fai tuʼumaʼu tanatou selevisi lolotoga ni ʼu taʼu, pea neʼe tapuakiʼi e Sehova tanatou ʼu faiga ʼaē ke nātou maʼu tanatou moʼi ‘pane ʼi te ʼaho fuli.’—Mateo 6:11.
Neʼe tokoniʼi e te ʼapositolo ko Paulo te kau Kilisitiano ‘ke nātou fakahā [tanatou] aga fakapotopoto ki te hahaʼi fuli pe.’ (Filipe 4:5) ʼE mahino papau ia, ʼe ko he aga fakapotopoto anai hatatou tokakaga ki totatou maʼuli fakasino. Ko te kau pionie ʼaē ʼe fakafuafua lelei ʼi te faʼahi ʼaia, ʼe nātou faiga mālohi ke nātou fakapotopoto ʼi tonatou maʼuli pea mo nātou fakapotopoto ʼo ʼuhiga mo te ʼu koloā fakamālama, heʼe nātou ʼiloʼi ʼe sioʼi tanatou aga e te hahaʼi.—Vakaʼi ia 1 Kolonito 4:9.
Ko te kau tūpulaga ʼaē ʼe nātou toʼo te selevisi pionie, ʼe mole tonu anai ke nātou fakaʼaogaʼi kovi te ʼu faigamālie ʼaē ʼe nātou maʼu ʼaki te ʼofa ʼo tanatou ʼu mātuʼa. Kapau ʼe nātou nonofo ʼi te ʼapi ʼo tanatou ʼu mātuʼa, ʼe ko he meʼa lelei anai pea ʼe ko he loto fakafetaʼi anai, mo kapau ʼe nātou kau ki te ʼu gāue ʼo te loto fale, pea mo kumi hanatou kiʼi gāue ke feala hanatou kau ki te totogi ʼo te ʼu meʼa kehekehe ʼaē ʼe ʼaoga ki te loto fale.—2 Tesalonika 3:10.
ʼE Ko He Tapuakina Moʼoni Te Kau Pionie ʼAē ʼe Nātou Fakafuafua Lelei Tonatou Maʼuli
ʼE lagi ko koutou ko he kau pionie ʼe koutou faiga mālohi ke koutou fakafuafua lelei tokotou ʼu maʼua kehekehe. Koutou falala mālohi ʼe feala ke koutou maʼu te fakafuafua lelei ʼaia ʼaē ʼe koutou faiga kiai. Ohage pe ko he kiʼi tamasiʼi ʼe ʼaoga ki ai he temi fualoa ke feala hana tuʼu lelei ʼi tona ʼu vaʼe pea ke haʼele, ʼo toe feiā aipe, ʼe ʼui e te tokolahi ʼo te kau pionie ʼaē kua māhani ki te gāue, neʼe ʼaoga kia nātou he temi fualoa ke feala hanatou fakafuafua lelei te fakahoko ʼo tonatou ʼu maʼua kehekehe.
Ko te ʼu meʼa ʼaē ʼe faiga mālohi ai te kau pionie ke nātou fakafuafua lelei tonatou maʼuli, ʼe ko tanatou ako takitokotahi, te taupau ʼo tonatou famili, pea mo tanatou tokaga ki te ʼu meʼa ʼaē ʼe ʼaoga kia nātou ʼi te faʼahi fakasino. ʼE lahi te ʼu fakamatala ʼe nātou fakahā mai, ko te tokolahi ʼo te kau pionie ʼe nātou fakahoko lelei tonatou ʼu maʼua. ʼE ko he ʼu tapuakina moʼoni maʼa te kokelekasio, pea ʼe nātou hikihiki moʼoni ia Sehova pea mo tana kautahi.