Ko He ʼu Temi Faigataʼa Ki Te Hahaʼi Matutuʼa
KO MAMA ONIYAN, ʼaē kua taʼu 68, ʼe nofo ʼi te kolo lahi ʼo Afelika ʼo te Potu Hihifo. ʼI tana kei finemui neʼe manatu ia ʼe maʼuli fīmālie anai mokā finematuʼa, ʼo maʼuli mālōlō mo tana ʼu fānau pea mo tona ʼu mokopuna. Kae ʼi te temi nei, ʼe ina fakatau ʼi te ʼaho katoa he ʼu moʼi vai mokomoko ʼi te vevela ʼo te laʼā. ʼE feala hana maʼuli ʼaki te kiʼi falā ʼaia. Ko tana ʼu tama e lua ʼe nonofo mamaʼo ʼi te tahi fenua. Kua fualoa heʼeki nā ʼave hana falā.
Ki muʼa atu, neʼe lahi te fakaʼapaʼapa ʼaē neʼe fai ki te hahaʼi matutuʼa ʼi Afelika. Neʼe fakaʼapaʼapaʼi nātou ʼuhi ko tanatou kua matutuʼa pea mo te ʼu meʼa ʼaē kua nātou ʼiloʼi, ʼo feiā mo te poto pea mo te fakasiosio tonu ʼaē kua nātou maʼu. Neʼe nātou tokoni ki te taupau ʼo te ʼu mokopuna. Ko nātou liliki neʼe nātou kumi tokoni kia nātou pea mo faiga ke nātou maʼu tonatou ʼofa. Neʼe maʼuʼuli te hahaʼi ʼo mulimuli ki te tokoni faka Tohi-Tapu ʼaenī: “Ia muʼa ʼo nātou ʼaē ʼe ʼulu hina ʼe tonu anai ke ke tuʼu ki ʼaluga, pea ʼe tonu anai ke ke fakaʼapaʼapa ki te tagata [pe ko te fafine] ʼaē kua matuʼa.”—Levitike 19:32.
Kua fetogi te ʼaluʼaga ʼo te maʼuli ʼaia. ʼUhi ko te māsisiva, mo te faigataʼa ʼo te maʼuli, mo te mole maʼu gāue ʼa te hahaʼi, pea mo te mavae ʼa te hahaʼi mai tanatou ʼu nofoʼaga ke nātou ʼolo ʼo nonofo ʼi te ʼu kolo lalahi, ʼe tokolahi te hahaʼi matutuʼa ʼaē ʼe tonu ke nātou tauʼi tokotahi tanatou ʼu fihifihia. Ko Camillus Were, te tagata pule ʼo te kautahi ʼi Kenia ʼe tokoni ki te hahaʼi matutuʼa, ʼe ina ʼui fēnei: “Kua līaki noa tatatou talatisio ʼaē ke tou lagolago pea mo gaohi fakaleleiʼi te hahaʼi matutuʼa.”
ʼE mahino papau ia, ko te mole kei maʼuhiga ʼo te ʼu vāhaʼa faka famili ʼe mole hoko pe ia ʼi te ʼu fenua ʼo Afelika. ʼI tana talanoa ʼo ʼuhiga mo Saponia, ʼe ʼui fēnei e te nusipepa Guardian Weekly: “Ko te ʼofa ki te famili neʼe ko te tafitoʼaga ʼaia ʼo te ʼu meʼa maʼuhiga ʼo te maʼuli ʼaē neʼe akoʼi e te lotu Confucianiste ki te hahaʼi Saponia, kae neʼe mole fualoa te ʼofa ʼaia ʼuhi ko te mavae ʼa te hahaʼi mai tonatou ʼu kiʼi kolo liliki ʼo nātou ʼolo ʼo nonofo ʼi te ʼu kolo lalahi, pea mo te puli ʼo te ʼu vāhaʼa faka famili: ia ʼaho nei, ko te toko 85 ʼi te teau ʼo te hahaʼi Saponia ʼe nātou mamate ʼi te ʼu fale mahaki, pe ʼi te ʼu fale ʼaē ʼe nonofo ai te hahaʼi matutuʼa.”
Tatau aipe pe koteā te meʼa ʼaē ʼe tau mo nātou matutuʼa, ko nātou ʼaē ʼe nātou loto moʼoni ke nātou fakafiafia te ʼAtua, ʼe nātou faiga anai ke nātou fakaʼapaʼapa ki tanatou ʼu mātuʼa. ʼE nātou mulimuli ki te tokoni faka Tohi-Tapu ʼaenī: “Fakaʼapaʼapa ki tau tāmai pea mo tau faʼe . . . koteʼuhi ke fua lelei kia te koe pea ke ke maʼuli fualoa ʼi te kele.” (Efesi 6:2, 3) Logope la ʼe faigataʼa te tokaga ki te ʼu mātuʼa ʼaē kua matutuʼa, kae ʼe feala ke ʼi ai hona ʼu fua lelei kia koutou.