“ ʼE Tonu Anai Ke Ke Fiafia Pē”

“ ʼE ke fai anai te lafeti maʼa Sehova . . . , pea ʼe tonu anai ke ke fiafia pē.”​—Teutalonome 16:⁠15.

1. (a) Ko te ʼu fehuʼi fea ʼaē neʼe lagaʼi e Satana? (b) Koteā ʼaē neʼe fakahā fakatomuʼa e Sehova ʼi te hili pē ʼo te talagataʼa ʼa Atama mo Eva?

ʼI TE temi ʼaē neʼe fakaneke ai e Satana ia Atama mo Eva ke nā talagataʼa ki te Tupuʼaga, neʼe ina lagaʼi te ʼu fehuʼi maʼuhiga e lua. ʼUluaki, neʼe ina fakafihiʼi te moʼoni pea mo te faitotonu ʼo tana faʼahiga takitaki. Lua, neʼe ʼui e Satana ko te hahaʼi ʼe natou tauhi pē ki te ʼAtua ʼuhi heʼe ina puipui nātou. Ko te fehuʼi lua neʼe fakamahino lahi age ʼi te temi ʼo Sopo. (Senesi 3:​1-6; Sopo 1:​9, 10; 2:​4, 5) Kae ko Sehova neʼe ina foimo fai te puleʼaki moʼo fakatokatoka te fihifihia ʼaia. ʼI te kei māʼuʼuli ʼa Atama mo Eva ʼi te ʼōloto ʼo Eteni, neʼe kua fakahā fakatomuʼa e Sehova te puleʼaki moʼo fakatokatoka te fihifihia. Neʼe ina fakahā fakatomuʼa te tupu ʼa he “hako” ʼe maumauʼi anai tona muli vaʼe, kae ki muli age ko te hako ʼaia ʼe ina matehi anai ia Satana ʼi tona ʼulu.​—Senesi 3:⁠15.

2. Koteā te fakamahino ʼaē neʼe fai e Sehova ʼo ʼuhiga mo tana fakahoko anai ia te lea faka polofeta ʼaē ʼe tuʼu iā Senesi 3:⁠15?

² ʼAki te temi, neʼe fakamahinohino e Sehova ia te lea faka polofeta ʼaia, ʼo ina fakahā ai ʼe hoko moʼoni anai. Ohagē lā, neʼe ʼui e te ʼAtua kiā Apalahamo ko te “hako” ʼaia ʼe hifo mai anai mai tona hōloga. (Senesi 22:​15-18) Neʼe liliu te mokopuna ʼo Apalahamo ʼaē ko Sakopo ko te tamai ʼa te ʼu telepī e 12 ʼo Iselaele. ʼI te taʼu 1513 ʼi muʼa ʼo totatou temi, ʼi te temi ʼaē neʼe liliu ai te ʼu telepī ʼaia ko he puleʼaga, neʼe foaki age e Sehova te ʼu lao neʼe ʼi ai mo te ʼu lafeti kehekehe ke fakahoko ʼi te taʼu fuli. Neʼe ʼui e te ʼapositolo ko Paulo ko te ʼu lafeti ʼaia neʼe ko “he malumalu o te u mea kahau.” (Kolose 2:​16, 17; Hepeleo 10:1) ʼI te ʼu lao ʼaia, neʼe ʼi ai te ʼu meʼa neʼe hā ʼo ʼuhiga mo te fakahoko ʼo te fakatuʼutuʼu ʼa Sehova ʼo ʼuhiga mo te Hako. Neʼe fiafia ʼaupitō ia te kau Iselaele ʼi tanatou fakahoko ia te ʼu lafeti ʼaia. Koia, kā tou vakaʼi fakanounou anai te ʼu lafeti ʼaia, pea ʼe mālohi ai anai tatatou tui ke tou falala ki te ʼu fakapapau ʼa Sehova.

ʼE Hā Te Hako

3. Neʼe ko ai te Hako ʼaē neʼe fakapapauʼi mai, pea neʼe maumauʼi feafeaʼi ʼi tona muli vaʼe?

³ Hili taʼu e 4 000 tupu ki te ʼuluaki lea faka polofeta ʼa Sehova, pea hā te Hako ʼaē neʼe ina fakapapauʼi mai. Neʼe ko Sesu. (Kalate 3:16) ʼI tona ʼuhiga tagata haohaoa, neʼe nofo agatonu ia Sesu ʼo aʼu ki te mate pea neʼe ina fakahā ai te loi ʼaē ʼa Satana ʼo ʼuhiga mo tana ʼu tukugākoviʼi te ʼAtua. Tahi ʼaē, mai tona ʼaluʼaga ʼaē ko Sesu neʼe haohaoa, pea ko tana mate ʼe faka ʼuhiga neʼe ko he sākilifisio maʼuhiga ʼaupitō. Heʼe ʼaki te sākilifisio ʼaia, neʼe haofaki e Sesu mai te agahala pea mo te mate ia te hōloga agatonu ʼo Atama pea mo Eva. Ko te mate ʼa Sesu ʼi te pou fakamamahi neʼe ko te ‘maumauʼi ʼaia ʼo te muli vaʼe’ ʼo te Hako ʼaē neʼe fakapapauʼi mai.​—Hepeleo 9:​11-14.

4. Neʼe koteā ʼaē neʼe ina fakatātā ia te sākilifisio ʼa Sesu?

⁴ Neʼe mate ia Sesu ʼi te ʼaho 14 ʼo Nisani ʼo te taʼu 33 ʼo totatou temi.a ʼI Iselaele, ko te ʼaho 14 ʼo Nisani neʼe ko te ʼaho fakafiafia ʼo te Pāsikate. ʼI te taʼu fuli ʼo te ʼaho ʼaia, neʼe fakatahitahi ai te ʼu fāmili ʼo natou kai fakatahi he ʼakeno mui heʼe mele. ʼAki tanatou fai ʼaia, neʼe natou fakamanatuʼi te ʼaoga ʼaē ʼo te toto ʼo te ʼakeno ʼi te haofaki ʼo te ʼu ʼuluaki tupu ʼo te kau Iselaele, ʼi te temi ʼaē neʼe fakalaka ai te ʼāselo ʼo matehi te ʼu ʼuluaki tupu ʼa te kau Esipito, ʼi te ʼaho 14 ʼo Nisani ʼo te taʼu 1513 ʼi muʼa ʼo totatou temi. (Ekesote 12:​1-14) Ko te ʼakeno ʼo te Pāsikate neʼe ina fakatātā ia Sesu, ʼaē neʼe ʼui fēnei kiai e te ʼapositolo ko Paulo: “Nee sakilifisioʼi Kilisito, ko totatou Pasikate.” (1 Kolonito 5:7) Ohagē ko te toto ʼo te ʼakeno ʼo te Pāsikate, ko te taʼataʼa ʼo Sesu ʼe ina foaki te maʼuli ki te tokolahi.​—Soane 3:​16, 36.

‘Te ʼu ʼUluaki Fua ʼo Te Kau Mate’

5, 6. (a) Ko te temi fea ʼaē neʼe fakatuʼuake ai Sesu mai te mate, pea neʼe fakatātā feafeaʼi te faʼahi ʼaia ʼi te Lao? (b) Neʼe faka fealagia feafeaʼi e te fakatuʼuake ʼo Sesu ke fakahoko te lea faka polofeta ʼo Senesi 3:⁠15?

⁵ ʼI te tolu ʼaho, neʼe fakatuʼuake ia Sesu mai te mate ke ina foaki ki tana Tamai ia te maʼuhiga ʼo tana sākilifisio. (Hepeleo 9:24) Ko tona fakatuʼuake neʼe fakatātā e te tahi lafeti. Ko te ʼaho ake ʼo hoa ki te ʼaho 14 ʼo Nisani, neʼe kamata ai te Lafeti ʼo Te ʼu Keke ʼAē ʼe Mole Hona Meʼa Fakatupu. ʼI te ʼaho ake ʼe hoa mai kiai, ia te ʼaho 16 ʼo Nisani, neʼe ʼaumai e te kau Iselaele ia te ʼu ʼuluaki fua ʼo te taʼukai ʼo te olose, te kamataʼaga ʼo te taʼukai ʼi Iselaele, ke lū e te pelepitelō ia muʼa ʼo Sehova. (Levitike 23:​6-14) ʼI te taʼu 33 ʼo totatou temi ʼo te ʼaho 16 ʼo Nisani, neʼe fakaiku noa e Sehova te ʼu gāue fakakākā ʼa Satana moʼo matehi ʼo talu ai tana “Fakamooni Agatonu mo Mooni”! Heʼe ʼi te ʼaho 16 ʼo Nisani ʼo te taʼu 33 ʼo totatou temi, neʼe fakatuʼuake e Sehova ia Sesu mai te mate ko he laumālie ʼe maʼuli tuputupua.​—Apokalipesi 3:14; 1 Petelo 3:⁠18.

⁶ Neʼe liliu ai ia Sesu ko “te uluaki fua o natou kua mamate.” (1 Kolonito 15:20) Pea kiā nātou ʼaē neʼe fakatuʼuake ʼi muʼa ʼo te mate ʼo Sesu, ki muli age neʼe natou toe mamate pē. Kae kiā Sesu ia, neʼe hake ia ki selō ʼo nofo ʼi te toʼomataʼu ʼo Sehova, ʼo ʼatalitali ai ki tona fakanofo Hau ʼi te Puleʼaga ʼo Sehova ʼi selō. (Pesalemo 110:1; Gaue 2:​32, 33; Hepeleo 10:​12, 13) Talu mai tona fakanofo Hau, kua maʼu nei e Sesu ia te mālohi moʼo maumauʼi te fili lahi, ko Satana ʼi tona ʼulu pea mo fakaʼauha tona hako.​—Apokalipesi 11:​15, 18; 20:​1-3, 10.

ʼE Kaugamālie Te Hako ʼo Apalahamo

7. Neʼe feafeaʼi te Lafeti ʼo te ʼu Vāhaʼa?

⁷ Ko Sesu neʼe ko te Hako ʼaē neʼe fakapapauʼi mai ʼi Eteni pea ʼaki te hako ʼaia ko Sehova ʼe ina “maumauʼi [anai] te u gaue a te [“Tēvolo,” MN ].” (1 Soane 3:8) Kae ʼi te temi ʼaē neʼe palalau ai ia Sehova kiā Apalahamo, neʼe Ina fakahā ko te “hako” ʼo Apalahamo ʼe mole ko he foʼi tokotahi. ʼE “hagē [anai] ko te ʼu fetuʼu ʼo te lagi pea mo te ʼu fisiʼi ʼone ʼaē ʼe ʼi te matātai.” (Senesi 22:17) Ko te agaaga ʼo te tahi hahaʼi ʼo te “hako” neʼe fakatātā ʼaki te tahi lafeti fakafiafia. Hili ʼaho e nimagofulu ki te ʼaho 16 ʼo Nisani, neʼe fai e Iselaele ia te Lafeti ʼo te ʼu Vāhaʼa. ʼO ʼuhiga mo te faʼahi ʼaia, ʼe ʼui fēnei ʼi te Lao: “ ʼE kotou lau anai ʼo aʼu ki te ʼapogipogi ʼo te fitu sāpato, ko ʼaho e nimagofulu, pea ʼe tonu anai ke kotou foaki he tahi mōlaga ʼo te pulapula kiā Sehova. ʼE kotou ʼaumai anai mai iō koutou he ʼu foʼi pane e lua ko he mōlaga ʼe lū. ʼE ko te vahe lua mai te hogofulu efa falena. ʼE taʼo anai mo he falena ʼe fakatupu, ko he ʼu ʼuluaki fua momoho maʼa Sehova.”b​—Levitike 23:​16, 17, 20.

8. Koteā te meʼa fakatalakitupua ʼaē neʼe hoko ʼi te Penikosite ʼo te taʼu 33 ʼo totatou temi?

⁸ ʼI te kei maʼuli ʼa Sesu ʼi te kele, neʼe fai te Lafeti ʼo te ʼu Vāhaʼa ʼaē neʼe fakahigoaʼi ko te Penikosite (ʼe haʼu mai te kupu faka Keleka ko tona faka ʼuhiga “nimagofulu ʼaho”). ʼI te Penikosite ʼo te taʼu 33 ʼo totatou temi, ko te Pelepitelō Lahi ko Sesu Kilisito ʼaē neʼe fakatuʼuake mai te mate, neʼe ina tuku ifo te laumālie māʼoniʼoni ki te toko 120 tisipulo, ko he kiʼi kūtuga neʼe fakatahitahi ʼi Selusalemi. Neʼe liliu ai te kau tisipulo ʼaia ko te ʼu foha fakanofo ʼo te ʼAtua pea ko te ʼu tehina ʼo Sesu Kilisito. (Loma 8:​15-17) Neʼe natou liliu ko he puleʼaga foʼou, “te Iselaele a te Atua.” (Kalate 6:16) ʼI te kamata, neʼe natou tokosiʼi, pea neʼe natou liliu leva ko te toko 144 000.​—Apokalipesi 7:​1-4.

9, 10. Neʼe feafeaʼi te fakatātā ʼo te kōkelekāsio ʼa te kau Kilisitiano fakanofo ʼi te Penikosite?

⁹ Ko te kōkelekāsio ʼa te kau Kilisitiano fakanofo neʼe fakatātā e te ʼu foʼi pane e lua mo tona meʼa fakatupu ʼaē neʼe lū ia muʼa ʼo Sehova ʼi te ʼu Penikosite fuli. Neʼe hā ʼi te ʼu pane ʼaē neʼe fai ʼaki mo tona meʼa fakatupu, ko te kau Kilisitiano fakanofo ʼe kei natou agahala pē. Kae ʼaki te sākilifisio faitotogi ʼa Sesu, kua feala hanatou fakaōvi kiā Sehova. (Loma 5:​1, 2) He koʼē ko foʼi pane e lua? Lagi moʼo fakahā ko te ʼu foha fakanofo ʼo te ʼAtua ʼe ʼomai mai he ʼu kūtuga anai e lua​—ʼuluaki ko te kau Sutea pea ki muli age ko te kau Senitile.​—Kalate 3:​26-29; Efeso 2:​13-18.

¹⁰ Ko te ʼu foʼi pane e lua ʼaē neʼe momoli ʼi te Penikosite neʼe toʼo mai te ʼu ʼuluaki fua ʼo te taʼukai ʼo te fulumeto. ʼO toe feiā, ko te kau Kilisitiano ʼaia ʼaē neʼe fakanofo e te laumālie māʼoniʼoni ʼe fakahigoaʼi ko “te u uluaki fua o meafuape aʼana nee ina fakatupu.” (Sakopo 1:18) Neʼe ko nātou ʼaia ʼaē neʼe ʼuluaki fakamolemole tanatou ʼu agahala ʼi te sākilifisio ʼo te taʼataʼa ʼo Sesu, pea ko te faʼahi ʼaia ʼe ina faka fealagia ai kiā nātou ke natou maʼu te maʼuli tuputupua ʼi te lagi, ʼaē ʼe natou ʼafio ai mo Sesu ʼi tona Puleʼaga. (1 Kolonito 15:53; Filipe 3:​20, 21; Apokalipesi 20:6) Kua vave hoko mai pē te temi ʼaē kā natou “fafaga [ai te ʼu puleʼaga] aki he tokotoko ukamea” pea mo mamata ki te ‘moloki anai ʼo Satana ʼi tonatou ʼu lalo vaʼe.’ (Apokalipesi 2:​26, 27; Loma 16:20) Neʼe ʼui fēnei e te ʼapositolo ko Soane: “Ko natou aeni nee . . . natou muli i te Akeno ki he faahi pe e alu ia ki ai. Nee [“totogi,” MN ] natou mai te hahai, e ko te u uluaki fua ki te Atua mo te Akeno.”​—Apokalipesi 14:⁠4.

Ko He ʼAho Neʼe Ina Faka Maʼuhigaʼi Te ʼĀteaina

11, 12. (a) Koteā ʼaē neʼe fai ʼi te ʼAho ʼo Te Faifakalelei? (b) Ko te ʼu tapuakina fea ʼaē neʼe maʼu e te kau Iselaele ʼi te ʼu sākilifisio ʼo te vītulo pea mo te ʼu tao?

¹¹ ʼI te hogofulu ʼaho ʼo Etanime (ki muli age neʼe higoaʼi ko Tisili),c neʼe fai e Iselaele ia te lafeti neʼe ina fakatātā peʼe feafeaʼi anai te fakaʼaogaʼi ʼo te ʼu lelei ʼo te sākilifisio faitotogi ʼa Sesu. ʼI te ʼaho ʼaia, ko te puleʼaga kātoa neʼe fakatahitahi ʼi te ʼAho ʼo Te Faifakalelei moʼo momoli ʼo ni ʼu sākilifisio moʼo ʼuʼufi tanatou ʼu agahala.​—Levitike 16:​29, 30.

¹² ʼI te ʼAho ʼo Te Faifakalelei, neʼe matehi e te pelepitelō lahi ia te vītulo mui, pea ʼi te Potu Taputapu ʼAupitō, ko te tahi koga ʼo te toto neʼe ʼafuhi tuʼa fitu ʼi muʼa ʼo te tāpunu ʼo te ʼAleka, moʼo fakatātā te mōlagaʼi ʼo te toto ʼi muʼa ʼo Sehova. Ko te mōlaga ʼaia neʼe fai maʼa te ʼu agahala ʼa te pelepitelō lahi pea mo “tona loto fale,” pea mo ʼihi age pelepitelō pea mo te kau Levite. ʼOsi ʼaia, pea toʼo e te pelepitelō lahi te ʼu tao e lua. Ko te tahi neʼe ina matehi ko he mōlaga ki te agahala “ ʼa te hahaʼi.” Ko te tahi koga ʼo tona toto neʼe ʼafuhi ʼi muʼa ʼo te tāpunu ʼo te ʼAleka ʼi te Potu Taputapu ʼAupitō. ʼOsi ʼaia, pea neʼe hili e te pelepitelō lahi tona ʼu nima ki te ʼulu ʼo te lua tao moʼo faka kofesioʼi te ʼu hala ʼa te ʼu foha ʼo Iselaele. Ki muli age neʼe ina kapu leva te tao ki te toafa moʼo fakatā kua toʼo ia te ʼu agahala ʼa te puleʼaga.​—Levitike 16:​3-16, 21, 22.

13. Koteā te ʼu agaaga ʼi te ʼAho ʼo Te Faifakalelei neʼe natou fakatātā te gāue ʼaē kā fai anai e Sesu?

¹³ Ohagē pē ko te fakatātā ʼo te ʼu gāue ʼaia, ko te Pelepitelō Lahi ko Sesu neʼe ina fakaʼaogaʼi te maʼuhiga ʼo tona taʼataʼa moʼo fakamolemole te ʼu agahala. ʼUluaki, ko te maʼuhiga ʼo tona taʼataʼa neʼe fakaʼaogaʼi maʼa te “fale fakalaumālie” ʼa te toko 144 000 kau Kilisitiano fakanofo, ʼo feala ai kiā nātou ʼaia ke tala ʼe natou agatonu pea ke natou maʼa ʼi muʼa ʼo Sehova. (1 Petelo 2:​5, MN; 1 Kolonito 6:11) Ko te faʼahi ʼaia neʼe fakatātā ʼaki te sākilifisio ʼo te vītulo. ʼE ko he ala neʼe ʼavahi maʼa natou ke nātou maʼu tonatou tofiʼa ʼi te lagi. Lua, ko te maʼuhiga ʼo te taʼataʼa ʼo Sesu neʼe fakaʼaogaʼi maʼa te toko miliona hahaʼi ʼe natou tui kiā Kilisito, ohagē ko tona fakatātā e te sākilifisio ʼo te tao. Ko te hahaʼi ʼaia ʼe tapuakinaʼi anai ʼaki te maʼuli heʼegata ʼi te kele, ia te tofiʼa ʼaē neʼe pulihi e Atama mo Eva. (Pesalemo 37:​10, 11) ʼO fakatafito ki te taʼataʼa ʼo Sesu, neʼe ina toʼo ai te ʼu agahala ʼo te mālamanei, ohagē ko te tao ʼaē neʼe ʼalu ki te toafa mo te ʼu agahala ʼa te kau Iselaele.​—Isaia 53:​4, 5.

Kotou Fakafiafia ʼi Muʼa ʼo Sehova

14, 15. Koteā ʼaē neʼe fai ʼi te Lafeti ʼo te ʼu Fale Lau, pea koteā ʼaē neʼe manatuʼi e te kau Iselaele ʼi te lafeti ʼaia?

¹⁴ Hili te ʼAho ʼo Te Faifakalelei, ko te kau Iselaele neʼe natou fai te Lafeti ʼo te ʼu Fale Lau, ko te lafeti ʼaia ʼi te taʼu ʼa te kau Sutea ʼe makehe ai tanatou fakafiafia. (Levitike 23:​34-43) Neʼe kamata te lafeti ʼaia mai te ʼaho 15 ki te ʼaho 21 ʼo Etanime pea neʼe fakaʼosi ʼaki te fakatahi lahi ʼi te 22 ʼaho ʼo te māhina pē ʼaia. Neʼe fai te lafeti ʼaia moʼo fakaʼiloga kua ʼosi te taʼukai pea neʼe ko he temi moʼo fakafetaʼi ki te lotoʼofa lahi ʼo te ʼAtua. Pea ki te faʼahi ʼaia, neʼe fakatotonu fēnei e Sehova kiā nātou ʼaē neʼe natou kau ki te lafeti ʼaia: “Ko Sehova tou ʼAtua, ʼe ina tapuakina anai ia koe iā meʼa fuli ʼo tau ʼu gāue pea mo te gāue fuli pē ʼo tou nima, pea ʼe tonu anai ke ke fiafia pē.” (Teutalonome 16:15) ʼE mahino ia neʼe ko he temi fakafiafia ʼaē neʼe natou maʼu!

¹⁵ Lolotoga te lafeti ʼaia, neʼe nonofo te kau Iselaele ʼi te ʼu fale lau iā ʼaho e fitu. Koia, neʼe natou manatuʼi ai ʼi te tahi temi neʼe natou nonofo ʼi te ʼu fale lau ʼi te toafa. Ko te lafeti ʼaia neʼe ko he fealagia lahi ke natou fakakaukauʼi te tokaga ʼofa ʼa Sehova kiā nātou ohagē ko he tamai. (Teutalonome 8:​15, 16) Pea mai tona ʼaluʼaga ʼaē, ko te hahaʼi maʼu koloa pea mo te hahaʼi māsisiva, neʼe natou nonofo ʼi te ʼu fale lau neʼe tatau fuli pē, neʼe manatuʼi e te kau Iselaele ʼi te lafeti ʼaia, ʼe mole māʼoluga age niʼihi ʼe natou tatau fuli pē logolā te kehekehe ʼo tonatou ʼu maʼuli.​—Nehemia 8:​14-16.

16. Koteā ʼaē neʼe fakatātā e te Lafeti ʼo te ʼu Fale Lau?

¹⁶ Ko te Lafeti ʼo te ʼu Fale Lau neʼe ko he lafeti ʼo te taʼukai, ko he toʼotoʼoga fakafiafia ʼo te tānaki, pea neʼe ina fakatātā te tānaki fakafiafia ʼo nātou ʼaē ʼe natou haga tui kiā Sesu Kilisito. Ko te tānaki ʼaia neʼe kamata ʼi te Penikosite ʼo te taʼu 33 ʼo totatou temi, ʼi te temi ʼaē neʼe fakanofo ai ia te toko 120 tisipulo ʼa Sesu ke natou liliu ko ‘he kau pelepitelō māʼoniʼoni.’ Ohagē pē lā ko te nonofo ʼa te kau Iselaele ʼi te ʼu fale lau ʼi ni ʼu kiʼi ʼaho, neʼe ʼiloʼi e te kau fakanofo ko nātou “ko he hahai e nofo fakatemi” ʼi te mālama agakovi ʼaenī, heʼe natou ʼamanaki ke natou ʼolo ʼo maʼuli ʼi selō. (1 Petelo 2:​5, 11) Ko te tānaki ʼo te kau Kilisitiano fakanofo ʼe fakaʼosiʼosi lolotoga “te u aho fakamuli” aeni, mokā kātoa anai te tānaki ʼo te toko 144 000 kau fakanofo.​—2 Timoteo 3:⁠1.

17, 18. (a) Koteā ʼaē ʼe tou ʼiloʼi ai ʼe mole gata pē ki te kau Kilisitiano fakanofo ia te maʼu ʼo te ʼu lelei ʼo te sākilifisio ʼa Sesu? (b) Ko ai iā ʼaho nei ʼe natou maʼu te ʼu lelei ʼo te Lafeti fakatātā ʼo te ʼu Fale Lau, pea ʼe hoki gata anai ʼāfea ia te lafeti fakafiafia ʼaia?

¹⁷ ʼI te Lafeti ʼaia ʼo te ʼu Fale Lau ʼaē neʼe fai ʼi te temi muʼa, neʼe tāu ke sākilifisioʼi te faga vītulo e 70. (Faka au 29:​12-34) Neʼe fakatātā e te nūmelo 70 te tuʼa 7 ʼi te 10, ko he ʼu nūmelo ʼi te Tohi-Tapu ʼe faka ʼuhiga ki te meʼa ʼaē ʼe kātoa ʼi te lagi pea mo te kele. Pea tahi, ko te hahaʼi agatonu mai te ʼatu ʼu fāmili kātoa e 70 ʼo te mālamanei ʼaē ʼe hifo mai te hōloga ʼo Noe, ʼe natou maʼu anai te lelei ʼo te sākilifisio ʼo Sesu. (Senesi 10:​1-29) ʼO mulimuli ki te faʼahi ʼaia, neʼe toe kau ki te tānaki ia te ʼu hahaʼi mai te ʼatu ʼu puleʼaga fuli ʼaē ʼe natou tui kiā Sesu pea mo natou maʼu te ʼamanaki ke natou māʼuʼuli ʼi he palatiso ʼi te kele.

¹⁸ Neʼe sio ia te ʼapositolo ko Soane ki te tānaki ʼaia ʼaē ʼe fai ʼi totatou temi. ʼUluaki, neʼe logo ki te tala ʼo te fakamaʼu ʼaki he fakaʼiloga ʼo te kau fakanofo fakamuli ʼo te toko 144 000. ʼOsi ʼaia, neʼe sio ki “te toe hahai tokolahi, ʼe mole feala tona lau e he tahi” ʼe natou tutuʼu ʼi muʼa ʼo Sehova pea mo Sesu, mo “te u palema i tonatou ʼu nima.” Ko nātou ʼaia “ ʼe ʼomai mai te mamahi lahi” ʼo natou hū ki te mālama foʼou. Mo nātou foki ʼaia ʼi te temi nei ko te kau matāpule ʼe natou nonofo faka temi ʼi te mālama ʼāfea ʼaenī, pea ʼe natou fakaʼamu ʼaki he loto falala ki te temi ʼaē kā “fafaga anai ia nātou [e te ʼAkeno] pea ʼe ina taki anai ia nātou ki he u matapuna vai ʼo te mauli.” ʼI te temi ʼaia, “e holoholoʼi anai e te ʼAtua te loʼimata fuli pē i ʼonatou mata.” (Apokalipesi 7:​1-10, 14-17, MN ) Ko te Lafeti fakatātā ʼo te ʼu Fale Lau ʼe hoki gata anai ʼi te hili ʼo te fakaʼosi ʼo te ʼAfio Iā Taʼu e Afe ʼa Kilisito, mokā foaki age anai ia te maʼuli heʼegata ki te toe hahaʼi tokolahi pea mo nātou ʼaē kā fakatuʼuake mo natou nonofo agatonu.​—Apokalipesi 20:⁠5.

19. ʼE feafeaʼi hatatou maʼu te ʼu lelei mai tatatou vakavakaʼi te ʼu lafeti ʼaē neʼe fai e te kau Iselaele?

¹⁹ ʼE feala foki ke tou “fiafia” mo kapau ʼe tou metitāsioʼi te ʼuhiga ʼo te ʼu lafeti ʼa te kau Sutea ʼo te temi muʼa. ʼE ko he meʼa taulekaleka hata tokagaʼi ko Sehova neʼe ina foaki te ʼu fakatātā moʼo fakahā te faʼahiga fakahoko ʼo tana lea faka polofeta ʼaē neʼe ina fai ʼi te ʼōloto ʼi Eteni, pea ʼe toe fiafia heʼe tou ʼiloʼi ʼe lolotoga fakahoko māmālie nei. Iā ʼaho nei, ʼe tou ʼiloʼi ko te Hako kua hā pea neʼe kua ʼosi maumauʼi ia ia ʼi tona muli vaʼe. ʼI te temi nei kua ʼafio Hau ʼi te lagi. Tahi ʼaē meʼa, kua teitei kātoa ia nātou ʼaē ʼe kau ki te toko 144 000 kua natou fakahā tanatou agatonu ʼo aʼu ki te mate. Koteā ʼaē ʼe kei toe ke hoko? Kua vave fakahoko kātoa feafeaʼi anai ia te lea faka polofeta? Ko te faʼahi ʼaia ʼe tou vakaʼi anai ʼi te ʼalatike ʼaē kā hoa mai.

[Kiʼi nota]

ʼE Feala Koa Hakotou Fakamahino?

• Koteā ʼaē neʼe fakatātā e te ʼakeno ʼo te Pāsikate?

• Ko te tānaki fea ʼaē neʼe fakatātā e te Lafeti ʼo te Penikosite?

• Ko te ʼu faʼahi fea ʼo te ʼAho ʼo Te Faifakalelei ʼe tou ʼiloʼi ai te faʼahiga fakaʼaogaʼi ʼo te sākilifisio faitotogi ʼa Sesu?

• Neʼe feafeaʼi te fakatātā ʼo te tānaki ʼa te kau Kilisitiano e te Lafeti ʼo te ʼu Fale Lau?

[Paki ʼo te pasina 19]

Ohagē ko te toto ʼo te ʼakeno ʼo te Pāsikate, ko te taʼataʼa ʼo Sesu ʼe ina foaki te maʼuli ki te tokolahi

[Paki ʼo te pasina 20]

Neʼe fakatātā e te ʼu ʼuluaki fua ʼo te taʼukai ʼo te olose ʼaē neʼe momoli ʼi te ʼaho 16 ʼo Nisani ia te fakatuʼuake ʼo Sesu

[Paki ʼo te pasina 21]

Ko te ʼu foʼi pane e lua ʼaē neʼe momoli ʼi te Penikosite neʼe nā fakatātā ia te kōkelekāsio ʼo te kau Kilisitiano fakanofo

[Paki ʼo te pasina 22]

Ko te Lafeti ʼo te ʼu Fale Lau neʼe ina fakatātā te tānaki fakafiafia ʼo te kau Kilisitiano fakanofo pea mo “te toe hahaʼi tokolahi” mai te ʼatu ʼu puleʼaga

[Paki ʼo te pasina 20]

Te ʼu Meʼa Neʼe Hoko:

Neʼe Natou Fakatātā:

Te Pāsikate

Te Lafeti ʼo Te ʼu Keke ʼAē ʼe Mole Hona Meʼa Fakatupu (ʼAho 15-21 ʼo Nisani)

ʼAho 14 ʼo Nisani

ʼAho 15 ʼo Nisani

ʼAho 16 ʼo Nisani

◀ ʼAho e 50 ▸

Neʼe matehi ʼi te Pāsikate te ʼakeno

Te Sāpato

Neʼe momoli te olose

Ia Sesu ʼaē neʼe sākilifisioʼi

Ia Sesu ʼaē kua fakatuʼuake

Te Lafeti ʼo Te ʼu Vāhaʼa (Te Penikosite)

ʼAho 6 ʼo Sivani

Neʼe momoli te ʼu foʼi pane e lua

Te foaki e Sesu kiā Sehova ia tona ʼu tehina fakanofo

Te ʼAho ʼo Te Faifakalelei

ʼAho 10 ʼo Tisili

Neʼe momoli he vītulo pea mo he ʼu tao e lua

Te momoli e Sesu te maʼuhiga ʼo tona taʼataʼa maʼa te mālamanei kātoa

Te Lafeti ʼo Te ʼu Fale Lau (Te Taʼukai, Mo Te ʼu Tapenakulo)

ʼAho 15-21 ʼo Tisili

Neʼe nonofo te kau Iselaele mo he loto fiafia ʼi te ʼu fale lau, ʼo natou fakafiafia ʼi te taʼukai, pea neʼe momoli te faga vītulo e 70

Te tānaki ʼo te kau fakanofo pea mo te “toe hahaʼi tokolahi”