Te Meʼa ʼe Fakamaʼua e Te Fakalogo Faka Lotu Kia Tatou

“Koutou fakalogo foki ki te ʼAtua.” — Sake 4:7.

1. Koteā te meʼa ʼe feala ke ʼui ʼo ʼuhiga mo te faʼahiga ʼAtua ʼe tou ʼatolasioʼi?

KO SEHOVA ko he ʼAtua fakatalakitupua! ʼE mole hona fakatatau, pea ʼe lahi te ʼu ʼaluʼaga e tokotahi aipe! Ko ia ko te Māʼoluga, ko te Tuʼi ʼo te ʼatulaulau pea ʼe ia te ia te pule moʼoni. ʼE heʼegata ʼo heʼegata aipe ia, pea ʼi tona ʼuhiga kolōlia ʼe mole feala ki he tagata ke sio kia te ia pea maʼuli (Ekesote 33:20; Loma 16:26). ʼE mole he gataʼaga ʼo tona mālohi feiā ai mo tona poto, ʼe katoa tana faitotonu, pea ko ia ko te fakatā tonu ʼo te ʼofa. Ko ia totatou Tupuʼaga, totatou Tuʼi Fakamāu, ko ia ʼaē ʼe ina foaki te ʼu lao, pea ko totatou Hau. Ko meʼa ʼofa matalelei pea mo mōlaga haohaoa ʼe haʼu ia mai ia te ia. — Pesalemo 100:3; Isaia 33:22; Sake 1:17.

2. Koteā te ʼu meʼa ʼe fakapipiki ki te fakalogo faka lotu?

² ʼO ʼuhiga mo te ʼu meʼa fuli ʼaia, ʼe mole he fakafihi ki totatou maʼua ʼaē ko te fakalogo kia te ia. Kae koteā tona ʼuhiga kia tatou? ʼE lahi te ʼu tuʼuga meʼa. ʼUhi ko te mole fealagia ʼaē ke tou sio kia Sehova ʼAtua, ko te fakalogo kia te ia ʼe fakamaʼua ke mulimuli ki te leʼo ʼo loto ʼaē neʼe akoʼi, ʼo kaugā gāue mo te kautahi fakakelekele ʼo te ʼAtua, pea mo fakalogo ki te ʼu pule fakamālama, pea mo te fakaʼapaʼapa ʼaē ki te ʼuhiga pule ʼi te loto fale.

Ko te maʼu ʼo he leʼo ʼo loto lelei

3. Moʼo taupau ʼo he leʼo ʼo loto lelei, koteā te ʼu faʼahiga tapu ʼe tonu ke tou talagafua kiai?

³ Moʼo taupau ʼo he leʼo ʼo loto lelei, ʼe tonu ke tou talagafua ki te ʼu lao peʼe ki te ʼu fakatuʼutuʼu tāfito — ʼaē ʼe mole pe feala ke maʼuliʼi katoa e te tagata. Ohage la, ko te fakatotonu fakamuli ʼo te folafola hogofulu, ʼaē ko te fakafeagai ki te mānumānu, neʼe mole feala ke maʼuliʼi katoa e te ʼu pule fakatagata. Koia, ko te meʼa ʼaenī ʼe ina fakamoʼoni ʼo ʼuhiga mo te haʼuʼaga faka ʼatua ʼo te lao ʼaia, ʼe mole pe feala ki te kau fakatuʼutuʼu lao fakatagata ke nātou fakatuʼu he lao ʼe mole feala ke maʼuliʼi mo kapau ʼe mole fakatūʼa. ʼAki te lao ʼaia, ko Sehova neʼe ina tuku ki te Iselaelite takitokotahi ke tahi pule pe kia ia totonu — mōka neʼe loto ke ina maʼu he leʼo ʼo loto lelei (Ekesote 20:17). ʼO toe feiā aipe, ʼi te ʼu gāue ʼo te kakano ʼaē ʼe mole feala ai ki he tahi ke kau ki te Puleʼaga ʼo te ʼAtua ʼe kau ai te “fuaʼā” mo te ʼu “fakaʼamuʼamu kovi” — ko he ʼu aga ʼe mole fakatūʼa e te ʼu tuʼi fakamāu fakatagata (Kalate 5:19-21). Kae ko te maʼu ʼo he leʼo ʼo loto ʼe lelei, ʼe tonu ke tou tekeʼi te ʼu meʼa ʼaia.

4. Moʼo maʼu ʼo he leʼo ʼo loto ʼe lelei, koteā te ʼu fakatuʼutuʼu tāfito ʼe tonu ke tou maʼuliʼi?

⁴ ʼIo, ʼe tonu ke tou maʼuliʼi te ʼu fakatuʼutuʼu tāfito ʼo te Tohi-Tapu. Ko te ʼu fakatuʼutuʼu tāfito ʼaia ʼe feala pe ke fakatahiʼi ki te ʼu fakatotonu e lua ʼaē neʼe tala e Sesu ʼi tana tali ʼaē ki te fehuʼi ʼo ʼuhiga mo te fakatotonu ʼaē ʼe lahi tokotahi ʼi te Lao faka moisese. “ ʼE tonu ke ke ʼofa kia Sehova, tou ʼAtua, ʼaki tou loto katoa, pea mo tou nefesi katoa, pea mo tou ʼatamai katoa. (...) ʼE tonu ke ke ʼofa ki tou kāiga ohage pe ko koe totonu.” (Mateo 22:36-40). Moʼo fakatā te ʼuhiga ʼo te lua fakatotonu ʼi te ʼu fakatotonu ʼaia, ʼe fēnei te talanoa ʼa Sesu ia Mateo 7:12: “Koia, ko te meʼa fuli pe ʼe koutou loto ke fai e te hahaʼi maʼa koutou, ʼe maʼua foki mo koutou, ke koutou toe fai feiā maʼa nātou; ʼe ko te faka ʼuhiga ia ʼaia ʼo te Lao pea mo te kau Polofeta.”

5. ʼE feafeaʼi he fealagia ke tou taupau maʼu he felogoi lelei mo Sehova ʼAtua?

⁵ ʼE tonu ke tou fai te meʼa ʼaē ʼe tou ʼiloʼi ʼe lelei pea mo tou haga fakamamaʼo mai te fai ʼo te meʼa ʼaē ʼe tou ʼiloʼi ʼe kovi, peʼe fakatokagaʼi e ʼihi peʼe kailoa. Koia māʼia pe la peʼe fealagia hatatou fai ʼo te meʼa neʼe tonu ke tou fai, ʼe toe fealagia pe kia tatou te fai te meʼa neʼe mole tonu ke tou fai. Ko tona faka ʼuhiga ke tou taupau maʼu he felogoi lelei mo tatatou Tāmai ʼe ʼi selo, ʼo tou maʼu loto te fakatokaga ʼa te ʼapositolo ko Paulo ʼe ina fakamatala ia Hepeleo 4:13: “ ʼE mole he meʼa ʼe ū ki te sio ʼa te ʼAtua, ka ko te meʼa fuli pe ʼe telefua pea mo ʼātea kia mata ʼo ia ʼaē ʼe ina fakamāuʼi tatou.” Ko te haga fai ʼo te meʼa ʼaē ʼe lelei ʼe ina tokoniʼi aipe tatou ke tou tauʼi te ʼu kākā ʼa te Tevolo, ke tou tekeʼi te ʼu faiga ʼa te mālama, pea mo tou tauʼi totatou holi ʼaē ko te tahi manatu pe kia tatou totonu. — Vakaʼi ia Efesi 6:11.

Ko te fakalogo ki te kautahi ʼa te ʼAtua

6. Koteā te ʼu meʼa fakahoko felogoi neʼe fakaʼaogaʼi e Sehova ʼi muʼa ʼo te haʼu ʼo Sesu?

⁶ Neʼe mole tuku mai e Sehova ʼAtua he loto faʼitaliha kia tatou ʼo ʼuhiga mo te faʼahiga fakaʼaogaʼi ʼo te ʼu fakatuʼutuʼu tāfito faka tohi-tapu ʼi totatou maʼuli. Talu mai te kamataʼaga ʼo te hisitolia ʼo te tagata, neʼe fakaʼaogaʼi e te ʼAtua te ʼu tagata moʼo fakahoko he felogoi. Koia, ko Atama neʼe ko te ʼave-folafola ʼa te ʼAtua kia Eva. Ko te fakatotonu ʼo ʼuhiga mo te fuaʼi ʼakau ʼaē ʼe tapu neʼe foaki kia Atama ʼi muʼa ʼo te fakatupu ʼo Eva; koia neʼe tonu ke fakaʼilo e Atama kia Eva te finegalo ʼo te ʼAtua ʼo ʼuhiga mo ia (Senesi 2:16-23). Ko Noe neʼe ko te polofeta ʼa te ʼAtua ki tona famili pea mo te mālama ʼi muʼa ʼo te hoko ʼo te tulivio (Senesi 6:13; 2 Petelo 2:5). Ko Apalahamo neʼe ko te ʼave-folafola ʼa te ʼAtua ki tona famili (Senesi 18:19). Ko Moisese neʼe ko te polofeta ʼa te ʼAtua pea mo te fakahoko palalau ki te puleʼaga ʼo Iselaele (Ekesote 3:15, 16; 19:3, 7). ʼOsi ia ʼaia, ko Soane Patita, mo te kau polofeta tokolahi, mo te kau pelepitelo, pea mo te ʼu hau neʼe fakaʼaogaʼi e te ʼAtua moʼo fakahā tona finegalo ki tana hahaʼi.

7, 8. a) ʼAki te haʼu ʼa Sesu, ko ai ʼaē neʼe fakaʼaogaʼi ohage ko he kau ʼave-folafola ʼa te ʼAtua? b) Koteā te fakamaʼua ʼa te fakalogo faka lotu ki te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ʼi te temi nei?

⁷ ʼAki te haʼu ʼo te Mesia, ia Sesu Kilisito, neʼe fakaʼaogaʼi e te ʼAtua ia ia mo tana kau tisipulo ke nātou gāue ko hana kau ʼave-folafola. Ki muli age, ko te kau tisipulo agatonu ʼa Sesu ʼaē neʼe fakanofo neʼe tonu ke nātou gāue ʼi tanatou ʼuhiga “kaugana agatonu mo poto” ki te fakaʼilo ki te hahaʼi ʼa Sehova peʼe feafeaʼi te maʼuliʼi ʼo te ʼu fakatuʼutuʼu tāfito ʼo te Tohi-Tapu. Ko te fakalogo ʼe ko hatatou fakamoʼoni ki te meʼa gāue ʼaē neʼe fakaʼaogaʼi e Sehova ʼAtua. — Mateo 24:45-47; Efesi 4:11-14.

⁸ ʼE ʼiloga ʼi te temi nei “ko te kaugana agatonu mo poto” ʼe pipiki ki te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova pea ʼe fakafofogaʼi e te Kolesi pule ʼo te kau Fakamoʼoni ʼaia. Ko te kolesi ʼaia ʼe ina hinoʼi te ʼu tagata taupau ʼe nātou maʼu te ʼu fealagia kehekehe — ohage ko te kau tagata ʼāfea pea mo te kau taupau feʼaluʼaki moʼo fakafofoga ia nātou — ʼo ʼuhiga mo te takitaki ʼo te gāue ʼi te koga meʼa ʼaē ʼe nātou nonofo ai. Ko te fakalogo faka lotu ʼe ina fakamaʼuaʼi te kau Fakamoʼoni fuli ke nātou fakalogo kia nātou ʼaia ʼo nātou mulimuli aipe ki te manatu ia Hepeleo 13:17: “Koutou talagafua kia nātou ʼaē ʼi ʼokotou fuga ʼulu pea mo koutou fakalogo, heʼe nātou leʼoleʼo tuʼumaʼu ʼokotou ʼu nefesi, ohage ko he ʼu tagata ʼe fakamaʼuaʼi anai; koteʼuhi ke nātou fai fakafiafia kae ʼaua naʼa nātou fai fakaloto mamahi, heʼe fakakovi pe anai kia koutou.”

Ko te tali ʼaē ʼo te fakatonutonu

9. Koteā te meʼa ʼe tau hoko ʼo ʼuhiga mo te fakalogo faka lotu?

⁹ Ko te fakalogo faka lotu ʼe ko he faʼahiga aga fakalogo ki he fakatonutonu mai ia nātou ʼaē ʼe gāue ko he kau tagata taupau. Kapau ʼe mole tou foaki tuʼumaʼu he fakatonutonu ʼaoga kia tatou totonu, ʼe aoga ke tokoniʼi pea mo fakatonutonuʼi tatou e nātou kua faiva pea mo tau mo nātou te fai pule ʼaia, ohage la ko te kau tagata ʼāfea ʼo totatou kokelekasio. Ko te tali ʼo te taʼi fakatonutonu ʼaia, ʼe ko te ala ia ki te poto. — Tāʼaga Lea 12:15; 19:20.

10. Koteā te maʼua ʼo nātou ʼaē ʼe nātou tuku te fakatonutonu?

¹⁰ ʼE moʼoni, ko te kau tagata ʼāfea ʼaē ʼe nātou tuku te fakatonutonu ʼe tonu ko nātou ko he ʼu faʼifaʼitaki ʼi te ʼaluʼaga ʼo te fakalogo faka lotu. ʼO feafeaʼi? Ia Kalate 6:1, ʼe mole tonu pe ke lelei tanatou faʼahiga fai tokoni, kae ʼe tonu anai ke nātou tuku he faʼifaʼitaki lelei: “ ʼU tēhina, kapau ʼe ʼi ai he tagata ʼe fai hana lākahala ia muʼa ʼo hana ʼiloʼi, ko koutou ʼaē ʼe koutou maʼu ia te ʼu kalitate fakalaumālie, koutou faigaʼi te fakatonutonuʼi ʼo te tagata ʼaia ʼaki he agamālū, ʼo ke tokaga kia koe totonu, talia naʼa ke toe holi mo koe totonu ki te fai ʼo te meʼa ʼaia.” ʼI tona tahi faʼahiga fakaliliu, ʼe tonu ke ʼalu tahi te tokoni ʼa te tagata ʼāfea mo te faʼifaʼitaki ʼaē ʼe ina tuku. Ko te fai tokoni ʼe tonu ke ʼalu tahi mo te fakaloto mālohi ʼaē ʼe tuku ia 2 Timoteo 2:24, 25 pea mo Tito 1:9. ʼIo, ko nātou ʼaē ʼe nātou foaki te fakatonutonu peʼe ko te tautea ʼe tonu ke nātou tokakaga lelei ke ʼaua naʼa fefeka. ʼE tonu aipe ke nātou agamālū, ke nātou agaʼofa, kae ke nātou fai mālohi ʼo nātou lagolago maʼu aipe ki te ʼu fakatuʼutuʼu tāfito ʼi te Folafola ʼa te ʼAtua. ʼE mole tonu ke nātou fakapulepule ʼi te ʼaluʼaga ʼo tanatou fagono, pea ke nātou fakafimālieʼi ia nātou ʼaē ʼe kinakina pea mo mafasia. — Vakaʼi ia Mateo 11:28-30.

Ko te fakalogo ki te ʼu pule māʼoluga

11. Koteā te fakamaʼua ki te kau kilisitiano ʼo ʼuhiga mo tanatou felogoi mo te ʼu pule fakamālama?

¹¹ Ko te fakalogo faka lotu ʼe ina toe fakamaʼuaʼi foki ia tatou ke tou fakalogo ki te ʼu pule fakamālama. ʼE fēnei te tokoniʼi ʼo tatou ia Loma 13:1: “Ko te nefesi fuli ke fakalogo ki te ʼu pule māʼoluga, koteʼuhi ʼe mole he pule mokā neʼe mole fakagafua e te ʼAtua; pea ko nātou ʼaē ʼe tutuʼu ʼe nātou fakahoahoa ʼaki pe te tuʼu ʼa te ʼAtua.” Ko te ʼu palalau ʼaia ʼe ina fakamaʼuaʼi tatou, ke tou fakalogo ki te ʼu lao pea mo tou agatonu ʼi te totogi ʼo te ʼu tukuhau, ohage ko tona fakatokagaʼi e te ʼapositolo ko Paulo ia Loma 13:7.

12. Koteā te faka ʼuhiga ʼaē ko tatatou fakalogo kia Sesale ʼe faka tuʼakoi?

¹² Kae, ʼe mahino ia, ko te fakalogo kia Sesale ʼe tonu ke faka tuʼakoi pe. ʼE tonu ke tou manatuʼi te fakatuʼutuʼu tāfito ʼaē neʼe fakatuʼu e Sesu, ʼe fakamatala ia Mateo 22:21: “Koutou liufaki foki te ʼu meʼa ʼa Sesale kia Sesale, kae ko te ʼu meʼa ʼa te ʼAtua ki te ʼAtua.” ʼE fēnei te fakatokaga ʼo ʼuhiga mo te vaega ʼo Loma 13:1 ʼi te tohi Oxford NIV [New International Version] Scofield Study Bible: “Ko te meʼa ʼaia ʼe mole faka ʼuhiga leva ʼe tonu ke fakalogo ki te ʼu lekula heʼeʼaoga peʼe ko he ʼu lekula ʼe fakafeagai ki te ʼuhiga faka kilisitiano. ʼI te ʼu ʼaluʼaga ʼaia, ʼe ko te maʼua ia ke fakalogo ki te ʼAtua kae mole ko te tagata (Gāue 5:29; cp. Tan. 3:16-18; 6:10ss).”

Ko te fakalogo faka lotu ʼi te loto fale

13. Koteā te fakamaʼua ʼa te fakalogo faka lotu kia nātou fuli ʼaē ʼi te loto fale?

¹³ ʼI te loto fale, ko te tagata ʼohoana pea mo tāmai ʼe ko ia ʼaē ʼe pule. Ko te meʼa ʼaia ʼe ina fakamaʼua nātou fafine ke nātou mulimuli ki te tokoni ʼe tuku mai ia Efesi 5:22, 23: “Ke fakalogo te ʼu fafine ki ʼonatou ʼohoana ohage ki te ʼAliki, koteʼuhi ko te tagata ʼe pule ki tona ʼohoana, ohage ko Kilisito ʼe pule ki te kokelekasioa.” ʼO ʼuhiga mo te fānau, ʼe mole nātou fakatuʼu anai he ʼu lao ʼanatou totonu, kae ʼe nātou maʼu aipe te fakalogo faka lotu ʼaē ki tanatou tāmai pea mo tanatou faʼe, ohage ko tona fakamatalatala e Paulo ia Efesi 6:1-3: “Fānau, koutou fakalogo ki ʼakotou ʼu mātuʼa ʼi te fakatahi mo te ʼAliki, koteʼuhi heʼe tonu te meʼa ʼaia: ‘Fakaʼapaʼapa ki tau tāmai pea mo tau faʼe’, ko te ʼuluaki folafola ʼaia ʼe ʼi ai te fakapapau: ‘koteʼuhi ke fua lelei kia te koe pea ke ke maʼuli fualoa ʼi te kele.’ ”

14. Koteā te fakamaʼua ʼa te fakalogo faka lotu ki te ʼu pule faka famili?

¹⁴ ʼIo, ʼe faigafua age ki te ʼu fafine ʼohoana pea mo te fānau te fai ʼo te taʼi fakalogo faka lotu mokā fai e te tagata ʼohoana tana fakalogo faka lotu. ʼE nātou fai tonatou ʼuhiga pule ʼo mulimuli ki te ʼu fakatuʼutuʼu tāfito faka tohi-tapu, ohage la ko ʼaē ʼe maʼu ia Efesi 5:28, 29 pea mo Efesi 6:4: “ ʼE tonu ke ʼofa te kau tagata ki ʼonatou ʼu ʼohoana, ohage pe ko honatou ʼu sino totonu. Ko ʼaē ʼe ʼofa ki tona ʼohoana ʼe ʼofa pe kia ia totonu, koteʼuhi ʼe mole heʼeki ʼi ai he tahi kua fehiʼa ki tona sino; kailoa ia, ʼe ina fafaga pea ina fakapelepeleʼi, ohage ko tona fai e Kilisito maʼa te kokelekasio.” “ ʼU tāmai, koutou haga ako ʼakotou ʼu tamaliki ʼi te akonaki pea mo te ako faka ʼatamai ʼa Sehova.”

Ko te ʼu tokoni ke ʼiloga te fakalogo faka lotu

15. Koteā te fua ʼo te laumālie ʼe ina tokoniʼi anai tatou ke ʼiloga te fakalogo faka lotu?

¹⁵ Koteā anai ka ina tokoniʼi tatou ke ʼiloga te fakalogo faka lotu ʼi te ʼu faʼahi kehekehe? ʼUluaki, ko te ʼofa ʼe mole ʼamanaki ke totogi — ko te ʼofa kia Sehova ʼAtua pea mo nātou neʼe ina fakanofo ki totatou fuga ʼulu. ʼE tala mai e 1 Soane 5:3: “Ko te ʼuhiga ʼo te ʼofa ki te ʼAtua: ko te tauhi ki tana ʼu fakatotonu; pea ko tana ʼu fakatotonu ʼe mole mamafa.” Neʼe tala e Sesu te manatu ʼe tatau ia Soane 14:15: “Ka ʼe koutou ʼoʼofa ia te ʼau, ʼe koutou tauhi ki ʼaku ʼu fakatotonu.” ʼIo, ko te ʼofa — ko te ʼuluaki fua ʼaia ʼo te laumālie — ʼe tokoni anai kia tatou ke tou leleiʼia te meʼa fuli ʼe foaki mai e Sehova maʼa tatou pea ʼe tokoni anai foki ke hoko atu tatatou fakalogo faka lotu. — Kalate 5:22.

16. Ke hā tatatou fakalogo faka lotu, ʼe tokoni feafeaʼi te manavasiʼi faka lotu ki te faʼahi ʼaia?

¹⁶ Lua ʼe ʼi ai te manavasiʼi faka lotu. Ko te manavasiʼi ʼaē naʼa tou fai he meʼa ʼe mole leleiʼia e Sehova ʼe ina tokoniʼi anai tatou koteʼuhi “ko tona faka ʼuhiga ko te fehiʼa ki te meʼa ʼaē ʼe kovi”. (Tāʼaga Lea 8:13.) ʼE mahalo ia, ko te manavasiʼi ʼaē naʼa tou fai he meʼa ʼe mole leleiʼia e Sehova ʼe ina taupau anai ia tatou ke ʼaua naʼa tou tuʼania ki te tagata. ʼE ina tokoniʼi aipe tatou ke tou fakalogo ki te ʼu fakatotonu ʼa te ʼAtua logope te ʼu faigataʼaʼia ʼe feala ke hoko. Ki muli age, ʼe ina taupau anai tatou naʼa tou to ki te ʼu fakahala peʼe ko te ʼu holi ʼaē ki te fai ʼo te meʼa ʼaē ʼe kovi. Ko te Tohi-Tapu ʼe ina fakahā mai neʼe ko te manavasiʼi ʼaē kia Sehova ʼaē neʼe fealagia ai kia Apalahamo ke meʼa siʼi pe pea ina mōlagaʼi tona foha ʼofaina ko Isaake ko hana sakilifisio, pea neʼe ko te manavasiʼi ʼaē naʼa tou fai he meʼa ʼe mole leleiʼia e Sehova ʼaē neʼe fealagia ai kia Sosefo ke mālo ʼi te tekeʼi te ʼu fakahala ʼo te ʼohoana ʼo Potifale. — Senesi 22:12; 39:9.

17. Koteā te ʼaoga ʼo te tui ʼi tatatou faiga ʼaē ki te fakalogo faka lotu?

¹⁷ Ko te tolu tokoni ʼe ko te tui ʼaē kia Sehova ʼAtua. Ko te tui ʼe ina faka fealagia anai ke tou mulimuli ki te tokoni ʼaē ia Tāʼaga Lea 3:5, 6: “Tuku tau falala kia Sehova mo tou loto katoa pea mo ʼaua naʼa ke falala ki tou ʼatamai ʼāteaina. ʼI tou ʼu ala fuli tokagaʼi ia ia, pea ko ia, ʼe ina fakatonutonu anai tou ʼu ala.” Ko te tui ʼe tokoni tāfito anai kia tatou mokā ʼe hage ʼe tou mamahi ʼuhi ko he meʼa ʼe mole tou hāla ai peʼe hage ʼe fakakehekeheʼi tatou ʼuhi pe ko totatou lanu peʼe ko totatou haʼuʼaga peʼe ʼuhi pe ko te mole felogoi ʼi te ʼu ʼuhigaʼi tagata. Kia ʼihi, ʼe hage kia nātou neʼe mole tokagaʼi nātou ke hinoʼi ko he tagata ʼāfea peʼe ko he tagata faifekau faka minisitelio. Kapau ʼe tou tui, ʼe tou fakatalitali anai ke haga Sehova ʼo fakatonutonuʼi te meʼa ʼaia ʼi tona lakaga totonu. Lolotoga te temi ʼaia, ʼe lagi ʼe ʼaoga ke tou gāueʼi te faʼa kātaki. — Tagilāulau 3:26.

18. Koteā te fā tokoni ʼo ʼuhiga mo te fakahā ʼaē ʼo tatatou fakalogo faka lotu?

¹⁸ Ko te fā tokoni ko te agavaivai. Ki he tahi ʼe agavaivai ʼe mole faigataʼa anai te fakalogo faka lotu koteʼuhi ‘ ʼaki te loto fia mālalo, ʼe ina tuku ke māʼoluga age niʼihi ia ia’. Ko he tahi ʼe agavaivai ʼe feala ke ina fakaliliu ia ia ko ia ʼaē “ ʼe veliveli age ʼosi”. (Filipe 2:2-4; Luka 9:48.) Kae ko he tahi ʼe fialahi ʼe mole ina tali ia te fakalogo pea ʼe mole fia fai ia kiai. ʼE ʼui ko he tahi ʼe fialahi ʼe fia fai ia ki hana puli ʼaki he ʼu vikiviki ʼi he hāofaki ʼo ia ʼaki he ʼu fakaʼaga.

19. Koteā te faʼifaʼitaki lelei ʼo te agavaivai neʼe tuku e te pelesita ʼāfea ʼo te Sosiete Watch Tower?

¹⁹ Neʼe tuku e Joseph Rutherford, te lua pelesita ʼo te Sosiete Watch Tower te faʼifaʼitaki lelei ʼo te agavaivai pea mo te fakalogo faka lotu. ʼI te tapuʼi e Itilele te gāue ʼo te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ʼi Siamani, ko te ʼu tēhina ʼo te koga meʼa ʼaia neʼe nātou faitohi kia ia ʼo nātou fehuʼi peʼe koteā te tonu ʼo ʼuhiga mo te tapuʼi ʼo tanatou ʼu fono mo tanatou gāue faka mafola. Neʼe ina fakahā te faʼahi ʼaia ki te famili ʼo te Petele pea ina ʼui age fakahagatonu ʼe mole ina ʼiloʼi he tali ke fai ki te ʼu tēhina Siamani, tāfito la ʼo ʼuhiga mo te ʼu tūʼa mamafa neʼe hili ki te ʼu tēhina ʼaia e te puleʼaga ʼo Itilele. Neʼe ina tala ai kapau ʼe ʼi ai he tahi ʼe ina ʼiloʼi he tali ke fai ki te ʼu tēhina Siamani, pea ʼe fiafia anai hana logo ki ai. ʼE ko he loto agavaivaib!

Ko te ʼu lelei ʼe maʼu ʼi te fakaʼiloga ʼo te fakalogo faka lotu

20. Koteā te ʼu tapuakina ka maʼu ʼi te ʼiloga ʼaē ʼo te fakalogo faka lotu?

²⁰ ʼE feala pe ke feʼekeʼaki, peʼe koteā te ʼu lelei ʼe maʼu ʼi te fakaʼiloga ʼo te fakalogo faka lotu? ʼE moʼoni ʼe lahi te ʼu lelei. ʼE tou hāo mai te ʼu tuʼania mo te ʼu loto hoha ʼe tau mo nātou ʼe nātou fia loto faʼifaʼitaliha. ʼE tou fakafiafia ʼi tatatou felogoi lelei mo Sehova ʼAtua. ʼE lelei age pe tatatou fakatahi mo ʼotatou ʼu tēhina kilisitiano. Pea tahi ʼaē meʼa, ʼaki tatatou mulimuli aipe ki te ʼu lao, ʼe tou fakamamaʼo mai te ʼu fihi mo te ʼu pule fakamālama. ʼE tou toe fakafiafia ʼi te maʼuli faka famili feiā pe mo nātou tagata ohage ko nātou fafine, ʼo toe feiā aipe ki te ʼu mātuʼa mo te fānau. Tahi ʼaē meʼa, ʼi te taupau maʼu ʼo te fakalogo faka lotu, ʼe tou mulimuli ki te tokoni ʼaē ʼe tuku mai ia Tāʼaga Lea 27:11: “Ke ke poto ia koe, ʼe hoku foha pea ke ke fakafiafia toku loto, koteʼuhi ke feala kau tali kia ia ʼaē ʼe manukinuki kia te ʼau.”

[Nota ʼi te lalo pasina]

Te ʼu fehuʼi fakamanatu

◻ Ko ai te ʼu tagata neʼe fakaʼaogaʼi e te ʼAtua ko he ʼu fakahoko felogoi, pea koteā te meʼa neʼe tonu ke fai e tana ʼu kaugana ʼo ʼuhiga mo nātou?

◻ Ko te ʼu faʼahiga felogoi fea ʼaē ʼe fakaʼaogaʼi ai te fakalogo faka lotu?

◻ Koteā te ʼu kalitate ʼe nātou tokoniʼi anai tatou ke tou fakahā ai te fakalogo faka lotu?

◻ Koteā te ʼu tapuakina ʼe maʼu ʼi te fakalogo faka lotu?

[Paki ʼo te pasina 16]

Ko te ʼAtua neʼe ina fakaʼaogaʼi te kautahi ʼo te fale lotu ʼo Selusalemi moʼo fakaʼilo tona finegalo.

[Paki ʼo te pasina 16]

Te ʼu potu ʼe feala ke ʼiloga ai ia totatou fakalogo faka lotu.