Tou Ako Te Maʼu ʼo Te Fiafia ʼi Te Manavasiʼi Kia Sehova
“Koutou ʼōmai, ʼu foha, koutou fagono mai kia te ʼau! Ko te manavasiʼi kia Sehova, koʼena te meʼa ʼaē ka ʼau akoʼi koutou kiai.”—Pesalemo 34:11.
1. ʼE molehi feafeaʼi anai te manavasiʼi e te Puleʼaga ʼo te ʼAtua, kae ʼe faka ʼuhiga koa te faʼahi ʼaia ki te manavasiʼi fuli?
ʼI TE potu fuli pe, ʼe holi te hahaʼi ke nātou ʼāteaina mai te manavasiʼi—te manavasiʼi ki te fai fakapō pea mo te agamālohi, te manavasiʼi ki te mole ʼi ai ʼo he gāue, te manavasiʼi ki he mahaki kovi. ʼE ko he ʼaho lahi anai te temi ʼaē ka liliu ai te ʼāteaina ʼaia ko he meʼa ʼe moʼoni ʼaki te Puleʼaga ʼa te ʼAtua! (Isaia 33:24; 65:21-23; Mikea 4:4) Kae, ʼe mole ko te ʼu manavasiʼi fuli ʼaē ka molehi, pea ʼe mole tonu anai ke tekeʼi te manavasiʼi fuli ʼi totatou maʼuli ʼi te temi nei. ʼE ʼi ai te manavasiʼi ʼe lelei pea mo te manavasiʼi ʼe kovi.
2. (a) Ko te faʼahiga manavasiʼi fea ʼaē ʼe kovi, pea ko te faʼahiga manavasiʼi fea ʼaē ʼe lelei? (b) Koteā te manavasiʼi faka lotu, pea ʼe fakahā feafeaʼi e te ʼu vaega ʼaē ʼe talanoa ki te faʼahi ʼaia?
2 ʼE feala pe ke liliu te manavasiʼi ko he meʼa kona ki te ʼatamai, ʼo ina tāʼofi te ʼu fealagia ʼo he tahi ke fakakaukau. ʼE feala ke ina maumauʼi he faʼafai pea mo holoʼi he ʼamanaki. Ko te taʼi manavasiʼi ʼaia ʼe feala pe ke logoʼi e he tahi ʼe gaohi koviʼi ia ia e he fili. (Selemia 51:30) ʼE feala pe ke logoʼi te taʼi manavasiʼi ʼaia e he tahi ʼe lahi fau tana faiga ʼaē ke tokagaʼi ia ia e he ʼu hahaʼi ʼe ʼui ʼe nātou maʼu tuʼulaga. (Tāʼaga Lea 29:25) Kae ʼe toe ʼi ai foki mo te manavasiʼi ʼaē ʼe ina fakatupu hāofaki, ko te faʼahiga manavasiʼi ʼaia ʼe ina tāʼofi he tahi mai te fai ʼo he meʼa neʼe mole fakakaukauʼi, pea mo te fakatupu ʼo he mamahi kia kita. ʼE lahi age te ʼu meʼa ʼaē ʼe faka ʼuhiga ki te manavasiʼi faka lotu. Ko te manavasiʼi ʼaia ʼaē ko te manavasiʼi kia Sehova, ʼe ko he fakaʼapaʼapa lahi kia te ia, ʼo fakatahi mo te manavasiʼi fakatupu hāofaki ʼaē ʼo te fakaloto mamahiʼi ʼo ia. (Pesalemo 89:7) Ko te manavasiʼi ʼaia naʼa lotomamahi te ʼAtua, ʼe haʼu mai te fakafetaʼi ki tona lotoʼofa pea mo tana agalelei. (Pesalemo 5:7; Osea 3:5) ʼE toe pipiki foki ki te faʼahi ʼaia, ia te mahino ʼaē ko Sehova ʼe ko te Tuʼi Fakamāu Māʼoluga pea mo te Māfimāfi, ʼaē ʼe ina maʼu te mālohi moʼo fakatūʼa, pea mo fakahoko ʼo te mate, kia nātou ʼaē ʼe mole nātou fia fakalogo ki ai.—Loma 14:10-12.
3. E feafeaʼi te kehekehe ʼo te manavasiʼi kia Sehova pea mo te manavasiʼi ʼaē ʼe fakapipiki ki ʼihi ʼatua pagani?
3 Ko te manavasiʼi faka lotu ʼe fakatupu hāofaki, kae ʼe mole ko he manavasiʼi fakatupu mahaki ia. ʼE ina uga he tahi ke pipiki maʼu ki te meʼa ʼaē ʼe totonu, ke ʼaua naʼa ina fakatō laloʼi te meʼa ʼaē ʼe lelei kae ina fai ia te meʼa ʼaē ʼe kovi. ʼE mole hage ia ko te manavasiʼi ʼaē neʼe maʼu e te kau Keleka ki te ʼatua ʼāfea ko Phobos, ʼaē ʼe fakamatalatala ohage ko he ʼatua fakamataku. Pea ʼe mole hage ia ko te manavasiʼi ʼaē ʼe maʼu e te kau Hindous ki te ʼatua fafine ko Kâlî, ʼaē ʼe tau fakatātā ohage he ʼatua ʼe holi ki te toto, mo ina fakaʼaogaʼi te ʼu sino mate, te ʼu gata, pea mo te ʼu ʼulupoko moʼona teuteu. Ko te manavasiʼi faka lotu ʼe ina fakalalata; ʼe mole fakatupu hehegi. ʼE pipiki kiai te ʼofa pea mo te loto fakafetaʼi. Koia, ko te manavasiʼi faka lotu ʼe ina fakaōvi tatou kia Sehova.—Teutalonome 10:12, 13; Pesalemo 2:11.
He Koʼe Koa ʼe Mole Maʼu e Te Hahaʼi Fuli Ia Te Manavasiʼi Faka Lotu
4. Ohage ko tona fakamatalatala e te ʼapositolo ko Paulo, neʼe fakaʼāʼāsili feafeaʼi te kovi ʼo te ʼaluʼaga ʼo te malamanei, pea koteā te fakamoʼoni ki te potu ʼaia?
4 Teitei pe ko te malamanei katoa ʼe mole ina maʼuliʼi te kalitate ʼo te manavasiʼi faka lotu. Ia Loma 3:9-18, ʼe fakamatalatala e te ʼapositolo ko Paulo te mamaʼo ʼaupito ʼa te tagata mai te ʼuhiga haohaoa ʼuluaki. ʼI tana ʼosi fakahā ko te hahaʼi fuli ʼe agahala, ʼe fakaʼaogaʼi e Paulo te ʼu Pesalemo, ʼo ina ʼui fēnei: “ ʼE mole he tagata ʼe faitotonu, ʼe mole maʼu pe la he tokotahi.” (Vakaʼi ia Pesalemo 14:1.) ʼOsi ʼaia pea ina lau ai te ʼu faʼahiga meʼa ʼaia ʼaē ʼe tupu ai te meʼa noaʼi e te tagata tana kumi te ʼAtua, tana mole maʼu te agalelei, mo tana palalau fakakākā, mo tana laukovi, pea mo tana ligi toto. ʼE tō tonu te ʼu palalau ʼaia mo te mālama ʼo te temi nei! Tokolahi te hahaʼi ʼe mole nātou fia ʼiloʼi te ʼAtua mo ʼana ʼu fakatuʼutuʼu. Ko te ʼu faʼahiga agalelei fuli ʼe hā ki tuʼa, ʼe tau fai ʼi te ʼu faigamālie ʼaē ʼe maʼu ai he meʼa. Ko te loi pea mo te palalau fakalialia ʼe ko he ʼu meʼa māhani ia. Ko te ʼu fakapō ʼe mole fakahā lelei pe e te ʼu logo kae ʼe toe fakahā lelei pe foki ʼi te ʼu fakafiafia. Koteā te tupuʼaga ʼo te taʼi ʼaluʼaga ʼaia? ʼE moʼoni ʼe tou haʼu fuli mai te tagata agahala ʼaē ko Atama, kae ka taupau e te hahaʼi ʼi tonatou faʼahiga maʼuli te ʼu faʼahiga meʼa ʼaē ʼe fakamatalatala e Paulo, ʼe ʼi ai te tahi age meʼa ʼe fakapipiki mai kiai. ʼE fakamahino te meʼa ʼaia ʼi te vaega 18, ʼi tana ʼui fēnei: “ ʼE mole he manavasiʼi ki te ʼAtua ʼi muʼa ʼo ʼonatou ʼu mata.”—Vakaʼi ia Pesalemo 36:1.
5. He koʼe koa ʼe maʼu e ʼihi hahaʼi te aga faka lotu, kae mole maʼu leva ia e ʼihi?
5 Kae, he koʼe koa ʼe maʼu e ʼihi hahaʼi te aga faka lotu, pea mole maʼu leva ia e ʼihi age? Koteʼuhi ʼe ʼi ai ʼihi hahaʼi ʼe nātou maʼuliʼi, kae ko ʼihi ʼe mole nātou maʼuliʼi nātou. ʼE mole he tahi ia tatou neʼe tupu mo ia, kae ko tatou fuli ʼe tou lava maʼu. Ko te manavasiʼi faka lotu ʼe ko he meʼa ʼe tonu ke tou ako. Pea ke liliu ko he mālohi ʼe ina uga totatou maʼuli, ʼe tonu ke tou maʼuliʼi.
Ko He Fakaafe Fakafiafia
6. Ko ai ʼaē ʼe ina fai mai kia tatou te fakaafe ʼaē ʼe fakamatala ia Pesalemo 34:11, pea ʼe fakahā feafeaʼi mai e te koga tohi ʼaenī ʼe tonu ke akoʼi te aga faka lotu?
6 Ko he fakaafe fakafiafia ke tou ako te manavasiʼi kia Sehova ʼaē ʼe fai mai kia tatou ʼi te Pesalemo 34. Ko te pesalemo ʼaia ʼa Tavite. Pea ko ai ʼaē neʼe fakatātā e Tavite? Neʼe ina fakatātā ia te ʼAliki ko Sesu Kilisito. Ko te lea faka polofeta neʼe faka ʼuhigaʼi tāfito e te ʼapositolo ko Soane kia Sesu ʼe fakamatala ʼi te vaega 20 ʼo te pesalemo ʼaia. (Soane 19:36) ʼI totatou temi, ko Sesu ʼaē ʼe ina fai te fakaafe ohage ko te fakaafe ʼaē ʼe tuʼu ʼi te vaega 11: “Koutou ʼōmai, ʼu foha, koutou fagono mai kia te ʼau! Ko te manavasiʼi kia Sehova, koʼena te meʼa ʼaē ka ʼau akoʼi anai koutou kiai.” ʼE fakahā lelei mai e te vaega ʼaenī ko te manavasiʼi faka lotu ʼe ko he meʼa ʼe feala ke akoʼi, pea ʼe feafeʼauga lelei mo Sesu Kilisito ke ina akoʼi tatou. Koteā tona tupuʼaga?
7. He koʼe koa ko Sesu tāfito ʼe ko he tahi ʼe tou ako mai ia ia te manavasiʼi faka lotu?
7 ʼE ʼiloʼi e Sesu Kilisito te maʼuhiga ʼo te manavasiʼi faka lotu. ʼE ʼui fēnei mai ia Hepeleo 5:7 ʼo ʼuhiga mo ia: “Ko Kilisito, ʼi te ʼu ʼaho ʼaē neʼe nofo ai ʼi te kele, neʼe ina momoli ʼaki te ʼu lāuga mālohi pea mo te ʼu loʼimata, tana ʼu tagi pea mo tana ʼu kole kia te Ia ʼaē ʼe feala ke ina hāofaki ia ia mai te mate, pea neʼe logoʼi lelei ia ia ʼuhi ko tana manavasiʼi faka lotu.” Ko te taʼi manavasiʼi faka lotu ʼaia neʼe ko he kalitate ia neʼe kua fakahā e Sesu Kilisito ʼi muʼa atu ʼo tana mate ʼi te pou fakamamahi. Koutou manatuʼi, ia Tāʼaga Lea kapite 8, ʼe fakamatalatala te ʼAlo ʼo te ʼAtua ohage ko te ʼuhiga tonu ʼaia ʼo te poto. Pea ia Tāʼaga Lea 9:10, ʼe tou lau fēnei ai: “Ko te manavasiʼi kia Sehova ʼe ko te kamataʼaga ʼaia ʼo te poto.” Koia, ko te taʼi manavasiʼi faka lotu ʼaia neʼe ko he koga tāfito ʼo te ʼulugaaga ʼo te ʼAlo ʼo te ʼAtua kae heʼeki haʼu ia ki te kele.
8. Ia Isaia 11:2, 3, koteā ʼaē ʼe tou ako ʼo ʼuhiga mo te manavasiʼi kia Sehova?
8 Pea tahi ʼaē meʼa, ʼo ʼuhiga mo Sesu ʼi tona ʼuhiga Hau Mesianike, ʼe tala fēnei e Isaia 11:2, 3: “ ʼE tonu anai ke nofo te laumālie ʼa Sehova ia te ia, ko te laumālie ʼo te poto pea mo te ʼatamai, ko te laumālie ʼo te tokoni pea mo te mālohi, ko te laumālie ʼo te mālama pea mo te manavasiʼi kia Sehova; pea ʼe fiafia anai ʼi te manavasiʼi kia Sehova.” ʼI ʼu palalau mālie foki! ʼE mole ʼi ai he meʼa ʼe kovi ʼi te manavasiʼi kia Sehova. ʼE ʼaoga pea ʼe ina fakatuputupu. ʼE ko he kalitate ʼe mafola anai ʼi te potu fuli ʼaē ʼe ʼafio ai anai ia Kilisito ʼi tona ʼuhiga Hau. ʼE lolotoga ʼafio nei, pea kia nātou fuli ʼaē ʼe fakatahitahi ko hana hahaʼi fakalogo, ʼe lolotoga nei ʼi te akoʼi ʼo nātou ki te manavasiʼi ʼaē kia Sehova. ʼO feafeaʼi?
9. ʼE akoʼi feafeaʼi mai e Sesu Kilisito te manavasiʼi kia Sehova, pea koteā ʼe ina loto ke tou ako ʼo ʼuhiga mo te manavasiʼi ʼaia?
9 ʼAki te ʼu fono ʼo te kokelekasio, mo te ʼu fakatahi, ko Sesu ʼaē neʼe hinoʼi ko te ʼUlu ʼo te kokelekasio pea ko ia te Hau Mesianike, ʼe tokoni kia tatou ke tou mahino lelei peʼe koteā te manavasiʼi faka lotu pea he koʼe ʼe ʼaoga ʼaupito. ʼE ina faigaʼi ai ke tou fakaʼāʼāsili tatatou fakafetaʼi ki te potu ʼaia, ʼo tou akoʼi ai anai te maʼu ʼo te fiafia ʼi te manavasiʼi kia Sehova ohage pe ko tona fai e Sesu.
ʼE Koutou Faiga Anai?
10. ʼI tatatou kau ki te ʼu fono faka Kilisitiano, koteā ʼaē ʼe tonu ke tou fai mo kapau ʼe tou fia mahino ki te manavasiʼi kia Sehova?
10 ʼE mahino ia, ʼe mole faka ʼuhiga ʼaki pe tatatou lau ʼo te Tohi-Tapu peʼe ko tatatou kau ki te ʼu fono ʼi te Fale ʼo te Puleʼaga ʼe tou maʼu ai anai te manavasiʼi faka lotu. Koutou fakatokagaʼi te meʼa ʼaē ʼe ʼaoga ke tou fai ke tou mahino moʼoni ai ki te manavasiʼi kia Sehova. ʼE ʼui fēnei e Tāʼaga Lea 2:1-5: “E toku foha, kapau ʼe ke tali ʼaku folafola pea mo ke taupau fakaleleiʼi ʼaku fakatotonu ia te koe, ke feala ai hau tokaga ki te poto ʼaki tou taliga, ke ke fakafalele ai tou loto ki te fakasiosio lelei; kapau leva ʼe ke pāui ki te ʼatamai pea mo ke hiki ake tou leʼo ki te fakasiosio lelei, kapau ʼe ke haga kumi te meʼa ʼaia ohage ko te siliva pea kapau ʼe ke kumi tuʼumaʼu ohage ko he ʼu koloā maʼuhiga neʼe fufū, pea ʼe hoki ke mahino ai anai ki te manavasiʼi kia Sehova pea ʼe ke maʼu ai anai te ʼiloʼi ʼo te ʼAtua.” Koia ka tou kau ʼi te ʼu fono, ʼe ʼaoga ke tou tokakaga ki te ʼu meʼa ʼaē ʼe ʼui ai, mo tou faiga ke tou tuku katoa tatatou fakakaukau kiai, mo tou fakamanatu te ʼu manatu tāfito, mo tou fakakaukauʼi fakamalotoloto te faʼahiga aga ʼaē ʼe tonu ke tou fai ke feala hatatou tali te ʼu tokoni ʼa Sehova—ʼio, tou avahi ʼotatou loto. ʼE tou mahino ai anai ki te manavasiʼi kia Sehova.
11. Ke tou maʼuliʼi te manavasiʼi faka lotu, koteā ʼaē ʼe tonu ke tou fai fakamalotoloto pea mo tuʼumaʼu?
11 ʼE fakatokagaʼi mai e te Pesalemo 86:11 te tahi potu maʼuhiga, ʼaē ko te faikole. Neʼe faikole fēnei te tagata fai pesalemo: “Akoʼi ʼau ki tou ala, Ê Sehova! ʼE ʼau haʼele anai ʼi tou moʼoni. Gaohi ke tahi toku loto ke ʼau manavasiʼi ki tou huafa.” Neʼe tali e Sehova te faikole ʼaia, ko te tupuʼaga la ʼaia ʼo tana fakamatala ʼi te Tohi-Tapu. Ke feala hatatou maʼuliʼi te manavasiʼi faka lotu, ʼe ʼaoga ke tou faikole kia Sehova ke tokoni mai kia tatou, pea ʼe tou maʼu ai anai he ʼu fua lelei ʼi tatatou faikole fakamalotoloto pea mo tou fai tuʼumaʼu.—Luka 18:1-8.
ʼE Fakapipiki Kiai Tokotou Loto
12. He koʼe koa ʼe tonu ke fai he tokaga makehe ki te loto, pea koteā ʼaē ʼe fakapipiki kiai?
12 ʼE ʼi ai te tahi meʼa ʼe tonu ke tou tokagaʼi ʼi te Pesalemo 86:11. Neʼe mole fakaʼui e te tagata fai pesalemo ke mahino fakaʼatamai pe ki te manavasiʼi ki te ʼAtua. Kae ʼe toe palalau ia ki tona loto. Koia ko te maʼuliʼi ʼo te manavasiʼi faka lotu ʼe pipiki kiai te loto fakatātā, ʼaē ʼe fakamaʼua kiai he tokaga makehe koteʼuhi ko te ʼuhiga ʼo te loto ʼo te tagata takitokotahi ʼe ʼiloga ʼi tatatou ʼu gāue fuli ʼo te maʼuli pea ʼe ina fakapipiki kiai ʼatatou ʼu manatu, mo ʼatatou ʼu aga, mo ʼatatou ʼu holi, pea mo te ʼu meʼa ʼaē ʼe tou loto kiai, pea mo te ʼu meʼa ʼaē ʼe tou faiga kiai.
13. (a) Koteā ʼaē ʼe feala ke ʼiloga mai ko te loto ʼo he tahi kua vaelua? (b) ʼI tatatou maʼuliʼi te manavasiʼi faka lotu, ko te fakatuʼutuʼu fea ʼaē ʼe tonu ke tou gāue kiai?
13 ʼE fakatokagaʼi mai e te Tohi-Tapu kia tatou ʼo ʼuhiga mo te lava ke vaelua te loto ʼo he tahi. ʼE feala ke kākā. (Pesalemo 12:2; Selemia 17:9) ʼE feala ke ina uga tatou ke tou kau ki he ʼu gāue ʼe ʼaoga—ko te ʼalu ki te ʼu fono ʼo te kokelekasio pea mo te kau ʼaē ki te minisitelio—kae ʼe toe feala pe foki ke ina leleiʼia te tahi ʼu koga ʼo te faʼahiga maʼuli ʼo te malamanei. ʼE feala pe ke ina tāʼofi tatou mai te tuku katoa ʼo totatou maʼuli ki te fakatuputupu ʼo te ʼu meʼa ʼo te Puleʼaga. ʼE feala ai ki te loto ʼaē ʼe kākā ke ina fakalotoʼi tatou ʼo ina ʼui, ʼe tou fai te ʼu meʼa ohage ko te tokolahi ʼe nātou fai te ʼu meʼa ʼaia. Peʼe ʼi te faleako peʼe ʼi totatou fale gāue, ʼe feala ke fetogi totatou loto e te manavasiʼi ki te tagata. Ko te meʼa ʼe hoko ai, ʼe feala pe ke tou tuʼania tatatou fakahā kia nātou ʼi ʼotatou ʼu tafa ko tatou ko te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova, pea e lagi tou fai ni ʼu meʼa ʼe mole tāu mo he kau Kilisitiano. Kae, hili ʼaia, ko totatou leʼo ʼo loto ʼe hoha. ʼE mole tou loto ke tou liliu ko te faʼahiga tagata ʼaia. Koia, ʼaki te tagata fai pesalemo, ʼe tou faikole fēnei kia Sehova: “Gaohi ke tahi toku loto ke ʼau manavasiʼi ki tou huafa.” ʼE tou loto ki totatou ʼuhiga ʼo loto, ʼaē ʼe ʼiloga ʼi te ʼu gāue fuli ʼo totatou maʼuli, ke ina fakamoʼoni ko tatou ʼe tou “manavasiʼi ki te ʼAtua moʼoni pea mo [tou] taupau tana ʼu fakatotonu.”—Tagata Tānaki 12:13.
14, 15. (a) ʼI tana fakakikite te toe fakatuʼu ʼo Iselaele mai te ʼaunofo ʼi Papiloni, koteā ʼaē neʼe fakapapau e Sehova ke ina foaki ki tana hahaʼi? (b) Koteā ʼaē neʼe fai e Sehova ʼo ʼuhiga mo te faka aka ʼo te manavasiʼi ki te ʼAtua ki te ʼu loto ʼo tana hahaʼi? (c) He koʼe koa neʼe mavae ia Iselaele mai te ʼu ala ʼa Sehova?
14 Neʼe fakapapau e Sehova ʼe ina foaki anai ki tana hahaʼi he loto ʼe manavasiʼi ki te ʼAtua. Neʼe ina fakakikite te toe fakatuʼu ʼo Iselaele pea neʼe ina fai te palalau ʼaē ʼe tou lau ia Selemia 32:37-39: “ ʼE toe fakaliliu anai ia nātou ki te koga meʼa ʼaenī pea ʼe ʼau fakanofo anai ia nātou ʼi te fīmālie. Pea ʼe nātou liliu moʼoni anai ko haku hahaʼi, pea ko ʼau ʼe ʼau liliu anai ko honatou ʼAtua. Pea ʼe ʼau foaki age anai kia nātou he loto e tahi pea mo he ala e tahi, ke nātou manavasiʼi tuʼumaʼu kia te ʼau, ki te meʼa ʼaē ʼe lelei kia nātou mo ʼonatou ʼu foha ki muli mai ia nātou.” ʼI te vaega 40, ʼe fakamālohiʼi fēnei te fakapapau ʼa te ʼAtua: “ ʼE ʼau ʼai anai ki ʼonatou loto te manavasiʼi kia te ʼau, ke ʼaua naʼa nātou fakamamaʼo ia te ʼau.” ʼI te taʼu 537 ʼi muʼa ʼo totatou temi, neʼe toe fakaliliu ia nātou e Sehova ki Selusalemi ohage pe ko te meʼa neʼe ina fakapapau. Kae e feafeaʼi ʼo ʼuhiga mo te tahi koga ʼaē ʼo te fakapapau ʼaia—ʼaē ʼe ina foaki anai kia nātou ‘he loto e tahi ke nātou manavasiʼi tuʼumaʼu kia te ia’? He koʼe koa neʼe mavae te puleʼaga ʼo Iselaele mai ia Sehova, ʼi tana ʼosi fakaliliu mai ia nātou mai Papiloni, ʼo tupu ʼaki ai te fakaʼauha ʼo tonatou fale lotu ʼi te taʼu 70 ʼo totatou temi, ke ʼaua naʼa toe laga ʼi he temi?
15 Neʼe mole ko he hala ia ʼa Sehova. ʼE moʼoni, neʼe fai e Sehova te ʼu fakatuʼutuʼu ke ina ʼai te manavasiʼi ki te ʼAtua ki te loto ʼo tana hahaʼi. ʼAki te manavaʼofa ʼaē neʼe ina hāofaki mai ia nātou mai Papiloni pea mo te toe fakanofo ʼo nātou ʼi tonatou fenua, neʼe ina tuku age kia nātou he fakamoʼoni ke nātou tokagaʼi ia ia ʼaki he fakaʼapaʼapa loloto. Neʼe toe fakamālohiʼi e te ʼAtua te ʼu faʼahi fuli ʼaia ʼaki te ʼu fakamanatu, mo te ʼu tokoni, pea mo te ʼu fakatonutonu ʼaki te ʼu polofeta ko Asea, mo Sakalia, pea mo Malakia; pea mo Esitalasi ʼaē neʼe fekauʼi age kia nātou ko he tagata faiako kia nātou; mo te Kovana ko Nehemia; pea mo te ʼAlo totonu ʼo te ʼAtua. ʼI ʼihi temi neʼe nātou fakalogo ki ai. Neʼe ʼiloga ʼi tanatou toe laga te fale lotu ʼo Sehova ʼaki te uga ʼo nātou e Asea mo Sakalia, pea neʼe nātou toe fakaliliu te ʼu fafine matāpule ʼaē neʼe ʼohoana mo te kau Sutea ʼi te temi ʼo Esitalasi. (Esitalasi 5:1, 2; 10:1-4) Kae neʼe lahi age pe tanatou mole fakalogo ki ai. Neʼe mole nātou tokakaga tuʼumaʼu; neʼe mole nātou fakalogo tuʼumaʼu ki te ʼu tokoni; neʼe mole nātou haga tuku ava ʼonatou loto. Neʼe mole maʼuliʼi e te kau Iselaelite te manavasiʼi faka lotu, koia ko te manavasiʼi faka lotu neʼe mole hage kia nātou ko he mālohi neʼe ina uga tonatou maʼuli.—Malakia 1:6; Mateo 15:7, 8.
16. Ko te ʼu loto ʼo ai ʼaē neʼe faka aka kiai e Sehova te manavasiʼi faka lotu?
16 Kae, neʼe mole heʼeki galo ia te fakapapau ʼa Sehova ʼaē ke ina ʼai te manavasiʼi faka lotu ki te loto ʼo tana hahaʼi. Neʼe ina fai te fuakava foʼou mo te Iselaele fakalaumālie, ko te kau Kilisitiano ʼaia neʼe foaki age kia nātou te ʼamanaki ke nātou maʼuʼuli ʼi selo. (Selemia 31:33; Kalate 6:16) ʼI te taʼu 1919, neʼe toe fakaliliu mai nātou mai tanatou ʼaunofo ʼi Papiloni Lahi, te puleʼaga faka malamanei ʼo te lotu hala. Neʼe ina faka aka mālohi ʼi tonatou loto te manavasiʼi kia te ia. Ko te faʼahi ʼaia neʼe ina ʼaumai kia nātou te ʼu lelei ʼo feiā ki te “toe hahaʼi tokolahi,” ʼaē ʼe nātou maʼu te ʼamanaki ke nātou maʼuʼuli ohage ko he kau fakalogo fakakelekele ʼo te Puleʼaga. (Selemia 32:39; Fakahā 7:9) Neʼe toe tuʼu foki te manavasiʼi kia Sehova ʼi tonatou loto.
ʼE Faka Aka Feafeaʼi Te Manavasiʼi Faka Lotu ʼi Totatou Loto
17. Neʼe ʼai feafeaʼi e Sehova te manavasiʼi faka lotu ʼi ʼotatou ʼu loto?
17 ʼE faka aka feafeaʼi e Sehova te manavasiʼi faka lotu ʼaia ʼi totatou loto? Neʼe ina fai ʼaki te gāue ʼo tona laumālie. Pea koteā ʼaē ʼe tou maʼu, ʼe ko te fua ʼaia ʼo te gāue ʼa te laumālie maʼoniʼoni? Ko te Tohi-Tapu, te Folafola ʼaē ʼe haʼu mai te ʼAtua. (2 Timoteo 3:16, 17) ʼAki te meʼa ʼaē neʼe ina fai ʼi te temi kua hili, mo tana ʼu felogoi mo tana ʼu kaugana ʼi te temi nei ki te fakahoko ʼo tana Folafola faka polofeta, pea mo te ʼu fakakikite ʼo te ʼu meʼa ka hoko, neʼe tuku mai e Sehova kia tatou fuli he fakatafito mālohi ke tou fakatuputupu te manavasiʼi faka lotu.—Sosue 24:2-15; Hepeleo 10:30, 31.
18, 19. ʼE tokoni feafeaʼi mai kia tatou te ʼu fakatahi mo te ʼu fono ʼo te kokelekasio ʼo ʼuhiga mo te maʼu ʼaē ʼo te manavasiʼi faka lotu?
18 ʼE maʼuhiga ke tou fakatokagaʼi te meʼa ʼaē neʼe ʼui e Sehova kia Moisese, ʼaē ʼe fakamatala ia Teutalonome 4:10: “Fakatahiʼi mai te hahaʼi kia te ʼau ke ʼau fai age kia nātou ʼaku ʼu palalau ke nātou logo, ke nātou ako te manavasiʼi kia te ʼau ʼi te ʼaho fuli ʼe nātou maʼuʼuli anai ʼi te kele, pea ke nātou ako ʼonatou ʼu foha.” ʼO toe feiā aipe ʼi te temi nei, ʼe foaki lahi e Sehova te ʼu meʼa kai moʼo tokoni ki tana hahaʼi ke nātou ako te manavasiʼi ʼaē kia te ia. ʼI te ʼu fakatahi, pea mo te ʼu fono ʼo te kokelekasio, ʼe tou fakamatala ai te fakahā ʼo te lotoʼofa ʼa Sehova mo tana agalelei. Koia neʼe tou ako ai te tohi Comment sʼassurer une vie de famille heureuse. Neʼe malave feafeaʼi te ako ʼaia ki tokotou maʼuli pea mo takotou ʼu aga ʼaē kia Sehova? ʼI takotou fakasiosio ki te ʼu koga kehekehe ʼo te ʼulugaaga lahi ʼo tatatou Tāmai ʼaē ʼe ʼi selo, neʼe mole koa ina fakamālohiʼi tokotou loto ke ʼaua naʼa koutou fakaloto mamahiʼi te ʼAtua?—Kolose 1:15.
19 ʼI tatatou ʼu fono, ʼe tou toe ako foki te ʼu fakamatala ʼo te hāofaki e Sehova tana hahaʼi ʼi te ʼu temi kua hili. (2 Samuele 7:23) ʼI tatatou ako te tohi faka Tohi-Tapu ʼo te Fakahā ʼaki te tohi La Révélation: le grand dénouement est proche!, ʼe tou ako te ʼu meʼa faka polofeta ʼaē kua hoko ʼi te 20 sēkulō ʼaenī pea mo te ʼu meʼa ʼaē ʼe kei toe ke hoko. ʼO ʼuhiga mo te ʼu gāue ʼaia ʼa te ʼAtua, ʼe tala fēnei e te Pesalemo 66:5: “Koutou ʼōmai pea mo koutou sisio ki te ʼu gāue ʼa te ʼAtua. Ko tana felogoi mo te ʼu foha ʼa te tagata ʼe fakatupu manavasiʼi.” ʼIo, ʼaki te fakasiosio fakalelei, ʼe faka aka e te ʼu gāue ʼaia ʼa te ʼAtua te manavasiʼi kia Sehova ʼi totatou ʼu loto, mo he fakaʼapaʼapa loloto kia te ia. ʼE feala ke tou sisio ai ki te faʼahiga fakahoko e te ʼAtua tana fakapapau: “ ʼE ʼau ʼai anai ki ʼonatou loto te manavasiʼi kia te ʼau, ke ʼaua naʼa nātou fakamamaʼo ia te ʼau.”—Selemia 32:40.
20. Ke liliu te manavasiʼi faka lotu ʼo aka ʼi ʼotatou ʼu loto, koteā ʼaē ʼe tonu ke tou fai?
20 Kae, ʼe mahino ia ko te manavasiʼi faka lotu ʼe mole faka aka feiā pe ʼi totatou ʼu loto, kae mole ʼi ai he faiga mālohi ʼa tatou. ʼE mole hoko maʼu feiā pe te ʼu fua. ʼE toe kau kiai mo Sehova. ʼE tonu ke tou gāue mo tatou ki te maʼuliʼi ʼo te manavasiʼi faka lotu. (Teutalonome 5:29) Ko Iselaele neʼe mole ina fai te faʼahi ʼaia. Kae ʼaki te falala ʼaē kia Sehova, ʼe lahi te ʼu lelei ʼe hoko kia nātou ʼe manavasiʼi ki te ʼAtua, kua lolotoga ʼiloʼi e te kau Iselaelite fakalaumālie mo ʼonatou ʼu kaugā fagona. ʼE tou vakaʼi anai he ʼu lelei ʼi te alatike ʼaē ʼe hoa mai.
ʼE Feafeaʼi Anai Hakotou Tali?
◻ Koteā te manavasiʼi faka lotu?
◻ E feafeaʼi te akoʼi ʼo tatou ke tou maʼu te fiafia ʼi te manavasiʼi kia Sehova?
◻ Ke tou maʼu te manavasiʼi faka lotu, koteā te faiga ʼe fakamaʼua mai kia tatou?
◻ He koʼe koa ʼe fakapipiki te manavasiʼi faka lotu ki te ʼu faʼahi fuli ʼo totatou loto fakatātā?
[Paki ʼo te ʼu pasina 12, 13]
Ke tou mahino ki te manavasiʼi ʼaē kia Sehova, ʼe ʼaoga kia tatou he ako fakalelei