ʼE Akoʼi Koa e Te Tohi-Tapu Te Tui ʼAē Kua Tohiʼi Fakatomuʼa Tokotou Maʼuli?

LAUKOVI! FASITUʼU! Mokā manatu e he tahi ʼe fakaʼapaʼapaʼi e te hahaʼi, neʼe ʼulihi tona higoa peʼe ko tona matagafua ʼaki he talanoa loi, ʼe ina logoʼi te maʼua ʼaē ke ina fakatokatoka te ʼu faʼahi ʼaia. ʼE toe feala pe foki ke ina taki ki te telepinale ia nātou ʼaē neʼe nātou laukovi kia ia.

Koia, ko te tui ki te ʼu meʼa ʼaē kua fakatuʼutuʼu fakatomuʼa ʼe ko he fasituʼu ia ki te ʼAtua Māfimāfi. ʼE ʼui e te akonaki ʼaia, ko te ʼu malaʼia fuli pea mo te ʼu tuʼutāmaki fuli ʼaē ʼe hoko ki te malamanei, ʼe ko te hala ia ʼa te ʼAtua. Kapau ʼe koutou tui ki te ʼu meʼa ʼaē kua fakatuʼutuʼu fakatomuʼa, e lagi ʼe koutou manatu ʼe tānaki e te Tui ʼo te ʼAtulaulau he kaupepa ʼe feala hatatou lau fēnei: ‘ ʼI te ʼaho nei, ʼe lavea anai ia Soane ʼi he fakaʼī, ko Fatou ʼe laga anai tona mahaki ʼaē ko te malaria, ko te ʼapi ʼo Mamadou ʼe maumauʼi anai ʼi te afā!’ ʼE koutou fia tauhi moʼoni koa ki he taʼi ʼAtua feiā?

ʼE fehuʼi anai e nātou ʼaē ʼe nātou tui ki te ʼu meʼa ʼaē kua fakatuʼutuʼu fakatomuʼa: ‘Kae kapau ko totatou ʼu malaʼia ʼe mole ko te hala ʼa te ʼAtua, ʼa ai te hala?’ Ko Ousmane, te tūpulaga ʼaē neʼe tou talanoa ki ai ʼi te ʼuluaki alatike, neʼe ina fai te fehuʼi ʼaia. Kae neʼe mole fai fakakaukau ia peʼe mahalohalo ia moʼo maʼu te moʼoni. Neʼe ina ʼiloʼi ai ko te ʼAtua neʼe ina fakatonutonuʼi ia ia totonu mai te fasituʼu ʼaia neʼe fai, ʼaki te ʼu akonaki ʼaē ʼe maʼu ʼi Tana Folafola ʼaē ʼe haʼu mai ia ia, te Tohi-Tapu. (2 Timoteo 3:​16) Koia, tou vakaʼi pe koteā te meʼa ʼaē ʼe ʼui mai e te Tohi-Tapu ʼo ʼuhiga mo te faʼahi ʼaia.

ʼA Ai Te Hala?

Ko te ʼu lōmaki, te ʼu afā, te ʼu mafuike​—ko te ʼu taʼi tuʼutāmaki ʼaia ʼe lau tuʼumaʼu ʼe ko te gāue ʼa te ʼAtua. Kae, ʼe mole fakahā mai e te Tohi-Tapu ʼe fakahoko e te ʼAtua te ʼu faʼahiga tuʼutāmaki ʼaia. Tou vakaʼi te tuʼutāmaki ʼaē neʼe hoko kua hili kiai ni ʼu sēkulō, ʼi te Proche-Orient. ʼE ʼui mai kia tatou e te Tohi-Tapu, neʼe ʼui fēnei e te tagata ʼaē neʼe hāo tokotahi ʼi te tuʼutāmaki ʼaia: “Ko te afi ʼo te ʼAtua [ko te kupuʼi palalau ʼi te lea faka Hepeleo ʼe faka ʼuhiga ki te ʼuhila] neʼe tō mai te lagi pea neʼe ulo ʼi te lotolotoiga ʼo te ʼu ōvi pea mo te ʼu tagata kaugana, pea neʼe ina fakaʼauha ia nātou.”​—Sopo 1:​16.

Logope la neʼe feala ke manatu e te tagata ʼaē neʼe mataku, ko te ʼAtua ʼaē neʼe ina fakatō te afi, kae ʼe fakahā mai e te Tohi-Tapu neʼe mole ko Ia ʼaē neʼe hala. Koutou lau maʼa koutou ia Sopo 1:​7-​12, pea ʼe koutou ʼiloʼi ai neʼe mole fakahoko e te ʼAtua te ʼuhila, kae ko tona Fili, ia Satana te Tevolo! ʼE mole ʼui leva ko te ʼu tuʼutāmaki fuli ʼaia ʼe fakahoko fakahagatonu e Satana. ʼE mahino mai ai ʼe mole ʼi ai he tupuʼaga ke tukugakoviʼi te ʼAtua.

ʼI tona ʼuhiga moʼoni, ko te hahaʼi ʼaē ʼe hala mokā hoko he meʼa ʼe kovi. Ko te mole haʼele lelei ʼo te ako, ʼo te gāue, peʼe ko te ʼu vāhaʼa mo te hahaʼi, ʼe feala pe ke tupu mai te mole faiga pea mo te mole lelei ʼo te ako, peʼe lagi tupu mai te mole fakaʼapaʼapa ki te hahaʼi. ʼO toe feiā aipe, ko te mahaki, mo te ʼu fakaʼī, pea mo te mate, ʼe feala ke tupu ʼuhi ko te mole nofo tokaga. Koia, ko te ʼai ʼo te kiliʼi pipi ʼi tatatou taki motokā, ʼe ina fakasiʼisiʼi lahi te fealagia ʼaē ke mate he tahi ʼi he fakaʼī. Ko te ʼai ʼo te kiliʼi pipi ʼe mole ina fetogi anai he meʼa, mo kapau ʼe mole feala ke fetogi te tui “ki te ʼu meʼa ʼaē kua fakatuʼutuʼu fakatomuʼa.” Ko te tokaga ʼaē ke fai he faitoʼo lelei ʼe ina toe fakasiʼisiʼi ʼaupito te lahi ʼo nātou ʼaē ʼe mamate fakatomuʼa. Māʼiape la mo te ʼu tuʼutāmaki ʼaē ʼe ʼui tuʼumaʼu ko te “gāue ʼa te ʼAtua,” ʼi tona fakahagatonu, ʼe ko te ʼu gāue ia ʼa te tagata​—ko te tofiʼa fakaʼofaʼofa ʼo te gaohi koviʼi e te tagata te kele.​—Vakaʼi ia Fakahā 11:18.

“Ko Te ʼu Temi Pea Mo Te ʼu Meʼa Fakafokifā”

ʼE moʼoni, ʼe lahi te ʼu meʼa fakaʼofaʼofa ʼe hoko ʼe mole tou mahino lelei ki tona ʼu tupuʼaga. Kae, koutou fakatokagaʼi te meʼa ʼaē ʼe ʼui e te Tohi-Tapu ia Tagata Tānaki 9:​11: “Neʼe ʼau maliu pea neʼe ʼau mamata ʼi te lalo laʼā ʼe mole ʼa te tagata vaʼevave ia te mālo ʼi te lele, peʼe ʼa te tagata mālohi ia te mālo ʼi te tau, peʼe ʼa te kau popoto ia te maʼu ʼo te meʼa kai, pea ʼe mole ʼa te hahaʼi ʼatamai te maʼu ʼo te ʼu koloā, pea ʼe mole ko nātou ʼaē ʼe nātou maʼu te ʼatamai mālama ka nātou maʼu anai te fakaʼofa, heʼe ko te ʼu temi pea mo te ʼu meʼa fakafokifā ʼe hoko ia kia nātou fuli.” Koia, ʼe mole ʼi ai he ʼuhiga ke tui ko te Tupuʼaga ʼaē neʼe ina fakatupu te ʼu tuʼutāmaki pe neʼe ina fakatūʼa ʼihi ʼi te ʼu fakaʼī.

Neʼe fakafeagai totonu ia Sesu Kilisito ki te ʼu manatu ʼaia. ʼI tana talanoa ʼo ʼuhiga mo te tuʼutāmaki, ʼaē neʼe ʼiloʼi lelei e te hahaʼi ʼaē neʼe fagono kia ia, neʼe fehuʼi fēnei e Sesu: “Ko te toko hogofulu-ma-valu, ʼaē neʼe tō kiai te tule ʼo Siloame, pea ina matematehi ia nātou, ʼi takotou manatu neʼe ko he kau agahala koa la ia ʼe lahi ake ʼi te kau tagata fuli ʼaē ʼe nonofo ʼi Selusalemi? ʼE ʼau tala atu kia koutou, kailoa.” (Luka 13:​4, 5) ʼE mahino ia neʼe mole tuku e Sesu te hala ki te ʼAtua, kae “ko te ʼu temi pea mo te ʼu meʼa fakafokifā ʼe hoko.”

Te ʼu Ikuʼaga Kovi ʼo Te Heʼe Haohaoa

Kae, koteā te ʼui ʼo ʼuhiga mo te ʼu mate pea mo te ʼu mahaki ʼaē ʼe mole feala ke fakamahino. ʼE foaki fakahagatonu mai e te Tohi-Tapu te ʼaluʼaga ʼo te tagata: “Ko te hahaʼi fuli ʼe mamate ia Atama.” (1 Kolonito 15:22) Neʼe tau te malamanei mo te mate talu mai te haʼele ʼaē ʼo totatou kui, ia Atama, ʼi te talagataʼa. Ohage pe ko tona fakatokagaʼi e te ʼAtua, neʼe tuku e Atama ki tana fānau te tofiʼa ʼo te mate. (Senesi 2:​17; Loma 5:​12) Pea moʼo fakaʼosi, ko te ʼu mahaki fuli ʼe tupu mai tatatou kui ko Atama. Ko te ʼu mahaki ʼaē ʼe tou maʼu ʼe toe pipiki foki kiai te lotomamahi pea mo te ʼu hala ʼaē ʼe tou fai ʼi totatou maʼuli.​—Pesalemo 51:5.

Koutou vakaʼi te fihifihia ʼo te maʼuli masiva. Ko te tui ki te ʼu meʼa ʼaē kua fakatuʼutuʼu fakatomuʼa, neʼe ina fakalotoʼi ia nātou ʼaē ʼe mamahi ke nātou tali tonatou maʼuli faigataʼa. ʼE nātou manatu, ‘Ko tomatou maʼuli ʼaia.’ Kae, ʼe fakahā mai e te Tohi-Tapu, ko te hala ʼa te tagata heʼe haohaoa, kae mole ko te ʼu meʼa ʼaē kua fakatuʼutuʼu fakatomuʼa. ʼE liliu ʼihi ʼo māsisiva ʼi tanatou ‘utu te meʼa ʼaē neʼe nātou to’ ʼi tanatou piko peʼe ko te mole fakaʼaluʼalu lelei ʼo tonatou ʼu koloā. (Kalate 6:7; Tāʼaga Lea 6:​10, 11) Ko te lauʼi miliona hahaʼi ʼe nātou maʼuʼuli ʼi te masiva he neʼe kākāʼi nātou e te kau tagata pule mānumānu. (Vakaʼi ia Sake 2:⁠6.) ʼE ʼui fēnei e te Tohi-Tapu: “Ko te tagata ʼe ina puleʼi pe te tagata ki te malaʼia.” (Tagata Tānaki 8:9) ʼE mole ʼi ai he fakamoʼoni moʼo tuku fuli te masiva ki te ʼAtua peʼe ko te tui ki te ʼu meʼa ʼaē kua fakatuʼutuʼu fakatomuʼa.

Te Tui Ki Te ʼu Meʼa ʼAē Kua Fakatuʼutuʼu Fakatomuʼa​—Tona ʼu Fua Kovi

Kae ko te tahi manatu mālohi ʼaē ʼe fakafeagai ki te tui ki te ʼu meʼa ʼaē kua fakatuʼutuʼu fakatomuʼa, ko te lave kovi ia kia nātou ʼaē ʼe nātou tui kiai, heʼe mole nātou fai he meʼa moʼona tekeʼi. Neʼe ʼui fēnei e Sesu Kilisito: “Ko te ʼakau lelei fuli pe ʼe fua ʼaki ia te ʼu fua matalelei, kaʼe ko te ʼakau popo fuli pe ʼe fua ʼaki ia te ʼu fua ʼe kovi.” (Mateo 7:​17) Tou vakaʼi te “fua” e tahi ʼo te tui ki te ʼu meʼa ʼaē kua fakatuʼutuʼu fakatomuʼa​—te lave ki te hahaʼi ʼo te ʼuhiga ʼo tonatou ʼu maʼua.

Ko te mahino lelei ki te ʼuhiga ʼo tokita ʼu maʼua ʼe ko he meʼa maʼuhiga. ʼE ko te meʼa ʼaia ʼaē ʼe ina uga te ʼu mātuʼa ke nātou tokakaga ki tonatou famili, ki te kau gāue ke nātou fakahoko lelei tanatou gāue, ki te kau matagi gāue ke nātou foaki he ʼu meʼa ʼe lelei. Ko te tui ki te ʼu meʼa ʼaē kua fakatuʼutuʼu fakatomuʼa ʼe feala ke ina meʼa noaʼi tatatou tokaga ki te ʼuhiga ʼo totatou ʼu maʼua. Ohage la, koutou fakakaukauʼi ko te motokā ʼa he tagata ʼe ʼi ai tona mele ʼi te meʼa taki motokā. Kapau ko he tahi ʼe ina ʼiloʼi lelei tona ʼu maʼua, ʼe ina ʼave ke gaohi, heʼe feala ke fakatupu tuʼutāmaki ki tona maʼuli pea mo te maʼuli ʼo nātou ʼaē ka heheka ʼi tana motokā. ʼI te tahi age faʼahi, ko ia ʼaē ʼe tui ki te ʼu meʼa ʼaē kua fakatuʼutuʼu fakatomuʼa, ʼe lagi ina meʼa noaʼi ia te tuʼutāmaki ʼaia, ʼo ina ʼui ʼe hoko anai he tuʼutāmaki mo kapau ko te ‘finegalo ʼo te ʼAtua’!

Ei, ko te tui ki te ʼu meʼa ʼaē kua fakatuʼutuʼu fakatomuʼa, ʼe faigafua tana fakatuputupu te lotonoa, te piko, te mole tali ʼo te ʼu fua ʼo tana aga, pea mo ʼihi agaaga ʼe mole lelei.

Ko He ʼĀ Ki Tatatou ʼu Vāhaʼa Mo Te ʼAtua?

Ko te meʼa ʼaē ʼe kovi age, ko te tui ki te ʼu meʼa ʼaē kua fakatuʼutuʼu fakatomuʼa, ʼe feala ke ina pulihi ʼi he tahi te ʼuhiga ʼo tona ʼu maʼua ʼaē ki te ʼAtua. (Tagata Tānaki 12:13) Neʼe uga e te tagata fai pesalemo te hahaʼi fuli ke nātou ‘ ʼahiʼahi pe ke nātou vakaʼi ko Sehova ʼe lelei.’ (Pesalemo 34:8) ʼE fakahā mai e te ʼAtua ʼihi ʼu maʼua kia nātou ʼaē ʼe nātou fia maʼu tana agalelei.​—Pesalemo 15:​1-5.

Ko te tahi ʼi te ʼu maʼua ʼaia ʼe ko te fakahemala. (Gāue 3:​19; 17:30) ʼE kau kiai tatatou tali tatatou ʼu hala pea mo fai te ʼu fetogi ʼaē ʼe ʼaoga. ʼI totatou ʼuhiga agahala, tokolahi ia tatou ʼe lahi te ʼu hala ʼe tou fai ʼe ʼaoga ai ke tou fakahemala. Kae kapau ko he tahi ʼe tui ko he meʼa kua fakatuʼutuʼu fakatomuʼa, ʼe faigataʼa anai tana logoʼi ʼe tonu ke fakahemala peʼe ke ina fai tona ʼu maʼua ʼo ʼuhiga mo tana ʼu hala.

Neʼe ʼui fēnei e te tagata fai pesalemo ʼo ʼuhiga mo te ʼAtua: “Ko tou lotoʼofa ʼe lelei age ia ʼi te maʼuli.” (Pesalemo 63:3) Kae, ko te tui ko meʼa fuli kua fakatuʼutuʼu fakatomuʼa neʼe ina fakalotoʼi te toko miliona ʼaē ko te ʼAtua ʼe ko te tupuʼaga ʼo tanatou ʼu mamahi. ʼE mahino ia, ko te meʼa ʼaia neʼe lotokovi ai te tokolahi ki te ʼAtua, ʼo mole nātou faka fealagia ai ke nātou maʼu he vāhaʼa lelei mo te Tupuʼaga. Heʼe feala feafeaʼi ke koutou ʼofa ki he tahi ʼe koutou sio ki ai ohage ko te tupuʼaga ʼo tokotou ʼu fihifihia pea mo tokotou ʼu mamahi fuli? Koia, ko te tui ko meʼa fuli kua fakatuʼutuʼu fakatomuʼa, ʼe ko he ʼā ia ʼi te ʼAtua pea mo te tagata.

Tou ʼĀteaina Mai Te Kaugana Kia Meʼa Fuli Kua Fakatuʼutuʼu Fakatomuʼa

Ko te tūpulaga ko Ousmane, ʼaē neʼe talanoa ki ai ʼi te kamataʼaga, neʼe fakapōpulaʼi ʼi te tui ko meʼa fuli kua fakatuʼutuʼu fakatomuʼa. Kae, ʼi te temi ʼaē neʼe tokoni ai te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ke ina fakafuafua tana fakakaukau ʼaki te mālama ʼo te Tohi-Tapu, neʼe uga ai ia Ousmane ke ina līaki tana tui ki te faʼahi ʼaia. Neʼe tupu ʼaki ai he fakafimālie lahi pea mo he manatu foʼou ki te maʼuli. Kae, ko te meʼa ʼaē ʼe maʼuhiga age, neʼe ina ʼiloʼi ai ko Sehova ko he ʼAtua “agaʼofa pea mo manavaʼofa, tuai ʼi te ʼita pea mo mohu ʼi te lotoʼofa pea mo te moʼoni.”​—Ekesote 34:⁠6.

Neʼe toe ʼiloʼi ai foki e Ousmane ko te ʼAtua, neʼe mole ina fakatuʼutuʼu ia meʼa fuli ʼo totatou maʼuli, kae ʼe ʼi ai tana fakatuʼutuʼu ki te temi ka haʼu.a ʼE ʼui fēnei ia 2 Petelo 3:​13: “ ʼE tou talitali ki te ʼu lagi foʼou pea mo te kele foʼou ʼaia ʼe tonu ke nofo ai te faitotonu.” Neʼe tokoni te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ki te ʼu lauʼi miliona hahaʼi ke nātou maʼu te ʼamanaki ʼaē ke nātou maʼuʼuli ʼo heʼegata ʼi tanatou kau ki te koga ʼo te fakapapau ʼaia ʼo te “kele foʼou.” ʼE nātou loto ke nātou toe tokoni foki kia koutou.

ʼI takotou tuputupu ʼi te ʼatamai mālama ʼo te Tohi-Tapu, ʼe koutou leleiʼia anai te mole fakalogo ʼo tokotou ka haʼu ki te tui ʼaē ko meʼa fuli kua fakatuʼutuʼu fakatomuʼa ʼo mole feala ke koutou fetogi he meʼa. ʼE faka ʼuhiga lelei te ʼu palalau ʼaē neʼe fai e Moisese ki te kau Iselaelite ʼo te temi ʼāfea: “Neʼe ʼau tuku atu ki ʼokotou muʼa te maʼuli pea mo te mate, te tapuakina pea mo te malaʼia, pea ʼe tonu ke koutou fili te maʼuli ke feala ai hakotou maʼuli, ia koutou pea mo tokotou hōloga, ʼi takotou ʼofa ʼaē kia Sehova, tokotou ʼAtua, ʼi takotou fakalogo ʼaē ki tona leʼo pea mo takotou pipiki maʼu kia te ia.” (Teutalonome 30:19, 20) Ei, ʼe feala ke koutou fili tokotou ka haʼu. ʼE mole fakalogo ia ki he meʼa kua fakatuʼutuʼu fakatomuʼa.

[Nota ʼi te lalo pasina]

[Paki ʼo te pasina 6, 7]

Ko te ʼu tuʼutāmaki ʼaia ʼe mole ko te ‘gāue ia ʼa te ʼAtua’

[Haʼuʼaga ʼo te paki]

U.S. Coast Guard photo

WHO

UN PHOTO 186208 /M. Grafman