Kua Tohi Fakatomuʼa Koa Totatou Ka Haʼu?

KO TE kau Kilisitiano, mo te kau Mahometa, mo te kau Sutea, mo te kau Inituisi, pea mo te hahaʼi ʼo te tahi ʼu lotu​—ʼe hoko kia nātou fuli he ʼu meʼa fakaʼofaʼofa pea ʼe nātou lotomamahi ai.

Ohage la, ʼi te ʼaho 6 ʼo Tesepeli 1997, neʼe hoko te meʼa fakamataku ʼaupito ʼi te kolo ko Irkutsk ʼi Sibérie. Neʼe hoki ʼosi age pe te ʼalu ʼo te vakalele lahi ko te AN-124, pea mate tona ʼu masini e lua. Ko te vakalele ʼaia ʼaē neʼe kei fonu tona penisini, neʼe tō ʼo paʼulu ki te falefata neʼe nofoʼi. Neʼe mafola te vela ki te ʼu nofoʼaga kehekehe ʼo te falefata, ʼo lāvevea pea mo mamate ai te tokolahi ʼo te hahaʼi, ʼo kau ai mo te ʼu tamaliki.

ʼI te potu fenua ʼaia ʼo Sibérie ʼaē neʼe hoko ai te tuʼutāmaki, ʼe hā mai ʼe ʼi ai te ʼu lotu kehekehe ʼa te hahaʼi. Logope la ʼe kau ʼihi ki te Lotu Faka Kilisitiano, kae ʼe nātou ʼui ko te meʼa fakaʼofaʼofa ʼaia neʼe kua ʼosi tohi fakatomuʼa. Ko nātou ʼaia pea mo te tahi ʼu hahaʼi ʼe nātou ʼui, ‘ ʼE ko te finegalo ʼaia ʼo te ʼAtua, pea kapau la neʼe mole mamate feiā te ʼu hahaʼi ʼaē neʼe mamate ʼuhi ko te vakalele, pea ʼe mahino ʼe nātou mamate anai ʼi he tahi faʼahiga ʼaluʼaga​—he kua ʼosi tohi te faʼahi ʼaia.’

Ko te taʼi manatu ʼaia, tatau aipe peʼe fakahā e te hahaʼi peʼe kailoa, ʼe hā ai te akonaki kua mafola ʼi te ʼu lotu kehekehe ʼo te malamanei katoa​—te kua tohi fakatomuʼa ʼo te ʼu meʼa ʼaē ka hoko ki tokita maʼuli. Tokolahi te hahaʼi ʼe nātou faka tui, kua ʼosi tohi fakatomuʼa totatou ka haʼu, talu mai te ʼaho ʼaē neʼe tou tutupu ai ʼo aʼu ki totatou ʼaho mate.

ʼE lahi te ʼu manatu kehekehe ʼo ʼuhiga mo te kua tohi fakatomuʼa ʼo tokita maʼuli, koia ʼe faigataʼa ai hatatou maʼu he faka ʼuhiga totonu ʼo te akonaki ʼaia. ʼI te agamāhani, ʼe ʼui e te akonaki ʼaia ko meʼa fuli ʼaē ʼe hoko​—tatau aipe peʼe lelei peʼe kovi​—ʼe ko he ʼu meʼa ia ʼe tonu ke hoko; ʼe maʼua ke hoko koteʼuhi kua ʼosi fakatuʼutuʼu te meʼa ʼaia e he mālohi māʼoluga, ʼe mole feala ke puleʼi e te tagata. ʼE ʼalutahi te manatu ʼaia mo te lau ʼo te ʼu fetuʼu, mo te akonaki ʼo te karma ʼa te kau Inituisi pea mo te kau Putisi, pea mo te akonaki ʼo te Keletiate ʼo ʼuhiga mo te tohi fakatomuʼa ʼo te maʼuli ʼa te hahaʼi. ʼI te Papiloni ʼāfea, neʼe tui te hahaʼi ko te ʼu ʼatua ʼe nātou fakatuʼutuʼu fakatomuʼa te ka haʼu ʼa te hahaʼi ʼi he tohi neʼe nātou fai. ʼI tanatou manatu, ko te ʼatua ʼaē ʼe nofo mo te ʼu “tohi ʼo te maʼuli,” ʼe feala ke ina fakatuʼutuʼu fakatomuʼa te ʼu meʼa ʼaē ka hoko anai ki te hahaʼi, pe ki te ʼu puleʼaga, peʼe ki te ʼu ʼatua totonu.

ʼE tokolahi te hahaʼi ʼe nātou faka tui ki te ʼui ʼaē, ʼe fakatuʼutuʼu fakatomuʼa e te ʼAtua ʼi muʼa ʼo te tupu ʼa te hahaʼi, te ʼu meʼa ʼaē ka hoko anai kia nātou, pea mo te loaloaga ʼo tonatou maʼuli, tatau aipe pe ko he tagata pe ko he fafine, pe ko he tahi ʼe masiva peʼe ko he tahi ʼe maʼu koloā, pe ko he tahi ʼe lotomamahi peʼe ko he tahi ʼe fiafia. ʼE ʼui ko te ʼu meʼa fuli ʼaia, kua ʼosi fakatuʼutuʼu ʼi te fakakaukau ʼa te ʼAtua peʼe kua ʼosi tohi ka heʼeki hoko. Koia, ka hoko he tuʼutāmaki, ʼe ʼui māhani e te hahaʼi lotu ʼaia, “mektoub,”​—ko tona faka ʼuhiga, kua ʼosi tohi ia! ʼE ʼui e te hahaʼi kapau ʼe ʼiloʼi fakatomuʼa e te ʼAtua te ʼu meʼa fuli ʼaē ʼe tonu ke hoko, pea ʼe ina toe fakatuʼutuʼu pe foki pe ko ai ʼaē ka fakalogo kia ia, pea ko ai ʼaē ka talagataʼa anai. Koia ʼe tui ai te tokolahi, ʼi muʼa ʼo te tupu ʼo he tahi, kua ʼosi fakatuʼutuʼu e te ʼAtua peʼe tonu ke ʼalu ki te Palatiso peʼe tonu ke tauteaʼi ʼo talu ai.

ʼE lagi koutou ʼui anai, ʼe tatau te manatu ʼaia mo te akonaki ʼaē ʼe akoʼi e ʼihi ʼēkelesia ʼo te Keletiate ʼo ʼuhiga mo te kua tohi fakatomuʼa ʼo te ʼu meʼa ʼaē ka hoko ki te maʼuli ʼo te hahaʼi. Ko te tagata Polotesita ʼaē neʼe ʼuluaki lagolago ki te akonaki ʼaia neʼe ko te tagata Falani ʼo te 16 sēkulō ko Kalevino ʼaē neʼe fai he ʼu fetogi maʼuhiga ʼi te lotu. Neʼe ina ʼui ko te kua tohi fakatomuʼa ʼo tokita maʼuli ʼe “ko te fakatotonu heʼegata ʼaia ʼa te ʼAtua, ʼaē ʼe ina fakatuʼutuʼu ai pe koteā te meʼa ʼaē ka ina fai anai ki te tagata takitokotahi. Heʼe mole tatau te ʼaluʼaga ʼaē ʼe fakatupu ai te hahaʼi, kae ʼe ina fakatuʼutuʼu fakatomuʼa te maʼuli heʼegata maʼa ʼihi, pea mo te tautea heʼegata maʼa ʼihi.” Neʼe toe ʼui fēnei e Kalevino: “Neʼe mole gata pe te sio fakatomuʼa ʼa te ʼAtua ki te higa ʼa te ʼuluaki tagata, pea mo te malaʼia ʼo tona hōloga ʼuhi ko ia; kae neʼe ina fakatuʼutuʼu te faʼahi ʼaia he neʼe loto kiai.”

Kae ko te hahaʼi ʼo te ʼu lotu ʼaia ʼaē ʼe nātou akoʼi kua tohi fakatomuʼa te ʼu meʼa ʼaē ka hoko ki te maʼuli ʼo te hahaʼi, ʼe mole nātou faka tui fuli ki te akonaki ʼaia. Koia, ʼe tonu te ʼui ʼa ʼihi, ʼe talanoa te Tohi-Tapu ki te loto faʼitaliha ʼa te tagata. ʼI tona fakahagatonu, neʼe hoko te ʼu fakafifihi lahi ʼo ʼuhiga mo te ʼu aga ʼaē ʼe fai e te hahaʼi, peʼe nātou fai ʼi tonatou loto faʼitaliha, peʼe ko he ʼu meʼa neʼe kua ʼosi fakatuʼutuʼu fakatomuʼa e te ʼAtua. Ohage la, neʼe ʼui e ʼihi ʼe tonu ke filifili ʼāteaina e te tagata te meʼa ʼaē ʼe ina loto kiai, heʼe huʼi maʼua anai te tagata ki te ʼAtua ʼaē ʼe faitotonu. Neʼe ʼui e ʼihi, ʼe fakatuʼutuʼu e te ʼAtua te ʼu aga ʼa te tagata, kae ʼi hona faʼahiga ʼaluʼaga, ko te tagata ʼe ina “maʼu” te ʼu aga ʼaia, pea ʼe ko ia totonu ʼaē ʼe ina fai te ʼu aga ʼaia. Kae ʼi te agamāhani, tokolahi te hahaʼi ʼe nātou tui ko meʼa fuli ʼaē ʼe hoko ʼi tonatou maʼuli, tatau aipe peʼe maʼuhiga peʼe ko he kiʼi meʼa noa pe, ʼe ko he meʼa kua ʼosi fakatuʼutuʼu e te ʼAtua ke hoko.

Koteā takotou manatu kiai? Kua ʼosi tohi koa e te ʼAtua peʼe feafeaʼi anai tokotou ka haʼu? ʼE maʼu moʼoni koa e te hahaʼi te loto faʼitaliha, peʼe ko te fealagia ʼaē ke nātou fai he ʼu tonu ʼo ʼuhiga mo tonatou ka haʼu? ʼE fakalogo koa totatou ka haʼu ki te ʼu meʼa ʼaē ʼe tou fili ke tou fai? ʼE tou tali anai ki te ʼu fehuʼi ʼaia ʼi te alatike ʼaē ka hoa mai.

[Haʼuʼaga ʼo te paki pasina 3]

SEL/Sipa Press