ʼE Koutou Maʼu Koa “He Loto Fakalogo”?

ʼI TE temi ʼaē neʼe liliu ai ia Salomone ko te hau ʼo Iselaele ʼo te temi muʼa, neʼe manatu ia neʼe mole feala ke ina fakahoko te faʼahi ʼaia. Koia neʼe ina kole ai ki te ʼAtua ke ina foaki age te poto pea mo te ʼatamai. (2 Fakamatala 1:​10) Neʼe toe faikole fēnei ia Salomone: “ ʼE tonu ke ke foaki ki tau tagata kaugana he loto fakalogo moʼo fakamāuʼi tau hahaʼi.” (1 Hau 3:9) Kapau neʼe maʼu e Salomone “he loto fakalogo,” pea ʼe mulimuli anai ki te ʼu lao pea mo te ʼu pelesepeto fakaʼatua pea ʼe ina maʼu anai te ʼu tapuakina mai ia Sehova.

Ko he loto fakalogo ʼe mole ko he kavega ia, kae ʼe ko he meʼa fakafiafia. Neʼe tohi fēnei e te ʼapositolo ko Soane: “Koʼeni te faka ʼuhiga ʼo te ʼofa ʼaē ki te ʼAtua: ke tou maʼuliʼi tana ʼu fakatotonu; pea ko tana ʼu fakatotonu ʼe mole faka mafasia ia.” (1 Soane 5:3) Ei, ʼe tonu ke tou fakalogo ki te ʼAtua, he ko Sehova totatou Tupuʼaga Lahi. ʼE ʼaʼana te kele pea mo meʼa fuli ʼaē ʼe maʼu ai, māʼia mo te siliva pea mo te aulo fuli. Koia, ʼi tona ʼaluʼaga moʼoni ʼe mole feala ke tou foaki ki te ʼAtua he koloā, kae ʼe ina faka fealagia ke tou fakaʼaogaʼi tatatou ʼu koloā moʼo fakahā totatou ʼofa kia te ia. (1 Fakamatala 29:14) ʼE loto e Sehova ke tou ʼofa kia te ia pea mo tou haʼele mo ia ʼaki he agavaivai, ʼo tou fai tona finegalo.​—Mikea 6:8.

ʼI te fehuʼi ʼaē kia Sesu Kilisito pe ko te folafola fea ʼaē ʼe lahi tokotahi ʼi te Lao, neʼe ina ʼui fēnei: “ ʼE tonu ke ke ʼofa kia Sehova, tou ʼAtua, ʼaki tou loto katoa, pea mo tou nefeesi katoa, pea mo tou laumālie katoa. Koʼena te folafola ʼaē ʼe lahi tokotahi pea mo ʼuluaki.” (Mateo 22:36-38) ʼE feala ke tou fakahā te ʼofa ʼaia ʼi tatatou fakalogo ki te ʼAtua. Koia ko tatou takitokotahi ʼe tonu ke tou kole kia Sehova ke ina foaki mai he loto fakalogo.

Neʼe Nātou Maʼu He Loto Fakalogo

ʼE lahi te ʼu faʼifaʼitaki ʼi te Tohi-Tapu ʼo te ʼu hahaʼi neʼe nātou maʼu he loto fakalogo. Ohage la, neʼe ʼui e Sehova kia Noe ke ina faʼu he aleka lahi ʼaupito moʼo hāofaki tonatou maʼuli. Neʼe ko he toe gāue lahi ʼaia neʼe fai lolotoga taʼu e 40 peʼe 50. Tatau aipe peʼe fakaʼaogaʼi te ʼu masini mālohi fuli ʼo totatou temi pea mo te tahi ʼu meʼa gāue, kae ʼe ko he toe gāue anai te faʼu ʼo he vaka lahi feiā ke maʼanu ʼi te tai. Tahi ʼaē meʼa, neʼe tonu kia Noe ke ina tala te ʼu fakatokaga ki te hahaʼi, ʼaē ʼe mahino ia neʼe nātou manukinuki pea mo fakalainoaʼi ia ia. Kae neʼe fakalogo ia ʼo ina fakahoko ia meʼa fuli. ʼE ʼui fēnei e te Tohi-Tapu: “Neʼe ina fai ʼo mulimuli pe kiai.” (Senesi 6:9, 22; 2 Petelo 2:5) Neʼe fakahā e Noe tona ʼofa kia Sehova ʼi tana fakalogo agatonu lolotoga ni ʼu taʼu. ʼE ko he faʼifaʼitaki lelei ʼaia kia tatou fuli!

Tou toe fakatokagaʼi mo te faʼifaʼitaki ʼo te pateliaka ko Apalahamo. Neʼe ʼui age e te ʼAtua ke mavae ʼi te kolo koloaʼia ʼo Ule ʼo te kau Kalitia, ʼo ʼalu ki he fenua neʼe mole ina ʼiloʼi. Neʼe fakalogo atu aipe. (Hepeleo 11:8) Lolotoga tona maʼuli katoa, neʼe nofo mo tona famili ʼi te ʼu falelā. Hili ni ʼu taʼu ʼi tana nofo matāpule ʼi te fenua, neʼe tapuakina e Sehova ia ia pea mo tona ʼohoana fakalogo ko Sala, ʼo ina faka fealagia ke nā maʼu hanā tama, ʼaē neʼe higoa ko Isaake. Neʼe lagi ʼofa mamahi ia Apalahamo, ʼaē neʼe taʼu 100, ki tona foha ʼaia ʼaē neʼe ina maʼu ʼi tona temi matuʼa! Hili kiai ni ʼu taʼu, neʼe kole e Sehova kia Apalahamo ke ina sakilifisioʼi ia Isaake ko he holokoseta. (Senesi 22:​1, 2) Neʼe lagi lotomamahi ʼaupito ia Apalahamo ʼi tana manatu ʼaē ʼe tonu ke ina fai te faʼahi ʼaia. Kae neʼe fakalogo ia, koteʼuhi neʼe ʼofa kia Sehova pea neʼe tui ʼe hifo mai anai te hāko ʼo te fakapapau mai ia Isaake, tatau aipe peʼe tonu ke fakatuʼuake ia ia e te ʼAtua mai te mate. (Hepeleo 11:17-19) Kae ʼi te temi ʼaē neʼe ʼamanaki matehi ai e Apalahamo tona foha, neʼe tāʼofi ia ia e Sehova pea mo ina ʼui fēnei: “ ʼI te temi nei kua ʼau ʼiloʼi ʼe ke tui kia te ʼau, koteʼuhi neʼe mole ke fakafisi ke ke foaki mai tou foha maʼa ʼaku, tou foha ʼulu tokotahi.” (Senesi 22:12) Neʼe tupu ai te fakahigoa ʼo Apalahamo ko te “kaumeʼa ʼo Sehova,” ʼuhi ko tana fakalogo pea mo manavasiʼi kia te ia.​—Sake 2:23.

Ko Sesu Kilisito ʼe ko totatou faʼifaʼitaki lelei ʼo he tahi neʼe fakalogo. ʼI muʼa ʼo tana tupu tagata, neʼe fiafia ʼi tana gāue ʼo fakalogo ki tana Tāmai ʼe ʼi selo. (Tāʼaga Lea 8:22-31) ʼI tana maʼuli fakatagata, neʼe fakalogo ia Sesu kia Sehova ia meʼa fuli, ʼo fiafia tuʼumaʼu ʼi te fai ʼo tona finegalo. (Pesalemo 40:8; Hepeleo 10:9) Koia neʼe feala ke ʼui moʼoni e Sesu: “ ʼE mole ʼau fai he meʼa ʼaki toku loto faʼitaliha; kae ohage pe ko tona akoʼi mai e te Tāmai kia te ʼau, ʼe ʼau tala te ʼu meʼa ʼaia. Pea ko ia ʼaē neʼe ina fekauʼi mai ʼau, ʼe kau mo ʼau; neʼe mole ina tuku tokotahi ʼau, koteʼuhi heʼe ʼau fai tuʼumaʼu te ʼu meʼa ʼaē ʼe ina leleiʼia.” (Soane 8:28, 29) Ki muli age, moʼo faka lākatonuʼi te pule ʼa Sehova pea mo totogi te hahaʼi fakalogo, neʼe lotolelei ia Sesu ke ina foaki tona maʼuli, ʼo ina tali te fakalainoa pea mo te mate fakamamahi. Ei, “ ʼi tana liliu leva ʼaē ʼo tagata, neʼe ina fakamālaloʼi ia ia totonu pea neʼe fakalogo ʼo aʼu ki te mate, ʼio, ki te mate ʼi te pou fakamamahi.” (Filipe 2⁠:⁠8) Ko he faʼifaʼitaki ʼaia ʼo he tahi neʼe ina fakahā he loto fakalogo!

Tou Fakalogo Katoa

ʼE mole ko nātou fuli ʼaē neʼe nātou lau ʼe nātou fakalogo ki te ʼAtua ʼaē neʼe fakalogo moʼoni kia te ia. Tou vakaʼi te faʼifaʼitaki ʼo te Hau ko Saulo, ʼo te Iselaele ʼāfea. Neʼe fakatotonu age e te ʼAtua ke ina matehi te kau Amalesite agakovi. (1 Samuele 15:1-3) Neʼe fakaʼauha e Saulo te kau Amalesite, kae neʼe mole ina matehi tonatou hau mo te ʼu faga ōvi pea mo te faga pipi. Neʼe fehuʼi age e Samuele: “He koʼe koa neʼe mole ke fakalogo ki te leʼo ʼo Sehova?” Neʼe tali fēnei e Saulo: “Kae neʼe ʼau fakalogo ki te leʼo ʼo Sehova . . . Ko te hahaʼi [ʼo Iselaele] neʼe nātou ʼōmai ʼo toʼo ʼi te ʼu koloā te faga ōvi pea mo te faga pipi, te ʼu manu ʼaē ʼe lelei ʼaupito . . . , moʼo sakilifisioʼi kia Sehova.” ʼI tana fakahā age te maʼuhiga ʼo he fakalogo katoa, neʼe tali fēnei e Samuele: “ ʼE lahi age koa la te fiafia ʼa Sehova ʼi te ʼu holokoseta pea mo te ʼu sakilifisio ʼi te fakalogo ʼaē ki te leʼo ʼo Sehova? Koʼeni! Ko te fakalogo ʼe lelei age ia ʼi he sakilifisio, ko te tokaga ʼe lelei age ia ʼi te gako ʼo te ʼu matuaʼi akeno; heʼe ko te loto fia agatuʼu ʼe hage ia ko te agahala ʼo te tivinasio, pea ko te fakamuʼamuʼa ʼo te fia lahi, ʼe hage ia ko te fakaʼaogaʼi ʼo te mālohi fakamanamana pea mo te ʼu telafime. Mai tona ʼuhiga ʼaē neʼe ke līaki te folafola ʼa Sehova, koia ʼe ina līaki ai koe, ke ʼaua naʼa ke toe hau.” (1 Samuele 15:17-23) Neʼe ko he meʼa fakaʼofaʼofa ʼaupito ʼaē neʼe hoko kia Saulo, ʼi tana mole maʼu he loto fakalogo!

Māʼia mo te Hau poto ko Salomone, ʼaē neʼe ina kole ke ina maʼu he loto fakalogo, neʼe mole hoko atu tana fakalogo kia Sehova. Neʼe mole mulimuli ki te finegalo fakaʼatua, kae neʼe ʼohoana ia mo te ʼu fafine matāpule ʼo tupu ai tana agahala ki te ʼAtua. (Nehemia 13:23, 26) Neʼe mole kei maʼu e Salomone te ʼofa fakaʼatua he neʼe mole ina taupau maʼu he loto fakalogo. ʼE ko he fakatokaga ʼaia kia tatou!

ʼE mole faka ʼuhiga leva ʼe fakamaʼua e Sehova ke haohaoa tana ʼu kaugana. ʼE ina ‘manatuʼi ko tatou ko te ʼu efu ʼo te kele.’ (Pesalemo 103:14) ʼE mahino papau ia ʼe tou hala fuli ʼi ʼihi temi, kae ʼe sio ia Sehova peʼe tou loto moʼoni ke tou fakafiafia tona loto. (2 Fakamatala 16:9) Kapau ʼe tou agahala ʼuhi ko totatou ʼuhiga heʼe haohaoa kae tou fakahemala, pea ʼe feala ʼaki te sakilifisio faitotogi ʼa Kilisito, ke tou kole kia Sehova ke ina fakamolemole mai kia tatou, ʼo tou falala “ ʼe ina fakamolemole lahi anai.” (Isaia 55:7; 1 Soane 2:1, 2) ʼE lagi toe ʼaoga foki mo te tokoni ʼa te kau tagata ʼāfea lotoʼofa, ke feala hatatou toe mālolohi ʼi te faʼahi fakalaumālie pea mo maʼu he tui ʼe mālohi pea mo he loto fakalogo.​—Tito 2:2; Sake 5:​13-​15.

ʼE Koutou Fakalogo Katoa Koa?

ʼI totatou ʼuhiga kaugana ʼa Sehova, ʼe mahino ia ko te tokolahi ia tatou ʼe tou manatu ʼe tou maʼu he loto fakalogo. ʼE feala ke tou manatu fēnei: ʼE mole ʼau kau koa la ki te gāue ʼaē ko te faka mafola ʼo te Puleʼaga? ʼE mole ʼau taupau maʼu koa la taku nofo agatonu mokā hoko he ʼu fihifihia maʼuhiga, ohage la ko te mole kau ki te ʼu meʼa ʼo te mālama ʼaenī? Pea ʼe mole ʼau fono tuʼumaʼu koa la, ohage ko tona fakaloto mālohiʼi mai e te ʼapositolo ko Paulo? (Mateo 24:14; 28:19, 20; Soane 17:16; Hepeleo 10:24, 25) ʼE moʼoni, ko te hahaʼi fuli ʼa Sehova ʼe nātou fakahā he fakalogo moʼoni ʼi te ʼu faʼahi maʼuhiga ʼaia.

Kae e feafeaʼi ʼo ʼuhiga mo te ʼu meʼa ʼaē ʼe tou fai ʼi te ʼaho fuli, ʼaē ʼe hage ʼe mole faʼa maʼuhiga? Neʼe tala fēnei e Sesu: “Ko ʼaē ʼe agatonu ʼi te ʼu meʼa liliki ʼe toe agatonu pe foki ʼi te ʼu meʼa lalahi, pea ko ʼaē ʼe heʼe faitotonu ʼi te ʼu meʼa liliki ʼe toe heʼe faitotonu pe foki ʼi te ʼu meʼa lalahi.” (Luka 16:10) Koia ʼe lelei anai ke tou fai kia tatou takitokotahi te fehuʼi ʼaē, ʼE ʼau maʼu koa he loto fakalogo ʼo ʼuhiga mo te ʼu meʼa liliki, ʼaē ʼe mole ʼiloʼi e ʼihi?

Neʼe fakahā e te tagata fai pesalemo, māʼia ʼi tona loto fale, ʼaē ʼe mole sio ai ʼihi kia ia, neʼe ‘haʼele ʼi te agatonu ʼo tona loto.’ (Pesalemo 101:2) ʼI tokotou ʼapi, ʼe lagi koutou avahi te televisio pea mo koutou kamata sioʼi he ʼata. ʼI te temi ʼaia, ʼe feala ke ʼahiʼahi ai takotou fakalogo. ʼE lagi fakahā ʼi te ʼata ʼaia he ʼu aga heʼeʼaoga. ʼE koutou haga sioʼi koa, ʼo koutou ʼui ʼe ko te faʼahiga ʼata ʼaia ʼaē ʼe hā ʼi te temi ʼaenī? Peʼe uga anai koa koutou e takotou loto fakalogo ke koutou mulimuli ki te fakatotonu ʼo te Tohi-Tapu ke ‘ ʼaua naʼa maʼu ʼi te lotolotoiga ʼo koutou te folonikasio pea mo te aga heʼemaʼa’? (Efesi 5:3-5) ʼE koutou matehi anai koa te televisio, tatau aipe peʼe lelei te hisitolia? Peʼe koutou sioʼi anai koa he tahi ʼata mokā koutou sio ʼe ʼi ai he ʼu agamālohi ʼi te ʼata ʼaia? Neʼe hiva fēnei te tagata fai pesalemo: “Ko Sehova totonu ʼe ina sivisivi te faitotonu pea mo te agakovi, pea ko ʼaē ʼe manako ki te agamālohi, ʼe mahino ia, ʼe fehiʼa ki ai Tona nefesi.”​—Pesalemo 11:5.

ʼE Tou Maʼu Te ʼu Tapuakina ʼAki He Loto Fakalogo

ʼE mahino ia, ʼe lahi te ʼu faʼahi ʼi totatou maʼuli ʼe ʼaoga ai anai ke tou fai hatatou sivi, moʼo vakaʼi peʼe tou fakalogo moʼoni ki te ʼAtua ʼaki totatou loto. Ko totatou ʼofa kia Sehova ʼe ina uga tatou ke tou fai te ʼu meʼa ʼaē ʼe ina leleiʼia pea mo te ʼu meʼa ʼaē ʼe ina ʼui mai ʼi tana Folafola, te Tohi-Tapu. ʼE tokoni mai anai he loto fakalogo ke tou taupau he felogoi lelei mo Sehova. Koia, kapau ʼe tou fakalogo katoa, pea ko ‘te ʼu palalau ʼo totatou gutu pea mo te metitasio ʼo totatou loto ʼe ko he ʼu meʼa ʼe leleiʼia anai e Sehova.’​—Pesalemo 19:14.

ʼE ʼofa ia Sehova kia tatou, ko te tupuʼaga la ʼaia ʼo tana akoʼi mai te fakalogo, ke fua lelei kia tatou. Pea ʼe ʼaoga lahi kia tatou mo kapau ʼe tou tokakaga fakamalotoloto ki te akonaki fakaʼatua. (Isaia 48:17, 18) Koia, tou tali fakafiafia te tokoni ʼaē ʼe foaki mai e totatou Tāmai ʼaē ʼe ʼi selo, ʼaki tana Folafola, mo tona laumālie, pea mo tana kautahi. ʼE akoʼi fakalelei tatou, ohage ʼe tou logo ki he leʼo ʼi totatou tuʼa, ʼe ina ʼui fēnei mai: “Koʼeni te ala. Koutou haʼele ai.” (Isaia 30:21) Mai tona ʼaluʼaga ʼaē ʼe akoʼi tatou e Sehova ʼaki te Tohi-Tapu, mo te ʼu tohi faka Kilisitiano, pea mo te ʼu fono ʼo te kokelekasio, koia tou tokaga ki te ako ʼaia, mo maʼuliʼi te ʼu meʼa ʼaē ʼe tou ako, pea mo “fakalogo ia meʼa fuli.”​—2 Kolonito 2:9.

Kapau ʼe tou maʼu he loto fakalogo, pea ʼe lahi ai anai tatatou fiafia pea mo tatatou ʼu tapuakina. ʼE tou maʼu ai anai te tokalelei ʼo te ʼatamai, heʼe tou ʼiloʼi anai ʼe tou fai te ʼu meʼa ʼaē ʼe leleiʼia e Sehova ʼAtua pea mo tou fakafiafia tona loto. (Tāʼaga Lea 27:11) Ko he loto fakalogo ʼe ko he puipui anai kia tatou mokā fakahalaʼi tatou ke tou fai te meʼa ʼaē ʼe kovi. Koia ʼe mahino ia ʼe tou fakalogo anai ki totatou Tāmai ʼaē ʼe ʼi selo, pea mo tou faikole fēnei: “Foaki ki tau tagata kaugana he loto fakalogo.”

[Haʼuʼaga ʼo te paki pasina 29]

From the Self-Pronouncing Edition of the Holy Bible, containing the King James and the Revised versions