Te Tufuga Faʼu Ipu Lahi Pea Mo Tana ʼu Gāue
“[Liliu] ko he ipu ki hona fakaʼaoga ʼe fakaʼapaʼapaʼia, . . . kua teuteu ki te gāue lelei fuli.”—2 Timoteo 2:21.
1, 2. (a) He koʼe neʼe ko he toe gāue makehe te fakatupu e te ʼAtua te tagata pea mo te fafine? (b) He koʼe koa neʼe fakatupu e te Tufuga Faʼu Ipu Lahi ia Atama mo Eva?
KO SEHOVA ʼe ko te Tufuga Faʼu Ipu Lahi. Ko te meʼa lelei tāfito ʼaē neʼe ina fakatupu neʼe ko totatou ʼuluaki tāmai ko Atama. ʼE ʼui fēnei e te Tohi-Tapu: “Ko Sehova ʼAtua neʼe ina faʼu te tagata ʼaki te efu ʼo te kele pea neʼe ina pupuhi ki tona ihu te mānava ʼo te maʼuli, pea neʼe liliu ai te tagata ko te nefesi maʼuli,” ko tona faka ʼuhiga ko he “meʼa ʼe mānava.” (Senesi 2:7, kiʼi nota) Neʼe ko te ʼuluaki tagata ʼaia neʼe ina fakatupu ki tona paki, neʼe ko te fakamoʼoni ʼo tona poto fakaʼatua pea mo tana manako ki te faitotonu moʼoni.
2 Neʼe fakaʼaogaʼi e te ʼAtua te hui vakavaka ʼo Atama moʼo faʼu maʼa ia hona tokoni, ia te fafine. Neʼe lahi tokotahi te finemui haohaoa ʼo Eva ʼi te ʼu fafine fuli ʼo te temi nei. (Senesi 2:21-23) Tahi ʼaē meʼa, neʼe foaki ki te ʼuluaki taumatuʼa te ʼu sino haohaoa pea mo tanā ʼu fealagia ke nā fakahoko tonu te gāue ʼaē neʼe tuku age kia nāua, ʼo ʼuhiga mo te fakaliliu ʼo te kele ko te palatiso. Pea neʼe toe foaki foki kia nāua te mālohi ke nā fakahoko te fakatotonu ʼa te ʼAtua ʼaē ʼe tuʼu ia Senesi 1:28: “Koulua fanaunau, pea koulua liliu ʼo hahaʼi, pea koulua fakafonu te kele, pea koulua puleʼi, pea koulua pule ki te ʼu ika ʼo te tai, pea mo te ʼu manulele ʼo te lagi pea mo te meʼa maʼuli fuli ʼe gaūgaūe ʼi te fuga kele.” ʼAki te temi ko te ʼōloto ʼaia neʼe tonu ke nofoʼi e te ʼu lauʼi miliale hahaʼi fiafia ʼe nātou logo tahi anai ʼaki te faʼahiga ʼofa ʼaē ko “he noʼo haohaoa ia.”—Kolose 3:14.
3. Neʼe liliu feafeaʼi tatatou ʼu ʼuluaki mātuʼa ko he ʼu ipu ʼe mole fakaʼapaʼapaʼia, pea koteā tona ikuʼaga?
3 Meʼa fakaʼofaʼofa foki, neʼe agatuʼu tatatou ʼu ʼuluaki mātuʼa ki te pule ʼo tonā ʼAliki Tupuʼaga, te Tufuga Faʼu Ipu Lahi. Pea neʼe liliu ai leva tonā maʼuli ohage ko te meʼa ʼaē ʼe fakamatala mai ia Isaia 29:15, 16: “Malaʼia kia nātou ʼaē ʼe nātou ʼolo mamaʼo ke nātou fufū tanatou fakatuʼutuʼu mai ia Sehova totonu, pea ʼe nātou fai te ʼu meʼa ʼi te fakapōʼuli ʼo nātou ʼui fēnei: ‘Ko ai ʼaē ʼe sio mai kia mātou, pea ko ai ʼaē ʼe ina ʼiloʼi mātou?’ . . . ʼE tonu koa ke faka ʼuhiga te tufuga faʼu ipu ohage pe ko te moʼi kele? ʼE tonu koa ke ʼui e te meʼa ʼaē neʼe faʼu ʼo ʼuhiga mo tona tufuga faʼu: ‘Neʼe mole ina faʼu ʼau’? Pea ʼe ʼui koa e te meʼa ʼaē neʼe faʼu ʼo ʼuhiga mo ia ʼaē neʼe ina faʼu: ‘Neʼe mole poto ia’?” Ko tanā aga fakahehema neʼe iku ki te malaʼia—tonā fakatūʼa ki te mate heʼegata. Tahi ʼaē meʼa, neʼe nā tuku fakaholo te agahala pea mo te mate ki tonā ʼu hōloga fuli. (Loma 5:12, 18) Neʼe puli ai leva te matalelei ʼo te ʼu meʼa ʼaē neʼe fakatupu e te Tufuga Faʼu Ipu Lahi.
4. Koteā te fakatuʼutuʼu fakaʼapaʼapaʼia ʼaē ʼe feala ke fakaʼaogaʼi tatou kiai?
4 Tatau aipe peʼe tou agahala, kae ʼe feala kia tatou, te ʼu fānau ʼa te tagata agahala ko Atama, ke tou fakavikiviki kia Sehova ʼaki te ʼu kupu ʼaē ʼe tuʼu ia Pesalemo 139:14: “ ʼE ʼau vikiviki anai kia te koe, heʼe fakamanavahe pea mo fakaofoofo toku faʼu. ʼE fakatalakitupua ʼau gāue, pea ʼe mahino lelei kia te ʼau te meʼa ʼaia.” Kae ʼe ko he meʼa fakaʼofaʼofa te kua ʼulihi ʼo te ʼu meʼa olisinale ʼaē neʼe fakatupu e te Tufuga Faʼu Ipu Lahi!
ʼE Laka Age Te Gāue ʼa Te Tufuga Faʼu Ipu
5. ʼE hā feafeaʼi te faiva ʼo te Tufuga Faʼu Ipu Lahi?
5 Kae meʼa fakafiafia foki, he ko te faiva ʼo totatou Tupuʼaga ʼi te faʼu ipu neʼe mole gata ʼaki pe tana faʼu te tagata. ʼE ʼui fēnei e te ʼapositolo ko Paulo: “Tagata, ko ai ia koe ke ke tali fakafeagai ki te ʼAtua? ʼE tonu anai koa ke ʼui e te meʼa ʼaē neʼe faʼu kia ia ʼaē neʼe ina faʼu, ‘He koʼe neʼe ke faʼu feiāʼi ʼau?’ Koteā? ʼE mole pule koa la te tufuga faʼu ipu ki te kele, ke ina faʼu ʼaki te moʼi kele ʼaia he ipu ki hona fakaʼaoga ʼe fakaʼapaʼapaʼia, pea mo te tahi ipu ki hona fakaʼaoga ʼe mole fakaʼapaʼapaʼia?”—Loma 9:20, 21.
6, 7. (a) Ia ʼaho nei, ʼe fili feafeaʼi e ʼihi ke faʼu nātou ki he fakatuʼutuʼu ʼe mole fakaʼapaʼapaʼia? (b) ʼE faʼu feafeaʼi te kau faitotonu ki he fakatuʼutuʼu fakaʼapaʼapaʼia?
6 Ei ko ʼihi ʼo te ʼu ipu ʼaē neʼe faʼu e te Tufuga Faʼu Ipu Lahi ʼe fakaʼaogaʼi anai nātou ki he fakatuʼutuʼu ʼe fakaʼapaʼapaʼia, pea ko ʼihi ki he fakatuʼutuʼu ʼe mole fakaʼapaʼapaʼia. Ko nātou ʼaē ʼe nātou fia mulimuli ki te mālama ʼi tana ʼu aga heʼe faka lotu, ʼe faʼu nātou ke fakaʼiloga ai ki te fakaʼauha. ʼI te temi ʼaē ka haʼu ai te Hau faka kolōlia ko Kilisito Sesu moʼo fakahoko te fakamāu, ko te ʼu ipu ʼaē ʼe mole fakaʼapaʼapaʼia ʼe kau anai kiai te ʼu hahaʼi fuli ʼaē ʼe hage ko te ʼu tao logogataʼa ʼaē ka ‘ ʼolo anai ki te pulinoa heʼegata,’ ohage ko tona fakahā ia Mateo 25:46. Kae ko te “kau faitotonu” ʼaē ʼe nātou hage ko te ʼu ōvi, ʼaē neʼe faʼu nātou ki he fakatuʼutuʼu “fakaʼapaʼapaʼia,” ʼe nātou maʼu anai te “maʼuli heʼegata.”
7 ʼAki he agavaivai, ko te kau faitotonu ʼaia ʼe nātou tali anai ke faʼu nātou e te ʼAtua. Kua nātou haʼele ʼi te ala ʼo te ʼAtua ʼaē ʼe ina taki ki te maʼuli. Neʼe nātou tali te tokoni ʼaē ʼe tou maʼu ia 1 Timoteo 6:17-19: ‘Koutou fakatafito takotou ʼamanaki, mole ki te ʼu koloā ʼaē ʼe fakalākilua, kae ki te ʼAtua ʼaē ʼe ina foaki mai ia meʼa fuli ke tou fakafiafia ai.’ ʼE nātou faiga ke nātou “fai te meʼa ʼaē ʼe lelei, ke nātou koloaʼia ʼi he ʼu gāue lelei, ke nātou agaʼofa, ke nātou lotolelei ke nātou vahevahe, ʼo nātou tānaki ai maʼa nātou ko he koloā moʼoni, he fakatafito taulekaleka ki te temi ka haʼu, ke feala hanatou maʼu te maʼuli moʼoni.” ʼE faʼu nātou ʼaki te moʼoni fakaʼatua pea ʼe nātou tui mālohi ki te fakatuʼutuʼu ʼaē neʼe fai e Sehova ʼaki ia Kilisito Sesu, ʼaē “neʼe ina foaki ia ia totonu ko he totogi ʼe tatau maʼa te hahaʼi fuli,” ke feala ai ke ina toe fakatuʼu ia meʼa fuli ʼaē neʼe puli ʼuhi ko te agahala ʼa Atama. (1 Timoteo 2:6) Koia ʼe tonu ke tou tali lelei te tokoni ʼaē neʼe fai e Paulo ke tou “kofuʼi te ʼulugaaga foʼou, ʼaē ʼaki te ʼatamai mālama totonu ʼe ina fakafoʼou [tatou] ki te paki ʼo Ia ʼaē neʼe ina fakatupu”!—Kolose 3:10.
ʼE Koutou Liliu Anai Ko Te Faʼahiga Ipu Fea?
8. (a) Koteā ʼaē ʼe feala ke tou ʼiloʼi ai te faʼahiga ipu ʼaē ka hoko kiai he tahi? (b) Koteā te ʼu meʼa e lua ʼaē ʼe faʼu ʼaki he tahi?
8 Koteā ʼaē ʼe feala ke tou ʼiloʼi ai te faʼahiga ipu ʼaē ka hoko kiai he tahi? Ko tana aga pea mo te ʼu meʼa ʼaē ʼe ina fai. Ko te ʼu meʼa ʼaia ʼe ʼuluaki tupu mai te ʼu meʼa ʼaē ʼe holi kiai tokita loto. Neʼe ʼui fēnei e te Hau poto ko Salomone: “ ʼE feala ki te loto ʼo te tagata kelekele ke ina fai hana tonu ʼo ʼuhiga mo tona ala, kae ko Sehova totonu ʼaē ʼe ina takitaki tana haʼele.” (Tāʼaga Lea 16:9) Lua, ko takita aga pea mo te ʼu meʼa ʼaē ʼe kita fai ʼe faʼufaʼu e te ʼu meʼa ʼaē ʼe kita logo kiai peʼe kita sio kiai, pea mo tokita ʼu fakakaugā pea mo te ʼu meʼa ʼaē ʼe hoko kia kita. Koia ʼe maʼuhiga ke kita fakalogo ki te tokoni ʼaenī: “Ko ʼaē ʼe haʼele mo te kau popoto ʼe liliu anai ʼo poto, kae ko ʼaē ʼe fakatahi mo te kau vale, ʼe hoko anai kia ia he ʼu malaʼia.” (Tāʼaga Lea 13:20) Ohage ko tona fakatokaga mai ia 2 Petelo 1:16, ʼe mole tonu ke tou mulimuli ki te ʼu “fagana kākā,” peʼe ko he ʼu “fagana neʼe faʼu pe e te tagata” ohage ko tona ʼui ʼi te Tohi-Tapu Katolika ʼa Knox. ʼE kau kiai te tuʼuga akonaki pea mo te ʼatu lafeti ʼo te Keletiate ʼaposita.
9. E feafeaʼi hatatou tali lelei ke faʼu tatou e te Tufuga Faʼu Ipu Lahi?
9 ʼAki te tali ʼaē ʼe tou fai, ʼe feala leva ke faʼu tatou e te ʼAtua. ʼE feala ke tou faikole ki te ʼAtua ʼaki he agavaivai, ʼo tou fakaʼaogaʼi te faikole ʼaenī ʼa Tavite: “Sivisivi ʼau, Ê ʼAtua, pea ke ke ʼiloʼi toku loto. Vakaʼi ia ʼau, pea ke ke ʼiloʼi taku ʼu manatu ʼaē ʼe ʼepu, mo ke sio peʼe ʼi ai he aga fakamamahi ia te ʼau, pea taki ʼau ʼi te ala ʼo te ʼu temi ʼaē ʼe mole ʼiloʼi honatou gataʼaga.” (Pesalemo 139:23-24) ʼE fakatuʼutuʼu e Sehova ke faka mafola te logo ʼo te Puleʼaga. Neʼe tou tali te logo lelei pea mo te takitaki ʼa te ʼAtua ʼaki totatou loto katoa pea mo he loto fakafetaʼi. ʼAki tana kautahi, ʼe foaki mai kia tatou he ʼu pilivilesio kehekehe ʼo ʼuhiga mo te faka mafola ʼo te logo lelei; koia tou puke maʼu pea mo tou leleiʼia te ʼu pilivilesio ʼaia.—Filipe 1:9-11.
10. ʼE tou faiga feafeaʼi anai ke tou mulimuli ki hatatou ʼu polokalama ako ʼi te faʼahi fakalaumālie?
10 ʼE maʼuhiga ʼaupito ke tou tokagaʼi tuʼumaʼu te Folafola ʼa te ʼAtua pea ke tou lau ʼi te ʼaho fuli, pea ko tatatou ʼu fai palalau mo totatou famili pea mo totatou ʼu kaumeʼa ʼe tonu ke fakatafito ki te Tohi-Tapu pea mo tatatou tauhi kia Sehova. Ko te koga tohi ʼo te ʼaho ʼe vakaʼi ʼi te uhu fuli e te famili ʼo te Petele pea mo te ʼu ʼapi ʼo te kau misionea, ʼe toe kau foki kiai te lau fakanounou ʼo te Tohi-Tapu peʼe ko te Annuaire. ʼE feala koa ke koutou fai he fakatuʼutuʼu feiā mo tokotou famili? ʼE toe feala foki ke tou maʼu he ʼu lelei ʼi tatatou ʼu fakakaugā ʼi te kokelekasio faka Kilisitiano, ʼi tatatou ʼu fono, pea tāfito ʼi tatatou kau ki te ako ʼo Te Tule Leʼo ʼaē ʼe fai ʼi te vāhaʼa fuli!
ʼE Faʼu Tatou Ke Tou Tauʼi Te ʼu ʼAhiʼahi
11, 12. (a) ʼE lava feafeaʼi hatatou maʼuliʼi te tokoni ʼa Sake ʼo ʼuhiga mo te ʼu ʼahiʼahi ʼaē ʼe tau mo tatou ʼi te ʼaho fuli? (b) Ko te meʼa ʼaē neʼe hoko kia Sopo e feafeaʼi tana uga tatou ke tou nofo agatonu?
11 ʼI totatou maʼuli ʼi te ʼaho fuli, ʼe tuku e te ʼAtua ke hoko kia tatou ʼihi ʼaluʼaga faigataʼaʼia. ʼE tonu ke feafeaʼi tatatou manatu ʼo ʼuhiga mo te ʼu faʼahi ʼaia? ʼE tokoniʼi mai e Sake 4:8 ke ʼaua naʼa tou ʼita, kae ke tou fakaōvi ki te ʼAtua, pea ke tou falala kia te ia, ʼi tatatou tui papau ʼaē kapau ‘ ʼe tou fakaōvi kia te ia pea ʼe fakaōvi mai anai kia tatou.’ ʼE moʼoni, ʼe hoko anai kia tatou te ʼu ʼahiʼahi pea mo te ʼu faigataʼaʼia kae ʼe tuku e te ʼAtua ke hoko kia tatou te ʼu faʼahi ʼaia heʼe nātou faʼu tatou, pea ʼe manuʼia anai tona ikuʼaga. ʼE fakaloto fīmālie tatou e Sake 1:2, 3, ʼo ina ʼui fēnei: “Koutou faka ʼuhigaʼi te faʼahi ʼaia ohage ko he fiafia katoa, naʼi ʼoku tēhina, mokā ʼe koutou felāveʼi mo he ʼu faʼahiga ʼahiʼahi kehekehe, ʼo koutou ʼiloʼi ko takotou tui ʼaē ʼe ʼahiʼahiʼi ʼe ina fakatupu te faʼa kātaki.”
12 ʼE toe ʼui fēnei e Sake: “Ke ʼaua naʼa ʼui e he tahi ʼi te ʼahiʼahi: ‘ ʼE ʼahiʼahiʼi ʼau e te ʼAtua.’ Koteʼuhi ʼe mole feala ke ʼahiʼahiʼi te ʼAtua ʼaki he ʼu meʼa kovi, pea ko ia totonu ʼe mole ina ʼahiʼahiʼi he tahi. ʼE ʼahiʼahiʼi te tagata takitokotahi mokā ina tuku ke toho ia ia pea mo kākāʼi e tona holi ʼo ia totonu.” (Sake 1:13, 14) ʼE feala ke lahi pea mo kehekehe te ʼu ʼahiʼahi ʼaē ʼe hoko kia tatou, kae ohage pe ko te meʼa ʼaē neʼe hoko kia Sopo, ʼe faʼu tatou ʼaki te ʼu meʼa ʼaia. ʼE lelei ʼaupito te fakapapau ʼaē ʼe fakahā e te Tohi-Tapu ia Sake 5:11: “Koutou sio, ʼe mātou kalagaʼi ʼe manuʼia ia nātou ʼaē neʼe nātou faʼa kātaki. Neʼe koutou logo ki te faʼa kātaki ʼa Sopo pea mo te ikuʼaga ʼaē neʼe tuku age e Sehova, ko Sehova ʼe fonu ʼi te ʼofa pea mo te manavaʼofa.” Ohage ko he ʼu ipu ia nima ʼo te Tufuga Faʼu Ipu Lahi, tou nofo agatonu ʼi te temi fuli pe pea tou falala ohage ko Sopo ki he ikuʼaga lelei!—Sopo 2:3, 9, 10; 27:5; 31:1-6; 42:12-15.
Tou Faʼu Tatatou Fānau
13, 14. (a) Ko te temi fea ʼaē ʼe tonu ke kamata ai e te ʼu mātuʼa te faʼufaʼu ʼo tanatou fānau, pea koteā tanatou fakatuʼutuʼu? (b) Koteā te ʼu fua lelei ʼaē ʼe feala ke koutou talanoa kiai?
13 ʼE feala ki te ʼu mātuʼa ke nātou kau ki te faʼufaʼu ʼo tanatou fānau, talu mai tanatou kei liliki, pea ʼe feala ke liliu te kau tūpulaga ko he kau agatonu taulekaleka! (2 Timoteo 3:14, 15) ʼE toe moʼoni te faʼahi ʼaia ʼi te temi ʼaē ʼe hoko ai te ʼu ʼahiʼahi lahi. Ko he ʼu taʼu ki muʼa atu, ʼi te temi ʼaē neʼe kovi tāfito ai te ʼu fakataga ʼaē neʼe hoko ʼi te fenua ʼo Afelika, ko te famili neʼe feala ke kita falala kiai, neʼe nātou tā Te Tule Leʼo ʼi te kiʼi fale gāue ʼi te muli fale. ʼI te tahi ʼaho, neʼe ʼōmai te kau solia ki tanatou kolo ʼo hue te ʼu ʼapi fuli ke nātou ʼave te kau tūpulaga ki te solia. Ko te ʼu tama e lua ʼo te famili ʼaia neʼe kei maʼu tonā temi ke nā feholaki, kae kapau neʼe nā fai te faʼahi ʼaia pea ʼe maʼu anai e te kau solia te masini tā, ʼo feala ai leva ke gaohi koviʼi tonā famili peʼe matehi nātou. Koteā ʼaē neʼe feala ke fai? Neʼe ʼui e te ʼu tama ʼaia e lua ʼaki he lototoʼa ʼo nā fakaʼaogaʼi ia Soane 15:13: “ ʼE mole he tahi ʼe ina maʼu he ʼofa ʼe lahi age ʼi te meʼa ʼaenī: ke foaki e he tahi tona nefesi maʼa tona ʼu kaumeʼa.” Neʼe nā fili ke nā nonofo ʼi te kogafale lahi ʼo te ʼapi. ʼI tanā manatu, ʼe maʼu anai nāua e te kau solia pea mo gaohi koviʼi peʼe matehi anai nāua ʼuhi ko tanā mole fia ʼolo mo nātou. Kae ʼe mole nātou hue anai te ʼapi pea mo maʼu ai te masini tā tohi, pea mo hāo ai anai te famili. Pea neʼe hoko te meʼa fakapunamaʼuli ʼaupito. Ko te kau solia neʼe nātou hiki ki te tahi ʼapi kae neʼe mole nātou ʼōmai ʼo hue te ʼapi ʼaia! Koia neʼe hāo ai te ʼu ipu fakatagata ʼaia ʼaē neʼe faʼu ki he fakatuʼutuʼu fakaʼapaʼapaʼia, ʼo feiā pe mo te masini tā tohi, ʼo lava hoko atu ai te tā ʼo te meʼa kai fakalaumālie. Ko te tahi ʼi te ʼu tama ʼaia e lua pea mo tona tokolua lahi ʼe nā gāue ʼi te Petele; pea ʼe kei gāue te tama ʼaia ʼi te masini tā tohi ʼāfea.
14 Ko te kau tūpulaga ʼe feala ke akoʼi kia nātou peʼe feafeaʼi te faikole, pea ʼe tali anai te ʼAtua ki tanatou ʼu faikole. Neʼe hoko te faʼahi ʼaia ʼi te lolotoga ʼo te matematehi ʼo te hahaʼi ʼaē ʼi Rwanda. ʼI te temi ʼaē neʼe kua teuteu ai te kau agatuʼu ki te puleʼaga, ke nātou matehi ʼaki te pulutuki te kiʼi taʼahine ʼe taʼu ono pea mo tona famili, neʼe faikole leʼolahi pea mo fakamalotoloto te kiʼi taʼahine ʼaia ke mole matehi nātou ke feala hanatou hoko atu tanatou tauhi kia Sehova. Ko te faikole ʼaia neʼe malave ki te loto ʼo te kau fai fakapō pea neʼe mole nātou matehi nātou ʼo nātou ʼui fēnei, “ ʼE mole feala ke mātou matehi koutou ʼuhi ko te kiʼi taʼahine ʼaenī.”—1 Petelo 3:12.
15. Koteā te ʼu aga fakahehema ʼaē neʼe fakatokagaʼi mai e Paulo?
15 Ko te tokolahi ʼo te kau tūpulaga ʼe mole nātou tau mo he ʼu faigataʼaʼia feiā, kae ʼe hoko kia nātou te ʼu ʼahiʼahi ʼi te faleako pea mo te ʼu sosiete aga fakahehema ʼo te temi ʼaenī: te tauvele ʼa te hahaʼi, mo te aga heʼeʼaoga, mo te ʼu fakafiafia fakalialia, pea mo te ʼu fakaneke ʼo te tahi ʼu tūpulaga ke nātou māmio kovi. Neʼe tuʼa lahi te fakatokaga ʼa Paulo ʼo ʼuhiga mo te ʼu meʼa ʼaia ʼaē ʼe feala ke fua kovi kia tatou.—1 Kolonito 5:6; 15:33, 34; Efesi 5:3-7.
16. ʼE feala feafeaʼi ke liliu he tahi ko he ipu ki he fakatuʼutuʼu fakaʼapaʼapaʼia?
16 ʼI tana ʼosi talanoa ki te ʼu ipu ʼaē ʼe taupau “ki hona fakaʼaoga ʼe fakaʼapaʼapaʼia kae ko te tahi ʼu ipu ki he fakaʼaoga ʼe mole fakaʼapaʼapaʼia,” ʼe ʼui fēnei e Paulo: “Koia kapau ʼe tuʼu mamaʼo he tahi mai te ʼu ipu ʼaenī, pea ʼe liliu ko he ipu ki hona fakaʼaoga ʼe fakaʼapaʼapaʼia, ko he ipu kua fakatapuʼi, ʼe ʼaoga kia ia ʼaē ʼaʼana te ipu, pea kua teuteu ki te gāue lelei fuli pe.” Koia tou fakaloto mālohiʼi tatatou kau tūpulaga ke nātou tokakaga ki tanatou ʼu fakakaugā. Ke nātou “[feholaki] mai te ʼu holi ʼo te temi tūpulaga, kae ke nātou haga kumi te faitotonu, te tui, te ʼofa, te tokalelei, mo nātou ʼaē ʼe nātou fetapā ki te ʼAliki ʼaki he loto ʼe maʼa.” (2 Timoteo 2:20-22) Ko te polokalama faka famili ʼaē ʼe ʼaoga ki te “felagalagaʼaki,” ʼe maʼuhiga ʼaupito moʼo faʼufaʼu ʼaki tatatou ʼu tūpulaga. (1 Tesalonika 5:11; Tāʼaga Lea 22:6) ʼE ko he tokoni lelei anai ki te kau tūpulaga, mo kapau ʼe nātou lau te Tohi-Tapu ʼi te ʼaho fuli pea mo nātou fai tanatou ako faka famili ʼaki te ʼu tohi ʼo te Sosiete ʼaē ʼe ʼalutahi mo te ʼu meʼa ʼaē ʼe ʼaoga kia nātou.
ʼE Faʼu Tatou Fuli e Sehova
17. E feafeaʼi anai te faʼu ʼo tatou e te akonakiʼi ʼa te ʼAtua, pea koteā anai tona fua lelei?
17 ʼE tuku mai e Sehova tana ʼu tokoni ʼi tana Folafola pea mo tana kautahi moʼo faʼu ʼo tatou. ʼAua naʼa koutou fakafisi ki te ʼu tokoni fakaʼatua ʼaia! ʼE ko he aga fakapoto mo kapau ʼe koutou tali pea mo koutou tuku ke faʼu koutou e te ʼu tokoni ʼaia, ke fakaʼaogaʼi koutou e Sehova ki he fakatuʼutuʼu fakaʼapaʼapaʼia. ʼE tokoni fēnei mai ia Tāʼaga Lea 3:11, 12: “Ko te akonaki ʼa Sehova, Ê toku foha, ʼaua naʼa ke fakafisi kiai; pea ʼaua naʼa ke fehiʼa ki tana fakatonutonu, koteʼuhi ko ia ʼaē ʼe ʼofa ki ai ia Sehova, ʼe ina fakatonutonuʼi, ohage ko he tāmai ʼe ina fakatonutonuʼi tona foha ʼaē ʼe ina fakafiafia [tona loto].” Ia Hepeleo 12:6-11, ʼe toe maʼu ai foki he tokoni ʼe hage ko te tokoni ʼa he tāmai, pea ʼe ʼui fēnei: “ ʼE akonakiʼi e Sehova ia ia ʼaē ʼe ʼofa ki ai . . . ʼE moʼoni, ʼi te moʼi temi ʼaia ko te akonaki fuli pe ʼe hage ia ʼe mole ko he meʼa fakafiafia, kae ko he meʼa fakaloto mamahi; kae ki muli age ʼe ina foaki kia nātou ʼaē neʼe ina akoʼi te fua ʼo te tokalelei, ʼaē ko te faitotonu.” Ko te meʼa ʼaē ʼe fakaʼaogaʼi tāfito ki te taʼi fakatonutonuʼi ʼaia, ʼe ko te Folafola ʼa te ʼAtua ʼaē neʼe ina tohi ʼaki tona laumālie maʼoniʼoni.—2 Timoteo 3:16, 17.
18. ʼO ʼuhiga mo te fakahemala, koteā ʼaē ʼe tou ako ia Luka kapite 15?
18 Ko Sehova ʼe toe manavaʼofa foki. (Ekesote 34:6) ʼE fakamolemole ia Sehova kia ia ʼaē ʼe loto fakahemala moʼoni tatau aipe pe neʼe agahala mamafa. Māʼia mo te ‘hahaʼi maumau koloā,’ ʼe feala ke faʼu nātou ke nātou liliu ko he ʼu ipu ki hona fakaʼaoga ʼe fakaʼapaʼapaʼia. (Luka 15:22-24, 32) E mole lagi mamafa tatatou ʼu agahala ohage ko te ʼu agahala ʼaē neʼe fai e te foha maumau koloā. Kae kapau ʼe tou tali te ʼu tokoni faka Tohi-Tapu ʼaki he agavaivai, pea ʼe faʼu anai tatou ke tou liliu ko he ʼu ipu ki hona fakaʼaoga ʼe fakaʼapaʼapaʼia.
19. ʼE feala feafeaʼi ke hoko atu totatou fakaʼaogaʼi e Sehova ohage ko he ʼu ipu ʼe fakaʼapaʼapaʼia?
19 ʼI te temi ʼaē neʼe tou ʼuluaki ako ai te moʼoni, neʼe tou lotolelei ke faʼu tatou e Sehova. Neʼe tou līaki te ʼu aga ʼo te mālama, mo tou kamata kofuʼi te ʼulugaaga foʼou pea mo foaki totatou maʼuli kia Sehova pea mo tou papitema. Neʼe tou fakalogo ki te tokoni ʼaē ʼe tuʼu ia Efesi 4:20-24, ke tou ‘līaki totatou ʼulugaaga ʼāfea ʼaē ʼe ʼalutahi mo tatatou aga ʼāfea, mo tana ʼu holi fakahala, pea neʼe tou kofuʼi te ʼulugaaga foʼou ʼaē neʼe fakatupu ʼo mulimuli ki te finegalo ʼo te ʼAtua ʼi te faitotonu moʼoni pea mo te agatonu.’ ʼOfa pe ke hoko atu tatatou tuku kia Sehova, te Tufuga Faʼu Ipu Lahi, ke ina faʼu tatou ke tou liliu ko he ʼu ipu ʼe fakaʼaogaʼi tuʼumaʼu anai ki he fakatuʼutuʼu ʼe fakaʼapaʼapaʼia!
Te ʼu Fehuʼi Fakamanatu
◻ Koteā te fakatuʼutuʼu ʼo te Tufuga Faʼu Ipu Lahi ʼo ʼuhiga mo te kele?
◻ ʼE feala feafeaʼi ke faʼufaʼu koutou ki he fakaʼaoga ʼe fakaʼapaʼapaʼia?
◻ ʼE tou lava faʼufaʼu feafeaʼi tatatou fānau?
◻ Koteā te manatu ʼaē ʼe tonu ke tou taupau ʼo ʼuhiga mo te fakatonutonuʼi?
[Paki ʼo te pasina 10]
ʼE faʼu anai koa koutou ki he fakaʼaoga ʼe fakaʼapaʼapaʼia peʼe līaki anai koutou?
[Paki ʼo te pasina 12]
ʼE feala ke faʼufaʼu te fānau talu mai tanatou kei liliki