Neʼe ʼAu Tauhi Kia Sehova ʼAki Toku Nefesi Katoa
NEʼE FAKAMATALA E TIMOLEON VASILIOU
Neʼe puke ʼau he neʼe ʼau akoʼi te Tohi-Tapu ki te hahaʼi ʼo te kiʼi kolo ʼo Aidhonochori. Neʼe tohoʼi toku ʼu sūlie e te ʼu tagata polisi pea nātou kamata tā toku ʼu ʼalofi vaʼe. Neʼe nātou tā fualoa toku ʼu vaʼe ʼo mategūgū ai pea neʼe mole kei ʼau logoʼi te mamahi. ʼI muʼa ʼo haku fakahā atu te tupuʼaga ʼo toku gaohi koviʼi ʼaia, ʼaē neʼe hoko māhani ʼi Heleni ʼi te temi ʼaia, ʼe ʼau fia fakamatala atu muʼa pe neʼe feafeaʼi taku liliu ko he tagata faiako ʼo te Tohi-Tapu.
MOLE faʼa fualoa ʼi taku ʼosi tupu ʼi te taʼu 1921, neʼe mavae toku famili ki te kolo ʼo Rodholívos ʼi te potu tokelau ʼo Heleni. ʼI taku kei tūpulaga, neʼe ʼau māmio kovi. Neʼe ʼau kamata suluka ʼi toku taʼu 11. Ki muli age, neʼe ʼau ʼinu kava pea mo gaoʼi paʼaga, pea neʼe ʼau fai lafeti ʼi te teitei afiafi fuli. Neʼe ʼau faiva ʼi te musika, koia neʼe ʼau kau ai leva ki te foʼi mahōlō ʼo te kolo. Hili kiai te taʼu katoa, neʼe kua ʼau poto ʼi te ʼu meʼa mahōlō fuli ʼo tomatou foʼi mahōlō. Kae tahi ʼaē meʼa, neʼe ʼau leleiʼia te ako pea mo te faitotonu.
ʼI te kamata ʼo te taʼu 1940, ʼi te lolotoga hoko ʼo te Lua Tau Faka Malamanei, neʼe fakaafe tomatou foʼi mahōlō ke mātou mahōlō ʼi te ʼavaifo ʼo te kiʼi taʼahine. ʼAki he lotomamahi ʼaupito neʼe fai fetāgihi te famili pea mo te ʼu kaumeʼa ia tafa ʼo te faitoka. Neʼe malave mālohi kia ʼau tonatou lotomamahi. Pea neʼe ʼau kamata feʼekeʼaki, ‘He koʼe koa ʼe tou mamate? ʼE ʼi ai koa he ʼuhiga ki totatou maʼuli? Kofea ʼaē ʼe ʼau lava maʼu ai te ʼu tali?’
Hili kiai ni ʼu ʼaho, neʼe ʼau fakatokagaʼi he tohi ʼo te Tauhi Foʼou ʼi te puha tānakiʼaga tohi ʼo toku ʼapi. Neʼe ʼau toʼo te tohi ʼaia pea ʼau kamata lau. ʼI taku lau te ʼu palalau ʼa Sesu ia Mateo 24:7 ʼo ʼuhiga mo te fakaʼiloga ʼo tana ʼi henī, ʼaē ʼe kau kiai te ʼu tau ʼaē ʼe hoko ʼi te malamanei, neʼe ʼau mahino ai neʼe palalau ki totatou temi. ʼI te ʼu vāhaʼa ʼaē neʼe hoa kiai, neʼe ʼau lau liuliuga te Tauhi Foʼou.
Pea ʼi Tesepeli ʼo te taʼu 1940, neʼe ʼau ʼaʼahi te famili neʼe mātou vāhaʼa fale—ko te fafine vitua pea mo tana ʼu toe e toko nima. ʼI te kiʼi kogafale fata, ʼi te ʼatu kaupepa neʼe ʼau maʼu ai mo te kaupepa Un gouvernement désirable, ʼaē neʼe tā e te Watch Tower Bible and Tract Society. Neʼe ʼau nofo ai ʼi te kogafale ʼaia ʼo lau katoa te kaupepa. ʼAki te ʼu meʼa ʼaē neʼe ʼau lau neʼe ʼau tui papau ai ʼe tou maʼuʼuli ʼi te temi ʼaē ʼe fakahigoaʼi e te Tohi-Tapu ko “te u aho fakamuli,” pea ʼe fakaʼauha anai e Sehova ʼAtua te tuʼu ʼo te ʼu faʼahiga meʼa ʼaenī kae ina fetogi ʼaki he mālama foʼou pea mo faitotonu.—2 Timoteo 3:1-5; 2 Petelo 3:13.
Ko te meʼa ʼaē neʼe ʼau punamaʼuli tāfito ai neʼe ko te ʼu vaega faka Tohi-Tapu ʼaē ʼe ʼui ai ko te kau agatonu ʼe nātou maʼuʼuli anai ʼo heʼegata ʼi te palatiso kelekele, pea ʼe pulihi anai te mamahi pea mo te mate ʼi te mālama foʼou ʼaia ʼaē ka takitaki e te Puleʼaga ʼo te ʼAtua. (Pesalemo 37:9-11, 29; Apokalipesi 21:3, 4) ʼI te lolotoga ʼo taku lautohi, neʼe ʼau faikole ai ki te ʼAtua pea mo kole age ke ina fakahā mai pe koteā te ʼu meʼa ʼaē ʼe ina fakamaʼua mai. Neʼe mahino lelei kia ʼau, ʼe tonu ke ʼau tauhi kia Sehova ʼAtua ʼaki toku nefesi katoa.—Mateo 22:37.
Neʼe ʼAu Maʼuliʼi Te ʼu Meʼa Neʼe ʼAu Ako
Talu mai te temi ʼaia, neʼe ʼau tuku ai taku suluka, mo taku ʼinu kava pea mo taku gaoʼi paʼaga. Neʼe ʼau tānaki te ʼu toe e toko nima ʼo te fafine vitua pea mo toku ʼu tēhina mo tokolua e toko tolu, pea mo fakamahino age kia nātou te ʼu meʼa ʼaē neʼe ʼau ako ʼi te kaupepa ʼaia. Mole tuai pea neʼe mātou kamata faka mafola te ʼu meʼa fuli ʼaē neʼe kua mātou mālama kiai. Neʼe fakahigoaʼi mātou ʼi te kolo ko te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova, logope la neʼe mole heʼeki mātou felāveʼi mo he kau Fakamoʼoni. Talu mai te kamata, neʼe ʼau fakaʼaogaʼi ia hola e teau ʼi te māhina fuli moʼo fakahā ki te hahaʼi te ʼu meʼa taulekaleka ʼaē neʼe ʼau ako.
Neʼe ʼalu te patele Keleka Orthodoxe ki te pule kolo ʼo meo ʼo ʼuhiga mo mātou. Kae ʼi ni ʼu ʼaho ki muʼa atu, neʼe mole mātou ʼiloʼi, neʼe maʼu e he tūpulaga Fakamoʼoni te hōsi neʼe puli pea ina toe ʼave ki te ʼu hahaʼi ʼaē ʼa nātou te hōsi. ʼUhi ko tana aga fakahagatonu, neʼe fakaʼapaʼapa te pule kolo ki te kau Fakamoʼoni, pea neʼe mole fia fakalogo ki te patele.
ʼI te tahi ʼaho ʼi te māhina ʼo ʼOketopeli 1941, ʼi taku lolotoga faka mafola ʼi te lapalasi fakatauʼaga meʼa, neʼe talanoa te tagata ʼo ʼuhiga mo te Fakamoʼoni ʼa Sehova neʼe nofo ʼi te kolo neʼe feōviʼaki mo tona kolo. Neʼe ko te tagata polisi ki muʼa atu pea ʼe higoa ko Christos Triantafillou. Neʼe ʼau ʼalu ʼo ʼaʼahi ia ia pea neʼe ʼau ʼiloʼi ai neʼe ko he Fakamoʼoni talu mai te taʼu 1932. Neʼe ʼau fiafia ʼaupito ʼi tana foaki mai te ʼu tohi ʼāfea ʼo te Sosiete Watch Tower. Neʼe tokoni mai te ʼu tohi ʼaia ki taku tuputupu ʼi te faʼahi fakalaumālie.
ʼI te taʼu 1943, neʼe ʼau papitema ʼi te vai moʼo fakahā kua ʼau foaki toku maʼuli ki te ʼAtua. ʼI te temi ʼaia neʼe ʼau fai he ʼu ako ʼi te ʼu kolo e tolu ʼo te tafaʼaki—ko Dhravískos, mo Palaeokomi pea mo Mavrolofos. Neʼe ʼau fakaʼaogaʼi te tohi La Harpe de Dieu ki te ʼu ako ʼaia. Ki muli age neʼe ʼau maʼu te pilivilesio ʼaē ke ʼau sio ki te faʼufaʼu ʼo te ʼu kokelekasio e fā ʼi te potu fenua ʼaia.
ʼE Mātou Fai Faka Mafola Logola Te ʼu Faigataʼaʼia
ʼI te taʼu 1944, neʼe faka ʼāteaina ia Heleni mai te pule ʼa te kau Siamani pea hili kiai he kiʼi temi nounou, neʼe mātou toe felogoi mo te filiale ʼo te Sosiete Watch Tower ʼi Ateni. Neʼe fakaafe ʼau e te pilō ʼo te filiale ke ʼau ʼalu ʼo fai faka mafola ʼi te telituale neʼe tahitahiga te logo ai ʼa te hahaʼi ki te logo ʼo te Puleʼaga. ʼI taku ʼalu kiai, neʼe ʼau gāue ʼi te fale tauhi manu ia māhina e tolu, pea neʼe ʼau fakaʼaogaʼi te toe ʼo toku temi ki te minisitelio.
ʼI te taʼu ʼaia neʼe tapuakinaʼi ʼau he neʼe papitema ai taku faʼe ʼo feiā mo te fafine vitua pea mo tana ʼu toe, ʼo gata pe ki te taʼahine muli ko Marianthi ʼaē neʼe papitema ʼi te taʼu 1943 pea ʼi Novepeli ʼo te taʼu ʼaia, neʼe liliu ai ko toku ʼohoana ʼofaina. ʼI te taʼu 1974, hili kiai taʼu e 30, neʼe toe papitema ai foki mo taku tāmai.
ʼI te kamata ʼo te taʼu 1945, neʼe ʼavage e te pilō ʼo te filiale tamatou ʼuluaki Tule Leʼo. Ko tona alatike tāfito neʼe fēnei tona kupu tāfito “Koutou ʼOlo ʼo Fai Ni ʼu Tisipulo ʼi Te ʼu Puleʼaga Fuli.” (Mateo 28:19, The Emphatic Diaglott) Ko ʼau pea mo Marianthi neʼe ma foimo mavae atu aipe ʼi tomā ʼapi ke ma ʼolo ki te ʼu telituale mamaʼo ʼi te potu hahake ʼo te Vaitafe Strymon. Ki muli age neʼe toe ʼōmai kiai mo he tahi ʼu Fakamoʼoni.
Neʼe ma tautau haʼele kiliʼi vaʼe ʼi ni ʼu kilometa mokā ma ʼolo ki te ʼu kolo, ʼo fakalaka ʼi te ʼu liuʼa pea mo te ʼu moʼuga. Neʼe ma fai feiā naʼa maumau tomā ʼu sūlie he neʼe mole hamā ʼu sūlie fetogi. Neʼe hoko te tau ʼi Heleni mai te taʼu 1946 ʼo aʼu ki te taʼu 1949, pea neʼe feala ke kita tuʼutāmaki ʼi te ʼu ala. Neʼe tau sio ki te ʼu sino mate ʼe leta ʼi te ala.
Kae neʼe mole ma lotovaivai ʼi te ʼu faigataʼaʼia ʼaia, pea neʼe ma hoko atu tamā fai faka mafola ʼaki he lotomālohi. Neʼe tuʼa lahi taku logoʼi ʼi toku loto te meʼa ʼaē neʼe tohi e te tagata fai pesalemo: “Tatau aipe peʼe ʼau haʼele ʼi te sia ʼo te fakapōʼuli, ʼe mole ʼau mataku ki he meʼa kovi, heʼe ke nofo mo ʼau; ko tou tokotoko pea mo tou kauʼi ʼakau ʼe ko te ʼu meʼa ʼaē ʼe nā fakafimālieʼi ʼau.” (Pesalemo 23:4) ʼI te temi ʼaia, neʼe ma mavae ʼi tomā ʼapi lolotoga ni ʼu vāhaʼa, pea ʼi ʼihi temi neʼe ʼau fai ia hola e 250 ʼi te minisitelio.
Tomā Minisitelio ʼi Aidhonochori
ʼI te taʼu 1946 neʼe ma ʼaʼahi te tahi kolo ko Aidhonochori, neʼe tuʼu ʼi te moʼuga. Neʼe ma felāveʼi ai mo te tagata neʼe ina ʼui mai, ʼi te kolo ʼaia, neʼe ʼi ai te ʼu tagata e lua neʼe nā fia logo ki te logo ʼo te Tohi-Tapu. Kae ʼuhi ko tana mataku ki te hahaʼi neʼe mole ina fia fakahinohino mai peʼe nonofo ʼifea te ʼu tagata ʼaia. Kae neʼe ma maʼu tonā ʼapi pea nā fai mai he tali fakakāiga. ʼI tona fakahagatonu, neʼe mole fualoa pea hahaʼi mai tonā ʼapi! Neʼe ko tonā ʼu kāiga pea mo tonā ʼu kaumeʼa lelei. Neʼe ʼau punamaʼuli ʼaupito ʼi taku sio ki tanatou fakalogo fakamalotoloto ki te ʼu meʼa ʼaē neʼe ma fakamatala age. Neʼe ma ʼiloʼi atu aipe neʼe kua fualoa tanatou fakatalitali ke nātou felāveʼi mo te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova, kae lolotoga te pule ʼa te kau Siamani, neʼe mole he Fakamoʼoni ʼi te potu fenua ʼaia. Neʼe koteā ʼaē neʼe tupu ai tanatou fia felāveʼi mo te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova?
Neʼe maʼu tuʼulaga te ʼu pule famili e lua ʼi te kūtuga Komunisi ʼo te kolo, pea ko nāua ʼaē neʼe nā fakahā te ʼu manatu faka Komunisi ki te hahaʼi. Kae neʼe nā lau te tohi Gouvernement ʼaē neʼe tā e te Sosiete Watch Tower. ʼI tanā ʼosi lau te tohi ʼaia neʼe nā tui papau ai ko te ʼamanaki pe e tahi ki he puleʼaga haohaoa pea mo faitotonu, ʼe ko te Puleʼaga ʼo te ʼAtua.
Neʼe ma palalau ki te ʼu tagata ʼaia pea mo tonā ʼu kaumeʼa ʼo aʼu ki te māʼupō. Neʼe nātou fiafia ʼi te ʼu tali ʼaē neʼe ma fai age kia nātou ʼaki te Tohi-Tapu. Kae mole tuai pea ko te kau Komunisi ʼo te kolo neʼe nātou fonofono ke nātou matehi ʼau, he neʼe nātou manatu ko ʼau ʼaē neʼe ʼau fakatafoki tonatou ʼu pule. ʼI te hahaʼi ʼaē neʼe ʼōmai ʼi te ʼuluaki po ʼaia, neʼe ʼi ai te tagata ʼaē neʼe talanoa mai ki te ʼu tagata ʼaia e lua ʼo te kolo ʼaē neʼe nā fia ʼiloʼi te logo lelei. Neʼe tuputupu lelei tana mālama ki te Tohi-Tapu, neʼe papitema pea neʼe liliu ki muli age ko he tagata ʼāfea.
Te ʼu Fakataga Mālohi
Mole heʼeki fualoa ʼi tamā ʼosi felāveʼi mo te kau Komunisi ʼāfea ʼaia, pea neʼe hūfi e te ʼu tagata polisi e lua te ʼapi ʼaē neʼe ma fai ai te fono. Neʼe nā fakahaga mai tanā ʼu fana pea nā puke te toko fā ʼo mātou, pea nā ʼave mātou ki te fale polisi. Neʼe munaʼi ai mātou e te tagata ofisie, ʼaē neʼe feʼiloʼi leleiʼaki mo te kau takitaki lotu Orthodoxes Keleka. Moʼo fakaʼosi, neʼe ina fai te fehuʼi ʼaenī, “Koteā ʼaē ka ʼau fai mo koutou?”
Neʼe kalaga fakatahi te ʼu tagata polisi neʼe tutuʼu ʼi ʼona tuʼa: “Tou tā nātou!”
Neʼe kua pōʼuli. Neʼe tuku mātou e te ʼu tagata polisi ʼi te lalo fata kae nātou ʼolo ki te fale kava neʼe ōvi mai. Neʼe kua nātou konānā ʼi tanatou liliu mai pea neʼe nātou toe ʼave ʼau ki ʼoluga.
ʼI taku sio ki tonatou konahia, neʼe mahino ai kia ʼau neʼe feala ke nātou matehi ʼau ʼi he temi pe. Koia neʼe ʼau faikole ai ki te ʼAtua ke ina foaki mai te mālohi ke ʼau kātakiʼi toku ʼu mamahi fuli. Neʼe nātou toʼo te ʼu kauʼi ʼakau pea nātou kamata tā toku ʼu lalo vaʼe ohage ko taku fakahā atu ʼi te kamata ʼo te alatike. ʼOsi ʼaia pea neʼe nātou tā toku sino katoa pea nātou toe lī ʼau ki te lalo fata. Ki muli age neʼe nātou ʼave he tahi tagata ʼo tā mo ia.
Neʼe ʼau fakaʼaogaʼi te temi ʼaia moʼo fakaloto mālohiʼi te tahi ʼu tūpulaga Fakamoʼoni e lua ke nā kātakiʼi te ʼahiʼahi ʼaē ka hoko kia nāua. Kae neʼe fili e te ʼu tagata polisi ke nātou toe ʼave ʼau ki ʼaluga. Neʼe nātou huʼi toku ʼu mutuʼi meʼa pea ko te toko nima ia nātou neʼe nātou tā ʼau ʼi te hola katoa, ʼo nātou molomoloki toku foʼi ʼulu ʼaki tonatou ʼu foʼi sūlie solia. Pea nātou lī ʼau ki te lalo tuʼuga pea neʼe ʼau nofo pogia ai ia hola e 12.
ʼI tomatou faka ʼāteaina ʼi te po ʼaia, neʼe tali mātou e te famili ʼo te kolo pea neʼe nātou gaohi fakaleleiʼi mātou. ʼI te ʼaho ake, neʼe mātou toe liliu ki tomatou ʼapi. Neʼe mātou vaivavai pea mo gaʼegaʼe ʼaupito ʼuhi ko tomatou tā, koia logope neʼe ko hola pe e lua moʼo fakaaʼu ki tomatou kolo, kae neʼe mātou haʼele ia hola e valu. Neʼe fufula toku sino katoa ʼuhi ko toku tā, koia neʼe mole ʼiloʼi atu aipe ia ʼau e Marianthi.
Te Tuputupu ʼi Te Fakafeagai
ʼI te taʼu 1949, ʼi te kei lolotoga hoko ʼo te tau faka sivile, neʼe mātou ʼolo ki Tesalonika. Neʼe hinoʼi ʼau ke ʼau tokoni ki te tagata faifekau ʼo he kokelekasio ʼi te ʼu kokelekasio e fā ʼo te kolo. ʼI te hili ʼo te taʼu katoa, neʼe tuputupu ai te kokelekasio pea neʼe tonu ai leva ke faʼu he lua kokelekasio, pea neʼe hinoʼi ʼau ke ʼau tagata faifekau ʼi te kokelekasio ʼaia, peʼe ko te taupau pelesita. Hili kiai te taʼu katoa, neʼe toe tuputupu tuʼa lua te kokelekasio ʼaia, pea neʼe toe faʼufaʼu ai he tahi kokelekasio!
Neʼe ʼiʼita te hahaʼi fakafeagai ʼi te kua kaugamālie ʼa te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ʼi Tesalonika. ʼI te tahi ʼaho ʼo te taʼu 1952, ʼi taku toe liliu mai taku gāue, neʼe kua vela katoa tomā ʼapi. Neʼe meihiʼi pe ke mate ai ia Marianthi. ʼI te fono ʼo te afiafi ʼaia, neʼe ma fakamahino ai pe koʼe neʼe ʼuli tomā ʼu mutuʼi meʼa—he neʼe kua maumau fuli tomā ʼu meʼa. Neʼe manavaʼofa ai kia māua tomā ʼu tēhina pea mo lagolago mai.
ʼI te taʼu 1961, neʼe hinoʼi ʼau ke ʼau kau ki te gāue feʼaluʼaki pea ke ʼau ʼaʼahi te kokelekasio e tahi ʼi te vāhaʼa fuli moʼo fakaloto mālohiʼi te ʼu tēhina ʼi te faʼahi fakalaumālie. ʼI te ʼu taʼu e 27 ʼaē neʼe hoa kiai, ko ʼau pea mo Marianthi neʼe ma ʼaʼahi te ʼu silikosipisio pea mo te ʼu tisitilike ʼo Masetonia, mo Thrace pea mo Thessalie. Logope la neʼe kivi toku ʼohoana ʼofaina ko Marianthi talu mai te taʼu 1948, kae neʼe kaugā gāue mo ʼau ʼaki he lototoʼa pea neʼe ina kātakiʼi te ʼu ʼahiʼahi mālohi ʼo tana tui. Neʼe toe puke mo ia, ʼo fakamāuʼi, pea neʼe tuʼa lahi tona pilisoniʼi. Ki muli age neʼe mahaki pea mate ʼi te taʼu 1988 ʼi tana ʼosi tauʼi fualoa tona kosea.
ʼI te taʼu pe ʼaia, neʼe hinoʼi ʼau ke ʼau pionie makehe ʼi Tesalonika. ʼI te temi nei, kua taʼu 56 taku gāue ʼi te selevisi kia Sehova, pea ʼe kei ʼau lava gāue kinakina pea mo kau ki te ʼu agaaga fuli ʼo te minisitelio. ʼI ʼihi temi, neʼe ʼau fai he ʼu ako Tohi-Tapu e 20 ʼi te vāhaʼa fuli.
Kua mahino kia ʼau ʼe tou maʼuʼuli ʼi te kamata ʼo he polokalama ako lahi ʼe hoko atu anai ʼi te mālama foʼou ʼaē ka fakatuʼu e Sehova ia taʼu e afe. Kae ʼe toe mahino kia ʼau, ʼe tonu ke tou fakahoko fakavilivili tatatou gāue, ʼe mole tonu ke tou fakatuai, peʼe tou fakaʼaogaʼi totatou temi moʼo fakahoko te ʼu meʼa ʼaē ʼe holi kiai totatou sino. ʼE ʼau loto fakafetaʼi ki te ʼAtua he neʼe tokoni mai ke ʼau fakahoko te fakapapau ʼaē neʼe ʼau fai ʼi te kamata, koteʼuhi ʼe tonu ke tou tauhi kia Sehova ʼaki totatou nefesi katoa.
[Paki ʼo te pasina 24]
Neʼe ʼau faiakonaki logope la neʼe tapu tamatou gāue fai faka mafola
[Paki ʼo te pasina 25]
Mo toku ʼohoana ko Marianthi