Koutou Katoa Pea Mo Koutou Tui Mālohi
“Ko He Fakatuʼutuʼu Maʼuhiga ʼAupito”
TALU mai te kamataʼaga ʼo te hisitolia ʼo te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova, ʼe nātou tokagaʼi te lea faka polofeta ʼaenī ʼa Sesu Kilisito: “Ko te logo lelei ʼaenī ʼo te puleʼaga ʼe faka mafola anai ʼi te kele katoa, ko he meʼa fakamoʼoni ia ki te ʼu puleʼaga katoa; pea hoko mai ai leva te fakaʼosi.” (Mateo 24:14, MN ) ʼI te fakaōvi mai ʼo te taʼu 1914—te kamataʼaga ʼo “te ʼu ʼaho fakamuli”—neʼe fakatuʼutuʼu e te kau Ako fakamalotoloto ʼo te Tohi-Tapu, ke nātou fakahoko ʼi te malamanei katoa ia he ako ʼo te hahaʼi ʼo fakatafito ki te Tohi-Tapu.—2 Timoteo 3:1, MN.
Moʼo fakahoko ʼo tanatou fakatuʼutuʼu ʼaia ke nātou tala te logo lelei ʼi te malamanei katoa, neʼe fakaʼaogaʼi e te ʼu kaugana ʼaia ʼa Sehova te meʼa gāue foʼou pea mo mālohi. Ke tou ʼiloʼi te faʼahi ʼaia, tou toe liliu muʼa ki te temi ʼaia.
Ko He Meʼa Gāue Foʼou Moʼo Tala ʼo Te Logo Lelei
Neʼe ko te māhina ʼo Sanualio ʼo te taʼu 1914. Koutou fakakaukauʼi age muʼa, ʼe koutou kau ʼi te toko 5 000 hahaʼi ʼaē neʼe nonofo ʼi te fakapōʼuli ʼi te fale lahi ʼi te kolo ʼo New York. ʼI ʼokotou muʼa, ʼe ʼi ai te sinema lahi. Fokifā pe kua hā mai ʼi te sinema te tagata ʼulu hina mo tona foʼi kote. Neʼe kua koutou sio ki te ʼu ʼata ʼe fai fakalogologo, kae ko te tagata ʼaenī ʼe palalau pea ʼe koutou logo ki tana ʼu palalau. ʼE ko he meʼa foʼou ʼaia, pea ʼe makehe te logo ʼaē ʼe ina fakahā. Ko te tagata ʼaē ʼe palalau ʼe ko Charles Taze Russell, te ʼuluaki pelesita ʼo te Sosiete Watch Tower, pea ko te ʼata ʼaē ʼe fakahā ʼe ko te “Photo-Drame de la création.”
Neʼe mahino kia C. T. Russell ko te ʼu fealagia ʼaia neʼe ko he puleʼaki lelei moʼo fakakaku te logo lelei ki te hahaʼi tokolahi. Koia, ʼi te 1912, neʼe ina kamata teuteuʼi te “Photo-Drame de la création.” Neʼe hola valu te ʼata ʼaia, pea neʼe ʼi ai tona ʼu paki ʼe tuʼu maʼu pea mo ʼihi ʼe gaūgaūe, pea ʼe lanu pea ʼe ʼi ai mo te musika pea mo te ʼu fakamatala.
Neʼe koga fā te ʼata ʼo te “Photo-Drame,” pea neʼe mamata te hahaʼi ki te fakatupu ʼo te malamanei ʼo aʼu ki te ikuʼaga ʼo te ʼu fakatuʼutuʼu ʼa Sehova ʼo ʼuhiga mo te kele, pea mo te malamanei ʼi te fakaʼosi ʼo te ʼAfio ʼa Kilisito ia Taʼu e Afe. Neʼe hoki hili he ʼu taʼu pea hoki fakaʼaogaʼi ai te faʼahiga fai ʼata ʼaia e te hahaʼi ke nātou maʼu falā ai. Kae ko te ʼu lauʼi miliona hahaʼi neʼe nātou sio ki te “Photo-Drame de la création” kae neʼe mole nātou totogi he meʼa!
Neʼe ʼi ai te ʼu musika mo te ʼu fasi mālie neʼe teuteuʼi maʼa te “Photo-Drame,” ʼo feiā mo te ʼu pa fakatagi e 96 neʼe puke ai te ʼu akonaki. Neʼe fakaʼaogaʼi te ʼu paki matalelei ʼe fakahāhā ai te hisitolia ʼo te malamanei. Kae neʼe maʼua foki ke toe pena he tahi ʼu paki ʼe lauʼi teau pea mo te tahi ʼu paki neʼe pena ki te sioʼata. Ko ʼihi paki neʼe pena nima. Pea neʼe fai liuliuga te gāue ʼaia, koteʼuhi ki te ʼu koga ʼaia e fā neʼe teuteuʼi te ʼu pake paki e 20. Ko te gāue ʼaia neʼe ina faka fealagia ke fakahā he koga ʼo te “Photo-Drame” ʼi te ʼu kolo kehekehe e 80 ʼi te ʼaho pe e tahi!
ʼI Te Tuʼa Sinema
Koteā ʼaē ʼe hoko ʼi te tuʼa sinema lolotoga te temi ʼaē ʼe fakahā ai te “Photo-Drame”? Neʼe ʼui fēnei e Alice Hoffman: “ ʼE kamata te Drame ʼaki te ʼasi mai ʼa te Tēhina ko Russell. ʼI te temi ʼaē ʼe ʼasi mai ai ʼi te ʼata pea mo te gaūgaūe ʼo tona ʼu laugutu, ʼe tagi mai te fakatagi ʼo mātou logo fakafiafia ki tona leʼo.”
ʼO ʼuhiga mo te fakahāhā vave ʼo te ʼu paki, neʼe ʼui fēnei e Zola Hoffman: “Neʼe ʼau heka ʼi te fale sinema pea mo ōfo ʼi te fakahāhā ʼo te ʼu ʼaho ʼo te fakatupu. Neʼe mātou sisio ki te mātala māmālie ʼo te ʼu lilio.”
ʼE ʼui fēnei e Karl F. Klein, ʼaē ʼe kau ki te Kolesi Pule ʼo te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova: “Neʼe fakahāhā te ʼu paki pea neʼe tagi fakatahi ai mo te ʼu musika fasi mālie ohage ko te musika ʼiloa Humoresque.”
Neʼe ʼi ai foki mo te tahi ʼu meʼa ʼe fakagalo gataʼa. Neʼe ʼui fēnei e Clayton J. Woodworth, Jr.: “ ʼI ʼihi temi neʼe hoko te ʼu meʼa fakakatakata. ʼI te tahi lakaga neʼe logo mai te fakatagi te ʼu palalau ʼaenī ‘Ke Ke Hola Ohage He Manulele Ki Tou Moʼuga,’ pea neʼe hā mai ʼi te ʼata te foʼi manu lahi ko te gigantosaurus, ko te foʼi manu lahi neʼe maʼuli ʼi muʼa ʼo te tō ʼo te Tulivio”!
ʼO hilifaki ki te “Photo-Drame de la création,” neʼe ʼi ai te ʼu koga ʼo te “Eurêka-Drame.” (Vakaʼi te talanoa.) Ko te ʼuluaki koga neʼe ko te ʼu pa fakatagi neʼe puke ai te ʼu akonaki pea mo te musika. Ko te lua koga neʼe ko te ʼu pa fakatagi pea mo te ʼu paki. Logope neʼe mole ʼi ai he ʼata ki te “Eurêka-Drame,” kae neʼe leleiʼia ʼaupito ʼi te ʼu koga meʼa ʼaē ʼe mole lahi ai te hahaʼi.
Ko He Meʼa Gāue Maʼuhiga Ki Te Faka Mafola
ʼI te fakaʼosi ʼo te taʼu 1914, neʼe ko te toko 9 miliona tupu hahaʼi neʼe kua nātou mamata ki te “Photo-Drame” ʼi Amelika Noleto, mo Eulopa, pea mo Ositalalia. Logope te tokosiʼi ʼa te kau Ako ʼo te Tohi-Tapu, kae neʼe nātou lotomālohi ʼaupito ke nātou tala te logo lelei ʼaki te meʼa gāue foʼou ʼaia. Neʼe nātou lagolago lelei ki te lue ʼo te ʼu koga meʼa ʼaē neʼe fai ai te ʼu fakahāʼaga ʼata ʼaia. Koia neʼe fakahoko te gāue maʼuhiga e te “Photo-Drame de la création,” he neʼe ina faka fealagia ki te hahaʼi ʼaē neʼe nātou mamata kiai ke nātou mālama ki te Folafola ʼa te ʼAtua pea mo tana ʼu fakatuʼutuʼu.
ʼI tana tohi kia C. T. Russell, neʼe ʼui fēnei e te tūpulaga: “Neʼe fetogi toku maʼuli ʼi taku ʼuluaki sio ki te Drame; ʼi tona fakahagatonu, neʼe ina fetogi taku mālama ki te Tohi-Tapu.” Neʼe ʼui fēnei e te tahi fafine: “Neʼe teitei pe ke hēhē taku tui pea kua ʼau logoʼi kua hage neʼe hāofaki ʼau e te ‘Photo-Drame de la création’ ʼaē neʼe fakahā ʼi henī ʼi te temi vela. . . . Kua ʼau maʼu nei te tokalelei ʼaē ʼe mole lava foaki mai e te mālama, pea ʼe mole ʼau kau anai kiai logope te ʼu koloā fuli ʼaē ʼe maʼu ai.”
Ko Demetrius Papageorge, ʼaē neʼe kau fualoa ki te kau gāue ʼo te nofoʼaga tāfito ʼo te Sosiete, neʼe ina ʼui fēnei: “Ka tou fakakaukauʼi age te tokosiʼi ʼo te kau Ako ʼo te Tohi-Tapu pea mo te mole lahi ʼo te falā ʼi te temi ʼaia, ʼe mahino mai ko te ‘Photo-Drame’ neʼe ko he fakatuʼutuʼu maʼuhiga ʼaupito. ʼE mahino ia neʼe lagolago kiai te laumālie ʼa Sehova!”
[Talanoa ʼo te pasina 8, 9]
Te “Eurêka-Drame”
Hili te ʼu māhina e valu ki te ʼuluaki fakahāhā ʼo te “Photo-Drame,” neʼe sio te Sosiete ki te ʼaoga ʼaē ke ina toe fai he meʼa feiā, ʼo ina fakahigoaʼi leva ko te “Eurêka-Drame.” ʼI te temi ʼaē neʼe fakahāhā ai te ʼu koga fuli ʼo te “Photo-Drame” ʼi te ʼu kolo lalahi, neʼe fakahā ʼi te ʼu kolo liliki te ʼu koga ʼo te “Eurêka” ʼaē neʼe ko te logo pe e tahi neʼe fakahā ai. Ko te tahi koga ʼo te “Eurêka-Drame” neʼe ko he faigamālie ki te ʼu tuagaʼane ke nātou faka mafola. Koteā tona tupuʼaga? Koteʼuhi ko te ʼaiʼaga ʼo te fakatagi neʼe kilo 14 pe. Ei ke logo te hahaʼi ki te ʼu akonaki ʼaia, neʼe maʼua ke ʼi ai he fakatagi.