Te Tevolo ʼe Mole Ko He Meʼa Pe Moʼo Fakamataku
“ ʼE tou sio ʼi te Tauhi Foʼou ʼe ʼi ai te fakafeagai lahi ʼo te ʼu mālohi lelei ʼa te ʼAtua ki te ʼu mālohi kovi ʼaē ʼe taki e Satana. ʼE mole ko te manatu ʼaia ʼa he tagata faitohi ʼe tahi peʼe lua, kae neʼe feiā fuli te manatu ʼa te kau faitohi. . . . Koia kua mahino lelei kia tatou te fakamoʼoni ʼa te Tauhi Foʼou. Ko Satana ʼe kākā moʼoni, pea ʼe agakovi tuʼumaʼu ki te ʼAtua pea mo te hahaʼi ʼa te ʼAtua.”—“The New Bible Dictionary.”
KAE HE koʼe koa ko te tokolahi ʼe ʼui ʼe nātou Kilisitiano—pea mo nātou tui ki te Tohi-Tapu—ʼe nātou fakafisi ki te manatu ʼaē ʼe maʼuli moʼoni te Tevolo? Koteʼuhi, ʼi tona ʼuhiga moʼoni, ʼe mole nātou tali ko te Tohi-Tapu ʼe ko te Folafola ʼa te ʼAtua. (Selemia 8:9) ʼE lau ʼe nātou ʼaia, ko te ʼu tagata ʼaē neʼe nātou tohi te Tohi-Tapu, neʼe nātou fakamatala te ʼu filosofia ʼo te ʼu puleʼaga ʼaē neʼe ʼi ʼonatou tafa, pea neʼe mole nātou tohi fakalelei te moʼoni ʼaē neʼe haʼu mai te ʼAtua. Ohage la, ʼe tohi fēnei e te tagata teolosia katolika ko Hans Küng: “Ko te ʼu fakamatala ʼo ʼuhiga mo Satana pea mo te ʼu temonio . . . neʼe haʼu mai te ʼu fagana ʼo Papiloni pea neʼe fakahū ki te Lotu Sutea ʼo te temi muʼa, pea neʼe fakahū ai ki te Tauhi Foʼou.”—On Being a Christian.
Kae ko te Tohi-Tapu ʼe mole ko he folafola ʼa te tagata. ʼE ko te Folafola moʼoni ʼa te ʼAtua. Koia ʼe ko he agapoto mo kapau ʼe tou vakaʼi fakalelei, te meʼa ʼaē ʼe ina ʼui ʼo ʼuhiga mo te Tevolo.—2 Timoteo 3:14-17; 2 Petelo 1:20, 21.
Neʼe Koteā Te Manatu ʼa Sesu?
Neʼe tui e Sesu Kilisito neʼe maʼuli moʼoni te Tevolo. Neʼe mole ʼahiʼahiʼi Sesu e he meʼa kovi neʼe ʼi tona sino. Neʼe ko he tahi moʼoni ʼaē neʼe ina fia fakahalaʼi ia ia pea neʼe ina fakahigoaʼi ki muli age ʼe ko “te pule o te malama-nei.” (Soane 14:30; Mateo 4:1-11) Pea neʼe tui e Sesu ko te tahi ʼu laumālie neʼe nātou lagolago kia Satana moʼo fakahoko tana ʼu fakatuʼutuʼu agakovi. Neʼe ina fakamālōlō te hahaʼi ʼaē “nee ulusino ai te temonio.” (Mateo 12:22-28) Māʼia mo te nusipepa A Rationalist Encyclopædia ʼaē ʼe mole tui ki te ʼAtua, ʼe ina fakahā te maʼuhiga ʼo te faʼahi ʼaia, heʼe ina ʼui fēnei: “Ko te faʼahi neʼe faigataʼa tuʼumaʼu ki te kau teolosia, ko te tui ʼa te Sesu ʼo te ʼu Evaselio ki te ʼu temonio.” Ka palalau Sesu ʼo ʼuhiga mo te Tevolo pea mo tana kau temonio, neʼe mole ko he ʼu fakamatala fakamataku neʼe ina toʼo mai te ʼu fagana ʼo Papiloni. Neʼe ina ʼiloʼi ʼe nātou maʼuʼuli moʼoni.
ʼE lahi te ʼu meʼa ʼe tou ako ʼo ʼuhiga mo te Tevolo mokā tou tokagaʼi te ʼu palalau ʼaē neʼe fai e Sesu ki te kau faiako lotu ʼo tona temi, ʼi tana ʼui fēnei: “ ʼE koutou ʼōmai koutou, mai takotou tāmai te Tevolo, pea ʼe koutou fia fakahoko te ʼu meʼa ʼaē ʼe holi kiai takotou tāmai. Neʼe ko he fakapō ia ʼi tana kamata, pea neʼe mole haga nofo ia ʼi te moʼoni, koteʼuhi heʼe mole ia te ia te moʼoni. Ka ina tala te loi, pea ʼe palalau ia ʼo mulimuli pe ki te ʼu ʼulugaaga ʼo ia totonu, heʼe gutuloi, pea ʼe ko te tāmai ʼo te loi.”—Soane 8:44, MN.
ʼO mulimuli ki te faʼahi ʼaia, ko te Tevolo (ʼi te faka Keleka ʼe faka ʼuhiga te higoa ʼaia ko ‘he tahi ʼe fasituʼu’) neʼe “gutuloi, pea ʼe ko te tāmai ʼo te loi.” Neʼe ko te ʼuluaki laumālie ʼaē neʼe gutuloi ʼo ʼuhiga mo te ʼAtua, pea neʼe ina fai te faʼahi ʼaia ʼi te ʼōloto ʼo Eteni. Neʼe ʼui e Sehova ʼe ‘mamate moʼoni’ anai tatatou ʼu ʼuluaki mātuʼa mo kapau ʼe nā kai ki te fuʼu ʼakau ʼo te mālama ki te meʼa ʼaē ʼe lelei pea mo te meʼa ʼaē ʼe kovi. ʼAki te gata, neʼe ʼui e Satana ʼe mole moʼoni te ʼu palalau ʼaia. (Senesi 2:17; 3:4) Koia ʼe fakahigoa lelei ai ko “te gata afea, iaʼia e higoa ko [Tevolo] mo Satana.”—Apokalipesi 12:9.
Neʼe loi te Tevolo ʼo ʼuhiga mo te fuʼu ʼakau ʼo te mālama ki te meʼa ʼaē ʼe lelei pea mo te meʼa ʼaē ʼe kovi. Neʼe ina ʼui ko te tapuʼi ʼaē ke nā kai ki te fua ʼo te fuʼu ʼakau ʼaia, neʼe mole ko he aga faitotonu ia, neʼe ko he pule fakafefeka ia. Neʼe ina ʼui ko Atama mo Eva neʼe feala ke nā “hage ko te ʼAtua,” ʼo nā fakatuʼutuʼu e nāua totonu te meʼa ʼaē ʼe lelei pea mo te meʼa ʼaē ʼe kovi. Neʼe ina lau ʼe nā maʼu te loto faʼifaʼitaliha, koia ʼe tonu ke nā filifili tonu te ʼu meʼa ʼaē ʼe nā loto kiai. (Senesi 3:1-5) Ko te tauʼi ʼaia ʼo te ʼuhiga pule faitotonu ʼa te ʼAtua, neʼe lagaʼi ai te ʼu fehuʼi maʼuhiga. Koia neʼe tuku ai e Sehova he temi moʼo fakatokatoka te ʼu fehuʼi ʼaia. Neʼe tuku ai kia Satana he temi ke maʼuli ai. Kua vave hoko mai tona fakaʼosi. (Apokalipesi 12:12) ʼE ina hoko atu te fakamamaʼo ʼo te malamanei mai te ʼAtua ʼaki tana ʼu loi pea mo tana ʼu kākā, ʼo ina fakaʼaogaʼi te ʼu hahaʼi ohage ko te kau sekelipa pea mo te kau Faliseo ʼi te temi ʼo Sesu moʼo faka mafola tana ʼu akonaki.—Mateo 23:13, 15.
Neʼe toe ʼui e Sesu ko te Tevolo neʼe “ko he fakapō ia ʼi tana kamata, pea neʼe mole haga nofo ia ʼi te moʼoni.” ʼE mole faka ʼuhiga ʼi henī neʼe fakatupu e te ʼAtua te Tevolo ko ‘he tagata fai fakapō.’ Neʼe mole fakatupu ia ohage ko he manu fakalialia ʼe nofo ʼi he ʼifeli kakaha pea mo ina fakamamahi nātou ʼaē ʼe fakafeagai ki te ʼAtua. Ko te “ ʼifeli” ʼaē ʼe talanoa kiai te Tohi-Tapu, ʼe mole ko he koga meʼa ʼe nofo ai Satana. ʼE ko te faitoka ʼaē ʼe ʼolo kiai te hahaʼi fuli pe.—Gaue 2:25-27; Apokalipesi 20:13, 14.
ʼI te kamata, ko te Tevolo neʼe nofo “ ʼi te moʼoni.” ʼI muʼa atu, neʼe kau ki te famili ʼa Sehova ʼi selo, neʼe ko he foha fakalaumālie haohaoa ʼo te ʼAtua. Kae “neʼe mole haga nofo ia ʼi te moʼoni.” Neʼe fia mulimuli ia ki tana ʼu manatu pea mo tana ʼu pelesepeto ʼaē neʼe fakatafito ki te loi. Neʼe mole “kamata” ʼi te temi ʼaē neʼe fakatupu ai ko he ʼaselo pea mo foha ʼo te ʼAtua, kae neʼe kamata ʼi te temi ʼaē neʼe agatuʼu ai ʼaki tona loto katoa kia Sehova pea mo ina loiʼi ia Atama pea mo Eva. Ko te Tevolo ʼe tatau ia mo nātou ʼaē neʼe agatuʼu kia Sehova ʼi te temi ʼo Moisese. ʼO ʼuhiga mo nātou ʼaia, ʼe tou lau fēnei: “Kia nātou, neʼe nātou fai te ʼu meʼa ʼe kovi ʼaupito; ʼe mole ko hana fānau, ʼe nātou mele.” (Teutalonome 32:5) ʼE toe tatau mo Satana. Neʼe liliu ko “he fakapō” ʼi te temi ʼaē neʼe agatuʼu ai pea mo ina fakatupu te mate ʼo Atama mo Eva, pea mo te malamanei katoa.—Loma 5:12.
Te ʼu ʼAselo Talagataʼa
Neʼe fakatahi te tahi kau ʼaselo mo Satana ʼi tana agatuʼu. (Luka 11:14, 15) Ko te kau ʼaselo ʼaia neʼe nātou “liaki tonatou nofoaga” pea mo nātou kofuʼi te ʼu sinoʼi tagata, ke nātou fai he ʼu felāveʼi fakasino mo “te ʼu ʼofafine ʼo te ʼu tagata” ʼi te temi ʼo Noe. (Suta 6, MN; Senesi 6:1-4; 1 Petelo 3:19, 20) Ko “te tolu vaega o te u fetuu o te lagi,” peʼe ko te tokosiʼi ʼo te ʼu ʼaselo ʼaē neʼe nātou fai te faʼahi ʼaia.—Apokalipesi 12:4.
Ko te tohi ʼo Apokalipesi ʼaē ʼe lahi ai te ʼu lea fakatātā, ʼe ina ʼui ko te Tevolo ʼe ko te “talakone lahi kula afi.” (Apokalipesi 12:3) Koteā tona tupuʼaga? ʼE mole higoaʼi feiā ʼuhi he ko he foʼi manu moʼoni pea mo fakalialia. ʼE mole tou ʼiloʼi peʼe feafeaʼi te sino ʼo te ʼu laumālie, kae ʼi te faʼahi ʼaia ʼe tatau ia Satana mo te tahi kau ʼaselo. Kae ko te fakatātā ʼaē ʼo Satana ki he “talakone lahi kula afi” ʼe tau mo te ʼui ʼaē ʼe ko he laumālie fekai, mo fakamataku, mo mālohi pea mo fakatupu kovi.
ʼI te temi nei, kua fai te ʼu faka tuʼakoi kia Satana pea mo tana kau temonio. ʼE mole kei feala ke nātou kofuʼi he ʼu sinoʼi tagata ohage ko tanatou fai ʼi muʼa atu. Mole fualoa ʼi te ʼosi tuku age ʼo te Puleʼaga ʼa te ʼAtua ki te ʼu nima ʼo Kilisito ʼi te 1914, neʼe lī ifo nātou ki te kele.—Apokalipesi 12:7-9.
Ko Te Tevolo ʼe Ko He Fili Mālohi
Ko te Tevolo ʼe ko he fili mālohi. ʼE “hage he laione e gugulu, e feʼaluʼaki o kumi he tahi ke ina kai.” (1 Petelo 5:8) ʼE mole ko te kovi ʼaē ʼi totatou kakano agahala. ʼE moʼoni, ʼe tonu ke tou tauʼi ʼi te ʼaho fuli tatatou fia fai te agahala. (Loma 7:18-20) Kae ko tatatou tau moʼoni ʼe fai “ki te kau takitaki, ki te kau pule ʼo te mālama ʼo te ʼu fakapōʼuli, ki te ʼu mālohi fakalaumālie agakovi ʼaē ʼe nonofo ʼi te ʼu potu ʼo te lagi.”—Efeso 6:12, MN.
Kua lahi feafeaʼi te mafola ʼo te fakaneke ʼa te Tevolo? ʼE ʼui fēnei e te ʼapositolo ko Soane: “E mauli te malama-nei katoa i te Kovi.” (1 Soane 5:19) ʼE mahino ia, ʼe mole tou fia matataku ʼi te Tevolo peʼe tou matataku ʼuhi ko te ʼu fakamatala fakamataku ʼo ʼuhiga mo ia. Kae ʼe tou fakapotopoto anai ʼo nonofo tokaga ki tana ʼu faiga ʼaē ke ina fakakiviʼi tatou ʼo ʼuhiga mo te moʼoni, pea mo ina maumauʼi tatatou nofo agatonu ki te ʼAtua.—Sopo 2:3-5, 2 Kolonito 4:3, 4.
ʼE mole fakaʼaogaʼi tuʼumaʼu pe e te Tevolo te agamālohi moʼo tauʼi nātou ʼaē ʼe nātou fia fai te finegalo ʼo te ʼAtua. ʼI ʼihi temi, ʼe ina fakaliliu ia ia ko “he aselo o te malama.” Neʼe fakatokagaʼi e te ʼapositolo ko Paulo ki te kau Kilisitiano te tuʼutāmaki ʼaia ʼi tana tohi fēnei: “E au mataku, naʼa hagepe ko te fakahalaʼi o Eva e te gata aki tana kaka, e higa autou fakakaukau o mamao mai te aga faigafua ae e uhiga mo Kilisito.”—2 Kolonito 11:3, 14.
Koia ʼe tonu ke tou ‘nonofo ʼalaʼala, mo nonofo tokakaga, pea mo fakafeagai kia ia, ʼo tou mālohi ʼi te tui.’ (1 Petelo 5:8, 9; 2 Kolonito 2:11) ʼAua naʼa koutou higa ʼi te ʼu kākā ʼa Satana, ʼi hakotou fia ʼiloʼi te ʼu meʼa faifakalauʼakau. (Teutalonome 18:10-12) Koutou ako fakamalotoloto te Folafola ʼa te ʼAtua, ʼo koutou manatuʼi neʼe fakaʼaogaʼi tuʼa lahi e Sesu Kilisito te Folafola ʼa te ʼAtua ʼi te temi ʼaē neʼe fakahalaʼi ai ia ia e te Tevolo. (Mateo 4:4, 7, 10) Koutou kole te laumālie ʼa te ʼAtua. Ko te ʼu fua ʼo te laumālie ʼe feala ke tokoni kia koutou ke mole koutou tō ki te ʼu gāue ʼo te kakano, ʼaē ʼe poto Satana ʼi tona fakaʼaogaʼi. (Kalate 5:16-24) Pea koutou faikole fakamalotoloto kia Sehova mokā koutou logoʼi, ʼi hona faʼahiga ʼaluʼaga, ʼe gaohi koutou e te Tevolo pea mo tana kau temonio.—Filipe 4:6, 7.
ʼE mole tonu ke tou matataku ʼi te Tevolo. ʼE fakapapau mai e Sehova ʼe ina puipui tatou mai ia meʼa fuli pe ʼe feala ke fai e Satana. (Pesalemo 91:1-4; Tāʼaga Lea 18:10; Sakopo 4:7, 8) ʼE ʼui fēnei e te ʼapositolo ko Paulo: “Koutou fakamalohiʼi koutou i te Aliki pea mo te malohi o tona mafimafi.” Pea ʼe feala ai anai ke “koutou lava tatali te u puleaki a te temonio.”—Efeso 6:10, 11.
[Paki ʼo te pasina 5]
Neʼe ʼiloʼi e Sesu ko te Tevolo neʼe maʼuli moʼoni
[Paki ʼo te pasina 6]
“E mauli te malama-nei katoa i te Kovi”
[Haʼuʼaga ʼo te paki]
NASA photo
[Paki ʼo te pasina 7]
Koutou fakafeagai ki te Tevolo ʼo koutou ako te Folafola ʼa te ʼAtua pea mo faikole tuʼumaʼu