ʼE Tokagaʼi Koa e Sehova Te Meʼa ʼAē ʼe Koutou Fai?
KOTEĀ anai takotou tali ki te fehuʼi ʼaia? Tokolahi ʼe nātou ʼui anai: ‘ʼE ʼau ʼiloʼi neʼe tokagaʼi e te ʼAtua ia te ʼu meʼa ʼaē neʼe fai e te ʼu tagata ohage ko Moisese, mo Seteone, pea mo Tavite, kae ʼe mole ʼau tui ʼau ʼe ina tokagaʼi he faʼahiga meʼa pe ʼe ʼau fai. ʼE mole feala ia ke fakatatau ʼau kia Moisese, mo Seteone peʼe ko Tavite.’
ʼE moʼoni neʼe fai e te ʼu tagata agatonu ʼo te temi muʼa ia te ʼu gāue fakaofoofo ʼo te tui. Neʼe nātou ‘mālo ʼi te ʼu puleʼaga, pea neʼe nātou māpunuʼi te ʼu gutu ʼo te ʼu laione, neʼe nātou tāmateʼi te mālohi ʼo te afi, pea neʼe nātou hāo mai te ʼu mataʼi heletā.’ (Hepeleo 11:33, 34) Kae ko ʼihi neʼe mole fakaofoofo te ʼu gāue ʼaē neʼe nātou fai moʼo fakahā tanatou tui, pea ʼe ʼui papau mai e te Tohi-Tapu neʼe toe tokagaʼi foki e te ʼAtua tanatou ʼu gāue ʼaē neʼe nātou fai ʼaki te tui. Ke tou mahino lelei ki te faʼahi ʼaia, tou tokagaʼi age muʼa te ʼu faʼifaʼitaki faka Tohi-Tapu ʼo te tagata tauhi ōvi, mo te tagata polofeta pea mo te vitua.
ʼE Momoli Te Sakilifisio e Te Tagata Tauhi Ōvi
Koteā ʼaē ʼe koutou manatuʼi ʼo ʼuhiga mo Apele, te lua tama ʼa Atama mo Eva? ʼE lagi koutou manatuʼi tana mate maletile, ko he meʼa ʼe mole tou loto ke hoko ki he tahi ia tatou. Kae ʼe ʼi ai te tahi tupuʼaga ʼo te tokagaʼi e te ʼAtua ia Apele.
ʼI te tahi ʼaho, neʼe filifili e Apele te manu ʼaē ʼe lelei ʼaupito mai tana faga ōvi pea neʼe ina momoli ko he sakilifisio ki te ʼAtua. Ko tana mōlaga ʼe lagi mole faʼa maʼuhiga ʼi te temi nei, kae neʼe tokagaʼi e Sehova pea mo ina fakahā tana tali lelei te sakilifisio ʼaia. Kae neʼe mole gata ai. Hili kiai taʼu ʼe teitei fā afe, neʼe tuku ifo e Sehova tona laumālie ki te ʼapositolo ko Paulo ke ina tohi te koga ʼaia ʼi te tohi ki te kau Hepeleo. Hili kiai he temi fualoa, neʼe mole galoʼi e te ʼAtua ia te sakilifisio ʼaia!—Hepeleo 6:10; 11:4.
Koteā ʼaē neʼe tokoni kia Apele ke ina filifili ke ina fai te faʼahiga sakilifisio ʼaia? ʼE mole gū te Tohi-Tapu kiai, kae ʼe mahino ia neʼe ina fakakaukauʼi lelei. Neʼe ko te tagata tauhi ōvi, pea ʼe mole tou punamaʼuli ʼi tana foaki he manu ʼi tana faga ōvi. Kae koutou tokagaʼi, neʼe ina foaki te koga ʼaē ʼe lelei ʼaupito—te “ʼu koga ʼaē ʼe gako.” (Senesi 4:4) Pea neʼe lagi metitasio ki te ʼu palalau ʼaē neʼe fai e Sehova ki te gata ʼi te ʼōloto ʼo Eteni: “ʼE ʼau tuku anai he fehiʼa ia koe mo te fafine, ʼi tou hāko pea mo tona hāko. Pea ʼe ina fakavolu anai koe ʼi tou ʼulu pea ʼe ke fakavolu anai ia ia ʼi tona muliʼi vaʼe.” (Senesi 3:15; Apokalipesi 12:9) Logope neʼe mole ʼiloʼi peʼe ko ai ia “te fafine” pea mo tona “hāko,” kae neʼe lagi mahino kia Apele ko te ‘fakavolu ʼi te muliʼi vaʼe’ ʼo te hāko ʼo te fafine ʼe ʼi ai anai he ligi toto. Neʼe lagi ina toe ʼiloʼi pe foki ia te maʼuhiga ʼaupito ʼo he manu maʼuli. Kae ko te faʼahi tāfito, he neʼe ko te sakilifisio ʼaē neʼe ina momoli neʼe tau lelei.
Ohage ko Apele, ko te kau Kilisitiano ʼo te temi nei ʼe nātou momoli te ʼu sakilifisio ki te ʼAtua. ʼE moʼoni ia ʼe mole nātou momoli te ʼu ʼuluaki tupu ʼo tanatou faga ōvi, kae ko “he sakilifisio o te fakavikiviki ki te Atua, ko te fua aia o te u laugutu e natou fakamooni ki tona Huafa.” (Hepeleo 13:15) ʼE fakamoʼoni totatou ʼu laugutu, mokā ʼe tou fakahā tatatou tui ki niʼihi.
ʼE koutou fia hikihiki koa te lelei ʼo takotou sakilifisio? Koutou tokakaga lelei ki te meʼa ʼe ʼaoga ki tokotou telituale. Koteā te ʼu meʼa ʼe hoha kiai te hahaʼi? Koteā te ʼu meʼa ʼe nātou leleiʼia? Koteā te ʼu faʼahi ʼo te logo ʼo te Tohi-Tapu ʼe nātou fia fai kiai? Ka koutou fai faka mafola, koutou sivisivi fakalelei te ʼu ʼaʼahi ʼaē ʼe koutou fai, ʼaki te fakatuʼutuʼu ʼaē ke koutou hikihiki takotou fai faka mafola. Pea ka koutou palalau ʼo ʼuhiga mo Sehova, koutou fai ʼaki he tui papau, ʼo koutou fakamalotoloto. Ke liliu takotou sakilifisio ko he “sakilifisio o te fakavikiviki.”
Ko He Polofeta ʼe Fai Faka Mafola Ki He Hahaʼi ʼe Mole Fia Logo
Koutou tokagaʼi nei te polofeta ko Enoke. Neʼe lagi tokotahi ʼi tona ʼuhiga fakamoʼoni ʼa Sehova ʼAtua. ʼE lagi koutou hage ko Enoke, ʼo koutou tokotahi pe ʼi tokotou famili ʼe tauhi agatonu kia Sehova. ʼE koutou tokotahi koa ʼi takotou kalasi peʼe ʼi tokotou fale gāue ʼe mulimuli ki te ʼu pelesepeto faka Tohi-Tapu? Kapau koia ʼaia, pea ʼe mahino ia ʼe koutou tau mo he ʼu faigataʼaʼia. ʼE lagi fakaneke koutou e tokotou ʼu kaumeʼa, peʼe ko te famili, ko he ʼu kaugā ako peʼe ko he ʼu kaugā gāue ke koutou maumauʼi te ʼu lao ʼa te ʼAtua. ʼE lagi nātou ʼui atu fēnei: “ʼE mole ʼiloʼi anai e he tahi te meʼa ʼaē neʼe ke fai. ʼE mole mātou tala anai ki he tahi.” ʼE lagi nātou fakakinauʼi koutou ʼo nātou ʼui ʼe ko he manatu vale ia te tuʼania ki te ʼu pelesepeto faka Tohi-Tapu ʼo ʼuhiga mo te aga ʼaē ʼe tonu ke fai, koteʼuhi ʼe mole tokaga mai te ʼAtua ki te meʼa ʼaē ʼe koutou fai. ʼI tanatou mole leleiʼia takotou mole manatu tahi pea tatau mo takotou aga mo nātou, ʼe lagi nātou faigaʼi anai ia meʼa fuli moʼo fakavaivaiʼi takotou teteke ia te fakahala.
ʼE moʼoni ia ʼe mole faigafua ia te tauʼi ʼo te ʼu fakaneke ʼaia, kae ʼe koutou lavaʼi. Koutou fakakaukauʼi age muʼa ia Enoke, ko te fitu tagata mai te hōloga ʼo Atama. (Suta 14) ʼI te temi ʼaē neʼe tupu ai ia Enoke, ko te kaugamālie ʼo te hahaʼi neʼe kua nātou līaki te aga ʼaē ʼe tonu ke fai. Neʼe fakalialia tanatou ʼu palalau pea ko tanatou aga neʼe “fakaufiufi.” (Suta 15, MN) Neʼe nātou fai te aga ʼaē ʼe fakahoko e te hahaʼi tokolahi ʼi te temi nei.
Neʼe taupau feafeaʼi e Enoke ia tana agatonu? Ko te tali ki te fehuʼi ʼaia ʼe ʼaoga kia tatou ʼi te temi nei. Logola neʼe lagi ko Enoke tokotahi ʼaē neʼe tauhi kia Sehova ʼi te temi ʼaia, kae ʼi tona fakahagatonu, neʼe mole tō tokotahi. Neʼe haʼele Enoke mo te ʼAtua.—Senesi 5:22.
Neʼe tokaga tāfito ia Enoke ke ina fakafiafia te ʼAtua. Neʼe ina ʼiloʼi ko te haʼele mo te ʼAtua ʼe mole faka ʼuhiga pe ke maʼa ʼi te aga ʼaē ʼe tonu ke fai. Neʼe loto e Sehova ke ina fai faka mafola. (Suta 14, 15) Neʼe tonu ke fakatokaga age ki te hahaʼi ko tanatou ʼu aga heʼe lotu neʼe tokagaʼi e te ʼAtua. Neʼe haga haʼele ia Enoke mo te ʼAtua lolotoga taʼu e 300 tupu—ʼe laka maumau age ia ʼi te temi ʼaē ʼe tonu ai ke tou kātakiʼi. ʼO aʼu ki tona mate, neʼe haga haʼele mo te ʼAtua.—Senesi 5:23, 24.
Ohage ko Enoke, neʼe tuku mai te fekau kia tatou ke tou fai faka mafola. (Mateo 24:14) ʼO hilifaki atu ki tatatou fagonogono ʼi te ʼu ʼapi, ʼe tou faigaʼi anai ke tou fakakaku te logo lelei ki totatou ʼu famili, ki ʼotatou feʼilo ʼi te gāue mo totatou ʼu kaugā ako. Kae ʼi ʼihi temi ʼe lagi tou tuʼania ʼi te fai faka mafola ʼaki he lotomālohi. ʼE lagi ko tokotou puani vaivai ʼaia? ʼAua naʼa koutou lotovaivai. Koutou faʼifaʼitakiʼi te ʼu ʼuluaki Kilisitiano, pea mo koutou faikole ki te ʼAtua ke ina foaki atu ia te lotomālohi. (Gaue 4:29) ʼAua naʼa galo ia koutou ʼi he temi, kapau ʼe koutou haʼele tuʼumaʼu mo te ʼAtua, pea ʼe mole ʼi ai anai he temi ʼe koutou tō tokotahi ai.
ʼE Teuteuʼi Te Meʼa Kai e Te Fafine Vitua
Koutou fakakaukauʼi age muʼa, neʼe maʼu e te fafine vitua ʼe mole tou ʼiloʼi tona higoa ia te ʼu tapuakina e lua, ʼuhi pe he neʼe ina teuteuʼi te meʼa kai. Neʼe mole ko he fafine Iselaele, kae neʼe ko he fafine matāpule neʼe maʼuli ʼi te kolo ko Salefate kua hili kiai taʼu e 2800. ʼI te fakaʼosiʼosi ʼo te temi loaloaga ʼaē neʼe magemage ai pea mo hoge, neʼe fakaʼau ʼo ʼosi mo te meʼa kai ʼa te fafine vitua. Neʼe kei toe age pe ki ai te kiʼi moʼi falena mo te kiʼi moʼi lolo ʼe feʼauga pe moʼo fai ʼaki hanā meʼa kai fakaʼosi, maʼa ia pea mo tana tama.
ʼI te temi tonu pe ʼaia, neʼe ʼalu age te tagata ki tonā ʼapi. Neʼe ko te polofeta ʼa te ʼAtua, ʼaē ko Elia, pea neʼe ina kole age ke vaevae e te fafine vitua mo ia te meʼa kai ʼaia ʼaē neʼe mole lahi. Neʼe feʼauga pe te meʼa kai maʼa te fafine mo tana tama, pea ʼe mahino neʼe mole he meʼa ke ina vaevae mo te tagata ʼaē neʼe ʼalu age ki tona ʼapi. Kae neʼe fakapapau age ki ai e Elia, ʼaki te folafola ʼa Sehova, kapau ʼe vaevae e te fafine vitua tana meʼa kai mo te tagata polofeta, pea ko ia mo tana tama ʼe mole nā toe pakupaku anai. Neʼe ʼaoga ia ki te fafine vitua matāpule ʼaia ke tui ʼe tokagaʼi anai ia ia e te ʼAtua ʼo Iselaele. Neʼe tui te fafine kia Elia, pea neʼe fakapale ia ia e Sehova. “Neʼe mole toe ʼosi te foʼi ipu maka ʼaē neʼe tuku ai te falena, pea neʼe mole toe ʼago te foʼi ipu lolo, ʼo mulimuli pe ki te folafola ʼa Sehova, ʼaē neʼe ina fakahā ʼaki ia Elia.” Neʼe maʼu tuʼumaʼu e te fafine mo tana tama tanā meʼa kai ʼo aʼu ki te ʼosi ʼo te hoge.—1 Hau 17:8-16.
Kae neʼe ʼi ai te tahi tapuakina neʼe ʼamanaki hoko ki te fafine vitua. Hili te temi ki te milakulo ʼaia, neʼe mahaki tana tamā ʼo hoko ai mo tona mate. ʼI te lahi ʼo tona manavaʼofa ki ai, neʼe kole mamahi e Elia kia Sehova ke ina fakatuʼuake te tama. (1 Hau 17:17-24) Kapau koia ʼaia, pea ko te hoki hokoe ʼo te milakulo feiā. Neʼe mole heʼeki ʼi ai he fakamatala ʼo he tahi neʼe kua fakatuʼuake ʼi muʼa atu. ʼE toe fakahā anai koa e Sehova tona manavaʼofa ki te fafine vitua matāpule ʼaia? Ei. Neʼe foaki e Sehova kia Elia te mālohi ke ina fakatuʼuake te tamasiʼi. Ki muli age, neʼe ʼui fēnei e Sesu ʼo ʼuhiga mo te fafine ʼaia neʼe ina maʼu te pilivilesio ʼaia: “Neʼe lahi te ʼu fafine vitua ʼi Iselaele . . . Kae neʼe fekauʼi pe ia [Elia] ki Salefate, ʼi te fenua ʼo Sitoni, ki te fafine vitua.”—Luka 4:25, 26, MN.
Ko te ʼaluʼaga faka ekonomika ʼo te temi nei ʼe mole faʼa lelei tuʼumaʼu, tatau aipe mo te ʼu fenua maʼu koloā. Ko ʼihi sosiete lalahi neʼe nātou fakamavae tanatou kau gāue ʼaē neʼe gāue lelei lolotoga te ʼu lauʼi hogofulu taʼu. ʼI tana tuʼania ʼaē naʼa fakamavae, ʼe lagi loto anai e he Kilisitiano ke gāue lolotoga he ʼu hola, ʼi tana fakaʼamu ʼaē ke taupau ia ia e tana sosiete. Kapau ʼe ina fai feiā, pea ʼe mole kei ina maʼu anai hona temi ke kau ki te ʼu fono, pea mo kau ki te gāue fai faka mafola, peʼe ko te tokaga ki te ʼu meʼa ʼaē ʼe ʼaoga ki tona famili ʼi te ʼu meʼa ʼe nātou logoʼi ʼi tonatou loto, ʼo feiā mo te potu fakalaumālie. Kae, ʼi tana manatu ʼe tonu ia ke ina taupau maʼu tana gāue tatau aipe pe koteā anai tona ʼu fua kovi.
ʼE maʼua ke tuʼania he Kilisitiano mokā ʼe tau mo he ʼaluʼaga faka ekonomika feiā. ʼE faigataʼa te maʼu ʼo he gāue ʼi te temi ʼaenī. Tokolahi ia tatou ʼe mole tou faiga ke tou maʼu koloā, kae ohage pe ko te fafine vitua ʼo Salefate, ʼe tou faiga ke tou maʼu te ʼu meʼa ʼaē ʼe ʼaoga ki te maʼuli. Kae ʼe fakamanatuʼi mai e te ʼapositolo ko Paulo ia te meʼa ʼaē neʼe ʼui e te ʼAtua: “Kailoa ʼe mole ʼau tuku anai koe, kailoa ʼe mole ʼau līaki anai koe!” ʼAki he loto falala, ʼe tou lava ʼui fēnei: “Ko Sehova ʼe ko toku tokoni, ʼe mole ʼau mataku anai. Koteā he meʼa ʼe feala ke fai kia ʼau e te tagata.” (Hepeleo 13:5, 6, MN) Neʼe tuku katoa e Paulo ia tana falala ki te fakapapau ʼaia logola te ʼu faʼahiga tuʼutāmaki neʼe lagi tau mo ia, pea neʼe tokaga age ia Sehova ki ai. ʼE toe tokaga feiā pe anai ia te ʼAtua kia tatou mo kapau ʼe mole tou līaki ia ia.
ʼE lagi tou manatu anai, ʼe mole feala ia ke tou fai he ʼu gāue maʼuhiga ohage ko te ʼu tagata aga fakalaumālie ko Moisese, mo Seteone, mo Tavite, kae ʼe tou lava faʼifaʼitakiʼi tanatou tui. Pea ʼe tou lava manatuʼi te ʼu gāue faigafua ʼaē neʼe fai ʼaki te tui e Apele, mo te fafine vitua ʼo te kolo ko Salefate. ʼE tokagaʼi e Sehova te ʼu gāue fuli ʼaia ʼe fai ʼaki te tui—tatau aipe peʼe veliveli. Ka fakafisi he tamasiʼi ʼe kei ako ki he fakaneke mai hona kaugā ako ke toloke, peʼe ko he Kilisitiano ʼe ina tekeʼi te fakahala ki he ʼu felāveʼi fakasino heʼeʼaoga ʼi tana gāue, peʼe ko he Fakamoʼoni kua matuʼa kae ʼe kau tuʼumaʼu ki te ʼu fono ʼo te kokelekasio logola tona gaʼegaʼe pea mo tona mahamahaki, ʼe sio ia Sehova kiai. Pea ʼe fiafia ai!—Tāʼaga Lea 27:11.
ʼE Koutou Tokagaʼi Koa Te Meʼa ʼe Fai e ʼIhi?
Ei, ʼe tokagaʼi e Sehova ia te meʼa ʼaē ʼe tou fai. Koia, ʼi tatatou faʼifaʼitaki ki te ʼAtua, ʼe tonu ke tou mahino ki te ʼu faiga ʼa ʼihi. (Efeso 5:1) He koʼe koa ʼe mole tou fakasiosio fakalelei ki te ʼu faigataʼa ʼe tau mo totatou ʼu tēhina mo tuagaʼane ʼi tanatou faigaʼi ke nātou kau ki te ʼu fono ʼo te kokelekasio, pea mo kau ki te gāue fai faka mafola, peʼe ko tonatou maʼuli ʼo te ʼaho fuli.
Koutou fakahā ki tokotou ʼu tēhina mo tuagaʼane ʼe koutou tokagaʼi tanatou ʼu faiga. ʼE nātou fiafia ki te potu ʼaia, pea ko tokotou loto tokaga ʼaia ʼe lagi tokoni anai kia nātou ke nātou toe mahino pe foki, ko Sehova ʼe ina toe tokagaʼi mo ia tanatou ʼu faiga.