Te ʼu Fakapapau ʼAē ʼe Feala Ke Koutou Falala Kiai
KO MIKEA, te polofeta ʼa te ʼAtua, neʼe ina ʼiloʼi ʼi te agamāhani neʼe mole feala hakita falala ki te ʼu fakapapau. ʼI tona temi, māʼiape la mo te ʼu kaumeʼa lelei neʼe mole feala hana falala tuʼumaʼu ʼe nātou fakahoko anai tanatou fakapapau. Koia neʼe fakatokagaʼi fēnei ai e Mikea: “ ʼAua naʼa koutou tui ki he kaumeʼa. ʼAua naʼa koutou tuku takotou falala ki he kaumeʼa lelei. Ia muʼa ʼo te fafine ʼaē ʼe takoto ʼi tou fatafata māpunuʼi te ʼu matapā ʼo tou gutu.”—Mikea 7:5.
ʼUhi ko te ʼaluʼaga kovi ʼaia, neʼe liliu koa ia Mikea ʼo lotolotolua ʼo ʼuhiga mo te ʼu fakapapau fuli? Kailoa! Neʼe falala katoa ki te ʼu fakapapau ʼaē neʼe fai e tona ʼAtua, ia Sehova. Neʼe tohi fēnei e Mikea: “Kia ʼau, ʼe ko Sehova ʼaē ka ʼau lamalama anai. ʼE ʼau fia fakatalitali ki te ʼAtua ʼo toku hāofaki.”—Mikea 7:7.
He koʼe neʼe maʼu e Mikea te toe falala lahi ʼaia? Koteʼuhi neʼe ina ʼiloʼi ko Sehova ʼe ina fakahoko tuʼumaʼu tana ʼu fakapapau. Ko te ʼu meʼa fuli ʼaē neʼe fakapapauʼi e te ʼAtua ki te ʼu kui ʼa Mikea neʼe hoko moʼoni. (Mikea 7:20) ʼI te ʼu temi ki muʼa atu, neʼe agatonu ia Sehova ʼi tana ʼu fakapapau, koia ʼaē neʼe feala ai kia Mikea ke faka tui ʼe Ina fakahoko anai Tana fakapapau ʼi te temi ka haʼu.
“Neʼe Mole Hala He Folafola”
Ohage la, neʼe ʼiloʼi e Mikea ko Sehova neʼe ina faka ʼāteainaʼi te kau Iselaele mai tanatou maʼuli popūla ʼi Esipito. (Mikea 7:15) Ko Sosue, ʼaē neʼe sio ki te faka ʼāteaina ʼaia, neʼe ina fakaloto mālohiʼi te kau Iselaele ke nātou falala ki te ʼu fakapapau fuli ʼa te ʼAtua. ʼO fakatafito kiteā? Neʼe fakamanatuʼi fēnei age e Sosue kia nātou: “ ʼE koutou ʼiloʼi papau ʼaki tokotou loto katoa pea mo tokotou nefesi katoa, neʼe mole hala he folafola ʼi te ʼu folafola lelei fuli ʼaē neʼe tala atu e Sehova, tokotou ʼAtua. Neʼe hoko fuli ia maʼa koutou. Neʼe mole hana folafola ʼi te ʼu folafola ʼaia neʼe mole hoko.”—Sosue 23:14.
Neʼe ʼiloʼi lelei e te kau Iselaele ko Sehova neʼe ina fai te ʼu meʼa taulekaleka maʼa nātou. Neʼe fakahoko e te ʼAtua tana fakapapau ʼaē neʼe ina fai kia Apalahamo, tanatou kui ʼaē neʼe manavasiʼi kia te ia, ʼaē neʼe ina ʼui ai ʼe liliu anai tona hōloga ohage ko te ʼu tuʼuga fetuʼu pea ʼe nātou maʼu anai te fenua ʼo Kanaane. Neʼe toe ʼui e Sehova kia Apalahamo ʼe maʼuli mamahi anai tona hōloga lolotoga taʼu e 400 kae ʼe nātou toe liliu anai ki Kanaane “ ʼi te fā taʼiake.” Pea neʼe hoko te ʼu meʼa fuli ʼaia.—Senesi 15:5-16; Ekesote 3:6-8.
ʼI Esipito, neʼe fai he tali kāiga ki te kau Iselaele ʼi te temi ʼo Sosefo, foha ʼo Sakopo. Ki muli age, ko te kau Esipito neʼe nātou faka popūlaʼi nātou, kae ohage pe ko tona fakapapauʼi e te ʼAtua, hili te fehoahoaʼaki ʼo taʼiake e fā ʼo kamata mai te temi ʼaē neʼe nātou hū ai ki Esipito, ko te hōloga ʼaia ʼo Apalahamo neʼe faka ʼāteaina mai te maʼuli popūla ʼi Esipito.a
Hili taʼu e 40 ki muli age, neʼe toe sio te kau Iselaele ki te fakamoʼoni ʼaē ʼe fakahoko tuʼumaʼu pe e Sehova tana ʼu fakapapau. ʼI te temi ʼaē neʼe kamata tauʼi ai e te kau Amaleke te kau Iselaele, kae neʼe mole nātou fai he meʼa ʼe kovi, neʼe tau te ʼAtua maʼa tana hahaʼi pea neʼe ina puipui ia nātou. Neʼe ina foaki te ʼu meʼa ʼaē neʼe ʼaoga kia nātou ʼi te faʼahi fakasino lolotoga tanatou haʼele ia taʼu e 40 ʼi te toafa, pea mo ina fakahū nātou ki te Kele ʼo Te Fakapapau. ʼI te toe vakaʼi e Sosue te hisitolia ʼo te ʼu gāue ʼaē neʼe fai e Sehova maʼa te hōloga ʼaia ʼo Apalahamo, neʼe feala ai ke ina ʼui fēnei ʼaki he loto falala: “Neʼe hoko te ʼu fakapapau lelei fuli ʼaē neʼe fai e Sehova ki te ʼapi ʼo Iselaele; neʼe hoko fuli.”—Sosue 21:45.
Tou Fakatuputupu Ia Tatou Te Falala Ki Te ʼu Fakapapau ʼa Te ʼAtua
ʼE tou lava fakatuputupu feafeaʼi ia tatou te falala ki te ʼu fakapapau ʼa Sehova, ohage ko Mikea pea mo Sosue? ʼE koutou lava fakatuputupu feafeaʼi te falala ki te hahaʼi? Koutou faigaʼi ke koutou ʼiloʼi lelei ia nātou. Ohage la, ʼe feala ke koutou ʼiloʼi peʼe feala hakotou falala kia nātou, ʼo koutou vakaʼi peʼe nātou faiga ke nātou agatonu ʼo fakahoko tanatou ʼu fakapapau fuli. Kapau ʼe koutou ʼiloʼi lelei ia nātou, ʼaki te temi ʼe koutou liliu ʼo falala kia nātou. ʼE feala ke koutou fai feiā mo kapau ʼe koutou fia fakatuputupu takotou falala ki te ʼu fakapapau ʼa te ʼAtua.
ʼE feala ke koutou fai te faʼahi ʼaia, ʼo koutou fakakaukauʼi te ʼu meʼa ʼaē neʼe ina fakatupu pea mo te ʼu lao ʼaē ʼe nātou mulimuli kiai. ʼE falala te kau hahaʼi popoto ki te ʼu lao ʼaia, ohage la ko te ʼu lao ʼaē ʼe mulimuli kiai te eveeve e tahi ʼo te tagata, mokā vaevae pea mo ina fakatupu te tahi ʼu miliale eveeve ʼaē ka nātou faʼufaʼu tokotou sino. ʼI tona fakahagatonu, ko te ʼu lao ʼaē ʼe nātou puleʼi te ʼu meʼa maʼuli pea mo te mālohi ʼi te ʼatulaulau, neʼe tonu ke fakatuʼu e he tahi ʼe ina fai he ʼu lao ʼe feala hatatou falala katoa ki ai. ʼE mahino ia ʼe feala ke koutou falala ki tana ʼu fakapapau, ohage ko takotou falala ki te ʼu lao ʼaē ʼe mulimuli kiai te ʼu meʼa ʼaē neʼe ina fakatupu.—Pesalemo 139:14-16; Isaia 40:26; Hepeleo 3:4.
ʼAki te polofeta ko Isaia, ʼaē neʼe maʼuli ʼi te temi ʼo Mikea, neʼe talanoa ia Sehova ʼo ʼuhiga mo te ʼu fasiga taʼu pea mo te fakaʼaluʼalu ʼo te vai, moʼo fakahā ʼe feala ke tou falala ki tana folafola. ʼI te taʼu fuli ʼe to te ʼua. ʼE ina palapalaʼi te kele, ʼo feala ai ki te hahaʼi ke nātou tō tanatou pulapula pea mo utu tona fua. ʼO ʼuhiga mo te faʼahi ʼaia, neʼe ʼui fēnei e Sehova: “Ohage pe ko te tō ifo ʼo te ʼua lahi mai te lagi, ʼo feiā aipe mo te nive, pea ʼe mole toe liliu kiai ka mole heʼeki ina faka huhuʼa te kele pea mo gaohi ke ina fakatupu pea mo fakahomo, ke feala ai ke ina maʼu moʼoni te pulapula e te tagata to pulapula pea mo te pane kia ia ʼaē ʼe kai, ʼe feiā anai taku folafola ʼaē ʼe mavae atu ʼi toku gutu. ʼE mole toe liliu mai anai kia te ʼau ka mole hona ʼu fua, kae ʼe mahino papau ia ʼe ina fai anai te meʼa ʼaē kua ʼau leleiʼia, pea ʼe lava lelei anai te meʼa ʼaē neʼe ʼau fekauʼi ki ai.”—Isaia 55:10, 11.
Te ʼu Fakapapau Moʼoni ʼo ʼUhiga Mo Te Palatiso
Ka tou vakavakaʼi te ʼu meʼa ʼaē neʼe fakatupu, ʼe feala ke tou falala ai ki te Tupuʼaga, kae ʼe ʼi ai te tahi faʼahi ʼe maʼuhiga mo kapau ʼe tou fia ʼiloʼi te ʼu fakapapau ʼaē ʼe kau ki te “folafola ʼaē ʼe mavae [mai tona] gutu.” Kapau ʼe koutou fia ʼiloʼi te ʼu fakapapau ʼaia ke feala hakotou falala kiai, ʼe tonu ke koutou vakaʼi te fakamatala ʼa te Tohi-Tapu ʼaē ʼe haʼu mai te ʼAtua ʼo ʼuhiga mo tana fakatuʼutuʼu ki te kele pea mo te ʼu gāue ʼaē ka ina fai maʼa te malamanei.—2 Timoteo 3:14-17.
Neʼe falala te polofeta ko Mikea ki te ʼu fakapapau ʼa Sehova. ʼO mole hage ko te temi ʼo Mikea, ʼe lahi age ʼi te temi nei te ʼu fakamatala ʼaē ʼe feala ke koutou lau ʼo ʼuhiga mo te ʼAtua. Ka koutou lau te Tohi-Tapu pea mo metitasioʼi, ʼe toe feala mo koutou ke koutou tui ki te fakahoko ʼo te ʼu fakapapau ʼa te ʼAtua. ʼE mole ko he ʼu fakapapau ʼe fai pe ki te hōloga ʼo Apalahamo kae ʼe fai ki te malamanei katoa. Neʼe fakapapau ia Sehova ʼAtua ki te pateliaka ʼaia ʼaē neʼe manavasiʼi kia te ia: “ ʼAki tou hāko ʼe tapuakina moʼoni ai anai te ʼatu puleʼaga fuli pe ʼo te kele, koteʼuhi he neʼe ke fakalogo ki toku leʼo.” (Senesi 22:18) Ko te koga tāfito ʼo te “hako,” peʼe ko te hōloga ʼo Apalahamo ʼe ko te Mesia, ia Sesu Kilisito.—Kalate 3:16.
ʼAki ia Sesu Kilisito, ʼe fakahoko anai e Sehova tana ʼu tapuakina ki te hahaʼi fakalogo. Pea koteā ʼaē neʼe fakapapauʼi e te ʼAtua ʼe ina fai anai ʼi totatou temi? ʼE fakakikite fēnei e Mikea 4:1, 2: “ ʼE mahino papau ia, ʼi te ʼu ʼaho fakaʼosi, ko te moʼuga ʼo te fale ʼo Sehova ʼe tuʼu mālohi anai ʼi ʼoluga ʼo te tumutumu ʼo te ʼu moʼuga, pea ʼe māʼoluga anai ʼi te ʼu kiʼi moʼuga liliki; pea ʼe tonu anai ke ʼolo kiai te ʼu puleʼaga fuli pe. Pea ʼe mahino papau ia ʼe lahi te ʼu fenua ʼe nātou ʼolo anai pea ʼe nātou ʼui anai: ‘Koutou ʼōmai, pea ke tou hake ki te moʼuga ʼo Sehova pea ki te ʼapi ʼo te ʼAtua ʼo Sakopo; pea ʼe ina akoʼi anai kia tatou tona ʼu ala, pea ʼe tou haʼele anai ʼi tona ʼu ala foufou.’ ”
Ko nātou ʼaē ʼe nātou ako te ʼu ala ʼo Sehova ʼe nātou “tuki [anai] tanatou ʼu heletā ke liliu ko he ʼu huo pea mo ʼanatou ʼu tao ke liliu ko he ʼu pipi moʼo pakimaga.” ʼE mole kei maʼu e te hahaʼi te holi ʼaē ki te fia tau. Kua ōvi mai te temi ʼaē ka fakafonu anai te kele e te hahaʼi faitotonu, pea ʼe mole he tahi ʼe ina fakamatakuʼi anai ia nātou. (Mikea 4:3, 4) Ei, ʼe fakapapau ia te Folafola ʼa te ʼAtua ʼaki te takitaki ʼo te Puleʼaga ʼaē ko tona Hau ko Sesu Kilisito, ʼe pulihi anai e Sehova ʼi te kele ia nātou ʼaē ʼe nātou gaohi koviʼi te hahaʼi.—Isaia 11:6-9; Taniela 2:44; Apokalipesi 11:18.
Māʼiape la mo nātou ʼaē ʼe mamahi pea mo mamate ʼuhi ko te talagataʼa ʼa te tagata ki te ʼAtua, ʼe fakatuʼuake anai nātou ʼaki te ʼamanaki ʼaē ke nātou maʼuʼuli ʼo heʼegata ʼi te kele. (Soane 5:28, 29) Ko Satana mo tana kau temonio, ʼaē ʼe tupu ai te agakovi ʼa te hahaʼi, ʼe pulihi anai nātou pea ko te ʼu fua kovi ʼo te agahala ʼa Atama ʼe toʼo anai ʼaki te sakilifisio faitotogi ʼa Sesu. (Mateo 20:28; Loma 3:23, 24; 5:12; 6:23; Apokalipesi 20:1-3) Kae ʼe feafeaʼi anai te ʼaluʼaga ʼo te hahaʼi fakalogo? ʼE tapuakina anai nātou ʼaki te maʼuli heʼegata pea mo he maʼuli haohaoa ʼi te kele ʼaē kua liliu ko he palatiso!—Pesalemo 37:10, 11; Luka 23:43; Apokalipesi 21:3-5.
ʼI ʼu fakapapau taulekaleka leva! Kae ʼe feala koa ke koutou tui ki te ʼu fakapapau ʼaia? ʼE mahino ia. ʼE mole ko he ʼu fakapapau ʼa he tagata, ʼaē ʼe ina fai ʼaki hana ʼu manatu ʼe lelei kae ʼe mole ina maʼu te mālohi feʼauga moʼona fakahoko. Kae ʼe ko te ʼu fakapapau mai te ʼAtua Māfimāfi, ʼaē ʼe mole feala ke loi pea “ ʼe mole tuai ʼo ʼuhiga mo tana fakapapau.” (2 Petelo 3:9, MN; Hepeleo 6:13-18) ʼE feala ke koutou falala katoa ki te ʼu fakapapau fuli ʼaē ʼe tohi ʼi te Tohi-Tapu, heʼe ko te ʼu fakapapau ʼaia ʼe haʼu mai ia “Sehova te ʼAtua ʼo te moʼoni.”—Pesalemo 31:5.
[Kiʼi nota]
a Vakaʼi ʼi te pasina 978 ki te 979 ʼo te tohi 1 ʼo te tohi Étude perspicace des Écritures, neʼe tā e te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova.
[Talanoa ʼo te pasina 6]
“Neʼe mole hala he folafola ʼi te ʼu folafola lelei fuli ʼaē neʼe tala atu e Sehova, tokotou ʼAtua.”—Sosue 23:14
[Paki ʼo te pasina 4]
Neʼe fakahoko e Sehova tana ʼu fakapapau ki Iselaele ʼi te Tai Kula pea mo te toafa
[Paki ʼo te pasina 7]
Neʼe fakahoko e Sehova tana fakapapau kia Apalahamo. Ko tona Hāko, ia Sesu Kilisito, ʼe ina foaki anai he ʼu tapuakina ki te malamanei