Te Tali Ki ʼAkotou ʼu Fehuʼi
◼ ʼE tonu ke feafeaʼi ia te fakahā mai ʼo te kātiko ʼaē kā tou hivaʼi ʼi muʼa ʼo te kamata ʼo te Ako Faka Teokalatike, Te Fono Gāue, Te Akonaki Ki Te Kaugamālie, pea mo te Ako ʼo Te Tule Leʼo, pea ko ai ʼaē ʼe tonu ke ina fai ia te faʼahi ʼaia?
Ko te ʼu kātiko ʼaē neʼe filifili ke tou hiva ʼi te vāhaʼa fuli ʼi muʼa ʼo te kamata ʼo te Ako Faka Teokalatike, ʼe tuʼu ʼi te Polokalama ʼo Te Ako Faka Teokalatike ʼaē ʼe tufa tahi mo Te Minisitelio ʼo Te Puleʼaga ʼo ʼOketopeli. Ko te kātiko ʼaē ʼe tou hivaʼi ʼi muʼa ʼo te kamata ʼo te ʼu Fono Gāue ʼo te vāhaʼa fuli pea mokā ʼosi te fono ʼaia, ʼe tuʼu ʼi te pāsina 2 ʼo Te Minisitelio ʼo Te Puleʼaga. ʼO toe fēia mo te ʼu nūmelo ʼo te ʼu kātiko ki te Ako ʼo Te Tule Leʼo ʼo te vāhaʼa fuli, ʼe tuʼu ʼi te pāsina 2 ʼo Te Tule Leʼo. Ko te ʼu kātiko ʼaia kua tuku atu, ʼe ko he tahi pē ʼaia koga ʼe kau ki te ʼu fono pea ʼe ko te tehina ʼaē kā ina takitaki te fono ʼe tonu ke ina fakahā mai te nūmelo ʼo te kātiko kae mole ko te tehina ʼo te fono ʼaē kua hili.
Ohagē lā, ko te taupau ʼo te Ako Faka Teokalatike ʼe ina fai anai te fakamālo ki te nofoʼaki, pea ʼe ina fakahā mai te kātiko ʼo te kamata, pea ina takitaki te ako, ʼosi ʼaia pea ʼe ina fakaafe te ʼuluaki tehina faiakonaki ʼo te Fono Gāue ki te faiakonakiʼaga. Ko te tehina ʼaia ʼaē ʼe ina fai te ʼuluaki koga ʼo te Fono Gāue ʼe ko ia ʼaē kā ina fakahā te kātiko ʼi muʼa ʼo te kamata ʼo te fono ʼaia.
ʼO toe fēia pē, ki te fono ʼo te Akonaki Ki Te Kaugamālie ʼe kamata ʼaki he tehina pelesitā. ʼE ina fai anai ia te fakamālo ki te nofoʼaki kātoa pea mo fakaafe nātou ke natou tutuʼu ʼo hiva fakatahi ia te kātiko kamata ʼaē neʼe filifili e te tehina faiakonaki. Ko te tehina pelesitā (peʼe ko he tahi age tehina neʼe hinoʼi fakatomuʼa) ʼe ina kamata anai te fono ʼaki te faikole. ʼE ina toe tala mai anai mo te higoa ʼo te tehina faiakonaki pea mo te kupu tāfito ʼo tana akonaki. ʼI te ʼosi ʼo te akonaki, ko te pelesitā, ʼe mole toe talanoa anai ki te akonaki kātoa, kae ʼe ina tuku fakanounou mai pē anai he ʼu fakamālo ʼo ʼuhiga mo te akonaki ʼaia. ʼE ina tala ifo mo te kupu tāfito ʼo te akonaki ʼaē kā fai ʼi te vāhaʼa kā hoko mai, ʼosi ʼaia pea ina fakaafe te nofoʼaki kātoa ke natou nonofo ki te Ako ʼo Te Tule Leʼo. ʼE mole fehuʼi anai e te pelesitā ki te nofoʼaki peʼe natou loto ke tala ʼonatou ʼofa ki te kōkelekāsio ʼo te tehina ʼaē neʼe haʼu ʼo fai ia te akonaki. Ki muli age, ʼe fakaafe anai e te pelesitā ia te tehina ʼaē ʼe ina takitaki te Ako ʼo Te Tule Leʼo ke haʼu ki te faiakonakiʼaga.
Ko te tehina ʼaē ʼe ina takitaki te Ako ʼo Te Tule Leʼo ʼaē kā ina fakahā mai anai ia te kātiko ʼaē kā tou hivaʼi ʼi muʼa ʼo te kamata ʼo Te Tule Leʼo. ʼE ina takitaki anai te ako ʼo mulimuli pē ki te ʼalatike ʼaē kua tuku mai pea ʼosi ʼaia, ʼe ina tala mai leva ia te kātiko fakaʼosi. ʼI te agamāhani, ko te tehina ʼaē ʼe ina takitaki te Ako ʼo Te Tule Leʼo ʼe ina kole anai ki te tehina faiakonaki ke ina fai te faikole fakaʼosi.
Ko te mulimuli ki te ʼu fakatuʼutuʼu ʼaia ʼe tokoni anai ke fai fakalelei tatatou ʼu fono.