ʼE Tou Maʼuli Moʼoni Koa ʼi Te ʼu ʼAho Fakamuli?
ʼE KOUTOU heheka ʼi te taumuʼa ʼo te kiʼi vaka ʼe ʼalu ʼi te faʼahi ʼo te vaitafe ʼe tokakovi ʼaupito. ʼE ʼi ai te ʼu maka lalahi ʼi te vai ʼaē ʼe tafe mālohi pea mo kakapu. ʼE koutou faiga ke ʼaua naʼa koutou ʼī ki te ʼu maka ʼaia. Ko ia ʼaē ʼi te muli vaka ʼe tonu ke tokoni ki te takitaki ʼo te vaka ʼaki tana foe, kae ʼe mole heʼeki faʼa poto ia ʼi te faʼahi ʼaia. Pea ko te meʼa ʼaē ʼe kovi tāfito, heʼe mole hakotou mape, pea ʼe mole koutou ʼiloʼi peʼe iku anai te vaitafe tokakovi ʼaia ki he liuʼa ʼe tokalelei, peʼe ki te tōʼaga vaitafe.
ʼE mole ko he meʼa fakafiafia te ʼaluʼaga ʼaia! ʼI te temi nei tou toʼo he tahi faʼifaʼitaki. Koutou fakakaukau ʼe ʼi ai te tagata ʼe poto ʼi te takitaki ʼo koutou, pea ʼe ina ʼiloʼi peʼe tuʼu ʼifea te ʼu foʼi maka fuli ʼo te vaitafe, pea mo tona ʼu pikoga fuli. Neʼe kua ina ʼiloʼi fakatomuʼa ʼe kua koutou fakaōvi ki te faʼahi tokakovi ʼaia ʼo te vaitafe, pea ʼe ina ʼiloʼi peʼe iku kifea, pea mo ina ʼiloʼi peʼe tonu ke taki feafeaʼi te vaka ʼi te koga meʼa ʼaia. ʼE mole koutou falala anai koa kia ia?
ʼE moʼoni, ko tatou fuli ʼe tou maʼuli ʼi he ʼaluʼaga faigataʼa feiā. Logope la ʼe mole ko hatatou hala, kae ʼe tou maʼuʼuli ʼi he temi maveuveu ʼo te hisitolia ʼo te tagata. Ko te tokolahi ʼo te hahaʼi ʼe mole nātou ʼiloʼi peʼe aʼu anai ki ʼafea te ʼaluʼaga ʼaia, peʼe fetogi anai ʼi he temi, pea koteā te meʼa ʼaē ʼe lelei ke tou fai moʼo hāofaki ʼo totatou maʼuli ʼi te temi nei. Kae ʼe mole tonu ke tou manatu kua līʼakina tatou, peʼe tou manatu ʼe mole ʼi ai hotatou tokoni. Ko totatou Tupuʼaga neʼe ina foaki mai kia tatou te takitaki—ʼaē neʼe ina fakakikite te temi fakaʼofaʼofa ʼaenī ʼo te hisitolia, pea mo te ʼaho ʼaē ka fakagata ai te temi ʼaia, pea ʼe ina fakahā mai kia tatou te ʼu meʼa ʼaē ʼe ʼaoga ke tou fai moʼo hāofaki ʼo tatou. Ko te takitaki ʼaia ʼe ko te Tohi-Tapu. Ko Ia ʼaē neʼe ina tohi, ia Sehova ʼAtua, ʼe ina fakahigoaʼi ia ia totonu ko te Faiako Lahi, pea ʼaki ia Isaia ʼe ina ʼui fēnei: “Pea ʼe fagono anai tou ʼu taliga ki he folafola ʼe ina ʼui fēnei: ‘Koʼeni te ala. Koutou haʼele ai,’ kapau ʼe tonu ke koutou ʼolo ki te faʼahi mataʼu, peʼe tonu ke koutou ʼolo ki te faʼahi hema.” (Isaia 30:20, 21) ʼE koutou tali anai koa te takitaki ʼaia? Koia, tou vakaʼi pe neʼe fakakikite moʼoni koa e te Tohi-Tapu te ʼu meʼa ʼaē ka hoko ʼi totatou temi.
Ko Te Kau Tisipulo ʼa Sesu ʼe Nātou Fai Te Fehuʼi Maʼuhiga
Neʼe lagi ōfo te kau tisipulo ʼa Sesu. Neʼe fakamatala fakalelei age e Sesu kia nātou, ʼe fakaʼauha anai te fale lotu ʼo Selusalemi! Ko te fakakikite ʼaia neʼe fakapunamaʼuli. Mole faʼa fualoa, ʼi tanatou heheka ʼi te Moʼuga ʼo Oliveto, ko te ʼu tisipulo e toko fā neʼe nātou fehuʼi fēnei kia Sesu: “Tala mai kia mātou: Ko ʼafea ʼaē ka hoko ai anai te ʼu meʼa ʼaia, pea koteā anai te fakaʼiloga ʼo tau ʼi henī pea mo te fakaʼosi ʼo te tuʼu ʼo te ʼu faʼahiga meʼa ʼaenī?” (Mateo 24:3; Maleko 13:1-4) Tatau aipe pe neʼe nātou mahino kiai peʼe kailoa, kae ko te tali ʼa Sesu ʼe kehekehe anai tona ʼu fakahoko.
Ko te fakaʼauha ʼo te fale lotu ʼo Selusalemi pea mo te fakaʼosi ʼo te tuʼu ʼo te ʼu faʼahiga meʼa faka Sutea, ʼe mole tatau ia mo te temi ʼo te ʼi henī ʼa Sesu pea mo te fakaʼosi ʼo te tuʼu ʼo te ʼu faʼahiga meʼa ʼo te malamanei katoa. Kae ʼi te loaloaga ʼo tana tali, neʼe fakahā lelei e Sesu te ʼu agaaga kehekehe ʼo te faʼahi ʼaia. Neʼe ina fakahā kia nātou pe koteā anai te ʼu meʼa ʼaē ka hoko ʼi muʼa ʼo te fakaʼauha ʼo Selusalemi; pea neʼe ina toe fakahā kia nātou peʼe feafeaʼi anai te ʼaluʼaga ʼo te malamanei lolotoga tana ʼi henī, mo te temi ʼaē ka nofo Hau ai anai ʼi selo pea mo tana kua ʼamanaki fakaʼauha katoa te tuʼu ʼo te ʼu faʼahiga meʼa ʼaenī.
Te Fakaʼosi ʼo Selusalemi
Koutou ʼuluaki vakaʼi muʼa te ʼu meʼa ʼaē neʼe ʼui e Sesu ʼo ʼuhiga mo Selusalemi pea mo tona fale lotu. Ia taʼu e tolugofulu ki muʼa atu, neʼe ina fakakikite he temi ʼe hoko ai anai he ʼu fihifihia fakamataku ʼi te kolo ʼaia ʼaē neʼe kau ki te ʼu kolo lalahi ʼo te malamanei. Koutou tokagaʼi tāfito tana palalau ia Luka 21:20, 21: “Ka koutou sisio anai ʼe takatakai ia Selusalemi e he ʼu kautau neʼe faka ʼapitaki-tau, pea ke koutou ʼiloʼi kua ōvi mai tona maumau. Koia, ko nātou ʼaē ka nonofo anai ʼi Sutea, ke nātou feholaki ki te ʼu moʼuga, pea ko nātou ka nonofo anai ʼi tona lotolotoiga ke nātou mavae mai ai, pea ko nātou ʼaē ka nonofo anai ʼi te ʼu potu ʼo te tuvao ke ʼaua naʼa nātou hū kiai.” Kapau neʼe tonu ke takatakai ia Selusalemi e he ʼu kautau neʼe faka ʼapitaki-tau, ʼe lava feafeaʼi anai kia “nātou ka nonofo anai ʼi tona lotolotoiga” ke nātou “mavae” mai ai, ohage ko tona fakatotonu e Sesu? ʼE mahino papau ia, neʼe fia fakahā e Sesu ʼe ʼi ai anai he fealagia ke mavae mai ai. Neʼe hoko koa te faʼahi ʼaia?
ʼI te taʼu 66 ʼo totatou temi, ko te kau solia Loma ʼaē neʼe takitaki e Cestius Gallus, neʼe nātou tauʼi te kau Sutea agatuʼu ke nātou toe liliu ki Selusalemi, pea neʼe nātou fakamālohiʼi nātou ke nonofo maʼu ʼi te loto kolo. Neʼe hūfi te kolo e te kau Loma pea neʼe nātou kaku ki te kaupā ʼo te fale lotu. Kae ʼi te temi ʼaia neʼe fakatotonu ai e Cestius Gallus ki tana kau solia ke nātou fai te meʼa fakapunamaʼuli. Neʼe ina fakatotonu age ke nātou mavae! Ko te kau solia Sutea ʼi tonatou fiafia neʼe nātou fakatuʼutuʼu ai ke nātou tuli pea mo tauʼi te kau Loma ʼaē neʼe feholaki. Koia, neʼe hoko ai te fealagia ʼaē neʼe fakakikite e Sesu ʼo ʼuhiga mo tanatou feholaki. Ko te kau Kilisitiano moʼoni neʼe nātou fakalogo ki tana fakatokaga ʼaia pea neʼe nātou mavae ai mai Selusalemi. Neʼe ko he meʼa fakapotopoto ʼaē neʼe nātou fai, he neʼe toe liliu mai te kau solia Loma hili kiai taʼu e fā, pea neʼe takitaki nātou e te Senelale ko Titus. ʼI te temi ʼaia, neʼe mole kei feala ke nātou feholaki mai ai.
Ko te kau solia Loma neʼe nātou toe takatakai ia Selusalemi; pea neʼe nātou fakatuʼu ʼi ʼona tafaʼaki he ʼā ʼaki te ʼu pou kua fakamata. Neʼe fakakikite fēnei e Sesu ʼo ʼuhiga mo Selusalemi: “Heʼe hoko mai anai te ʼu ʼaho kia te koe, ʼaia ka fakatuʼu ai anai e tou ʼu fili ʼi ʼou tafaʼaki he ʼā ʼaki he ʼu pou kua fakamata, pea ʼe nātou apuipui anai koe, pea ʼe nātou ʼōposi anai koe mai te potu fuli pe.”a (Luka 19:43) Mole tuai, pea neʼe fakaʼauha ia Selusalemi; tona fale lotu fakakoloa neʼe maumauʼi. Neʼe hoko fuli te ʼu palalau ʼa Sesu!
Kae neʼe mole manatu ia Sesu ki te fakaʼauha pe ʼaia ʼo Selusalemi. Neʼe toe fakafehuʼi foki e tana kau tisipulo ia ia ʼo ʼuhiga mo te fakaʼiloga ʼo tana ʼi henī. ʼI te temi ʼaia, neʼe mole nātou ʼiloʼi ko te faʼahi ʼaia ʼe hoko anai ʼi te temi ʼaē ka fakanofo Hau ai ia Sesu ʼi selo. Koteā te meʼa ʼaē neʼe ina fakakikite?
Ko Te ʼu Tau ʼi Te ʼu ʼAho Fakamuli
Kapau ʼe koutou lau te ʼu kapite 24 mo te 25 ʼo Mateo, mo te kapite 13 ʼo Maleko, pea mo te kapite 21 ʼo Luka, ʼe koutou maʼu anai te ʼu fakamoʼoni ko Sesu neʼe talanoa ʼo ʼuhiga mo totatou temi. Neʼe ina fakakikite he temi ʼe hoko ai anai he ʼu tau—ʼo mole gata pe ki “[te] ʼu tau pea mo [te] ʼu logo ʼo he ʼu tau” ʼaē neʼe hoko tuʼumaʼu ʼi te hisitolia fakatagata, kae ko te ʼu tau ʼaē ʼe ‘tuʼu ai he fenua ki te tahi fenua pea mo he puleʼaga ki he tahi puleʼaga’—ʼio, ko te ʼu tau faka malamanei.—Mateo 24:6-8.
Koutou fakakaukauʼi te fetogi ʼo te ʼu tau ʼi totatou sēkulō. Ki muʼa atu, ko te tau neʼe faka ʼuhiga ki he fetauʼaki ʼa he kau solia ʼo he ʼu puleʼaga e lua, ʼo nātou fakaʼaogaʼi te ʼu heletā pea mo te ʼu fana, pea neʼe kua fakamataku te faʼahi ʼaia. Kae ʼi te taʼu 1914 neʼe hoko ai te Tau Lahi. Ko te ʼu puleʼaga kehekehe neʼe nātou kau fuli ki te tau—pea neʼe hoko ʼaki ai te ʼUluaki Tau Faka Malamanei. Neʼe faʼu te ʼu fana moʼo matehi te tokolahi pea neʼe feala ke hoko te faʼahi ʼaia mai he ʼu potu mamaʼo. Neʼe kua fakamataku te fana pulu lelei ʼa te ʼu mitalausi; te kasa kona neʼe ina tutu, mo fakamamahiʼi, mo faka māʼimoa, pea mo matehi te toko lauʼi afe solia; ko te ʼu tānike neʼe nātou fakalaka ʼi te ʼu potu ʼaē neʼe nonofo ai tonatou ʼu fili, ʼo fana nātou ʼaki tanatou ʼu fana lalahi. Neʼe toe fakaʼaogaʼi mo te ʼu vakalele pea mo te ʼu vaka uku—kae ʼe mole kovi age ʼi te ʼu mahafu tau ʼaē neʼe faʼu ki muli mai.
Ko te Lua Tau Faka Malamanei neʼe hoko ai te meʼa fakapunamaʼuli—neʼe kovi age ʼi te ʼUluaki Tau Faka Malamanei, pea neʼe mamate ai te toko lauʼi miliona hahaʼi. Ko te ʼu manuā fetuku vakalele tau, ʼaē ʼe hage ko he ʼu kolo ʼe tafetafea ʼi te tai, neʼe nātou feʼoloʼaki ʼi te ʼu tai ʼo tuku te ʼu vakalele tau ke nātou lī mai te lagi te ʼu foʼi pulu ki te ʼu vaka ʼo tonatou ʼu fili. Ko te ʼu vaka uku neʼe nātou fakapā te ʼu foʼi pulu ʼi te lalo tai ʼo nātou fakamoū ai te ʼu vaka ʼo tonatou ʼu fili. Pea neʼe lī te ʼu foʼi pulu atomike, ʼo nātou matehi takitahi te toko lauʼi afe hahaʼi! Ohage pe ko te meʼa ʼaē neʼe fakakikite e Sesu, neʼe hoko moʼoni te ʼu “meʼa fakamataku” moʼo fakaʼiloga te temi tau ʼaenī.—Luka 21:11.
Kua siʼisiʼi koa te ʼu tau talu mai te Lua Tau Faka Malamanei? Kailoa ia. ʼI ʼihi temi, ʼe hoko te ʼatu tau ʼi te taʼu pe e tahi—māʼiape la ʼi te ʼu taʼu 1990 ʼaenī—mamate ai te toko lauʼi miliona hahaʼi. Pea ʼe ko he fetogi ʼo ʼuhiga mo te hahaʼi ʼaē ʼe mamate ʼi te ʼu tau. Ko nātou ʼaē ʼe nātou mamate ai ʼe mole ko te kau solia pe. Ia ʼaho nei, ko te tokolahi ʼo nātou ʼaē ʼe mamate ʼi te tau—ʼi tona fakahagatonu, ko te toko 90 tupu ʼi te teau—ʼe ko te kau sivile.
Ko Te Tahi ʼu Agaaga ʼo Te Fakaʼiloga
Ko te tau ʼe mole ko te agaaga pe ʼaia e tahi ʼo te fakaʼiloga ʼaē neʼe talanoa kiai ia Sesu. Neʼe ina toe fakatokagaʼi foki ʼe hoko anai te ʼu “hoge.” (Mateo 24:7) Pea neʼe hoko te faʼahi ʼaia, logope la te lahi maumau ʼo te ʼu meʼa kai ʼaē ʼe feala ke maʼu ʼi te kele moʼo fafaga ʼo te malamanei katoa, logope la kua lahi te ʼu kumi ʼa te hahaʼi popoto ʼo ʼuhiga mo te gāueʼi ʼo te kele, logope la ʼe ʼi ai te ʼu meʼa feʼaluʼaki ʼe ʼalu vave pea mo lelei moʼo fetuku te meʼa kai ʼi te ʼu potu fuli ʼo te malamanei. Logope la te ʼu meʼa fuli ʼaia, ko te koga e tahi ia koga e nima ʼo te hahaʼi ʼo te malamanei ʼe nātou pakupaku ʼi te ʼaho fuli.
Neʼe toe fakakikite foki e Sesu ʼe ʼi ai anai he ʼu “mahaki . . . ʼi he potu ki te tahi potu.” (Luka 21:11) Neʼe toe hoko foki te meʼa fakapunamaʼuli ʼi totatou temi—kua hikihiki te lelei ʼo te ʼu meʼa faitoʼo, mo te ʼu sivisivi ʼa te hahaʼi popoto, mo te ʼu foʼi huki ʼaē ʼe nātou puipui tatou mai te ʼu mahaki kehekehe ʼaē ʼe hoko māhani; kae kua toe tuputupu foki te ʼu mahaki ʼi he ʼaluʼaga ʼe mole hona fakatatau ki muʼa atu. Ko te Mahaki faka Sepania ʼaē neʼe hoko ʼi te hili pe ʼo te ʼUluaki Tau Faka Malamanei, pea neʼe lahi age te hahaʼi ʼaē neʼe ina matehi ʼi te hahaʼi ʼaē neʼe mamate ʼi te tau. ʼI te mafola lahi ʼo te mahaki ʼaia, ʼi ʼihi kolo ohage ko New York, neʼe fakatūʼa ai te hahaʼi peʼe pilisoniʼi mo kapau neʼe nātou mafatua! Ia ʼaho nei, ko te toko lauʼi miliona hahaʼi ʼe nātou mamate ʼi te taʼu fuli ʼuhi ko te kosea peʼe ko te ʼu mahaki ʼo te mafu—ʼaē ko te ʼu mahaki kovi moʼoni. Pea ko te SITA ʼe ina hoko atu tana matehi ia te hahaʼi, koteʼuhi ʼe mole ʼi ai he meʼa neʼe maʼu e te kau tōketā moʼo faitoʼo ia te mahaki ʼaia.
Neʼe talanoa ia Sesu ki te ʼu ʼaluʼaga faka hisitolia pea mo faka politike ʼo te ʼu ʼaho fakamuli, kae ko te ʼapositolo ko Paulo neʼe talanoa tāfito ki te ʼu fihifihia faka sosiale pea mo te ʼu aga māhani ʼo te hahaʼi. Neʼe ina tohi fēnei: “Ke ke ʼiloʼi te meʼa ʼaenī: ʼi te ʼu ʼaho fakamuli ʼe ʼi ai anai te ʼu temi maʼuhiga ʼaupito mo faigataʼa. Heʼe ko te hahaʼi ʼe kaumeʼa pe anai mo nātou totonu, . . . heʼe agatonu, heʼeʼofa, logogataʼa, . . . heʼe fakatātāʼofi, fekai, mole manako ki te meʼa ʼaē ʼe lelei, kākā, fiatuʼu, fonu ʼi te fialahi, kaumeʼa mo te ʼu fakafiafia kae mole kaumeʼa mo te ʼAtua.”—2 Timoteo 3:1-5.
ʼE koutou fakamoʼoni koa ki te ʼu palalau ʼaia? Koutou vakaʼi te faʼahi pe e tahi ʼo te kua kovi ʼo te maʼuli faka sosiale ʼo te mālama ʼaenī—ko te mavetevete ʼo te ʼu famili. Ko te ʼu famili ʼaē ʼe maveuveu, ko te ʼu fafine ʼohoana ʼaē ʼe gaohi koviʼi, te ʼu tamaliki ʼaē ʼe gaohi koviʼi, te ʼu hahaʼi matutuʼa ʼaē ʼe gaohi koviʼi—ʼe nātou fakahā lelei mai ko te hahaʼi ʼe nātou “heʼeʼofa,” mo “fekai,” pea ʼe “mole [nātou] manako ki te meʼa ʼaē ʼe lelei”! ʼIo, ʼe tou sio ki te ʼu meʼa ʼaia ʼi hona ʼaluʼaga lahi ia ʼaho nei.
Ko Totatou Taʼiake ʼe Ko Te Taʼiake Koa ʼAē Neʼe Fakakikite?
Kae ʼe lagi koutou feʼekeʼaki, ‘Neʼe mole hoko tuʼumaʼu koa la te ʼu meʼa ʼaia ʼi te malamanei? E feafeaʼi hatatou ʼiloʼi ko totatou taʼiake ʼe ko te taʼiake ʼaē neʼe fakakikite ʼi te ʼu lea faka polofeta ʼāfea ʼaia?’ Tou vakaʼi te ʼu fakamoʼoni e tolu ʼe fakahā ai ko Sesu neʼe talanoa ki totatou temi.
ʼUluaki, logope la neʼe hoko te tahi koga ʼo te lea polofeta ʼaki te fakaʼauha ʼo Selusalemi pea mo tona fale lotu, ko Sesu neʼe talanoa tāfito ki te meʼa ʼaē ka hoko ʼi te temi ka haʼu, ʼo mamaʼo atu ʼi te fakaʼauha ʼaia. Hili kiai taʼu e 30 ki te fakaʼauha ʼaē neʼe hoko ki Selusalemi, neʼe fakahā age e Sesu ki te ʼapositolo ko Soane ʼaē kua matuʼa, ke sio ki te ʼu ʼaluʼaga ʼaē neʼe fakakikite—te tau, te hoge, te ʼu mahaki, pea mo te mate ʼaē ʼe hoko ʼaki te ʼu meʼa ʼaia—pea ʼe tonu ke hoko te ʼu meʼa ʼaia ʼi te kele katoa ʼi te temi ka haʼu. ʼIo, ko te ʼu mamahi ʼaia ʼe mafola anai ʼi te “kele” katoa, ka mole hoko pe ʼi he fenua e tahi.—Fakahā 6:2-8.
Lua, ʼi te sēkulō ʼaenī ko ʼihi agaaga ʼo te fakaʼiloga ʼa Sesu ʼe fakahoko katoa. Ohage la, ʼe feala koa ke toe ʼāsili kovi age te ʼu tau ʼaenī ʼi te ʼu tau ʼaē neʼe hoko talu mai te taʼu 1914? Kapau ʼe hoko anai he Tolu Tau Faka Malamanei, pea ʼe fakaʼaogaʼi anai e te ʼu fenua tonatou mālohi faka atomike, ʼo maumau ai te kele ʼi te hili pe ʼo te tau ʼaia—pea ʼe mole toe maʼuli anai he meʼa. ʼO toe feiā pe ia Fakahā 11:18, neʼe fakakikite ai, ʼi te ʼu ʼaho ʼaenī mokā “ ʼiʼita” anai te ʼu puleʼaga, pea “ ʼe maumauʼi [anai] te kele” e te hahaʼi. Ko te hoki hokoe ʼi te hisitolia, ko te ʼulihi pea mo te maumauʼi ʼo te kele ʼe feala ke fakatupu tuʼutāmaki kiai, pea ʼe mole toe feala anai hatatou nonofo ai! Koia, ko te agaaga ʼaia ʼe lolotoga hoko nei, peʼe kua ʼāsili kovi ia. ʼE feala koa ke hoko atu te ʼāsili kovi ʼo te ʼu tau pea mo te ʼulihi ʼo te kele, ʼo aʼu ki te fakaʼauha e te tagata ia te kele pea mo ia totonu? Kailoa; heʼe fakamoʼoni e te Tohi-Tapu totonu ko te kele ʼe tuʼu anai ʼo talu ai, pea ko te hahaʼi ʼaē ʼe lelei tonatou loto ʼe nātou nonofo ai anai.—Pesalemo 37:29; Mateo 5:5.
Tolu, ʼe mole feala hatatou lotolotolua ki te fakaʼiloga ʼo te ʼu ʼaho fakamuli mo kapau ʼe tou fakatahiʼi tona ʼu agaaga fuli. Kapau ʼe tou tānaki fuli te ʼu agaaga ʼaē neʼe talanoa kiai ia Sesu ʼi te ʼu Evaselio e tolu, mo te ʼu agaaga ʼaē ʼe tuʼu ʼi te ʼu tohi ʼa Paulo pea mo te Fakahā, ʼe tou fakatokagaʼi ai ko te fakaʼiloga ʼaia ʼe lahi tona ʼu agaaga. ʼE lagi kita lotolotolua ʼo ʼuhiga mo te ʼu agaaga takitahi ʼaia, ʼo kita ʼui neʼe kua hoko te ʼu fihifihia ʼaia ki muʼa atu, kae kapau ʼe tou vakaʼi fakatahi te ʼu agaaga ʼaia, ʼe nātou faka ʼuhiga ki te temi pe e tahi—ko totatou temi.
Kae koteā te faka ʼuhiga ʼo te ʼu meʼa fuli ʼaia? ʼE talanoa koa te Tohi-Tapu ki totatou temi ohage ko he temi ʼe mole maʼu ai he ʼamanaki? Kailoa ia!
Ko Te ʼu Logo Lelei
Ko te agaaga ʼo te fakaʼiloga ʼo te ʼu ʼaho fakamuli ʼaē ʼe tonu ke tokagaʼi lelei, ʼe koia ʼaē ʼe tuʼu ia Mateo 24:14: “Ko te logo lelei ʼaenī ʼo te puleʼaga ʼe faka mafola anai ʼi te kele katoa, ko he meʼa fakamoʼoni ia ki te ʼu puleʼaga katoa; pea hoko mai ai leva te fakaʼosi.” ʼI te sēkulō ʼaenī, neʼe fakahoko e te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova he gāue ʼe mole ʼi ai hona fakatatau ki muʼa atu ʼi te hisitolia fakatagata. Neʼe nātou tali te logo faka Tohi-Tapu ʼo ʼuhiga mo te Puleʼaga ʼo Sehova ʼAtua—tona ʼu agaaga, tona faʼahiga takitaki, pea mo te ʼu meʼa ʼaē ka ina fakahoko anai—pea neʼe nātou faka mafola te logo ʼaia ʼi te kele katoa. Neʼe nātou tā te ʼu tohi ʼo ʼuhiga mo te faʼahi ʼaia ʼi te ʼu lea e 300 tupu, pea nātou ʼave te ʼu tohi ʼaia ki te hahaʼi ʼi tonatou ʼapi, peʼe ʼi te ʼu ala, peʼe ʼi te ʼu koga meʼa ʼaē ʼe nātou gāue ai, pea ʼi te ʼu potu fuli ʼo te kele.
ʼI tanatou fai te faʼahi ʼaia, neʼe nātou fakahoko te lea faka polofeta ʼaia. Kae neʼe nātou toe faka mafola foki te ʼamanaki. Koutou fakatokagaʼi ko Sesu neʼe ina fakahigoaʼi te meʼa ʼaia ʼe ko he “logo lelei,” kae mole ko he logo kovi. ʼE lava feafeaʼi ke talanoa ki he logo lelei ʼi totatou temi fakapōʼuli? Koteʼuhi ko te logo tāfito ʼa te Tohi-Tapu, ʼe mole talanoa ia peʼe feafeaʼi anai te ʼu meʼa kovi ʼaia ʼi te fakaʼosi ʼo te malamanei ʼāfea ʼaenī. Ko tona logo tāfito ʼe pipiki ki te Puleʼaga ʼo te ʼAtua, pea ko te Puleʼaga ʼaia ʼe ina fakapapau he meʼa maʼuhiga maʼa te hahaʼi fuli ʼaē ʼe nātou manako ki te tokalelei—ko te faka ʼāteaina.
Kae koteā te faka ʼāteaina ʼaia, pea ʼe lava feafeaʼi koa hakotou maʼu te faʼahi ʼaia? Koutou vakaʼi te ʼu alatike ʼaē ʼe hoa mai, ʼaē ʼe talanoa ʼo ʼuhiga mo te faʼahi ʼaia.
[Nota ʼi te lalo pasina]
a ʼE mahino ia, neʼe puleʼi e Titus ia te ʼaluʼaga ʼaia. Kae ʼi te ʼu faʼahi maʼuhiga e lua, neʼe mole ina fai te meʼa ʼaē neʼe loto kiai. Neʼe ina fai te ʼu puleʼaki ke tuku te tau, kae neʼe fakafisi kiai te ʼu tagata takitaki logogataʼa ʼo te kolo, ʼo mole ʼiloʼi pe koteā tona tupuʼaga. Pea ʼi te temi leva ʼaē neʼe maumauʼi ai te ʼu kaupā ʼo te kolo, neʼe ina fakatotonu ke mole maumauʼi te fale lotu. Kae neʼe tutu katoa ia! Neʼe fakahā fakalelei e te lea faka polofeta ʼa Sesu, ʼe fakaʼauha anai ia Selusalemi pea ʼe maumauʼi anai te fale lotu katoa.—Maleko 13:1, 2.
[Paki ʼo te pasina 5]
Ko te hahaʼi ʼe nātou fia maʼu te ʼu tali ʼa te ʼu fehuʼi maʼuhiga ʼaenī: He koʼe kua kovi ʼaupito te ʼu meʼa ʼaē ʼe tou sio kiai? Koteā koa ʼaē ka hoko ki te malamanei?
[Paki ʼo te pasina 6]
Ia ʼaho nei, ko te toko 90 tupu ʼi te teau ʼo te hahaʼi ʼaē ʼe mamate ʼi te ʼu tau ʼe ko te kau sivile
[Paki ʼo te pasina 7]
Neʼe hoko te ʼu agaaga fuli ʼo te lea polofeta ʼaē neʼe fai e Sesu ʼo ʼuhiga mo te fakaʼauha ʼo Selusalemi