Ko He Ako Faka Famili ʼe Fakatupu Fiafia
ʼE ʼui fēnei mai e te Tohi-Tapu: “ ʼAki te ʼatamai mālama ʼe fakafonu ai anai te ʼu kogafale ʼaki te ʼu meʼa maʼuhiga kehekehe pea mo fakafiafia.” (Tāʼaga Lea 24:4) Ko te ʼu meʼa maʼuhiga ʼaia ʼe mole gata ʼaki pe he ʼu koloā fakasino, kae ʼe kau kiai te ʼofa moʼoni, te manavasiʼi ki te ʼAtua pea mo te tui mālohi. ʼE fakatupu e te ʼu kalitate ʼaia he maʼuli manuʼia ʼo te famili. (Tāʼaga Lea 15:16, 17; 1 Petelo 1:7) Kae ke tou maʼu te ʼu meʼa ʼaia, ʼe tonu ke tou maʼu te ʼatamai mālama ʼo te ʼAtua ʼi totatou ʼu loto fale.
ʼE KO te maʼua ʼo te pule faka famili ke ina akoʼi te ʼatamai mālama ʼaia ki tona famili. (Teutalonome 6:6, 7; Efesi 5:25, 26; 6:4) Ko te faʼahiga fai ʼaē ʼe lelei moʼo fakahoko te faʼahi ʼaia, ʼe ko te ako faka famili ʼaē ʼe fai tuʼumaʼu. ʼE ko he meʼa fakafiafia ʼaupito kia nātou fuli ʼaē ʼe kau kiai, mo kapau ko te ako ʼaia ʼe ina fakahā mai he ʼu meʼa ʼe ʼaoga, pea mo fakatupu fiafia! Tou vakaʼi leva he ʼu puani tāfito moʼo fai he ako faka famili ʼe fua lelei.a
ʼE haʼele lelei te ako faka famili mo kapau ʼe fai tuʼumaʼu. Kapau ko te ako ʼaia ʼe mole mulimuli ki he polokalama, peʼe hoko fai feiā pe, pea ʼe lagi tahitahiga anai tona fai. Koia ʼe tonu ke koutou ‘totogi te temi’ ki te ako. (Efesi 5:15-17) ʼE feala ke faigataʼa ʼaupito te fili ʼo he temi ʼe lelei kia koutou fuli. ʼE ʼui fēnei e te pule famili: “Neʼe ko he meʼa faigataʼa te fai tuʼumaʼu ʼo tamatou ako faka famili. Neʼe mātou ʼahiʼahiʼi te ʼu temi kehekehe moʼo maʼu he temi ʼi te afiafi neʼe lelei kia mātou fuli. ʼI te temi nei ʼe fai tuʼumaʼu tamatou ako faka famili.”
Ka koutou maʼu he temi ʼe lelei, koutou tokakaga ke ʼaua naʼa tuku he tahi ʼu meʼa ke nātou tāʼofi te fai ʼo te ako. ʼE manatuʼi e Malia,b ʼe taʼu 33 ʼi te temi nei, “Kapau neʼe ʼaʼahi mātou e he ʼu hahaʼi lolotoga tamatou fai te ako, pea neʼe fakaafe nātou e taku matuʼa ke nātou fakatalitali ki te fakaʼosi ʼo te ako. Pea ʼo ʼuhiga mo te telefoni, neʼe ina ʼui age ki te hahaʼi hoki toe telefoni age.”
Kae ko te faʼahi ʼaia ʼe mole faka ʼuhiga leva ʼe mole feala ke fai he ʼu fetogi. ʼE feala ke hoko mai he ʼu meʼa ʼe tonu ke fai fakatevili, pe ko he ʼu meʼa ʼe hoko mai kae neʼe mole tou ʼamanaki kiai, pea ʼe lagi tonu anai ke mole fai te ako, kae ke fakatuʼutuʼu ke fai ʼi he tahi ʼaho. (Tagata Tānaki 9:11) Kae koutou tokakaga ke ʼaua naʼa fetogi takotou polokalama ʼuhi pe ko te ʼu meʼa ʼaia.—Filipe 3:16.
ʼE tonu ke loaloaga feafeaʼi te ako? ʼE ʼui fēnei e Robert ʼaē neʼe lava lelei tana ako tona ʼofafine pea mo tona foha: “ ʼI te agamāhani neʼe mātou fai te ako ʼi te hola katoa. ʼI te temi ʼaē neʼe kei veliveli ai te ʼu tamaliki, neʼe ma faiga ke ma taupau tanā fia logo lolotoga he hola katoa, ʼo mātou fai he ʼu meʼa kehekehe, ohage la ko te lau ʼo he ʼu palakalafe ʼi te alatike ʼo Te Tule Leʼo, peʼe ko he ʼu vaega ʼo te Tohi-Tapu, pea neʼe ma fili he ʼu koga ʼo te tahi ʼu tohi.” ʼE manatuʼi fēnei e Malia: “ ʼI te temi ʼaē neʼe kei mātou veliveli ai mo ʼoku tēhina e lua, neʼe fai tamatou ako ʼo tuʼa lua peʼe tuʼa tolu ʼi te vāhaʼa fuli, ia minuta e 20. ʼI tamatou lahilahi ake, neʼe fai tamatou ako faka famili lolotoga te hola katoa ʼi te vāhaʼa fuli.”
Koteā ʼAē ʼe Tonu Ke Tou Ako?
Ko te vakaʼi ʼo te fehuʼi ʼaia mokā fakatahi te famili katoa moʼo fai te ako, ʼe iku anai ki te fītaʼa pea mo te fakaauga noa ʼo he temi ako maʼuhiga. ʼI te ʼaluʼaga ʼaia, ʼe mole ʼamanaki anai te fānau ki he meʼa ʼo mole tuai pea nātou pipiko. Koia koutou fili fakatomuʼa ke koutou vakaʼi he tohi neʼe tā e te Sosiete.
Neʼe foaki mai e “te kaugana agatonu mo poto” he ʼu tuʼuga tohi ʼe feala ke tou filifili ai. (Mateo 24:45-47) ʼE lagi feala ke koutou fakaʼaogaʼi he tohi neʼe mole heʼeki ako e tokotou famili. Pea ʼe ko he meʼa fakafiafia ʼaupito te vakaʼi ʼo he ʼu koga kua koutou fili ʼi te ʼu tohi Auxiliaire pour une meilleure intelligence de la Bible, mo kapau ʼe maʼu ʼi takotou lea! Ohage la, ʼe feala ke koutou vakaʼi te alatike ʼo ʼuhiga mo te Taumafa ʼo te ʼAliki, lolotoga te ʼu vāhaʼa ki muʼa ʼo te Fakamanatu. ʼE lahi te ʼu famili ʼe nātou leleiʼia tanatou teuteuʼi Te Tule Leʼo. Kae ʼe toe lelei foki te ako ʼo te tahi ʼu alatike ʼaē ʼe maʼu ʼi Te Tule Leʼo. Ko te pule famili ʼaē ʼe ina ʼiloʼi lelei te ʼu meʼa fakalaumālie ʼaē ʼe ʼaoga ki tona famili, ʼe ko ia ʼaē ʼe feala ke ina fai he tonu ʼo ʼuhiga mo te ʼu tohi ʼaē ʼe tonu ke nātou ako.
ʼE toe manatuʼi fēnei e Malia: “Neʼe mātou ako tuʼumaʼu he tohi neʼe kua fili fakatomuʼa. Kae kapau neʼe lagaʼi he fehuʼi pe neʼe hoko he fihifihia ʼi te faleako, pea neʼe mātou fakaʼaogaʼi leva te tohi ʼaē neʼe ʼaoga kiai.” ʼE mahino papau ia, ʼe nātou tuʼania tāfito ʼo ʼuhiga mo te ʼu fihifihia ʼaē ʼe tau mo te kau tūpulaga ʼi te faleako, mo te ʼolo ʼo haʼele, pea mo te ʼu gāue ʼaē ʼe toe hilifaki ki te ako pea mo te tahi ʼu meʼa. Ka hoko te faʼahi ʼaia, koutou vakaʼi te ʼu alatike peʼe ko te ʼu tohi ʼaē ʼe talanoa ki te fihifihia ʼaia. Kapau ʼe koutou sio ki he ʼu fakamahino ʼi Te Tule Leʼo peʼe ko te Réveillez-vous! foʼou pea mo koutou fia vakaʼi atu aipe mo tokotou famili, ʼaua naʼa koutou fakameʼameʼa ʼi te fai ʼo te faʼahi ʼaia. ʼE mahino ia, ʼe koutou palalau fakatomuʼa anai ki tokotou famili ʼo ʼuhiga mo te fetogi ʼaia. Kae koutou toe fakaʼaogaʼi te tohi ʼaē neʼe kua fakatuʼutuʼu ke akoʼi, mo kapau kua ʼosi vakaʼi te meʼa ʼaē neʼe ʼaoga ke vakaʼi.
Koutou Taupau He ʼAluʼaga ʼe Maʼu Ai Te Tokalelei
ʼE lelei age te ako mokā fai ʼi te tokalelei. (Sake 3:18) Koia koutou taupau maʼu he ʼaluʼaga ʼe fīmālie pea mo fakafiafia pea mo fai ʼi he aga fakaʼapaʼapa. Neʼe ʼui fēnei e te pule famili ʼi Amelika: “Peʼe mātou ako ʼi te kogafale peʼe ʼi te fakaheketālaʼa, kae ʼe mātou faiga ke mātou fenofoōviʼaki kae mole mātou tahi nofo ʼi he kogafale lahi. ʼE fakatupu ʼaki ai hamatou loto māfana.” Pea ʼe manatuʼi e Malia ʼaki he loto fiafia: “Ko ʼau pea mo toku ʼu tēhina neʼe feala ke mātou fili te kogafale ʼaē ka mātou fai ai te ako. Neʼe ko he meʼa fakafiafia kia mātou.” Koutou manatuʼi ʼe toe lelei foki te ako mo kapau ʼe mālama lelei te kogafale ʼaē ʼe fai ai, mo lelei te fakatuʼutuʼu ʼo te ʼu hekaʼaga, pea mole maʼu he ʼu meʼa ʼe fakagaohaʼa. ʼE toe fakafiafia anai te afiafi ʼaia, mokā ʼosi te ako, pea fai ʼinu tī te famili.
ʼI ʼihi temi, ʼe fakatuʼutuʼu e ʼihi famili ke kau he tahi ʼu famili ki tanatou ako, pea ʼe toe maʼuhiga ai te ako pea mo kehekehe te ʼu tali. Ka fakaafe he ʼu hahaʼi ʼe foʼofoʼou ʼi te moʼoni, ke nātou kau ki te fakatuʼutuʼu ʼaia, ʼe feala ke nātou maʼu ai he ʼu fua lelei heʼe nātou mamata ki he pule famili ʼe poto ʼi te fai ʼo he ako faka famili.
Koutou Fakaliliu Te Tohi-Tapu Ko He Tohi Maʼuli
Koutou fai he ʼu ako ʼe fakafiafia ki takotou ʼu fānau, pea ʼe nātou fakaʼamu anai ke foimo hoko te ʼaho ʼaē ka fai ai te ako ʼaia. ʼE feala ke koutou fai feiā ʼo koutou uga ia nātou liliki ke nātou fai he ʼu paki ʼo te ʼu hisitolia faka Tohi-Tapu. Kapau ʼe feala, pea koutou kole age kia nātou liliki ke nātou gaoʼi he ʼu kiʼi hisitolia ʼo te Tohi-Tapu. ʼAki ia nātou liliki, ʼe mole tonu ke koutou fai he ako ʼaki pe he ʼu fehuʼi pea mo he ʼu tali. Ko te lau peʼe ko te fakamatala ʼo te ʼu hisitolia ʼo ʼuhiga mo te ʼu hahaʼi ʼo te Tohi-Tapu, ʼe ko he faʼahiga fai fakafiafia ʼaia moʼo akoʼi te ʼu pelesepeto ʼa te ʼAtua. ʼE manatuʼi fēnei e Robert, ʼaē neʼe tou palalau ki ai ki muʼa atu: “ ʼI ʼihi temi neʼe mātou tahi lau tana ʼu vaega Tohi-Tapu, he neʼe fakatuʼutuʼu ke mātou tahi lau te ʼu palalau ʼa te ʼu hahaʼi kehekehe ʼo he hisitolia faka Tohi-Tapu.” ʼE feala ke tuku kia nātou liliki ke nātou fili te hahaʼi ʼaē ʼe nātou fia faʼifaʼitakiʼi ʼi te lautohi.
Ko te fakaʼaogaʼi ʼo te ʼu mape pea mo te ʼu paki, ʼe tokoni anai kia nātou ʼaē kua lalahi, ke nātou ʼiloʼi lelei te ʼu potu fenua pea mo te agaaga ʼo te fenua ʼaē neʼe hoko ai te ʼu meʼa ʼaē ʼe koutou fai palalau kiai. ʼE mahino papau ia, ʼe feala ke fai he ako faka famili ʼe maʼuli pea mo kehekehe, mo kapau ʼe kita fakakaukauʼi te ʼu meʼa ʼaē ka kita talanoa kiai. Pea ʼe holi mālohi anai ia nātou liliki ki te Folafola ʼa te ʼAtua.—1 Petelo 2:2, 3.
Koutou Tokoni Ki Te Famili Katoa Ke Kau Ki Te Ako
Ke feala kia nātou liliki ke nātou leleiʼia te ako, ʼe tonu ke nātou ʼiloʼi ʼe maʼuhiga te ako ʼaia kia nātou. Kae ʼe faigataʼa ʼaupito te maʼu ʼo he ʼu tali mai he ʼu tamaliki ʼe mole tatau tonatou taʼu. Kae ʼe ʼui fēnei e te pelesepeto faka Tohi-Tapu: “Ko ʼaē ʼe takitaki ke ina fai ʼaki te loto tokaga.” (Loma 12:8) ʼE lelei te fakahā ʼo he loto māfana, koteʼuhi ʼe feala ai leva ke loto māfana mo te famili.
ʼE fakatuʼutuʼu e Ronald ke kau tona ʼofafine ko Dina ʼaē ʼe taʼu nima ki te ako, pea ʼe ina kole age kia ia ke ina lau te ʼu kupu tāfito ʼo te tohi ʼaē ʼe nātou ako, pea ke ina fai he ʼu fakamahino nounou ʼo ʼuhiga mo te ʼu paki. ʼI tanatou fakaōvi ki te ʼAho ʼo te Fakamanatu ʼo te Mate ʼa Kilisito ʼi te taʼu kua ʼosi, neʼe ina fakatokagaʼi age kia ia te ʼu paki ʼaē neʼe faka ʼuhiga ki te ʼaho ʼaia, ʼi te tohi ʼo Te tagata ʼaē ʼe lahi tokotahi ʼo te ʼu temi fuli.c Neʼe ina ʼui fēnei: “Ko te faʼahi ʼaia neʼe tokoni kia ia ke mahino ki te faka ʼuhiga ʼo te toʼotoʼoga ʼaia.”
Mo tona ʼofafine ko Misha ʼaē ʼe taʼu hogofulu, ʼe toe fai e Ronald te tahi meʼa. ʼE ina ʼui fēnei: “Neʼe tuputupu ia Misha ʼo feala ai ke mole gata pe tana mahino ki te ʼu paki, kae kua toe mahino foki ki tonatou faka ʼuhiga. Koia ʼi tamatou vakaʼi te tohi La Révélation : le grand dénouement est proche !d neʼe mātou tokakaga tāfito ki te faka ʼuhiga ʼo te ʼu paki, pea neʼe tokoni te faʼahi ʼaia kia ia.”
Ka lahilahi age ia nātou liliki, koutou fakaafe nātou ke nātou fakaʼaogaʼi te ʼu meʼa ʼaē ʼe nātou ako ki te ʼaluʼaga ʼo tonatou maʼuli. Ka lagaʼi he ʼu fehuʼi lolotoga te ako pea koutou kole age ke nātou fai he ʼu kumi. Ko te meʼa ʼaia ʼaē neʼe fai e Robert ʼi te temi ʼaē neʼe fai e Paulo, tona foha ʼaē ʼe taʼu 12, he ʼu fehuʼi ʼo ʼuhiga mo te kūtuga foʼou ʼo te faleako ʼaē neʼe pipiki ki te kiʼi gaoʼi donjons et dragons. Ko Paulo pea mo ʼihi ʼi tona famili neʼe nātou fai he ʼu kumi ʼi te Index des publications de la Société Watch Tower, pea neʼe nātou toe vakaʼi te faʼahi ʼaia lolotoga tanatou ako faka famili. Neʼe ʼui fēnei e Robert: “Ko te meʼa ʼaē neʼe hoko, neʼe mahino atu aipe kia Paulo ko te gaoʼi ʼaia ʼe kovi ki te kau Kilisitiano.”
Pea ʼi ʼihi temi neʼe toe kole e Robert ke fai he ʼu kumi. ʼE manatuʼi fēnei e tona ʼohoana ko Nancy: “ ʼI te temi ʼaē neʼe mātou fai ai he ʼu kumi ʼo ʼuhiga mo te kau ʼapositolo ʼa Sesu, neʼe tonu kia mātou takitokotahi ke mātou fai he ʼu kumi ʼo ʼuhiga mo he ʼapositolo e tahi ʼi te vāhaʼa fuli. ʼI meʼa fakaofoofo te sio ki te ʼu fānau tanatou fai ʼaki he loto fiafia, he fakamatala lolotoga te ako faka famili!” Ko te fai ʼo he ʼu kumi takitokotahi pea mo tanatou fakahā ki te famili, ʼe tokoni kia nātou liliki ke nātou ‘tuputupu mo Sehova.’—1 Samuele 2:20, 21.
Ko te lagaʼi ʼo he ʼu fehuʼi—ʼo ʼuhiga mo tanatou manatu peʼe ko he ʼu fehuʼi ke ʼiloʼi ai tanatou fakakaukau—ʼe ko he meʼa lelei kia nātou liliki ke nātou kau ki te ako. Ko te Faiako Lahi ko Sesu, neʼe ina fai te ʼu fehuʼi ke ina ʼiloʼi te manatu ʼa te hahaʼi, ohage la, “Koteā tau manatu?” (Mateo 17:25) ʼE manatuʼi fēnei e Malia: “ ʼI te temi ʼaē neʼe mātou fai ai he ʼu fehuʼi, neʼe mole tali fakahagatonu mai e tamatou ʼu mātuʼa. Neʼe na fai tuʼumaʼu mai he ʼu fehuʼi ke mātou fakakaukauʼi te ʼu meʼa ʼaia.”
Koutou Fefakafelogoiʼaki—Kae Ke ʼAua Naʼa Koutou ʼIʼita!
ʼE lahi anai te fiafia ʼo te ako faka famili mo kapau ʼe feala kia nātou fuli ʼaē ʼe nātou kau ʼi te ako ke nātou fakahā tanatou ʼu manatu pea mo te ʼu meʼa ʼaē ʼi tonatou loto, ʼo mole nātou tuʼania ke faka galivaleʼi nātou. Kae ʼe ʼui fēnei e te tāmai, “ ʼe hoki feala ke maʼu he felogoi lelei ʼi te ako faka famili, mo kapau ʼe kua maʼu he felogoi lelei ʼi te famili. ʼE mole tonu ke hoki hoko te ako faka famili pea hoki felogoi lelei ai.” ʼAua naʼa koutou fai he ʼu palalau fakaloto mamahi ohage la, ‘ ʼAia pe? Neʼe ʼau ʼui ʼau ʼe ko he meʼa maʼuhiga’; ‘ ʼE hiʼaga tau manatu’; ‘Meʼa la ke feafeaʼi! ʼE kei ke tamasiʼi.’ (Tāʼaga Lea 12:18) Koutou agaʼofa pea mo manavaʼofa ki takotou ʼu tamaliki. (Pesalemo 103:13; Malakia 3:17) Koutou fiafia ki takotou ʼu fānau pea mo koutou lagolago kia nātou ʼi tanatou faiga ʼaē ke nātou maʼuliʼi te ʼu meʼa ʼaē ʼe nātou ako.
Ko te ʼaluʼaga ʼo te ako faka famili ʼe tonu ke ina fakagafua ki te ʼatamai ʼo te tamasiʼi ke ina tali lelei te akonaki. ʼE fakamahino fēnei e te tāmai neʼe lava lelei tana akoʼi ʼo tana ʼu toe e fā: “Ka koutou kamata fakatonutonuʼi te tamaliki, ʼe fakaʼaluʼalu pea nātou ʼiʼita.” ʼI he ʼaluʼaga feiā, ʼe lagi mole nātou tali lelei anai te akonaki. Koia ʼaua naʼa koutou fakatonutonuʼi nātou pea akonakiʼi nātou ʼi te temi ako. Kapau ʼe ʼaoga, pea koutou fai te faʼahi ʼaia kia nātou takitokotahi ki muli age.
ʼE Manuʼia Takotou ʼu Faiga
Moʼo lagaʼi he famili ʼe koloaʼia ʼi te faʼahi fakalaumālie, ʼe ʼaoga kiai he temi loaloaga pea mo he ʼu faiga fakamalotoloto. Kae ʼe ʼui fēnei e te tagata fai pesalemo: “Koʼeni, ko te ʼu foha ʼe ko he tofiʼa mai ia Sehova; ko te fua ʼo te fatu ʼe ko he fakapale.” (Pesalemo 127:3) Pea neʼe foaki ki te ʼu mātuʼa te maʼua ʼaē ke nātou “ako [te fānau] ke nātou maʼu te akonaki pea mo te manatu ʼa Sehova.” (Efesi 6:4) Koia koutou faiga ke koutou poto lelei ʼi te fai ʼo he ako faka famili ʼe fua lelei pea mo fakafiafia. Koutou faiga fakamalotoloto ke koutou foaki ki takotou ʼu fānau “te huʼa pipi ʼaē ʼe mole fio ʼo te folafola,” ke feala ai hanatou “tuputupu ki te maʼuli.”—1 Petelo 2:2; Soane 17:3.
[Nota ʼi te lalo pasina]
a Logope la ʼe fakahā ʼi te alatike ʼaenī he ʼu tokoni ʼe fai ki te ʼu fānau lolotoga te ako faka famili, ʼe toe feala foki ke fakaʼaogaʼi te ʼu tokoni ʼaia ki te ako faka famili ʼaē ʼe mole ʼi ai he fānau.
b Neʼe fetogi ʼihi ʼu higoa.
c Neʼe tā e te Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.
d Neʼe tā e te Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.