Liyor Ku Got U “Daken E Kan Ni Thothup”

“Mini’ e rayog ni ngam taareb rogonnag Got ngak? Mang e re yaan ni rayog ni ngam susunnag ngak?”​—ISAIAH 40:18, “THE JERUSALEM BIBLE”

SANA kari mich u wan’um ni fon e ba fel’ ni nga un fanay ko liyor ku Got. Sana rayog ni ngam lemnag ni re n’eney e be chuchugurnigem ngak e eni ma Motoyil ko meybil, ni be’ ni dabiyog ni ngan guy ma ba dake bod be’ ma dabiyog ni ngan nang rogon.

Machane gur ba mil fan ngodad ni ngada mel’eged kanawo’dad ni nga darod ngak? Gathi Got e ir e ba’ mat’awon nib gel ni thingari dugliy e tin ni yira rin’ mab fel’ nge tin danga’? I weliy Jesus rogon ni ma sap Got ko re n’enem ni faani gaar: “I gag e kanawo’, me gag e tin riyul’, me gag e yafas; dariy be’ nrayog ni nge yan ngak e en Chitamangiy ya kemus ni gag e ra yan rog ngak.” (John 14:6)a Goo tinem e thin ma ke taleg ni dab ni fanay e fon ara yugu boch ban’en nib thothup.

Arrogon, ba’ ba mit e liyor nib mudugil ni ir e ba m’agan’ Jehovah Got ngay. Be mang e re n’enem? Ba’ bayay, ni weliy Jesus ni gaar: “Re ngiyal’ nem e ka be yib​—ni ke taw ngaray,—​ni piin nriyul’ ni yad be meybil e bay ra meybilgad ngak e Chitamangiy u daken e ayuw ko Kan ni Thothup ngu fithik’ e yul’yul’”​—John 4:23, 24.

Rayog ni Got, ni “ba kan,” e ngan tay bangi fon nga luwan? Danga’. Demtrug rogon fene fel’ yaan bangi fon ni ba’, ma dabi chugur ni nge taareb rogon nga felngin Got. Ere ba liyos ni yaan Got e ri dabi riyul’ ni nge fek luwan. (Roma 1:22, 23) Rayog ni nge ‘liyor be’ nib riyul’’ ni faanra be meybil ku Got u daken e fon ni ngongliy e girdi’?

Ba Fonow u Bible nib Tamilang

Motochiyel rok Got e dab ni fal’eg e liyos ni fan ko liyor. Bin l’agruw ko fa Ragag i Motochiyel e weliy murung’agen ni gaar: “Dab mu toyed e liyos ni yaan ban’en ni bay u tharmiy, ara bay u fayleng, ara bay u fithik’ e ran u tan e but’; dab mu siro’gad ngorad ara mu pigpig gad ngorad.” (Exodus 20:4, 5) Fapi thin nni thagthagnag u lan e Bible ko Kristiano e ku be ta’ chilen ni be gaar: “Mu pired u orel ko liyos.”​—1 Korinth 10:14.

Riyul’, ni boor e girdi’ e be gel lungun ngay ni liyos ni yad be fanay ko liyor e gathi yad be liyor ngay. Ni bod rogon, e Orthodox Christian, baga’ ni yad ma yog ni gathi yad be liyor ko fon ni yad ma siro’, ma yad ma ragbug, nga ur meybilgad u p’eowchen. Reb e prist ko Orthodox e yoloy ni gaar: “Gamad ma ta’ farad ya yad bogi n’en nib thothup, nge bochan ni ri gamad be ta’ fan e n’en be yip’ fan fare fon.”

Demtrug rogon, ma fare deer e ka ba’ ni be gaar: Ba fel’ u wan’ Got ni yibe fanay e fon ni fan ko n’en ni yima yog ni yibe ta’fan u daken ban’en ngak? Dariy bayang ni ke pithig e Bible mat’awun e binem e ngongol ni ngan rin’ riy. Nap’an ni fal’eg yu Israel yaan ba fak e garbaw, ni yad be yog ni fan ko ta’ fan nib gel ngak Jehovah, me yog Got feni ri dabun, ni gaar kar paged e thin rog.​—Exodus 32:4-7.

Fare Riya’ nib Mith

Ngan fanay yugu boch ban’en ko liyor e ban’en ni yima rin’ ni bay e riya’ riy. Ba mom ni nge k’aring e girdi’ nga ur liyorgad ko fare n’em mar paged fare Got ni ir e yibe lemnag ni be yip’ fare n’em fan. Maaram e, fare fon e ke mang ir e yibe tayan’uy ngay.

I buch e re n’em u boch e ban’en ko tin baaram e rran rok yu Israel. Ni bod rogon u nap’an e milekag rorad u daken e ted, me fal’eg Moses yaan ba porchoyog ko bronze. Tapgin nni tay, fare yaan e porchoyog nga baley i gek’iy e fan ni nge golnag e girdi’. Piin ni kan gechignagrad ni ke k’adrad e porchoyog e rayog ni ngar changargad ko fare yaan e porchoyog me yog e ayuw rok Got ngorad. Machane tomuren ni ka ranod ra pired ko fagi Nam ni kan Micheg, me dake ka ra piliyeged fare ngongol ko liyos, ni faan gowa fare yaan e porchoyog nib bronze e ir e ba’ gelngin ni be golnagrad. Mu ura urfiyed e incense maku ra tunguyed fithingan ni, Nehushtan.​—Numbers 21:8, 9; 2 Kings 18:4.

Piyu Israel e ku ura guyed rogon ni ngar fanayed fare kiwaren e m’ag ni nge mang bonod nge togopuluw ko toogor rorad, meb wenegan ni rib gel e gafgow riy. (1 Samuel 4:3, 4; 5:11) Ma nap’an Jeremiah, ma girdi’ nu Jerusalem e ga’ fan u wan’rad e tempel ko bin ngar liyorgad ku Got u rom.​—Jeremiah 7:12-15.

Feni mom ni ngan liyor nga yugu boch ban’en nge yan nga luwan Got e ri kab wer i yan. Fare n’en yima yog ni fon e kemus ni be ayuweg e liyor ma rib gel e maruwar riy u wan’uy. Mang fan? Ya, gathi ba riyul’ ni ba’ boch e fon ni yaan Maria ara “pi thothup” ni bayi n’en min lemnag nib ga’ fan nga boch e liyos ni ku yaan fare girdi’ ni ke yim’ ni ke n’uw nap’an? Ni bod rogon, reb e fon ni yaan Maria ni ba’ u Tínos, Greece, ni ba’ boch girdien e Orthodox ni yad ma fol riy, ma yad ba yul’yul’ ma ba thil ngak boch e girdi’ ni ku yad ba yul’yul’ ni yad ma meybil ma yad be ta’ fan reb e fon ni yaan Maria u Soumela, u len ni al’och u Greece. Gali ulung ney e ra ba ga yow ma ba mich u wan’ ni birok e fon e baga’ fan, ma ma rin’ boch e maangang ni ra un ngat ngay nib thil ko birok ba ga yow, ni yugu aram rogon ni gali fon nem e yaan taa be’ ni ke kakrom ni ke yim’. Arfan, nu daken e ngongol rorad e kar daged ngak e girdi’ nib mich u wan’rad ni boch e fon e riyul’ ni bay gelngirad ma yad be meybil ngay.

Ngan Meybil Ngak e “Pi Thothup” ara Maria?

Ere, uw, rogon e ta’ fan nib gel ngak e girdi’, ni bod rogon Maria ara “pi thothup”? Jesus, ni fulweg e skeng ni yibnag Satan, e yog e thin ko Deuteronomy 6:13 ni gaar: “Thingar mu liyor ngak Somol ni Got rom, ma yigo’ ir e ngam pigpig ngak.” (Matthew 4:10) Me taaboch me yog ni piin nriyul’ e liyor rorad e ngar liyorgad ngak e “en Chitamangiy,” ma dakuriy be’ nga bang. (John 4:23) Bochan nim nang fare engel e re n’ey me yal’uweg apostal John ni bochan ni be n’en ni nge siro’ ngak, ni gaar: “Dab mu rin’ e binir . . . Ere mu siro’ ma ga meybil ngak Got.”​—Revelation 22:9.

Ba puluw ni ngan meybil ngak e chitiningin Jesus u fayleng, ni Maria, fa boch e “pi thothup,” ni yibe yog ngorad ni ngar wenig niged be’ ngak Got? Fulweg ko fare Bible nib puluw e gaar: “Ri taabe’ e ma af u thilin Got nge girdi’, ni ir fare girdi’ ni Kristus Jesus.”​—1 Timothy 2:5.

Mu Ayuweg e Tha’ u Thilmew Got

Pi fon ni yima fanay ko liyor, e ba togopuluw ko n’en ni be fil e Bible nib tamilang, ni dabiyog ni nge ayuweg e girdi’ ngar fel’gad u wan’ Got me yog ni ngar thapgad ngak. Maku reb e n’en nib thil, e gaar Jesus ni yafas ni manemus e be yan u rogon ni gadad manang e bin riyul’ e Got, ma gad nang feni dariy ban’en ni yira taareb rogonnag nga ngongolen maku arrogon e tin nib m’agan’ ngay nge rogon ni ma rin’ ban’en ngak e girdi’. (John 17:3) Fon ni dabiyog ni nge guy ban’en, fa thamiy ban’en, ma der ma non e dabiyog ni nge ayuweg be’ nge nang Got me liyor ngak ni rogon nib fel’ u wan’. (Psalm 115:4-8) Ere bin th’abi ga’ fan e skul e kemus ni ngan fil e Thin rok Got, ni aram fare Bible.

Gathi ke mus ni dariy angin, ya liyor ko fon e rayog ni bay e riya’ riy ko tirok Got ban’en. Uw rogon ni ra yodorom? Bin som’mon, ma aram e bin th’abi m’on e rayog ni nge k’aring e kireb ko tha’ u thilin be’ nge Jehovah. Bod rogon yu Israel, ni ra k’aringed e “damumuw ngak ko liyos ni ri dabun,” I yog Got ko som’mon ni gaar: “Gu ra mithag owcheg rorad.” (Deuteronomy 32:16, 20, The New American Bible) Ra ngar sulweged nga ra fal’eged e tha’ u thilrad Got ma ngar paged e liyos nib denen.’​—Isaiah 31:6, 7, NAB.

Ere, uw feni puluw, e fonow nu Bible ni gaar: “Pi fakag, ni ki gimed bbitir, mu ayuweged gimed ko liyos”!​—1 John 5:21, NAB.

[Box/Picture on page 7]

Fon e Kemus ni Yugu Yaan Ban’en ni Kan Fal’eg?

Tini ngaray boch e duw, ma pi fon ko Orthodox e kan kunkunuy u fayleng i yan. Piin ni yad be kunuy e baga’ ni yad be lemnag e fon, ni gathi ban’en ko teliw nib thothup, ya reb e maruwel ni be dag e yalen rok e Byzantine. De mo’maw’ ni ngam pingeg boch e fon ko teliw ni ke mang nunuw ko tabinaw ara ofis rok be’ ni ma yog ndariy e Got.

Kristiano nib riyul’, e demtrug rogon, ma da ra paged talin e bin m’on i fan e fon. Ban’en ni fan ko liyor. Pi Kristiano e da ra ma magawonniged boch e girdi’ ni ngar fanayed e fon, ma yad rorad e dariy e fon ni farad ni ku yugu tin baaram ni kan kun kunuy, ni gathi fan ko liyor. Re n’eney e ba puluw ko fare kenggin ni ba’ ko Deuteronomy 7:26, ko The Jerusalem Bible: “Thingari dab mu feked i yib [liyos ni yima fanay ko liyor] nga lan e naun romed urngin ban’en ni yima fanenikay, ya ri kum boded kun kirebnagmeg. Thingar mu ted ni yad ba alit ma dariyfarad.”

[Footnotes]

[Picture on page 7]

De pag Got ni ngan fanay e liyos ko liyor