Piin Fel’ Yangaren Ni Kar Falfalan’naged Gum’irchaen Jehovah
Pi article ney ni yira fil u nap’an e muulung e kan ngongliy ni baga’ ni fan ko piin fel’ yangaren ni Pi Mich Rok Jehovah. Arfan, ni gamad be pi’ e athamgil nga laniyan’ e piin fel’ yangaren ni ngar filed e re article ney nib fel’ rogon mar pied e fulweg ni boor u nap’an e fol Wulyang Ntagil’ e Damit ko ulung.
“Fakag, mu par ni gab gonop, ngam falfalan’nag gum’irchaeg, ma aram e rayog ni nggu pi e fulweg ngak e en ni be moningnageg.”—PROVERBS 27:11, NW.
1, 2. (a) Mu weliy ko faanra kemus ni ka yugum adag e pi n’en u fayleng ma be yip’ fan ni gur e dabkum fel’ ni ngam mang reb e Kristiano. (Roma 7:21) (b) Mang e ga ra fil ko n’en ke rin’ Asaph? (Mu guy fare kahol ko page 13)
MU SUSUNNAG ni ga bay u lan e kantin ni ngam chuw’iy boch e mad. Nap’an ni ga be fl’eg i yaliy me l’ag owchem, nga reb e mad ni kam adag yaan e chingiyal’ nem ni kam guy. Ramaen nge rogon fare mad e gowa rib m’ag ngom, ma ba fel’ puluwon. Machane ma ga yaliy nib fel’ rogon. Ma ga gin ngay, ya kam guy ni ke puf tabanggin, ma dan nip’ nib fel’ rogon. Yugu aram rogon ni be m’ug nib fel’ yaan u owchey fare mad, ma dan ngongliy nib fel’ rogon. Ga ra pi’ e salpiy rom ni ngam chuw’iy e re mad ney ni de fel’?
2 Mu taareb rogonnag e re n’en ney nga reb e magawon ni sana ga be mada’nag e chiney ni gur reb e Kristiano nib fel’ yangaren. Som’mon ni yira guy, ma pi n’en nu fayleng ney—e rib taareb rogon ko re mad nem—ni be m’ug ni rib fel’ yaan. Ni bod ni, sana boch e girdi’ ni gimed nga skul e yad ra yan ngar uned ko party, mar fanayed e drugs, ma ra unumed boch ban’en ni yima unum, ma yad ma un ko dating ni dan lemnag, nge ngam parew be’ ni dawor ni mabgol. Gur bay ba ngiyal’ ni kam adag e yafas -ni aram rogon? Ga ma yim’ ni bochan ni nga ayugumu un boch ko yafas rorad ni aram rogon ni ka nog e puf rogon ngay? Faanra riyul’ ni aram rogon, ma dabmu gur nga mog ni gab kireb ma dab kum bung ni ngam mang reb e Kristiano. Tin riyul’ riy, e fare Bible e be dag ni fare fayleng e ri bay gelngin ni nge wawliy e girdi’ ko kireb—ni kub muun ngay e girdi’ ni baadag ni nge falfalan’nag Got.—2 Timothy 4:10.
3. (a) Mang fan ndariy fan ni ngan nameg e tin nu fayleng? (b) Uw rogon ni weliy reb e Kristiano ni dariyfan ni ngan nameg e tin nu fayleng?
3 Wenig ngom mu yaliy nib fel’ rogon e pi n’en ni bay ko re fayleng ney ni be ognag, ni aram e pi n’en ni ga ra rin’ nga reb e mad ni ga baadag ni ngam chuw’iy. Mu fithem, ‘Uw rogon felngin e re m’ag ney?’ Be yog fare Bible ni “re fayleng ney e bayi m’ay.” (1 John 2:17) Urngin e felfelan’ ni ra yib riy e bay n’umngin nap’an nyugu demtrug feni rib fel’ rogon. Maku, ngongol nib kireb e bay wenegan nib kireb nrib gel. Mmutrug ni dariy ban’en nib fel’ riy. Reb e Kristiano, ni rib gel e gafgow ni keb ngak ni n’en ni ke yog riy e “gafgow nbochan ni ke fanay e yafas rok u nap’an ni kab fel’ yangaren ko tin kireb,” me yog ni gaar: “Fare fayleng e sana ra m’ug ni ireray e gin nrib fel’ ma ba fel’ yaan. Ma baadag ni nge mich u wan’um ni rayog ni ngeb e felfelan’ ngom riy ni ri dariy e amith u tomren. Machane ba tamilang ni ri dabi buch ban’en ni aram rogon. Fare fayleng e ra fanayem, ma tomur riy, ma ra n’agem.” Mang fan ni ngam adbey e tayim rom ni kab fel’ yangarem ngam un ko yafas ni aram rogon ndariy fan?
Ayuw ni Nge Dabi Kirebnagey “Faanem nib Kireb”
4, 5. (a) De n’uw nap’an u m’on ni dawori yim’ Jesus, ma mang e ke wenignag ngak Jehovah ko meybil ni tay? (b) Mang fan ni n’en ni ke wenignag ngak e ba puluw?
4 Bochan ni kar naabgad ndariy ban’en nib fel’ nrayog ni nge pi’ e re m’ag ney, ma piin ni fel’ yangaren ni Pi Mich Rok Jehovah e yad be athamgil ni ngar pilo’gad ko fayleng nge dabi mang fager rorad. (James 4:4) Gur bagayad e pi fel’ yangaren nem nib yul’yul’? Faanra aram rogon, mab puluw ni ngan pining e magar ngom. Riyul’, ni de mom ni ngan togopuluw ma ngan ni par ni yib thil ko girdi’ ni ma k’aring ni nge un boch e girdi’ ngorad, machane bay be’ nra ayuwegem.
5 De n’uw nap’an u m’on ni dawori yim’ Jesus, me meybil ngak Jehovah ni nge “ayuweg” pi gachalpen “rok faanem nib kireb.” (John 17:15) I wenignag Jesus me yog e thin ni aram rogon ya bay tapgin nib fel’. Manang ni de mom rok pi gachalpen ndemtrug yangarrad ni ngar pared nib yul’yul’ ngak. Mang fan? Reb i fan, e bod rogon e n’en ni yog Jesus, ni pi gachalpen e yad ra mada’nag reb e toogor nib gel gelngin, ni dabiyog ni ngan guy nga owchey—ni aram “faanem nib kireb,” ni Satan ni fare Moonyan’. Fare Bible e be yog ni re kan nib kireb ney e “yugu be yan ni bod ba layon ni be tolul, ni be gayiy be’ ni nge longuy.”—1 Peter 5:8.
6. Uw rogon ni kad nanged ni dariy e runguy rok Satan ni fan ko piin fel’ yangaren?
6 Kab kakrom i yib, ma ke felfelan’ Satan ni nge fek e gafgow ni rib gel e yib ngak e girdi’. Mu lemnag fare gafgow ni rib gel ni fek Satan i yib ngak Job nge tabinaw rok. (Job 1:13-19; 2:7) Sana rayog ni ngeb ngan’um boch ban’en ni ke buch u nap’an e yafas rom me wer e thin ni murung’agen ni be m’ug riy e ngongol rok Satan nrib kireb. Fare Moonyan’ e be yanyan nib mith ni be guy rogon ni gay be’ ni nge longuy, ma der runguy e piin nib fel’ yangaren. Ni bod rogon, u nap’an ni kefini tabab e bin som’mon e chibog C.E., i yarmiy Herod ni ngan li’ urngin e bitir ni pumoon u Bethlehem ni l’agruw e duw yangaren nga but’. (Matthew 2:16) Baga’ ni Satan e ir e ke k’aring Herod—nbochan e ke maruweliy ni ngan li’ fare tir ya ra reb e rran ma ra mang Messiah rok Got ni kan micheg ni ir e ra fek i yib e pufthin rok Got nga daken Satan! (Genesis 3:15) Ba tamilang, ni Satan e dariy e t’ufeg rok ni fan ko piin fel’ yangaren. N’en ni ri be nameg e nge longuy boor e girdi’ nrogon ni rayog rok. Ma ri aram rogon e n’en ni be buch e ngiyal’ ney, ya bochan kanin’ Satan u tharmiy ngaray nga fayleng, “ni kari damumuw, ya manang ni ndaki n’uw nap’an ni nge par.”—Revelation 12:9, 12.
7. (a) Uw rogon ni rib thil Jehovah ku Satan? (b) Uw rogon u wan’ Jehovah ni gab felfelan’ ko yafas rom?
7 Rib thil Jehovah ngak Satan, ni “kari damumuw,” ye Jehovah e “ri be runguydad ma mmunguy ngodad.” (Luke 1:78) I ir e En ni ri ma dag e t’ufeg. Tin riyul’ riy, e En Ke Sunmiydad e ri ma dag e re felngin ney arfan ni fare Bible e be yog ni gaar: “Got e t’ufeg.” (1 John 4:8) Rib gel e thil u thilin fare got ko re m’ag ney nge fare Got ni ga be liyor ngak u fithik’ e ta’ fan! Satan e ma gay be’ ni nge longuy, ma Jehovah e “dabun ni nge yim’ be’.” (2 Peter 3:9, NW) Urngin e yafas ko girdi’ e baga’ fan u wan’—mab muun ngay e yafas rom. Ngiyal’ ni be fonownagem Jehovah ko Thin rok ni ngam palog ko fayleng, e der guy rogon ni nge magawonnag e yafas rom nge m’ay e felfelan’ rom ara nge dabki puf rogom. (John 5:19) N’en nib thil riy, e be matanagiyem nbochan fa en nib kireb. Chitamam u tharmiy e baadag ni nge yog ngom e n’en ni kab fel’ ndabi chuchugur ko felfelan’ ko re fayleng ney nrib papey ni be yan. Baadag ni nge yog ngom e “yafas ni ir e bin riyul’ e yafas”—ni aram e yafas ni manemus u paradis u fayleng. (1 Timothy 6:17-19) Baadag Jehovah ni nge yog ngom e re taw’ath ney, ma be pi’ e athamgil nga lanin’um ni ngam ulul ko re n’en nem ni ga be nameg. (1 Timothy 2:4) Maku, Jehovah e ke tay reb e pong ni fan ngom nrib fel’. Mang eram?
“Mu Felfelan’nag Gum’irchaeg”
8, 9. (a) Mang taw’ath e rayog ni ngam pi’ ngak Jehovah? (b) Uw rogon ni ma moningnag Satan Jehovah, nrogon ko tin ni buch rok Job?
8 Kaam chuw’iy reb e taw’ath ni fen reb e fager nrib fel’ thilmew ma kam guy owchen ni kari falfalan’ ni kari siminmin ya ke gin ngay ma kari pining e magar ko ngiyal’ ni kam pi’ ngak? Sana kam fal’eg i lemnag nib gel ko ba mit i mang taw’ath e rib m’ag ko cha’ nem. Chiney e ngam mu lemnag reb e deer ni gaar: Mit i mang taw’ath e rayog ni ngam pi’ ngak Jehovah Got ni ir e en ke Sunmiyem? Sana, som’mon ma ga ra lemnag ni ireray ban’en nib mak’ak’ar. Ani Gubin Ban’en Ma Rayog Rok e mang e n’en nib t’uf rok nrayog ni nge pi’ e girdi’ ngak? Mang e rayog ni ngam pi’ ngak ndariy rok? Thin nu Bible ko Proverbs 27:11 (NW) e be fulweg ni gaar: “Fakag, mu par ni gab gonop, ngam felfelan’nag gum’irchaeg, ma aram e rayog ni nggu pi’ e fulweg ngak e en ni be moningnageg.”
9 Rogon e n’en ni sana kam nang murung’agen nbochan e kam fil fare Bible, e Satan ni fare Moonyan’ e be moningnag Jehovah. Ma yog ni pi tapigpig rok Got e yad be pigpig ngak ni gathi bochan e t’ufeg ya bochan e lem nib siin. Mu pag ngeb e gafgow ngorad, ireray e n’en ni yog Satan, ma ra paged e liyor nib riyul’ nib papey. Ni bod ni, ngam fal’eg i lemnag e n’en ni ke yog Satan ngak Jehovah u murung’agen Job ni be’ nib mat’aw ni gaar: “Kam par ni ga be yoror rok nge girdi’ nu tabinaw rok nge urngin ban’en ni ba’ rok. Ga be fal’eg waathan u urngin e tin ni be ngongliy, ma urngin e garbaw ni kam pi’ ngak e ke yoor u daken e ted i yan. Machane, ga ra fek rok urngin e tin ni bay rok, ma ra yog nga owchem e thin nib togopuluw ngom.”—Job 1:10, 11.
10. (a) Uw rogon ma kad nanged ni ke magawonnag Satan e yul’yul’ ko girdi’ ma gathi kemus ni goo Job? (b) Uw rogon ni gab l’ag ko fare magawon u murung’agen e gagiyeg ni th’abi tolang?
10 Rogon ni dag e thin nu Bible, e ke magawonnag Satan Job ni gathi kemus ni yul’yul’ rok ya ku be magawonnag e yul’yul’ rok yugu boch e girdi’ ni be pigpig ku Got—ni gab muun ngay. Tin riyul’ riy, e nap’an ni be weliy Satan murung’agen e girdi’ ni urngin, me non ngak Jehovah ni gaar: “Be’ nib girdi’ [gathi kemus ni Job ya urngin e girdi’] e ra pag urngin ban’en ni fan e nge ayuweg e pogofan rok.” (Job 2:4) Ga be nang e maruwel rom ko re magawon ney? Rogon ni yog ko Proverbs 27:11, e Jehovah e be yog ni bay ban’en ni rayog ni ngam pi’ ngak—ni ireray tapgin nrayog ni nge pi’ e fulweg ngak e en ni ma moningnag, ni aram Satan. Aygum lemnag—Ani Th’abi Tolang u Palpalthib e be yog ngom ni ngam pi’ e fulweg ko deer ara magawon ni ke sum nib th’abi ga’. Uw feni rib fel’ e maruwel nge taw’ath ni kan pi’ ngom! Rayog ni ngam lebuguy e n’en ni ke ning Jehovah chilen ngom ni ngam rin’? Ireray e n’en ni ke rin’ Job. (Job 2:9, 10) Maku arrogon Jesus nge yugu boch e girdi’ ni dabiyog ni ngan theeg ni kab kakrom i yib, nib muun ngay boch e piin fel’ yangaren. (Filippi 2:8; Revelation 6:9) Ku rayog ni ngam rin’ ban’en ni aram rogon. Machane, ngam nang ni rib mudugil, ni dariy e par u mathilin ko re n’en ney. U daken e ngongol rom, ma rayog ni ngam dag ni ga be ayuweg e moning ni ma tay Satan ara ga be ayuweg Jehovah ni nge pi’ e fulweg riy. Bin ngan e ga ra mel’eg ngam ayuweg?
Be Lemnag Jehovah Rogom!
11, 12. Bay ban’en nra thil riy u wan’ Jehovah ko faan ga ra mel’eg ko ngam pigpig ngak fa danga’? Mu weliy.
11 Baga’ fan u wan’ Jehovah ko bin ngan e ga ra mel’eg fa? Gathi ke gaman e girdi’ ni ke par nib yul’yul’ ngak ni fan ni nge pi’ e fulweg ngak Satan? Riyul’, ni fare n’en ni yog fare Moonyan’ ni dariy be’ ni be pigpig ku Jehovah nbochan e t’ufeg, ireray e thin ni kan dag e mich riy ni de riyul’. Yugu aram rogon, ma baadag Jehovah ni ngam man nga ba’ rok ko re magawon ney ya bochan ri be lemnag rogom. I yog Jesus ni gaar: “Ere ku er rogon e Chitamangimed nu tharmiy nde adag bagayad e nochi tir ney ni nge malog.”—Matthew 18:14.
12 Ba tamilang, ni baga’ fan u wan’ Jehovah e kanawo’ ni kam mel’eg. Ma n’en ni kab ga’ fan riy, e ra rin’ ban’en ngak. Ke tamilangnag e Bible ni ri bay e thamtham rok Jehovah nib gel ni ngongol nib fel’ ara ngongol nib kireb ko girdi’ e ma k’aring. Ni bod u nap’an ni piyu Israel e yugu ur togopuluwgad ngak Jehovah, me “taganan’” ngay. (Psalm 78:40, 41) U nap’an Noah u m’on ni kan tharey e fayleng ko ran, e ngiyal’ ni “kari gel e kireb rok e girdi’ u gubin yang,” me “taganan’” Jehovah ngay. (Genesis 6:5, 6) Mu lemnag ko mang fan e re n’en ney. Faan ga ra fol ko kanawo’ nib kireb, me taganan’ e en Ke Sunmiyem. Biney e der yip’ fan ni Got e ba war ara damumuw fa kireban’ e ke gel ngak. Biney e be yip’ fan, ni gab t’uf rok ma ma lemnag rogom nge murung’agen e tin ra fel’ rogom riy. N’en nib thil riy, e faan ga ra rin’ e tin nib mat’aw, ma ra felfelan’ gum’irchaen Jehovah. Ba felfelan’ ni gathi kemus nbochan ni rayog ni nge pi’ e fulweg ngak Satan ya ku ke mang En Ma Pi’ e taw’ath ngom. Ma ireray e n’en ni baadag ni nge rin’. (Hebrews 11:6) Jehovah Got ni Chitamam e ri ma dag e t’ufeg!
Taw’ath ni Boor e Chiney
13. Uw rogon ma pigpig ku Jehovah e ra yibnag e taw’ath e chiney?
13 Fapi taw’ath ni ma yib ko pigpig ku Jehovah e gathi ke mus ni fan ko gabul nge langlath. Boor e piin fel’ yangaren ni Pi Mich Rok Jehovah e kan taw’athnagrad ko felfelan’ maku ke fel’ lanin’rad e chiney, ma bay fan nrib fel’. “Tin ni ke yog Somol ni ngan rin’ e mmat’aw: piin ni be fol riy e ke felan’rad,” ireray e n’en ni yoloy fare psalmist. (Psalm 19:8) Manang Jehovah ko mang e n’en nib fel’ ngodad ni kab fel’rogon ngak urngin e girdi’. U daken Isaiah ni profet, e yog Jehovah ni gaar: “I gag Jehovah ni Got rom, me gag e En ke fil ngom ni nge fel’ rogom, me gag e En ke k’aring ni ngam man ko kanawo’ ni thingar mman riy. O faan gomanga ga ra tiyan’um ko pi motochiyel rog! Ma ra yib e gapas ngom ni bod ba lul’, ma tin nib mat’aw rom e ra bod fapi n’ew u maday.”—Isaiah 48:17, 18, NW.
14. Uw rogon nrayog ni nge ayuwegem kenggin e motochiyel u Bible ni ngam pilo’ ko amith ni fan ko malfith?
14 Ga ra fol ko kenggin e motochiyel u Bible ma ra ayuwegem ni ngam pilo’ ko n’en nra amithnag lanin’um nge gum’irchaem. Ni bod ni, fare Bible e be yog ni piin ni kari gel e t’ufeg rorad ko salpiy e ke “m’ingan’rad ke yib e kireban’ ni pire’ ngorad.” (1 Timothy 6:9, 10) Bay be’ nib fel’ yangaren ni bod gur ni keb e gafgow ngak nib gel nbochan chogowen e salpiy nrib gel nrogon ni yog e Bible. Boch e pumoon nge ppin nib fel’ yangaren e ke yoor e malfith rorad ni bochan ni thingari yog ngorad e m’ad -nge boch e chugum nib biech mab fel’. Lem ni ke tomalnag e malfith ni ra par nib -n’uw nap’an, mab-tolang puluwon yab ga’ e ma mun ngay ni aram e n’en dabki yog ni ngam pi’ puluwon ma kam mang sib riy ma ra amithnag lanin’um!—Proverbs 22:7.
15. Uw rogon ni nge ayuwegem kenggin e motochiyel u Bible ko amith ni angin e ngongol ni darngal?
15 Maku ngam mu lemnag e ngongol ni darngal. Gubin e duw u ga’ngin yang e fayleng, ma boor e piin fel’ yangaren ni dawora uned ko mabgol ni kar diyengad. Boch i yad e kar gargelnaged e bitir ni daburad ma dabiyog rorad ni ngar chuguliyed e bitir rorad. Boch i yad e kar lied e bitir rorad u meyal ma kar gafgowgad riy nbochan e ke magawon e nangan’ rorad. Ma boor e piin ni fel’ yangaren ni pumoon nge ppin ni ke af ngorad e m’ar ni bod e AIDS nbochan e re ngongol ni darngal ney. Riyul’, ni be’ ni ke nang Jehovah, e manang ni wenegan ni rib gel e kireb riy e aram e ke kireb thilrow Jehovah.a (Galatia 5:19-21) Bay tapgin nib fel’, ni fare Bible e yog ni gaar: “Mmil ko ngongol ni darngal.”—1 Korinth 6:18, NW.
Ngan Pigpig “ko fare Got nib Felfelan’”
16. (a) Uw rogon ni kad nanged ni baadag Jehovah ni nge felan’um ko yafas rom ni ka gab pagal? (b) Mang fan ni ke sunmiy Jehovah boch e kenggin e motochiyel ni ngam fol riy?
16 Fare Bible e be weliy ni Jehovah e ir ba “Got nib felfelan’.” (1 Timothy 1:11, NW) Maku baadag ni ngeb e felfelan’ ngom. Tin riyul’ riy, e Thin rok e be yog ni gaar: “Mu fanay e yafas rom nib fel’ rogon u nap’an ni kab fel’ yangarem. Nge felfelan’um u nap’an ni ka gab pagal.” (Eklesiastes 11:9, Today’s English Version) Machane rayog ni nge guy Jehovah e tin bay yib ma rayog ni nge nang wenegan nra par nib-n’uw nap’an nbochan e ngongol nib fel’ ara ngongol nib kireb. Arfan ni ke pi’ e fonow ni gaar: “Ere mu lemnag e en ni sunmiyem ko ngiyal’ ni ka gab pagel u m’on ndawor mu taw ko pi rran ni ka bay nga m’on ni bay mu taw ngay ma kam pillibthir, me lungum, ‘Ke chuwan’ug ko biney e tamilang.’”—Eklesiastes 12:1.
17, 18. Uw rogon ni ke weliy reb e Kristiano ni kab fel’ yangaren murung’agen e felfelan’ ni keb ngak ko pigpig ku Jehovah, ma uw rogon ni ngam pirieg e felfelan’ ni aram rogon?
17 Chiney, e boor e piin nib fel’ yangaren ni keb ngorad e felfelan’ nib gel ko pigpig ku Jehovah. Ni bod Lina ni 15-e duw-rok e yog ni gaar: “Rayog ni nge pagan’ug ngay ma gu ma ta’ fag. Ba fel’ fithik’ i dowag ya bochan dagu un ko tamagow ma dagu fanay e drug. U daken e ulung ma bay ban’en ni kan pi’ ngog nib ga’fan ni be pow’iyeg ma be ayuwegneg ni nggu cham ngak Satan ni ri ma magawonagey. Owcheg e be dag ni gub felfelan’ ya bochan e girdi’ u Kingdom Hall ni ma pi’ e athamgil nga lanin’ug. N’en ni th’abi ga’fan, e bay e athap rog ni yafas ni manemus u fayleng ni dariy ban’en ni kab fel’ ngay.”
18 Bod rogon Lina, boor e Kristiano ni kab fel’ yangarrad ni ri yad ma ayuweg e michan’ rorad, ma ir e ma fek e felfelan’ i yib ngorad. Yad manang ni yafas rorad—nyugu aram rogon ni yu ngiyal’ e ke sug ko magawon nge pi n’en ni be tomalnag lanin’uy—ma ri bay fan ma riyul’ ni bay e athap rorad boch nga m’on. Ere, mu ulul ko pigpig ku Got ni ri ma lemnag rogom. Mu felfelan’nag gum’irchaen, ma ra felfelan’nagem e chiney nge mada’ ko ngiyal’ ni dariy n’umngin nap’an!—Psalm 5:11.
[Footnote]
a Ra fel’ lanin’uy ni yira nang ni nap’an ni ra kal be’ ngan’, me tal i rin’ e tin nib kireb, me yog e denen ni ke rin’, ma Jehovah e “ri ma n’ag fan”.—Isaiah 55:7.
Ka Ga Manang?
• Mang riya’ ni ga be mada’nag nbochan “faanem nib kireb,” ni Satan?
• Uw rogon ni ngam felfelan’nag gum’irchaen Jehovah?
• Uw rogon ni be dag e Bible ni Jehovah e ma lemnag rogom?
• Mang boch e taw’ath ni ra yib ko pigpig ku Jehovah?
[Pictures on page 9]
Jehovah e ri ma lemnag rogom, machane Satan e baadag ni nge longuyem
[Picture on page 10]
Boor e piin ni fel’ yangaren ni ke felan’rad nrib gel ko pigpig ku Jehovah ni yad be chag ngak e pi Kristiano ni bod yad