Ngan Kunuy E Tin Ni Sunumeg Ban’en Nga Taabang Ni Ban’en U Tharmiy Ngu But’
“N’en ni ke mu’ i lemnag rok ni nge rin’ e bay fini taw nga nap’an me lebguy, ni aram e nge kunuy urngin e tin ni sunumeg ban’en nga taabang, ni urngin ban’en ni bay u tharmiy ngu but’.”—EFESUS 1:9, 10.
1. Mang e “ke m’ay i lemnag” rok ni aram e tin baadag Jehovah ni fan ko tharmiy nge fayleng?
GAPAS u palpalthib ni polo’! Ireray e tin nib m’agan’ Jehovah ngay nrib fel’, ni “Got ko gapas.” (Hebrews 13:20) I thagthagnag Got ngak Paul ni apostal ni nge yoloy e tin ni “ke m’ay i lemnag rok” ni aram e tin ni baadag ni nge “kunuy urngin e tin ni sunumeg ban’en nga taabang, ni urngin ban’en ni bay u tharmiy ngu but’.” (Efesus 1:9, 10) Mang e be yip’ fan fare thin ni kan thiliyeg ni ‘kunuy’ nga taabang ko re verse ney? Reb e Bible scholar ni J. B. Lightfoot e ke yog ni gaar: “Fare bugithin e be yip’ fan ni nge taareban’ e palpalthib ni polo’, ma dakuriy ban’en ni daki taareban’, ya urngin ban’en riy e ke taareban’rad ngak Kristus. Denen nge yam’, kireban’ nge maruwel ni dariy angin, nge gafgow, e dakuriy.”
“Urngin Ban’en u Tharmiy”
2. Mini’ e “urngin ban’en u tharmiy” ni thingar ni kunuyrad?
2 I ngocheg Peter i weliy fare athap ko tin riyul’ e Kristiano u nap’an ni yoloy ni gaar: “Machane ke yog Got ni bay sum e bin nib beech e lan e lang nge bin nib beech e fayleng, ni aram e tin nib mat’aw e ngongol e bay i par riy, ni ereray e pi n’en ni gadad be sonnag.” (2 Peter 3:13) “Bin nib beech e lan e lang” ni kan micheg u roy e be yip’ fan mat’awon fare am nib beech, ni fare Gil’ilungun Kristus. “Urngin ban’en u tharmiy” ni i weliy Paul ko babyor rok ngak piyu Efesus e yira kunuyrad ngak “Kristus.” Yad e girdi’ ni de yoor ni kan mel’egrad ni ngar uned ngak Kristus ngar gagiyeggad u tharmiy. (1 Peter 1:3, 4) Pi Kristiano ney ni kan dugliyrad ni 144,000 urngirad e kan chuw’iyrad u “fayleng,” ma kan “chuw’iyrad u fithik’ e girdi,” ni ngar uned ngak Kristus ko Gil’ilungun u tharmiy.—Revelation 5:9, 10; 14:3, 4; 2 Korinth 1:21; Efesus 1:11; 3:6.
3. Uw rogon ma rayog ni nga nog ni piin ni kan dugliyrad e ‘yad be par u tharmiy’ u nap’an ni ka yad bay u fayleng?
3 Pi Kristiano ni kan dugliyrad, e bod ni kan gargelnagrad biyay, u daken fare kan ni thothup mi yad mang pi fak Jehovah. (John 1:12, 13; 3:5-7) Bochan kar manged “pi fak” Jehovah ma kar manged pi walagen Jesus. (Roma 8:15; Efesus 1:5) Mus nga nap’an ni ka yad bay u fayleng, ma ka nog ni yad ra ‘un ngak Jesus Kristus ngar pared nga but’ u taabang u tharmiy.’ (Efesus 1:3; 2:6) Ke yog ngorad e liw nib tolang ya bochan ni kan ni thothup ni kan micheg e ke tay e pow nga dakenrad ma “yira nang e flaab ni nge yog ngorad” ni kan fal’eg rogon u tharmiy. (Efesus 1:13, 14; Kolose 1:5) Ere ireray “urngin ban’en u tharmiy,” ni aram e oren e girdi’ ni ke dugliy Jehovah e ba t’uf ni ngan kunuyrad.
Ke Tabab e Mukun
4. Wuin ma uw rogon ni ke tabab e mukun ko “urngin ban’en u tharmiy.”?
4 Rogon nib puluw ko “kanawo’” rok Jehovah, ara kanawoen ni ma gagiyegnag boch ban’en, ma fare mukun ko “urngin ban’en u tharmiy” e susun ni nge tabab u “ngal’an ni kan dugliy.” (Efesus 1:10) Ke taw e re ngiyal’ i n’em ko Pentekost ko duw ni 33 C.E. Rorran nem, min puog fare kan ni thothup nga daken e pi apostal nge pi gachalpen, ni piin ni pumoon nge ppin. (Acts 1:13-15; 2:1-4) Biney e be micheg ni ke tabab fare m’ag nib beech, ni aram e pow ni ke sum fare ulung ko Kristiano nge fa bin nib beech e nam nu Israel ni be yip’ fan ban’en, ni “Israel rok Got.”—Galatia 6:16; Hebrews 9:15; 12:23, 24.
5. Mang fan ni ke sunmiy Jehovah reb e “nam” nib biech ni nge yan nga lon piyu Israel?
5 Fare m’ag ko Motochiyel ni kan fal’eg ni fan ngak piyu Israel e de yibnag ba gil’ilungun ko “pi prist” nge ba nam nib thothup ni ra pigpig u tharmiy ni manemus. (Exodus 19:5, 6) I yog Jesus ngak e pi tayugang’ ko teliw rok piyu Jew ni gaar: “Ere nggog ngomed ni gagiyeg rok Got e bay ni chuweg romed ngan pi’ ngak girdien reb e nam ni yad e bay yib wom’engirad nib fel’.” (Matthew 21:43) Re nam nem, ni Israel e be fanathinnag e girdi’ ni kan dugliyrad min fekrad ngar manged bang ko fa bin nib beech e m’ag. Re n’en ney, i yoloy Peter murung’agen ni gaar: “Gimed girdien fare nam ni ke mel’egmed Got, ni gimed e pi prist rok e en ni Pilung, ma gimed fare nam ni gimed girdien Got, ni mel’egmed Got ni ngam wereged murung’agen e n’en nrib fel’ ni ke ngongliy Got, ni ir e piningmed u fithik’ e lumor ngam bad nga fithik’ e tamilang rok nrib fel’. Immoy ba ngiyal’ ni um pired ni gathi gimed girdien Got, machane chiney e kam manged girdien.” (1 Peter 2:9, 10) Daki par piyu Israel ni girdi’ rok Jehovah. (Hebrews 8:7-13) Rogon ni yog Jesus, e fare taw’ath rorad ni yad bang ko Gil’ilungun Kristus e kan chuweg min pi’ ngak fa 144,000 e girdi’ ni kar manged bang ko Israel ni be yip’ fan fa piin ni kan dugliyrad.—Revelation 7:4-8.
Kar Manged Bang ko M’ag ko Gil’ilungun
6, 7. Mang m’ag nib thil ni ke fal’eg Jesus ni fan ngak pi walagen, ma mang fan e re n’ey ngorad?
6 Fare nep’ ni tababnag Jesus fare Puguran ko yam’ ni tay, i yog ngak e pi apostal nib yul’yul’ ni gaar: “Urngin e gafgow ni yib ngog ma mpired rog nda mpaged gag; ere rogon ni ke pi’ e Chitamag mat’awug ngog ni ngug gagiyeg, e eram e n’en ni bay gu rin’ ngomed. Bay mu uned ngog ko abich nge garbod u tebel rog ko gin nsuwog, ma bay mpired nga tagil’ e pilung ngam gagiyegniged fa ragag nge l’agruw i ganong nu Israel.” (Luke 22:28-30) U roy e weliy Jesus murung’agen ba m’ag nib thil ni ke fal’eg ni fan ngak fa 144,000 e girdi’ ni walagen, ni ngara pared nib “yul’yul’ nge mada’ ko yam’” ma ra ‘gelgad.’—Revelation 2:10; 3:21.
7 Piin ni yad bang ko re ulung ney nib achichig e ngar paged urngin e athap rorad ni ngar pared u roy u fayleng ni manemus. Yad ra un ngak Kristus ngar gagiyeggad u tharmiy, ngar pared nga tagil’rad ngar pufthinnaged e girdi’. (Revelation 20:4, 6) Ngad yaliyed e chiney boch e thin nu Bible ni fan ngak e piin ni kan dugliyrad ma be dag ko mang fan ni fare “yugu boch e saf” e dab ra ked fare flowa ma dab ra unumed fare wain u nap’an fare Puguran.—John 10:16.
8. Mang e be dag e Kristiano ni kan dugliyrad ni ngar ked fare flowa u nap’an fare Puguran?
8 Piin ni kan dugliyrad e yad ra un ko gafgow ni bod Kristus mab m’agan’rad ngay ni ngar m’ad ni rogon ni yim’. Paul ni bagayad e re ulung nem, e yog ni ke m’agan’ ngay ni nge un ko gafgow ni fan ni nge nang Kristus ma nge “thamiy gelngin e fos ko yam’ ni tay.” (Filippi 3:8, 10) Boor e Kristiano ni kan dugliyrad e kar k’adan’gad ni yad ma yan u “thatharen e riya’ ni bod rogon e n’en ni rin’ Jesus.”—2 Korinth 4:10.
9. Fare flowa u nap’an e Puguran ko Yam’ ni tay Jesus e be dag yaan e mang?
9 U nap’an ni tababnag Jesus fare Abich ko Balayal rok Somol, me yog ni gaar: “Mfeked, ya ireray dowag.” (Mark 14:22) Be weliy murung’agen e dowef rok, ni ke chuchugur ni ngan li’ nge thiy ko racha’. Flowa ni dariy e is riy e rib puluw ni nge dag yaan e re dowef nem. Mang fan? Ya bochan nu Bible e is e rayog ni nge yip’ fan e denen ara tin kireb. (Matthew 16:4, 11, 12; 1 Korinth 5:6-8) Jesus e ba flont, ma dowef rok e dariy e denen riy. Ra ognag e re dowef rok nem nib flont nge mang maligach. (John 6:51) Ra fel’ rogon urngin e Kristiano nib yul’yul’ ko n’en ni rin’, ndemtrug ko athap rorad e yad ra yan nga tharmiy ara yafas ni manemus u paradis u fayleng.—Hebrews 7:26; 1 John 2:2.
10. Uw rogon ma piin ni ma unum fare wain ko Puguran ko Yam’ ni tay Jesus e bod ni ‘yad be unum rachaen Kristus’?
10 Murung’agen fare wain ni ma unum e piin Kristiano ni kan dugliyrad u nap’an e Puguran ko Yam’ ni tay Jesus, e yoloy Paul ni gaar: “Fare kap ni ma fel’ rogodad riy ni ir e gadad ma pining e magar riy ngak Got: gathi ra bagadad ma be fek e f’oth rok u rachaen Kristus ko ngiyal’ ni kad unumed ban’en ko re kap nem?” (1 Korinth 10:16) Uw rogon ma piin ni ma unum fare wain e ‘be fek e f’oth rok u rachaen Kristus’? Ba mudugil ni darur uned i pi’ e biyul, ya yad e kub t’uf ni ngan biyuliyrad. U daken e michan’ rorad ko gelngin rachaen Kristus ni nge biyuliy e girdi’, e kan n’ag fan e denen rorad ma kan ta’ ni yad ba mat’aw nge yog ngorad e yafas u tharmiy. (Roma 5:8, 9; Titus 3:4-7) Rachaen Kristus e ke “thothupnag” fa 144,000 e girdi’, min keegrad, min beechnagrad ko denen rorad ngar manged e girdi’ nib “thothup.” (Hebrews 10:29; Daniel 7:18, 27; Efesus 2:19) Arrogon, u daken rachaen Kristus ni kan chuw’iy e girdi’ ngay ni kar “manged girdien Got, ni girdi’ u urngin e ganong, nge thin, nge gubin mit e girdi’, nge nam. Kam ngongliyrad kar manged ba nam i prist ni nguur pigpiggad ngak e Got rodad; ma bay ra gagiyeggad u fayleng.”—Revelation 5:9, 10.
11. Ngan unum fare wain ko Puguran ko yam’ ni tay Jesus e be yip’ fan e mang?
11 U nap’an ni madenomnag Jesus fare Puguran ko yam’ ni tay, me pi’ fare wain ngak e pi apostal nib yul’yul’ me gaar: “Mu unumed ni gimed gubin, ya ereray rachaeg ni ir e bayi micheg e m’ag u thilin Got nge girdi’, ni rachaeg ni bay map’ nga but’ ni fan ngak boor e girdi’ ni fan e nge n’ag Got fan e denen.” (Matthew 26:27, 28) Ni bod fare racha’ ko garbaw nge kaming e ke riyul’nag fare m’ag ko Motochiyel ku Got nge fare nam nu Israel, ma rachaen Jesus e ku ke riyul’nag fare m’ag nib beech ni ra fal’eg Jehovah ni fan ngak yu Israel ni be yip’ fan e girdi’ ni kan dugliyrad, ni tabab ko Pentekost ko duw ni 33 C.E. (Exodus 24:5-8; Luke 22:20; Hebrews 9:14, 15) Ngan unum fare wain ni be yip’ fan fare “racha’” ni be micheg fare m’ag, ma piin ni kan dugliyrad e kar micheged ni kan fekrad ngar uned ko fare m’ag nib beech ma ke fel’ rogorad riy.
12. Uw rogon ma Kristiano ni kan dugliyrad e kar uned ko yam’ ni bod e yam’ ni tay Kristus?
12 Piin ni kan dugliyrad e ku bay ban’en ni kan puguran ngorad. I yog Jesus ngak pi gachalpen nib yul’yul’ ni gaar: “Ri bay mu unumew e n’en ni bay ko fare kap nthingar gu unum min taufenagmew ni bod rogon nthingar ntaufenigeg.” (Mark 10:38, 39) Munmun me weliy Paul ni apostal murung’agen e piin Kristiano ni “taufenagrad ni kar uned ko yam’ ni tay [Kristus].” (Roma 6:3) Piin ni kan dugliyrad e yad ma pag farad. Yad ma yim’ ni kar paged farad ya kar paged e athap rorad ko yafas ni manemus u fayleng. Nap’an ni ra yim’ e piin kan dugliyrad nib yul’yul’ ni bod e yam’ ni tay Kristus min fasegrad ko yam’ ni kar manged kan ma rayog ni ngar uned ngak Kristus u tharmiy “ngar gagiyegad” ni yad e pi pilung.—2 Timothy 2:10-12; Roma 6:5; 1 Korinth 15:42-44, 50.
Ngan Unum fare Wain ma Ngan Kay fare Flowa
13. Mang fan ni piin ni yad be athapeg e yafas u fayleng e darur ked fare flowa ma darur unumed fare wain, machane mang fan ni yad ma un ko fare Puguran ko yam’ ni tay Jesus?
13 Ngan kay fare flowa ma ngan unum fare wain ni yima pi’ u nap’an fare Puguran ko Yam’ ni tay Jesus e ba muun ngay urngin e pi n’en ney, ere ba tamilang ni de puluw ni girdi’ ni yad be athapeg e yafas u fayleng e ngar ked fare flowa ma ngar unumed fare wain. Piin ni yad be athapeg e yafas u fayleng e yad manang ni dan dugliyrad ni ngar manged bang ko dowef rok Kristus, ma gathi yad bang ko fare m’ag nib beech ni ke fal’eg Jehovah ni fan ngak e piin ni nga ra uned ngak Jesus Kristus ko gagiyeg. Bochan “fare kap” e be yip’ fan fare m’ag, kemus ni piin ni yad bang ko fare m’ag nib beech e ngar ked fare flowa ma ngar unumed fare wain. Piin ni be athapeg e yafas ni manemus u fayleng u tan fare Gil’ilungun e dar uned ko yam’ ni bod rogon e yam’ ni tay Jesus ma dan piningrad ngar uned ngak ngar gagiyegad u tharmiy. Yad ra kay fare flowa mar unumed fare wain, ma kar rin’ed e tin de puluw. Arfan, ni darur rin’ed e n’en ni aram rogon, nyugu aram rogon ni yad ma un ko Puguran ko yam’ ni tay Jesus u fithik’ e tay fan. Yad ma pining e magar ko urngin ban’en ni ke rin’ Jehovah ngorad u daken Fak, nib muun ngay ni ke n’ag fan e denen rorad nbochan rachaen Kristus.
14. Uwrogon ni nge gel e michan’ rok e piin ni kan dugliyrad ni ngar ked fare flowa ma ngar unumed fare wain?
14 Pow ni yibe tay ngak e Kristiano ni kan piningrad ni ngar uned ngak Kristus ngar gagiyeggad u tharmiy e ke chuchugur ni nge mus. Ki mada’ ko ngiyal’ ni nge mus e yafas rok e Kristiano ni kan dugliyrad u fayleng, ma yima gelnag e michan’ rorad ni yad ma kay fare flowa ma yad ma unum fare wain. Ma gel e lem rorad ni yad nge pi walagrad ni pumoon nge ppin ni ke taareban’rad ni yad bang ko dowef rok Kristus. Yad ra kay fare flowa mar unumed fare wain ma ra puguran ngorad ni ngar pared nib yul’yul’ nge mada’ ko yam’.—2 Peter 1:10, 11.
Ngan Kunuy “Urngin Ban’en u But’”
15. Mini’ e kan kunuyrad ngar uned nga ba’ rok e piin Kristiano ni kan dugliyrad?
15 Ka nap’an lukngun e pi duw ni 1930, ma piin ni “yugu boch e saf” ni yad be yoor i yan, ni gathi yad bang ko “girdien fachi ulung” ma yad be athapeg e yafas ni manemus u fayleng, e kar uned ngak e piin ni kan dugliyrad. (John 10:16; Luke 12:32; Zekariah 8:23) Yad be chag ngak pi “walagen” Kristus u fithik’ e yul’yul’, ma baga’ e ayuw ni yad ma pi’ ngorad ko maruwel ni ngan machibnag e “re thin nib fel’ ney ko gil’ilungun” nge nang urngin e nam. (Matthew 24:14; 25:40) Bochan e n’en ni kar rin’ed, me dugliy Jesus ni yad e pi “saf” rok, me tayrad nga ba’ ni “mat’aw” rok u nap’an ni yib ni nge pufthinnag e pi nam. (Matthew 25:33-36, 46) U daken e michan’ rorad nga rachaen Kristus, ma yad ra mang bang ko fare “ulung ni baga’,” ni ngara mageygad ko fare “gafgow ni baga’.”—Revelation 7:9-14.
16. “Urngin ban’en u but’” mini’ e ra un ngorad, ma uw rogon ni yad urngin ma rayog ni ngar uned “ko flaab rok pi fak Got”?
16 U nap’an ni ra mu’ i tay e pow ko fa 144,000 e girdi’ ma ra tabab e “nifeng” ko magothgoth ni ngan gothey e tirok Satan u fayleng. (Revelation 7:1-4) U nap’an ni Kristus nge piin ni pilung ni prist e yad ra gagiyeg u lan Reb e Biyu’ e Duw, ma bay e girdi’ ni yira fasegrad ko yam’ ni dan nang urngirad nga ra chaggad ngak fare ulung ni baga’. (Revelation 20:12, 13) Picha’ ney e rayog ni ngar pared u fayleng ni manemus u tan pa’ Jesus Kristus ni Pilung. U nap’an ni ra m’ay e Gagiyeg U Lan Taab Biyu’ e Duw, ma urngin “ban’en u fayleng” e yira skengnagrad. Piin kar pared nib yul’yul’ e yad ra “un ko flaab rok pi fak Got” u fayleng.”—Efesus 1:10; Roma 8:21; Revelation 20:7, 8.
17. Uw rogon ni nge lebuguy Jehovah e tin nib m’agan’ ngay?
17 Arfan, nu daken e “kanawo’” rok ni rib fel’, ara kanawoen ni nge gagiyegnag boch ban’en, e ra lebuguy Jehovah e tin nib m’agan’ ngay ni “nge kunuy urngin e tin ni sunumeg ban’en nga taabang, ni urngin ban’en ni bay u tharmiy ngu but’.” Urngin e tin ni kan sunumeg ni bay e lem rorad u tharmiy ngu fayleng e yira kunuyrad nga taabang u tan e gapas u palpalthib, ni yad be par u tan e gagiyeg rok Jehovah nib mat’aw u fithik’ e felfelan’.
18. Uw rogon ma Kristiano ni kan dugliyrad nge piin nib chag ngorad e ra fel’ rogorad ko ngar uned ko fare Puguran ko yam’ ni tay Jesus?
18 Ri ma gelnag e michan’ rok e piin ni kan dugliyrad ni yad buchuuw nge yugu boch e saf ni bokum milyon ni ngar muulunggad u taabang ko April 12, 2006! Yad ra un ko Puguran ko yam’ ni tay Kristus, ni bod ni yog Jesus ni gaar: “Um rin’ed e re n’ey ngi i pugurag ngomed.” (Luke 22:19) Urngin e girdi’ ni ra un ngay e thingara lemnaged e n’en ni ke rin’ Jehovah ngorad u daken Fak nib t’uf rok, ni Kristus Jesus.
Ngan Sul nga Daken
• Mang e tin nib m’agan’ Jehovah ngay ni fan ko pi n’en u tharmiy ngu but’?
• Mini’ e “urngin ban’en u tharmiy,” ma uw rogon ni kan kunuyrad?
• Mini’ e “urngin ban’en u but’,” ma mang e athap rorad?
[Box on page 25]
“Fare Dowef Rok Kristus”
U nap’an ni weliy Paul murung’agen e pi walagen Kristus ni kan dugliyrad ni bay ko 1 Korinth 10:16, 17, me yog fare bugithin ni “dowef” nib thil fan. I yog ni gaar: “Ma fare flowa ni gadad be t’ar: gathi ra bagadad ma be fek e f’oth rok u downgin Kristus ko ngiyal’ ni gadad ra kay fare flowa. Ya taareb e flowa ni ba’, ma gadad gubin ni aray fadad yoor e gadad taab dowef; ya gadad gubin ni gadad be fek e f’oth rodad u taab flowa.” Nap’an ni kay e piin ni kan dugliyrad fare flowa u nap’an e Puguran ko yam’ ni tay Jesus, ma bod ni ka rogned e taareban’ rorad u lan e ulung ko piin ni kan dugliyrad, ni bod ba dowef ni Lolugen e Kristus.—Matthew 23:10; 1 Korinth 12:12, 13, 18.
[Pictures on page 25]
Mang fan ni kemus ni Kristiano ni kan dugliyrad e yad ma kay fare flowa ma yad ma unum fare wain?
[Picture on page 27]
U daken e kanawo’ rok Jehovah ara kanawoen ni ma gagiyegnag ban’en, ma ra taareb urngin e tin ni kan sunumeg ni bay u lan e lang ngu but’