“Thingar Mu Pired ni Gimed Ba Felfelan’”

“Gimed ra madnomnag fare madnom ni fan ku Jehovah . . . , ma thingar mu pired ni gimed ba felfelan’.”​—DEUTERONOMY 16:15.

1. (a) Mang gali magawon ni ke sunumiy Satan? (b) Mang e yog Jehovah u tomuren ni ke togopluw Adam nge Efa?

NAP’AN ni k’aring Satan nge togopluw Adam nge Efa ngak fa En ni Sunmiyrow, me yibnag l’agruw ban’en nrib ga’ fan. Bin som’on, e yog ni ma ban Jehovah ma de mat’aw rogon ni be gagiyeg. Bin migid, e yog Satan ni girdi’ e ma pigpig ngak Jehovah ni kemus ni bochan ni ma yib e fel’ riy ngorad. Bin tomur ko gali n’em e ni weliy nrib tamilang rogon u nap’an Job. (Genesis 3:1-6; Job 1:9, 10; 2:4, 5) Machane, i rin’ Jehovah ban’en nib papey ni nge pithig fare magawon. Nap’an ni ka bay Adam nge Efa u lan fare gi milay’, me yog Jehovah u m’on riy rogon nra yal’uweg fare magawon. I yog u m’on riy murung’agen faen “owchen” nra pirdiiy lolugen Satan u tomuren nra maad’ad nga wurilen e rifrif u ay.​—Genesis 3:15.

2. Uw rogon ni ke tamilangnag Jehovah rogon nra lebguy fare yiiy ni bay u Genesis 3:15?

² Me n’uw boch nap’an, me tamilangnag Jehovah e re yiiy nem, ni aram e be dag nib mudugil nra lebug. Ni bod ni, yog Got ku Abraham ni faen ni “owchen” e ra yib u fithik’ e girdi’ rok. (Genesis 22:15-18, NW) Jakob ni tungin Abraham e yib i mang chitamangin 12 e ganong nu Israel. U nap’an e duw ni 1513 B.C.E., ko ngiyal’ ni mang fa yu ulung i girdi’ boch e ganong, me pi’ Jehovah boch e motochiyel ngorad ni ba muun ngay boch e madnom. I yog apostal Paul ni pi madnom nem e “tagalul’ ko pi n’en ni ka ba’ nga m’on.” (Kolose 2:16, 17; Hebrews 10:1) Be dag yaan ara rogon nra lebguy Jehovah e n’en nib m’agan’ ngay ni fan ngak faen Owchen. Pi madnom nem ni un tay e i k’aring e felfelan’ ngak piyu Israel. Gad ra weliy murung’agen boch e pi madnom ney ma ra gelnag e michan’ rodad nrayog ni nge pagan’dad ko pi n’en ni ke micheg Jehovah.

Ke M’ug Faen Owchen

3. Mini’ faen Owchen ni kan micheg, ma uw rogon ni ke maad’ad wurilen e rifrif u ay?

³ Ke pag 4,000 e duw nga tomuren ni ke yiiynag Jehovah e bin nsom’on e yiiy rok, me m’ug faen Owchen. Aram Jesus. (Galatia 3:16) Jesus ni be’ nib flont e i par nib yul’yul’ nge mada’ ko yam’ ni aram e be micheg nde riyul’ e pi n’en ni i yog Satan. Tin ni kub muun ngay e, bochan ni dariy e denen rok Jesus, ma yam’ ni tay e ba maligach nrib tolang puluwon. Bochan e re n’em, me pithig Jesus piin nib yul’yul’ i fak Adam nge Efa ko denen nge yam’. Yam’ ni tay Jesus u daken fa ley i gek’iy e aram e ‘maad’ad ni tay wurilen e rifrif u ay’ faen Owchen ni kan micheg.​—Hebrews 9:11-14.

4. Uw rogon ni kan dag yaan fare maligach ku Jesus?

⁴ I yim’ Jesus ko Nisan 14, 33 C.E.a U Israel, e Nisan 14 e aram e rran ko felfelan’ u nap’an fare madnom ko Paluk’af. Gubin e duw u nap’an e re rran nem, ma ma tay e tabinaw e abich ma yima kay riy fak e saf ndariy bang u dow nib kireb ara ba alit. Yad ma rin’ e re n’ey ni nge puguran ngorad fan rachaen fare fak e saf u nap’an ni li’ fare engel urngin e tin nganni’ i fak piyu Egypt ko Nisan 14, 1513 B.C.E. (Exodus12:1-14) Fare fak e saf ni fan ko Paluk’af e be yip’ fan Jesus, ni ir e weliy apostal Paul murung’agen ni gaar: “Chiney ni kan pi’ Kristus ni maligach ni ir e ke mang saf rodad ko Paluk’af.” (1 Korinth 5:7) Rachaen fare fak e saf ko Paluk’af, e bod rogon rachaen Jesus ni map ni ir e ke ayuweg boor e girdi’.​—John 3:16, 36.

‘Tin Som’on i Wom’engin e Piin ni Kar M’ad’

5, 6. (a) Wuin e ni faseg Jesus ko yam’, ma uw rogon ni kan dag e re n’em u lan fare Motochiyel? (b) Uw rogon ma fare fas ko yam’ ni tay Jesus e ke dag nrayog ni nge lebug fare thin u Genesis 3:15?

⁵ Nap’an e bin ni dalip e rran, min faseg Jesus ko yam’ ni fan e nge dag ngak e Chitamangin puluwon e maligach rok. (Hebrews 9:24) Fas ko yam’ ni tay e ni dag yaan u yugu reb e madnom. Fare rran u tomren e Nisan 14 e aram tabolngin e Madnom ko Flowa Ndariy e Is Riy. Nap’an e bin migid e rran ngay, ni aram e Nisan 16, me fek piyu Israel e tin nsom’on i wom’engin e barley ni kan thumnag, ko bin nsom’on e mokun woldug ni ma tay yu Israel, ni fan e nge chichingeg e pi prist u p’eowchen Jehovah. (Levitikus 23:6-14) Uw feni rib puluw ni nap’an e duw ni 33 C.E., ko re rran nem, me gel Jehovah ngak Satan ni be lemnag ni nge li’ fa en “nib yul’yul’ ma riyul’ e tin ni be weliy ni murung’agen Got”! Nap’an e Nisan 16, 33 C.E., me faseg Jehovah Jesus ko yam’ ni ke ngal’ ni kan.​—Revelation 3:14; 1 Peter 3:18.

⁶ Jesus e yib i mang ‘bin som’on i wom’engin e piin ni kar m’ad.’ (1 Korinth 15:20) Daki yim’ Jesus bayay ni bod rogon e piin ni fasegrad ko yam’ ko som’on. Ya, yan nga tharmiy nge yan i par nga ba’ ni mat’aw i pa’ Jehovah, mu rom e par riy nge sonnag e ngiyal’ ni ra tay Jehovah ni nge mang Pilung u Gil’ilungun u tharmiy. (Psalm 110:1; Acts 2:32, 33; Hebrews 10:12, 13) Ka nap’an e ngiyal’ ni mang Jesus e pilung, ni aram e keb gelngin ni nge pirdiiy lolugen e bin nth’abi ga’ e toogor rok, ni aram Satan, me gothey e piin owchen.​—Revelation 11:15, 18; 20:1-3, 10.

Ke Yoor Girdien Fak Abraham

7. Be mang fare Madnom ko Mokun Woldug?

⁷ Jesus e ir faen Owchen nni micheg u Eden ma ir e ra fanay Jehovah ni nge “kirebnag e maruwel rok e re Moonyan’ nem.” (1 John 3:8) Machane, nap’an ni non Jehovah ku Abraham, me yog ni faen “owchen” Abraham e gathi ke mus ni taabe’. Ya ra “bod urngin e t’uf u lan e lang ara urngin e yan’ ni bay u dap’ e l’ay.” (Genesis 22:17) Piin ni ka yad bay ni girdien faen “owchen” e kan dag yaa’rad u reb e madnom ni ku yima felfelan’ riy. Wugem e rran nga tomren e Nisan 16, ma piyu Israel e yad ma madnomnag fare Madnom ko Mokun Woldug. Fare Motochiyel u murung’agen e re n’ey e be gaar: “Ki mada’ ko rorran u tomren fa bin medlip e rran ko toffan mab t’uf ni ngam theeged, wugem e rran, me gimed ognag reb e maligach ni grain ngak Jehovah. Ngam feked l’agruw e flowa ngam pied nge mang maligach ni ngan chichingeg. Ma susun ni ireray e n’en ni kan ngongliy ko l’agruw guruy u ragag guruy u reb e ephah ko merikengko nib fel’, mab t’uf ni ngan lith ni bay e is riy, ni aram e bin som’on i wom’engin e woldug ni ke lol ni ngan pi’ ngak Jehovah.”b​—Levitikus 23:16, 17, 20, NW.

8. Mang ban’en nrib ga’ fan ni buch ko Pentekost ko 33 C.E.?

⁸ Nap’an ni immoy Jesus u fayleng, ma fare Madnom ko Mokun Woldug e yima yog e Pentekost ngay (ni yib u bugithin nu Greek ni be yip’ fan e bin “wugem”). U nap’an e Pentekost ko 33 C.E., ma fare Prist ni Th’abi Tolang, ni aram Jesus Kristus ni ke fas ko yam’, e puog e kan ni thothup nga daken fachi ulung ni gachalpen ni yad 120 u gubin ni kar muulunggad nga Jerusalem. Ere pi gachalpen nem e kar manged walagen Jesus Kristus nge pi fak Got ni kan dugliyrad. (Roma 8:15-17) Kar manged ba nam nib beech ni aram fare “Israel rok Got.” (Galatia 6:16) I tabab fare ulung nib achig, machane ra munmun ma ra gaman 144,000.​—Revelation 7:1-4.

9, 10. Uw rogon ni kan dag yaan fare ulung i Kristiano ni kan dugliyrad u nap’an e Pentekost?

⁹ Fare ulung i Kristiano ni kan dugliyrad e un dag yaarad ko fa gali yal’ i flowa ni kan tay e n’en ni ma thownag e flowa ngay ni yima pi’ ni maligach ku Jehovah u gubin e Pentekost. Fa gali flowa ni kan tay e n’en ni ma thownag e flowa ngay e be dag ni piin Kristiano ni kan dugliyrad e ka bay rorad fare denen ni af ngorad. Machane, rayog ni nga ranod ngak Jehovah u daken fare maligach ko biyul ni pi’ Jesus. (Roma 5:1, 2) Mang fan ni l’agruw e flowa? Ya tin nriyul’ riy e fare ulung ni kan dugliyrad ni yad fak Got e kan fekrad u l’agruw ulung i girdi’​—bin nsom’on e ulung e yib rok piyu Jew ma bin ntomur e yib rok e piin gathi yad piyu Jew.​—Galatia 3:26-29; Efesus 2:13-18.

¹⁰ Fa gali flowa ni yima pi’ ni maligach u nap’an e Pentekost e yima fek ko tin nth’abi som’on ni ke el i wom’engin e wheat. Taareb rogon ko pi Kristiano ni baaram ni kan dugliyrad ko kan ni thothup ni yima yog ni tin “mm’on u fithik’ urngin e tin ni sunumiy ban’en ni tin ni bay e pogofan rok.” (James 1:18) Yad e piin ni kan n’ag fan e kireb rorad ni som’on u daken rachaen Jesus ni ke map’ nga but’, ma re n’em e ke bing e kanawo’ ngorad ni nge yog reb e yafas ngorad u tharmiy, ko gin yad ra gagiyeg Jesus riy u taabang u tan fare Gil’ilungun. (1 Korinth 15:53; Filippi 3:20, 21; Revelation 20:6) Dabki n’uw nap’an ma yad ra mang fak Got u tharmiy ma aram e yad ra ‘gagiyegnag e [pi nam] nga ba ley i wasey’ mar guyed ‘Satan ni kan pirdiiy u tan e rifrif u ayrad.’ (Revelation 2:26, 27; Roma 16:20) I yog John ni apostal ni gaar: “Demtrug e gin ni be yan fare Fak e Saf ngay ma yad be un ngak; ya kan biyuliyrad u fithik’ e tin ni ka ba’ e girdi’ nu fayleng ma yad e tin som’on e girdi’ nni pi’rad ngak Got nge ngak fare Fak e Saf.”​—Revelation 14:4.

Ba Rran ni Be Tamilangnag ni Bay ni Chuw ko Gafgow

11, 12. (a) Mang e ma buch u nap’an e Rran ko Biyul? (b) Mang angin ni ma yib ngak piyu Israel fare fak e garbaw nge kaming?

¹¹ Nap’an e bin ragag e rran ko pul ni Ethanim (taaboch riy min nog ni Tishri),c me madnomnag piyu Israel reb e madnom ni be dag rogon ni ngan fol ko pi fel’ngin fare maligach ko biyul ni pi’ Jesus. Nap’an e re rran nem ma fare nam e yad ra yib nga taabang ni fan ko fare Rran ko Biyul ni ngar pied e maligach ni nge upunguy e denen rorad.​—Levitikus 16:29, 30.

¹² Nap’an fare Rran ko Biyul, ma fare prist nib tolang e ra li’ reb e pi fak e garbaw, me wereg boch rachaen ko gin ni Th’abi Thothup ni medlip yay u m’on ko fare Kiwar, ni aram e be yip’ fan ni kan ognag fare racha’ ngak Jehovah. Re maligach nem e fan ko denen ko fare prist nib tolang nge “naun rok,” ni aram e pi prist nib sobut’ nge pi Levites. Ngemu’ me fek fare prist nib tolang l’agruw e kaming. Reb e ra li’ ni ngan pi’ ni maligach ni fan ko denen “rok e girdi’.” Ma boch i rachaen e ra wereg u m’on ko fare Kiwar ko fa gin Nth’abi Thothup. Tomur riy, ma ra tay fare prist nib tolang pa’ nga daken lolugen e bin l’agruw e kaming me wenignag e oloboch rok pi fak yu Israel. Me pag fare kaming nge sul nga fithik’ e pan ni ke fek e denen ko fare nam nge un ngak ni aram e be yip’ fan ban’en.​—Levitikus 16:3-16, 21, 22.

13. Uw rogon ma pi n’en ni un rin’ u nap’an fare Rran ko Biyul e be dag yaan e maruwel rok Jesus?

¹³ Rogon ni ke dag e pi maligach nem, yaan fa bin nth’abi tolang e Prist ni aram Jesus, ni ke fanay rachaen ni nge n’ag fan e denen ngay. Puluwon rachaen e som’on e fan ngak fare “tempel nib fel’ u wan’ Got” ko fa 144,000 e Kristiano ni kan dugliyrad, ni aram e ke bung rogorad ni ngar mat’awgad mi yad par nib klin u p’eowchen Jehovah. (1 Peter 2:5; 1 Korinth 6:11) Re n’ey e kan dag yaan ko fare garbaw ni kan pi’ ni maligach. Ere, ke mab e kanawo’ ni nge yog fare athap ko yafas u tharmiy ngorad. Bin migid, i puluwon rachaen Jesus e fan ngak e piin ni kar maruweliyed e michan’ rorad ngak Kristus, nrogon ni kan dag ko fare maligach ko kaming. Pi cha’ ney e yira tow’athnagrad ko yafas ndariy n’umngin nap’an u roy u fayleng, ni aram e fare n’en ni mul u pa’ Adam nge Efa. (Psalm 37:10, 11) Bochan rachaen ni ke map’, ma ke chuweg Jesus e denen rok urngin e girdi’, ni bod rogon ni kan dag u daken fare kaming nni pag nge sul nga fithik’ e pan ni ke fek e denen rok piyu Israel.​—Isaiah 53:4, 5.

Ngan Felfelan’ u P’eowchen Jehovah

14, 15. Mang e buch u nap’an e Madnom ko Nochi Naun, ma mang e be puguran e re n’ey ngak piyu Israel?

¹⁴ Tomuren fare Rran ko biyul, me madnomnag piyu Israel fare Madnom ko Nochi Naun, ni aram e re madnom nth’abi gel e felfelan’ riy rok piyu Jew. (Levitikus 23:34-43) Re madnom nem e yima tay ko rofen ni 15 nge mada’ ko 21 fene pul ko Ethanim min museg nga reb e muulung ni yima tay ko rofen ni 22 fene pul. Re madnom ney e be dag riy tomren e mokun woldug maku ireram e ngiyal’ ni ngan pining e magar nga urngin e tin nib fel’ ni ke pi’ Got. Bochan e re n’em, ma aram e ke motochiyelnag Jehovah ngak e piin ni yad ma madnomnag e re madnom nem ni gaar: “Jehovah ni Got romed e ra tow’athnagmed u gubin e pi n’en ni kam yognaged nge gubin ban’en ni kam rin’ed, ma thingar mu pired ni gimed ba felfelan’.” (Deuteronomy 16:15) Riyul’ nrib gel ba felfelan’ ni un tay ko re ngiyal’ i n’em!

¹⁵ Nap’an e re madnom nem, ma nge par piyu Israel u lan nochi naun ni medlip e rran. Re n’em e ma puguran ngorad ni i moy ba ngiyal’ ni ur pired u lan nochi naun u fithik’ e pan. Re madnom nem e ma ayuwegrad ni nge yib ngan’rad e ayuw ni i pi’ Jehovah ni fan ngorad. (Deuteronomy 8:15, 16) Bochan ni gubin e girdi’ ni tin nib fel’ rogon nge tin gafgow e yad be par u lan nochi naun ni taareb rogon, e be puguran ngak piyu Israel ni nap’an e re madnom nem ni yad gubin ma taareb rogorad.​—Nehemiah 8:14-16.

16. Mang e kan dag yaan ko fare Madnom ko Nochi Naun?

¹⁶ Fare Madnom ko Nochi Naun e aram e ba madnom ko mokun woldug, ma ba madnom ni yima muulung ngay nib gel e felfelan’ riy ni be dag yaan e muulung u fithik’ e felfelan’ ni ra tay e piin ni yad ra maruweliy e michan’ rorad ngak Jesus Kristus. I tabab e re muulung nem u nap’an e Pentekost ko 33 C.E., u nap’an fa 120 i gachalpen Jesus ni ra manged bang ko pi “prist ni yad ba thothup.” Nap’an ni ra par piyu Israel u lan fa nochi naun nge gaman in e rran, ma piin ni kan dugliyrad e yad manang ni kemus ni yad e “milekag” u lan e re fayleng ney. Athap rorad e nga ranod nga tharmiy. (1 Peter 2:5, 11) Yira museg i kunuy e ulung ko pi Kristiano ni kan dugliyrad ko ngiyal’ ney ko “tin tomren e rran,” u nap’an ni kan kunuy tomren fare 144,000.​—2 Timothy 3:1.

17, 18. (a) Mang e be dag ni boch e girdi’ ni gathi yad e pi Kristiano ni kan dugliyrad e ku ra fel’ rogorad ko fare Maligach rok Jesus? (b) Mini’ e piin ni be fel’ rogorad ko fare Madnom ko Nochi Naun e ngiyal’ ney, ma wuin e ra mus rogon fare madnom?

¹⁷ Rib ga’ fan e re n’ey ni nap’an e pi madnom ney kakrom ma yima ognag 70 e garbaw ni pumoon. (Numbers 29:12-34) Fare mathaeg ni 70 e be yip’ fan ni ngan theeg fare namba ni 7 ni 10 yay, ma re namba nem u lan e Bible e be yip’ fan e yafas nib flont u tharmiy nge fayleng. Ere, fare maligach ni pi’ Jesus e ra yib angin ngak e piin ni yad ba yul’yul’ u lan fa 70 i tabinaw ni ra bad rok Noah. (Genesis 10:1-29) Taareb rogon nga nap’an e tayim rodad e ngiyal’ ney ni fare mokun ko ulung e ke ga’ ke un ngay e girdi’ u gubin e nam ni kar maruweliyed e michan’ rorad ngak Jesus ni bay e athap rorad ni ngar pired u paradis u fayleng.

¹⁸ Nap’an ni pig e changar rok apostal John me guy e re mokun girdi’ ney e ngiyal’ ney. Som’on e rung’ag ni ka nog ni ke gaman fa tin ni tomur i gothon fare ulung ni 144,000. Ngemu’ me guy “e girdi’ ni ke muulung ni pire’ ni pire’ ndariy be’ nrayog ni nge theegrad,” ni kar sak’iygad u p’eowchen Jehovah nge Jesus, ni “bay yuwan e fal’tir u pa’rad.” Pi cha’ ney e “fapi girdi’ ni kar thapgad ngaray u fithik’ fare gafgow ni ba ga’ ntay ngorad” nga ranod nga lan fare fayleng nib beech. Pi cha’ ney e ku yad boch e milekag ko biney e m’ag nib kireb ni bay e chiney, ma yad be sap nga m’on nib mudugilan’rad ko fare tayim ni “fare Fak e Saf ni ba’ u lulukngun i tagil’ e ir e bay i gafaliyrad ni bod e en ni ma gafaliy e saf, me pow’iyrad ko fapi alublub ni bay e ran ko yafos riy.” Nap’an e ngiyal’ nem, ma ra “n’ag Got urngin e lu’ u owcherad.” (Revelation 7:1-10, 14-17) Fare Madnom ko Nochi Naun e ra mus rogon u tomuren ni ke m’ay e Gagiyeg rok Kristus u Lan Fare Biyu’ e Duw u nap’an ni fare ulung nib ga’ nge ku boch e piin ni kan fasegrad ko yam’ e yira tow’athnagrad ni yafas ni manemus.​—Revelation 20:5.

19. Uw rogon nra yib angin ngodad ni faan gad ra lemnag fapi madnom ni i tay yu Israel?

¹⁹ Mus ngodad ma ku rayog ni “ngad pired ni gadad ba felfelan’” u nap’an ni gad ra fal’eg i lemnag fan fapi madnom ni tay piyu Jew kakrom. Rib gel e felfelan’ riy ni ngan lemnag ni ma dag Jehovah yaan fapi yiiy rok ni i pi’ u Eden nra lebug, ma bay e felfelan’ riy ni ngan guy rogon ni be lebug ni reb nge reb. Chiney, e kad nanged ni ke m’ug faen Owchen ma kan maad’ad nga wurilen e rifrif u ay. Chiney e ke mang pilung u tharmiy. Maku reb, e yooren fare 144,000 e kar micheged e yul’yul’ rorad ke mada’ nga nap’an ni kar m’ad. Mang e ka ba’ ni ngan rin’? Uw n’umngin i nap’an mfini lebug fare yiiy? Yira weliy e biney u lan e bin migid e article.

[Footnotes]

Rayog ni Ngam Weliy?

• Mang e be dag yaan fare fak e saf ko Paluk’af?

• Mang mokun ko ulung e be dag fare Madnom ko Pentekost yaan?

• Mang boch ban’en ko fare Rran ko Biyul ni be dag rogon ni nge puluw fare maligach ni ke pi’ Jesus?

• Uw rogon ni ma dag fare Madnom ko Nochi Naun yaan e mokun ko ulung ko pi Kristiano?

[Chart on page 20, 21]

(For fully formatted text, see publication)

N’en ni Buch: Be Dag Yaan:

↑

50 e rran

↓

[Pictures on page 19]

Bod rogon rachaen fare fak e saf ko fare Paluk’af, i map rachaen Jesus ya nge yog e yafas ngak boor e girdi’

[Pictures on page 20]

Tin nsom’on i wom’engin e barley ni yima t’ar e yima ognag u nap’an e Nisan 16 ni be dag yaan e fas ko yam’ ni tay Jesus

[Pictures on page 21]

Fa gal yal’ i flowa ni kan ognag u nap’an e Pentekost e be dag yaan fare ulung ko pi Kristiano ni kan dugliyrad