Ngan Ayuwegey ko Wup ko En Ma Kol e Arche’
“[Jehovah] ir e ra ayuwegem ko fare wup ko en ma kol e arche’.”—PSALM 91:3, NW.
1. Mini’ faen “ma kol e arche’,” ma mang fan ni ngan kol ayuw rok?
GUBIN e tin nriyul’ e Kristiano e yad ma mada’nag be’ ni bod e gamanman nib ta cham, nib gel e llowan’ rok ko girdi’ mab sabanban. Ka nog ko Psalm 91:3, (NW) ni “en ma kol e arche’.” Mini’ e re toogor ney? Ka nap’an e June 1, 1883, ma ke gagiyelnag e re magazine ney ni aram Satan ni Moonyan’. Re toogor ney nib gel gelngin e ma guy rogon ni nge bannag e girdi’ rok Jehovah ngar awgad ko wup rok ni bod rogon be’ ni ma kol e arche’ ni be guy rogon ni nge aw e arche’ ko wup rok.
2. Mang fan ni kan taarebnag Satan ngak be’ ni ma kol e arche’?
2 Kakrom, e yima kol e arche’ ni bochan e tang rorad nib fel’ lingan, nge raen dowrad, ma ku yima longuyrad ma yima pi’rad ni maligach. Machane, arche’ e ma par ni ke kol ayuwngin, nib mo’maw’ ni nge aw ko wup. Arfan, ni be’ ni ma kol e arche’ u nap’an e Bible e som’on e ma fal’eg i fil rarogon e miti arche’ ni be lemnag ni nge kol. Ma aram fini fal’eg rogon e wup ni ngar awgad ngay. Ke ayuwegdad e Bible ni ngad nanged e pi ban rok Satan u rogon ni ke taarebnag ngak be’ ni ma kol e arche’. Fare Moonyan’ e ma fil murung’agdad ni be’ nge be’. Ma fal’eg i yaliy e pi n’en ni gad baadag ni ngad rin’ed nge rarogodad me mithag e wup ni ngad awgad ngay. (2 Timothy 2:26) Ra koldad Satan ma ra kirebnag e tha’ u thildad Got ma rayog ni pow’iydad i yan ko magothgoth. Ere, ba t’uf ni ngad nanged e pi ban rok fa “en ni ma kol e arche’” ni fan e nge yog nda ayuweged gadad rok.
3, 4. Mingiyal’ e ma m’ug e pi ban rok Satan ni gowa bod e ban ko layon? rok ba porchoyog?
3 I taarebnag fare psalmist e ban rok Satan ko layon ni bitir nge ba porchoyog. (Psalm 91:13) Satan e bod ba layon ya yu ngiyal’ ma ma cham ngak e girdi’ rok Jehovah ni ma fanay e togopuluw ara pi am. (Psalm 94:20) Mit ney e togopuluw e sana ra k’aring in e girdi’ ngar paged Jehovah. Machane, ba ga’ ni pi togopuluw ney e ma thil nge k’aring e girdi’ rok Got ngar pired ni kar taarebgad. Ere, uw rogon e cham ni ma tay Satan ni bod e porchoyog nib sabanban?
4 Moonyan’ e ma fanay e llowan’ rok ni kab ga’ ko llowan’ ko girdi’ ni nge sabanban riy me cham ni bod e porchoyog ni bay e yub rok ni ke mith u bang. Aray rogon ni ma fel’ rogon i yubnag laniyan’ e girdi’ rok Got nge bannagrad ngaur rin’ed e tin ni yad baadag ma gathi tin ni baadag Jehovah, me yib wenegan nib kireb. Gad ba felfelan’, ya gad manang e pi ban rok Satan ney. (2 Korinth 2:11) Ngad weliyed aningeg mit e wup ni ma fanay faen “ma kol e arche’.”
Marus ko Girdi’
5. Mang fan nrib manging’ fare wup ni “marus ko girdi’”?
5 “En ma kol e arche’” e manang fan rarogon e girdi’ ni yad baadag ni ngar fel’gad u wan’ boch i yad. Pi Kristiano e gathi dariy fan u wan’rad e lem rok e girdi’ u charrad. Bochan ni manang Moonyan’ e re n’ey, ma baadag ni nge fanay e magafan’ rorad ko n’en ni be lemnag e girdi’ ngorad. Bod rogon, ni ma bannag boch e girdi’ rok Got ni ngar awgad ko wup ni aram e “marus ko girdi’.” (Proverbs 29:25, NW) Faanra bochan e marus ko girdi’, ma boch e pi tapigpig rok Got e kar chaggad ngak boch e girdi’ kar rin’ed e tin ke yog Jehovah ndabin rin’ ara dar rin’ed e tin ni ke yog e Motochiyel Rok Got ngorad ni ngar rin’ed, ma aram e kar awgad ko fare wup ko “en ma kol e arche’.”—Ezekiel 33:8; James 4:17.
6. Mang ban’en ni be dag rogon nrayog ni aw reb e fel’ yangaren ko wup ko en ni “ma kol e arche’”?
6 Bod ni, reb e fel’ yangaren e rayog ni nge pag be’ ni yow nga skul nge towasariy nge un ko tamagow. Tamagow e rayog ni da immoy u wan’ e rorran nem ni yan nga skul. De n’uw nap’an me rin’ ban’en nib kireb nga downgin ma ku de fel’ u wan’ Got. (2 Korinth 7:1) Uw rogon ni kan waliy? Sana ke un nga boch e taab yangar rok nib kireb ma be rus nra un minmin ngak. Piin fel’ yangaren, dab mu paged e en ni “ma kol e arche’” nge waliymed ngam awgad ko wup rok! Ra ngam siyeged ndabin kolmed, ma ngam kol ayuwgad ndab mm’inggad ni mus ko tin ba achig ban’en. Mu folgad ko Bible ni be ginangey ndabin chag ko girdi’ ni kireb.—1 Korinth 15:33.
7. Uw rogon nrayog ni k’aring Satan boch e gallabthir nge dabki thabthabel lanin’rad?
7 Gallabthir ni Kristiano e yad ma fol ko n’en ni be yog e Bible nib milfan ngorad ni aram e ngar pied e tin nib t’uf ko tabinaw rorad. (1 Timothy 5:8) Machane, n’en ni be nameg Satan e nge guy rogon e pi Kristiano ni nge dab kur pired nib thabthabel lanin’rad ko re n’ey. Sana yad ra pag e muulung ni bochan e kar paged yad ko towasar ko piin nib ga’ ko maruwel rorad ni ngar rin’ed boch e maruwel ni boor ko tin nsusun ni ngar rin’ed. Sana yad be rus ni ngar ninged e matal rorad nge yog nra uned nga reb e district convention ni fan e ngar pigpiggad e pi walagrad ku Jehovah u taabang. Rogon me yog ni ngad ayuweged gadad ko re ban ney e nge ‘pagan’dad ngak Jehovah.’ (Proverbs 3:5, 6) Maku, faanra dab da paged talin ni gad gubin ma chon e tabinaw rok Jehovah ma ke tay ir ni nga i ayuwegdad ma rayog ni ngad pired nib thabthabel e lem rodad. Piin gallabthir, ba mich u wun’med nra ayuwegmed Jehovah nge tabinaw romed ni faan gimed ra rin’ e n’en nib m’agan’ ngay? Fa ra kolem Satan u lan reb fapi wup rok ma ga rin’ e n’en nib m’agan’ ngay nbochan e ga be rus ko girdi’? Gamad be yog ngom ni ngam fal’eg i lemnag e pi deer ney u daken e meybil.
Wup ko Chogowen e Chugum
8. Mang kanawo’ e ma fanay Satan chogowen e chugum riy nge mang wal rok?
8 Satan e ku ma fanay chogowen e chugum ni nge mang wal nge koldad ngay. Pi siyobay ko re fayleng ney e ba ga’ ni ma mon’ognag fare lem ni nge fel’ rogoy nib papey nrayog ni nge bannag boch e girdi’ rok Got. Yu ngiyal’ e rayog ni ngan gaar ngak boch e girdi’: “Mmaruwel nib gel. Ya nap’an nra yoor salpiy rom, ma rayog ni nge dab kum maruwel ni er feni gel mag felfelan’ ko yafas. Ku rayog ni ngam pioneer.” Tiney e thin e ra yan i aw ni thin ko piin nde thabthabel e lem rorad u lan e ulung ni yad be fanay e pi walag u lan e ulung ko Kristiano ni fan e nge fel’ rogorad riy. Mu fal’eg i lemnag e re n’ey. Gathi be dag e lem ko fare moon nib “balyang” u lan fare fanathin rok Jesus?—Luke 12:16-21.
9. Mang nrayog ni nge aw boch e Kristiano ko wup ni ngan adag boch ban’en?
9 Ma gagiyegnag Satan e re m’ag rok ni kireb ney u reb e kanawo’ ni ma waliy e girdi’ ko tin ni yima ar’arnag ban’en. Re ar’ar nem e ra munmun me kirebnag e yafas rok reb e Kristiano, me thang e thin rok Got u laniyan’ ma aram e ‘dabki k’uf.’ (Mark 4:19) Be pi’ e Bible e athamgil nga lanin’dad ni nge fel’ u wan’dad e tin bay rodad ban’en. (1 Timothy 6:8) Machane, boor e girdi’ ni yad ma aw ko wup ko faen “ma kol e arche’” ni bochan e darur folgad ko re fonow nem. Gur, bochan e tolangan’ rorad arfan ni yad be lemnag nthingar ra pired u ba mit e par nib thil? Ma uw rogodad? Be k’aringdad fare lem ni nge yoor e chugum ni ngad ted e tin nib ga’ fan ko bin nriyul’ e liyor nib migid u lanin’dad, fa? (Haggai 1:2-8) Ba kireban’, ya nap’an ni ke buchuuw e salpiy, ma boch e girdi’ e kar paged fan e tirok Got ban’en ya nge yog ni kur pired ni kab fel’ rogorad ni aram e n’en ni kar mechamgad ngay. Mit ney e ngongol e ri baadag faen “ma kol e arche’”!
Wup ko Tin ni Yima Felfelan’ ngay nra Kirebnigey
10. Mang e ba t’uf ni nge reb e Kristiano me yaliy ir riy?
10 Ku reb e wup rok faen ni “ma kol e arche’” e nge kirebnag rogon e lem ko girdi’ ko tin nib fel’ nge tin nib kireb. Lem ni taareb rogon ko fare lem rok yu Sodom nge Gomorrah e be m’ug ko tin ni yima felfelan’ ngay ko ngiyal’ ney. Mus ko news u television nge yu ke babyor ma be dag yaan e cham maku be k’aringey ni ngan adag e ngongol ndarngal. Yooren e tin ni yima dag yaan e ke kirebnag rogon e lem ko girdi’ ni ngar “nanged e tin nib fel’ ko tin nib kireb.” (Hebrews 5:14) Machane, dab mu pagtalin e thin rok Jehovah u daken Isaiah ni profet ni gaar: “Ke gafgow e piin ni yad be yog nib fel’ e tin nib kireb mab kireb e tin nib fel’!” (Isaiah 5:20, NW) Ke rin’ faen “ma kol e arche’” ban’en ko lem rom u daken e tin ni yima felfelan’ ngay nra kirebnigey, fa? Ba t’uf ni nge be’ me yaliy ir.—2 Korinth 13:5.
11. Mang ginang u murung’agen e soap operas u T.V. e kan pi’ ko re magazine ney?
11 Sogonap’an 25 e duw kafram, ma Fare Wulyang Ntagil’ e Damit e ke ginang e pi tapigpig rok Got u murung’agen e pi kachido u TV.a Ka nog e re thin ney u murung’agen rogon nra kirebnigey boch e kachido u TV ni ka nog e soap operas ngay ni gaar: “Kan fanay e adag ni nge mang toway riy ni gubin mit e ngongol mab fel’. Bod nreb e fel’ yangaren ni ke diyen ndawori un ko mabgol e ke yog ngak reb e fager rok ni gaar: ‘Machane gu baadag Victor. Dariy fan. . . . Ya rib ga’ fan u wan’ug ni kug diyen rok!’ Musik ni be chub riy nrib fel’ lingan e ra k’aringey ni ngan pagtalin nib kireb e n’en ni be rin’. Mus ngom ma kag baadag Victor. Ma ga be runguy fachi pin. Kam ‘nang fan.’ ‘Rib fel’ rogon ni ngam weliy e lem rom,’ aray e n’en ni yog be’ nib ta yaliy e mit ney e kachido u nap’an ni yibi nang nib kireb. ‘Gad manang nib kireb e ngongol ndarngal. . . . Machane kug nang ni gu be un ngay u lanin’ug.’”
12. Mang boch ban’en nib riyul’ ni be dag feni kireb boch ban’en ni yima pag u TV?
12 Ka nap’an nni yoloy e pi article nem, ma ke yoor i yan e mit ney e kachido nrayog ni kirebnigey. Boor yu yang ni yima pag e mit ney e kachido riy ni 24 e awa u gubin e rran. Boor e pumoon, nge ppin, nge fel’ yangaren ni yad ma suguy lanin’rad ko miti nn’ey. Ere, gadad e susun ndab da bannaged gadad ko mit ney e lem. Ba kireb ni ngan lemnag ni mit ney e ban’en ni yima felfelan’ ngay e gathi rib gel e kireb riy ko n’en ni yibe guy u fayleng i yan. Rayog ni nge lemnag reb e Kristiano ni nge fel’ e thin rorad e mit ney e girdi’ ndariy ba ngiyal’ ni ke lemnag ni nge pining nga tafen, fa?
13, 14. Uw rogon ni ke weliy boch e girdi’ rogon ni ke yib angin ngorad e pi ginang u murung’agen e TV?
13 Boor e girdi’ ni ke yib angin ngorad e fol ni kar tiyed ko ginang ni ke pi’ “fare tapigpig nib yul’yul’ ma ba gonop.” (Matthew 24:45-47) Tomren ni kan beeg e pi fonow ney ni kan fek ko Bible, ma boch e girdi’ e ra yolgad ni yad be weliy rogon ni ke ayuwegrad e pi article ney.b Bagayad e gaar: “Kug mecham i yaliy e soap opera u lan 13 e duw. Kug lemnag ndariy ban’en nra buch rog nfaanra gu un ko pi muulung ko Kristiano mug un ko machib yu ngiyal’. Machane ke af fare lem ko soap-opera ngog nfaanra rin’ e pumoon rom ban’en nib kireb ngom ara ga be thamiy ni gowa dakir t’ufegem, ma ngongol ndarngal e ir e n’en nib mat’aw ni ngan rin’—ya ir e ba kireb e rok. Ere nap’an ni kug lemnag nib ‘fel’ ma aram mu gu un ngak be’ ni gathi mabgol rog mu gu denen nib togopuluw ngak Jehovah nge en mabgol rog.” Kan tharbog e re ppin ney ko ulung. Munmun, me nang e denen rok, me kalngan’, ma aram me sul bayay ko ulung. Pi article ni be ginangey u murung’agen e soap operas ko TV e pi’ gelngin ni nge siyeg i yaliy e tin ni ma fanenikay Jehovah.—Amos 5:14, 15.
14 Ku be’ ni ki kireb e yafas rok e gaar: “Gu yor u nap’an ni gu beeg e pi article nem, ya kug nang ni dakugur pigpig ngak Jehovah u polo’ i gum’irchaeg. Kug micheg ngak e Got rog ndab kug mang sib ko mit ney e kachido.” Tomren ni ke weliy rogon ni baadag fare article, ma reb e ppin ni Kristiano e gaar: “Gu lemnag . . . ko ra rin’ ban’en ko tha’ u thilmow Jehovah. Uw rogon ni nggu fager ‘ngorad’ mu kug fager ngak Jehovah?” Faanra 25 e duw ni ke yan ma ke kirebnag e pi kachido nu TV ney gum’irchaen e girdi’, ma uw rogon e chiney? (2 Timothy 3:13) Thingar da nanged gubin e pi wup rok Satan ney, ndemtrug ko soap operas u T.V., ara video games ni yaan e cham, ara yaan e tang ni be dag yaan e ngongol ndarngal.
Wup ko Maluagthin
15. Uw rogon ni ke kol Moonyan’ boch e girdi’?
15 Ma fanay Satan e maluagthin ni nge mang wup nge k’aring e girdi’ rok Jehovah ni ngar yurba’gad. Rayog ni ngad awgad ko re wup ney ndemtrug e miti pigpig ni gad be tay. Boch e girdi’ e ke kolrad Moonyan’ nbochan e kar paged e maluagthin ni nge kirebnag e gapas nge taareban’ nge mon’og ni be tay e ulung rok Jehovah.—Psalm 133:1-3.
16. Uw rogon ni be gayiy Satan rogon ni nge kirebnag e gapas nge taareban’ rodad?
16 Nap’an e Bin Nsom’on e Mahl ko Fayleng, me guy Satan rogon ni nge kirebnag e ulung rok Jehovah u fayleng u daken e togopuluw, machane de yog. (Revelation 11:7-13) Ka aram nap’an i yib, ma be gay rogon ni nge weregdad ni nge dabki taareban’dad. Gad ra pag e maluagthin ni nge kirebnag e taareban’ ni bay rodad, ma aram e kad pied tagil’ faen “ma kol e arche’.” Rayog ni ngad magawonnaged rogon ni be yib fare kan ni thothup ngodad nge ulung. Faanra buch ni aram rogon, ma ra fel’ u wan’ Satan ni bochan e yugu ra kireb ban’en ko gapas nge taareban’ ko ulung ma ra magawonnag fare maruwel ko machib.—Efesus 4:27, 30-32.
17. Mang e rayog ni ayuweg e piin ni ke sum e maluagthin u thilrad ngar pithiged e re magawon ney?
17 Mang e rayog ni ngam rin’ ni faanra sum e maluagthin u thilmew reb e Kristiano? Riyul’, nib thilthil rogon e magawon. Machane, yugu aram rogon ni bay fan ni ma sum e magawon, ma dariy rogon ni dab ni pithig e magawon ko maluagthin. (Matthew 5:23, 24; 18:15-17) Fonow ko Thin rok Got e kan thagthagnag, ma rib fel’. Faan yira fol riy, ma pi kenggin e motochiyel ko Bible e dar ma aw ndariy angin. Ya gubin ngiyal’ ni ma yib angin nib fel’!
18. Mang fan ni yira folwok rok Jehovah ma ra ayuwegdad ngad yal’uweged e maluagthin?
18 Jehovah e ‘ba m’agan’ ngay ni nge n’ag fan e kireb,’ ma “rriyul’ ni ma n’ag fan e kireb.” (Psalm 86:5; 130:4) Gad ma dag ni gad pifak Jehovah ni faan gadra folwok rok. (Efesus 5:1) Gad gubin ma tadenen mab t’uf ni nge n’ag Jehovah fan e denen rodad. Ere, thingar da kol ayuwgad ni faanra dubdad ni ngad n’aged fan e kireb rok be’. Rayog ni ngad boded fare sib u lan e fanathin rok Jesus ni ke n’ag e masta rok fan e malfith rok nib ga’ machane de n’ag fan e malfith rok yugu reb e sib nib thil ni kab achig ko birok e malfith. Nap’an ni ke nang fare masta e n’en ni ke buch, me kol fare sib nge yin’ nga kalbus. I museg Jesus fare fanathin ni gaar: “Ereram rogon e n’en nra rin’ e Chitamag nu tharmiy ngomed ni faanra dabi bigimed me n’ag fan u wan’ e n’en nib kireb ni ke rin’ reb i walagen ngak.” (Matthew 18:21-35) Gad ra fal’eg i lemnag fare fanathin nge urngin yay ni ke n’ag Jehovah fan e kireb rodad ma ra ayuwegdad u nap’an ni gad be gay rogon ni ngad yal’uweged e maluagthin ni ke sum u thildad walagdad!—Psalm 19:14.
Ran Yan Ngak e En ‘Th’abi Tolang Ma Dabki Buch Ban’en’
19, 20. Uw rogon ni ngad lemnaged ‘tagil’’ Jehovah ni bay e ‘ayuw’ riy ko ngiyal’ ney nib gel e riya’ riy?
19 Gad be par u ba ngiyal’ nib gel e riya’ riy. Gomanga der ayuwegdad Jehovah ma ke gotheydad Satan. Ra ngad siyeged e wup rok e en “ma kol e arche’,” ma thingar da pired ko gin ni bay e ayuw riy ni be yip’ fan ban’en, ma gad ‘yan ngak e en Th’abi Tolang ni bochan e nge dab ki buch ban’en rodad,’ ya nge yog ni ‘yoror e en ni Gubin ma Rayog Rok rodad.’—Psalm 91:1.
20 Gubin ngiyal’ ma ngaud lemnaged ni motochiyel nge thin rok Jehovah e ra ayuwegdad ma gathi kaygi gel. Gad gubin ni gad ma mada’nag fare toogor ni kab ga’ e llowan’ rok ko girdi’. Dabiyog ni ngad thaygad ko wup rok nfaanra dariy e ayuw rok Jehovah rodad. (Psalm 124:7, 8) Ere ngada meybilgad ngak Jehovah ni nge ayuwegdad ko wup rok faen “ma kol e arche’”!—Matthew 6:13.
[Footnotes]
a Fare The Watchtower, ko December 1, 1982, pages 3-7.
b Fare The Watchtower, ko December 1, 1983, page 23.
Ka Ga Manang?
• Mang fan ni “marus ko girdi’” e ba wup ni bay e riya’ riy?
• Uw rogon ni ma fanay Moonyan’ fare wup ko chogowen e chugum?
• Uw rogon ni ke bannag Satan boch e girdi’ ko wup rok ko felfelan’ ni ma kirebnigey?
• Mang wup e ma fanay Moonyan’ ni nge kirebnag e taareban’ ni bay rodad?