Yira Gel ko Bin Th’abi Tomur e Toogor, ni Aram e Yam’
“Bin th’abi tomur e toogor ni nge gel ngak e yam’.”—1 KOR. 15:26.
1, 2. Uw rarogon e par rok Adam nge Efa ko som’on, ma mang boch e deer ni ke sum?
NAP’AN nni sunmiy Adam nge Efa ma dariy e toogor rorow. Yow l’agruw ni yow ba flont ma ur parew u paradis. Ur pared e En ni Sunmiyrow nib fel’ e tha’ u thilrad, ma ir e chitamangirow. (Gen. 2:7-9; Luke 3:38) Bay ban’en ni tay Got chilen ngorow ni ngar rin’ew. (Mu beeg e Genesis 1:28.) Re n’em e aram e ngar diyengow ‘nge wer e piin ni owcherow nga gubin yang u fayleng ngar pired riy.’ Rayog ni nge lebguy Adam nge Efa e re thin ney u lan bochi tayim nde n’uw nap’an. Machane, faanra ngaur “suweyew” urngin ban’en ni bay u daken e fayleng, ma thingar ra parew ndariy n’umngin nap’an, ma susun ndabi yim’ Adam nge digey e pi n’en ni kan tay ni nge milfan ngak.
2 Machane, mang fan ni ke thil urngin ban’en? Mang e ke rin’ ma ke yoor e toogor ko girdi’ ma dakir yag ni ngar pared ni yad ba felfelan’? Ma mang e ke rin’ ma ke par ni yam’ e aram e bin th’abi ga’ e toogor rodad? Ma uw rogon nra gel Got ko pi toogor ney? Rayog ni ngan pirieg e fulweg ko pi deer ney nge ku boch e deer ni bay rogon ngay u lan e Bible. Ere, chiney e ngad weliyed boch e pi n’em.
BA MOTOCHIYEL NI BAY E T’UFEG RIY
3, 4. (a) Mang motochiyel e pi’ Got ngak Adam nge Efa? (b) Uw feni ga’ fan ni ngar folgow ko re motochiyel nem?
3 Yugu aram rogon ni kan sunmiy Adam nge Efa nrayog ni ngar parew ndariy n’umngin nap’an, machane ku rayog ni ngar m’ow. Ere, ba t’uf ni ngaur pogofangow, ma kub t’uf e garbod nge ggan ngorow, ma kub t’uf ni ngaur molow. Ma bin th’abi ga’ fan riy e aram e tha’ u thilrad e En ni Ke Pi’ e Yafas ngorow. (Deut. 8:3) Faan yow ra fol u rogon ni be pow’iyrow Got, ma aram e rayog ni ngar felfelan’gow ko yafas rorow mu kur parew ni manemus. Ma ireray e n’en ni tamilangnag Jehovah ngak Adam u m’on ndawori nni sunmiy Efa. Ni uw rogon? I “gaar ngak fare girdi’, ‘Ra um koy wom’engin urngin e gek’iy ni ba’ ko re gi woldug ney, ma kemus ni fare ke gek’iy ni ma tamilangnag an’uy ko tin nib fel’ nge tin nib kireb e dab mu koy. Thingar dab mu koy wom’engin. Ya rofen ni ga ra kay e ga ra yim’.’”—Gen. 2:16, 17.
4 “Fare ke gek’iy ni ma tamilangnag an’uy ko tin nib fel’ nge tin nib kireb” e be yip’ fan mat’awun Got ni nge dugliy ko mang e ba fel’ ni ngan rin’ ma mang e ba kireb ndab ni rin’. Riyul’ nu m’on riy, ma manang Adam e n’en nib thil u thilin e tin nib fel’ nge tin nib kireb; ya nni sunmiy ni bod yaan Got ma bay e nangan’ rok. Fare ke gek’iy ni immoy ko gi milay’ nem e nge puguran ngak Adam nge Efa nib t’uf ni nge pow’iyrow Jehovah ni gubin ngiyal’. Ma faan yow ra kay wom’engin ma aram e yow be dag nde t’uf ni nge pow’iyrow Got, machane wenegan nra yib riy e aram e yow ra yim’ miki yim’ pi fakrow ni bod rogon ni yog Got nra buch.
KE TABAB NI NGA I YIM’ E GIRDI’
5. Uw rogon ni chel Adam nge Efa ngar togopuluwgow ngak Got?
5 Tomuren nni sunmiy Efa, me weliy Adam ngak murung’agen fare motochiyel ni ke pi’ Got. Rib tamilang e re motochiyel nem u wan’, ya yag rok ni nge sul u daken nge weliy ni bod rogon ni yog Got ko som’on. (Gen. 3:1-3) I weliy e re motochiyel ney ngak faen ni yib i non ngak u l’ugun fare porchoyog. Cha’nem e aram Satan ni Moonyan’ ni ir reb e engel rok Got ni ke pag e ar’ar nib kireb ni immoy rok ni nge k’aring ni nge adag ni nge mang ir e dugliy e n’en ni nge rin’, miki yib gelngin ni nge gagiyegnag boch ban’en. (Mu taareb rogonnag ko James 1:14, 15.) Ere, yog ni ke ban Got ya nge yag ni rin’ e n’en ni ke yim’ ni bochan. I micheg ngak Efa ni faanra rin’ e tin ni baadag, ma aram e dabi yim’ ya ra bod Got. (Gen. 3:4, 5) Ma aram me mich u wan’ Efa e n’en ni ke yog ngak, ma aram me kay wom’engin fare ke gek’iy, miki pi’ boch ngak Adam ngki kay. (Gen. 3:6, 17) Ere, ke ban Moonyan’. (Mu beeg e 1 Timothy 2:14.) Yugu aram rogon ni manang Adam nib kireb, machane, me ‘fol rok leengin.’ Yugu aram rogon ni i dag fare porchoyog ni gowa ir e fager rok Efa, machane en ni i non u l’ugun ni aram Satan ni Moonyan’, e ir be’ nrib kireb ma manang wenegan e ban ni be tay.
6, 7. Uw rogon ni pufthinnag Jehovah Adam nge Efa?
6 I togopuluw Adam nge Efa ngak e En ni ke pi’ e yafas ngorow nge urngin ban’en ni bay rorow. Machane, manang Jehovah urngin ban’en ni be buch. (1 Kron. 28:9; mu beeg e Proverbs 15:3.) Ke pag Adam, nge Efa, nge Satan ni ngar daged rogon lanin’rad ngak. Ma bochan ni ir e Chitamangirad, ma dariy e maruwar riy ni kari kireban’. (Mu taareb rogonnag ko Genesis 6:6.) Machane, thingari Pufthinnagrad, ni bod rogon ni yog aram ko som’on.
7 I yog Got ngak Adam u m’on riy ni gaar: “Rofen ni ga ra kay [wom’engin fare ke gek’iy ni ma tamilangnag an’uy ko tin nib fel’ nge tin nib kireb] e ga ra yim’.” Sana i lemnag Adam nre n’ey e be yip’ fan ni faanra kay wom’engin e re ke gek’iy nem ma ra yim’ ni ka “rofen” nem. Ere, nap’an ni th’ab e re motochiyel rok Got nem, ma sana lemnag nra li’ Got nge yim’ u m’on ni nge aw e yal’ ko rofen nem. Machane, nap’an ni “gonowrug e chirofen nem” ma aram me non Jehovah ngorow. (Gen. 3:8) Ma bochan nib mat’aw rogon ni ma pufthin Jehovah, ma aram me motoyil ko n’en ni nga rognew. (Gen. 3:9-13) Ma aram me turguy ni ngar m’ow ni bochan e dar folgow. (Gen. 3:14-19) Faan gomanga e li’row ngar m’ow ni ka chingiyal’ nem, ma dabi lebug e n’en ni yog ngorow ko som’on. (Isa. 55:11) Yugu aram rogon ni ka chingiyal’ nem me af wenegan e denen ngorow, machane ki pagrow Got ni ngar fakayew e bitir ya nge yag ni fel’ rogorad ko pi n’en Nra pi’ ni fan ngorad boch nga m’on. Machane, rogon u wan’ Got e ka rofen ni denen Adam nge Efa e aram e rofen nra m’ow. Ma riyul’ ni ka “rofen” nem e ra m’ow ni bochan e gad manang ni 1,000 e duw u puluwdad e taareb e rran u puluwon Got.—2 Pet. 3:8.
8, 9. Uw rogon ni ke af wenegan e denen ni tay Adam ngak pi fak? (Mu guy e sasing ni bay u tabolngin e re article ney.)
8 Ere gur, ke af wenegan e n’en ni ke rin’ Adam nge Efa ngak pi fakrow? Arrogon, ya be gaar e Roma 5:12: “Denen e yib nga fayleng u daken taabe’, ma denen ni ngongliy e fek e yam’ i yib. Wenegan ni yib e af e yam’ ngak urngin e girdi’ nu fayleng, ni bochan e urngin e girdi’ ni ngongliy e denen.” Abel e aram e en th’abi som’on ni yim’. (Gen. 4:8) Ma aram miki tabab e tin ni ka bay i pi fak Adam ni ngkur pilibthirgad i yan, ngemu’ mu kur m’ad. Ere gur, ke af e denen nge yam’ ngorad? I yog apostal Paul ni gaar: “Boor e girdi’ ni yan i par ni yad e tadenen ni bochan e taareb e girdi’ nde fol.” (Rom. 5:19) Ere, denen nge yam’ ni af rok Adam ko girdi’ e ir e ke par ni toogor rorad, ma dabiyog ko girdi’ ni ngar chuwgad u tan gelngin e gal toogor ney. Dariy bagadad nri manang rogon ni af e denen nge yam’ ni tay Adam ngak pi fak, machane aram rogon ni buch.
9 Ere, aram fan ni be yog e Bible ni denen nge yam’ e “bod e manileng ni ke gapopow nga daken gubin e nam.” (Isa. 25:7, BT) Re n’ey ni bod e manileng ni ke gapopow nga daken gubin e nam e ke suwey gubin e girdi’. Ere, bin riyul’ riy e be “yim’ urngin e girdi’ ni bochan e yad taab girdi’ Adam.” (1 Kor. 15:22) Machane, ka bay ba deer ni yog Paul ni gaar: “Mini’ e ra chuwegeg u pa’ e re dowef ney ni ir e be fekeg i yan ko yam’?” Gur, bay be’ nrayog rok?a—Rom. 7:24.
YIRA GEL KO DENEN NGE YAM’
10. (a) Mang boch e thin nu Bible ni be tamilangnag nra gel Jehovah ko denen nge yam’ ni ke af rok Adam ngodad? (b) Mang e be dag e pi thin nu Bible ney u murung’agen Jehovah nge Fak?
10 Arrogon, Jehovah e ir e rayog rok ni nge chuweg Paul u pa’ fare dowef ni be fek i yan ko yam’. Tomuren ni weliy Isaiah murung’agen fare n’em ni “bod e manileng,” me yoloy ni gaar: “Somol ni Th’abi Tolang e bayi kirebnag gelngin e yam’ ni manemus! Bayi faley e lu’ u owchen gubin e girdi’.” (Isa. 25:8, BT) Rib felfelan’ Jehovah ngay ni nge kirebnag gelngin e yam’ ni ke af rok Adam ngodad ni bod rogon ba matam ni ke chuweg pi fak u fithik’ e gafgow me faley e lu’ u owcherad! Machane, bay be’ nra ayuweg ni ngar rin’ew e re n’ey. Be gaar e 1 Korinth 15:22: “Rogon ni ma yim’ urngin e girdi’ ni bochan e yad taab girdi’ Adam, e aram rogon ni gubin e girdi’ ni bay ni faseg ko yam’ ni bochan e kar taab girdi’gad Kristus.” Ki fith Paul ni gaar: “I mini’ e ra chuwegeg u pa’ e re dowef ney?” Me ulul ngay ni gaar: “Ke magar Got u daken e Somol rodad i Jesus Kristus!” (Rom. 7:25) Ere, ba tamilang ni fare t’ufeg ni k’aring Jehovah ni nge sunmiy e girdi’ e de chuw u tomuren ni togopuluw Adam nge Efa. Maku er rogon e en ni i ayuweg Jehovah ni ngar sunumiyew e gal nsom’on e girdi’ ni ku de war e t’ufeg rok ko girdi’ u tomuren ni buch e re n’ey. (Prov. 8:30, 31) Machane, uw rogon ni yira chuweg e girdi’ u tan gelngin e denen nge yam’?
11. Mang e pi’ Jehovah ni nge ayuweg e girdi’?
11 Rarogon e girdi’ nda kur flontgad ma yad ma yim’ e bay rogon ko denen ni tay Adam nge n’en ni yog Jehovah nra buch rok u tomuren. (Rom. 5:12, 16) Be gaar e Bible: “Taareb e denen e ke turguy e gechig nga daken urngin e girdi’.” (Rom. 5:18) Uw rogon nrayog ni nge ayuweg Jehovah e girdi’ ndabi togopuluw nga rogon ni ma turguy e tin nib fel’ nge tin nib kireb? Gad ra pirieg e fulweg riy ko thin ni yog Jesus ni gaar: “Bod e en ni Fak e Girdi’ . . . ni . . . yib ni nge pigpig me pi’ e pogofan rok nge biyuliy boor e girdi’ ngay.” (Matt. 20:28) Bochan nib flont Jesus, ma rayog rok ni nge pi’ ir nge biyuliy urngin e girdi’ ngak Got. Ere, uw rogon nrayog ni nge yan i puluw e re biyul nem nra pi’ Jesus nga rogon ni ma turguy Jehovah e tin nib fel’ nge tin nib kireb?—1 Tim. 2:5, 6.
12. Mang fare biyul nni pi’ ni nge yan nga lon e n’en ni mul u pa’ Adam?
12 Bochan nib flont Jesus, maku rayog ni nge par ndariy n’umngin nap’an ni bod rogon Adam u m’on ndawori denen. Ba m’agan’ Jehovah ngay ni nge yoor pi fak Adam ngar suguyed e fayleng. Ma bochan nib t’uf e Chitamangin rok nge pi fak Adam, ma aram fan ni pi’ e yafas rok nib maligach. Arrogon, yafas rok Jesus ni pi’ ni maligach e taareb rogon ko yafas rok Adam nib flont ni mul u pa’. Ma tomuren ni yim’ Jesus, ma aram me faseg Jehovah ngki sul nga tharmiy nib kan. (1 Pet. 3:18) Ere, rayog ni nge m’agan’ Jehovah ko re maligach nem ni pi’ Jesus ya ngki sul e n’en ni mul u pa’ Adam ni aram e yafas ndariy n’umngin nap’an. Ere, bod ni ke fek Jesus lon Adam. I weliy Paul ni gaar: “Be gaar e babyor nib thothup, ‘Bin som’on e girdi’ e Adam ni Got e sunumeg me ta’ nib fos’; ma bin tomur e Adam e ir fare Kan ni ma pi’ e yafos.”—1 Kor. 15:45.
13. Uw rogon nra rin’ e “bin tomur e Adam” boch ban’en ya nge yag ni ayuweg e piin ni kar m’ad?
13 Dabki n’uw nap’an ma ra rin’ e “bin tomur e Adam” boch ban’en ya nge yag ni ngki “pi’ e yafas” ngak e piin ni kar m’ad. Yooren pi fak Adam e yira fasegrad ko yam’. Ni mang fan? Ya bochan ni ur moyed ni yad ba fos ma kar m’ad. Ere, ba t’uf ni ngkun fasegrad ko yam’ ya nge yag ni ngkur uned bayay ko par u fayleng.—John 5:28, 29.
14. Mang e ke rin’ Jehovah nra ayuweg e girdi’ ni ngkur flontgad bayay?
14 Ere, uw rogon nra sul e girdi’ ngkur flontgad bayay? Ke sunmiy Jehovah reb e am, ni aram Gil’ilungun nra gagiyeg e “bin tomur e Adam” riy nge ku boch e girdi’ ni kan dugliyrad. (Mu beeg e Revelation 3:21.) Piin ni yad ra un ngak Jesus ko gagiyeg u tharmiy e ur moyed ndawor ra flontgad, ere yad manang rarogon e girdi’ ndawori flont. Machane, gagiyeg ni yad ra tay Jesus u lan fare biyu’ i duw e ra ayuweg e piin ni yad ra par u fayleng ni ngkur flontgad bayay, ni aram ban’en ndabiyog ko girdi’ ni ngar rin’ed u gelngirad.—Rev. 20:6.
15, 16. (a) Mang e be yip’ fan fare thin nu Bible ni be gaar, “bin th’abi tomur e toogor ni nge gel ngak e yam’,”? Wuin e yira gel ko re toogor ney? (b) Mang e be yog e 1 Korinth 15:28 nra rin’ Jesus?
15 Ra yan i taw nga tungun fare biyu’ i duw ni ke gagiyeg Gil’ilungun Got riy, ma aram e ngiyal’ ni kari chuw e girdi’ ni gubin u tan gelngin e denen nge yam’. Be gaar e Bible: “Rogon ni ma yim’ urngin e girdi’ ni bochan e yad taab girdi’ Adam, e aram rogon ni gubin e girdi’ ni bay ni faseg ko yam’ ni bochan e kar taab girdi’gad Kristus; nib yaram ni ke tay Got: ni Kristus e som’on ni ngan faseg ko yam’; me migid e piin ni girdien Kristus ko ngiyal’ ni bayi sul Kristus riy. Ma aram e bayi taw ko tungun; mi Kristus e bayi gel ngak urngin e pi kan ni be gagiyeg, nge piin ni yad be tay murung’agen ban’en, nge piin ni yad be yog e thin, me pi’ Kristus urngin ban’en ni be gagiyegnag ngak Got ni Chitamangiy. Yi Kristus e thingari mang ir e i gagiyeg nge yan i mada’ ko ngiyal’ ni ke gel Got ngak urngin e pi toogor me ta’rad nga tan e rifrif u ay. Ma bin th’abi tomur e toogor ni nge gel ngak e yam’.” (1 Kor. 15:22-26) Arrogon, ra yan i taw ko ngiyal’ nem, ma ke chuw e girdi’ u tan gelngin e yam’ ni ke af rok Adam. Ma fare n’em ni “bod e manileng” ni ke gapopow nga daken e girdi’ ni gubin e ke chuw ndariy n’umngin nap’an.—Isa. 25:7, 8, BT.
16 Baaray rogon ni museg apostal Paul e thin rok. I gaar: “Ngiyal’ ni yira tay urngin ban’en riy nga tan pa’ Kristus ni ir e nge gagiyegnag, ma aram e ir, ni ir e Fak Got, e bayi ta’ ir nga tan pa’ Got ni ke ta’ urngin ban’en nga tan pa’ Kristus; ma aram e Got e bay i gagiyegnag urngin ban’en.” (1 Kor. 15:28) Ra taw ko ngiyal’ nem ma ke lebug fan e gagiyeg nra tay Fak Got. Ma aram e ngiyal’ nra sulweg e re am nem ngak Jehovah nge urngin ban’en ni ke yag ni nge lebguy u tan e gagiyeg ni ke tay nib muun ngay e girdi’ ni ke ayuwegrad ni ngkur sulod ngar flontgad bayay.
17. Mang e yira rin’ ngak Satan ko tomur?
17 Ere, uw rogon Satan, ni ir faanem ni ke n’uw nap’an ni ke gafgownag e girdi’? Bay e fulweg ko re deer ney ko Revelation 20:7-15. Ra yan i m’ay fare biyu’ i duw ma aram e ku yira pag Satan nib ngoch nap’an ni nge skengnag e girdi’. Ma aram e tomur riy min thang Satan nge piin ni yad ra fol rok. Ireray e n’en ni ka nog e “bin l’agruw yay e yam’” ngay. (Rev. 21:8) Bochan ni kan thang Satan nge pi girdi’ ney, ma aram fan ni piin ni yad ra magey e daki t’uf ni ngan chuwegrad u tan gelngin e “bin l’agruw yay e yam’.”
18. Uw rogon ni yira lebguy fare maruwel ni pi’ Got ngak Adam aram ko som’on?
18 Gubin e piin ni yad ra magey e ngiyal’ nem e kar flontgad ni polo’ ma ke m’agan’ Jehovah ngay ni ngar pared ndariy n’umngin nap’an. Maku reb e ra taw ko ngiyal’ nem ma ke par gubin e girdi’ ndakuriy e toogor rorad. Ma kan lebguy fare maruwel nni pi’ ngak Adam aram ko som’on. Ra suguy pi fak Adam e fayleng, ma ur pared riy ngaur ayuweged. Ere, manga yigi par nib ga’ fan u wan’dad rogon kanawoen nra gel Jehovah ko bin th’abi tomur e toogor rodad ni aram e yam’!
a Nap’an ni be weliy fare babyor ni Insight on the Scriptures rogon ni ma guy e piin llowan’ rogon ni ngar nanged fan ni gad ma pilibthir ma gad ma yim’, ma baaray e n’en ni yog: “Darur nanged ni En Tasunmiy e ir e yog ngak e gal nsom’on e girdi’ ni yow ra yim’. Aram fan ndabiyog ni ngar nanged fan ni ma buch e re n’ey.”—Vol. 2, p. 247.