Wuin e Tabab Gil’ilungun Got ko Gagiyeg?​—Guruy Ni 1

“GA RA CHANGARNAG” MAG NANG FAN

Cameron: Jon, ri gu baadag ni gadow ma weliy murung’agen e Bible.a Fa yanem ni ud nonow faram mag fith reb e deer ngog u murung’agen Gil’ilungun Got. Kam fith ko mang fan nib mich u wan’ e Pi Mich Rok Jehovah ni tabab Gil’ilungun Got ko gagiyeg ko duw ni 1914.

Jon: Arrogon, bay reb e babyor romed ni ku ug beeg ma be yog riy ni ke tabab Gil’ilungun Got ko gagiyeg ko duw ni 1914. Ere, gu baadag ni nggu nang ko mang fan, ya gimed ma yog ni gimed ma puluwnag e machib romed ko n’en ni be yog e Bible.

Cameron: Arrogon, riyul’ e re n’ir ni ka mog.

Jon: Me ere gu ma beeg e Bible, ma dariy bang riy ni kug pirieg ni be weliy murung’agen fare duw ni 1914. Ere, kug wan gu yaliy reb e Bible u online, ma kug gay e “1914” riy, ma dariy ban’en ni ke m’ug riy u murung’agen e re duw nem.

Cameron: Ga manang Jon, rib manigil e n’en ni kam rin’. Ma l’agruw fan ni gu be yog nib manigil e n’en ni kam rin’. Bin som’on e, kam beeg e Bible ni ga’ngin. Ere, dariy e maruwar riy nrib t’uf e Thin rok Got rom.

Jon: Arrogon. Gu be lemnag ma dariy ba ken e babyor ni taareb rogon ko Bible.

Cameron: Arrogon. Ma bin migid e, ri kub manigil e n’en ni kam rin’ ni kam gay e fulweg ko deer rom u lan e Bible. Kam rin’ e n’en ni be yog e Bible ni ngad rin’ed ni aram e: Faan gad ra “changarnag” ma gad ra nang fan.b Ba manigil e n’en ni ga be rin’.

Jon: Kammagar. Gu baadag ni nggu fil boch ban’en nib beech. Bin riyul’ riy e ku ug fal’eg i gay murung’agen e re duw nem ni 1914, ma bay boch ban’en u murung’agen ni kug pirieg ko re ke babyor ney ni gadow be fil. Be weliy murung’agen e lik’ay ni tay ba pilung. Re lik’ay nem e murung’agen ba ke gek’iy nib ga’ nni th’ab nga but’, ngemu’ miki bugor e nof riy bayay. Ba dake aram rogon e re n’em ni kug beeg murung’agen.

Cameron: Ah, arrogon. Re yiiy nir e bay murung’agen ko Daniel ko guruy ni 4. Be weliy murung’agen e lik’ay ni tay Nebukadnezzar ni Pilung nu Babylon.

Jon: Ah, ireyer. Boor yay ni kug sul ku ug beeg murung’agen e re yiiy nir. Machane, da gur guy e n’en nib peth riy nga murung’agen Gil’ilungun Got ara fare duw ni 1914.

Cameron: Ga manang Jon, mus ngak Daniel ni profet maku da i nang fan e pi n’em nni thagthagnag nga laniyan’ ni nge yoloy!

Jon: Arrogon?

Cameron: Arrogon, ya ga ra yaliy e Daniel 12:8, ma be gaar: “Gu rung’ag e tin ni ke yog, machane da gu nang fan.”

Jon: Ah, ere gathi goo gag e da gur nang fan.

Cameron: Bin riyul’ riy Jon, e de nang Daniel fan ni bochan e dawori taw nga nap’an u wan’ Got ni nge tamilangnag fan ko girdi’ e pi yiiy nem ni bay ko fare babyor rok Daniel. Machane, chiney e rayog ni ngad nanged fan boch ban’en riy nib fel’ rogon.

Jon: Mang fan e re n’ir ni ka mog?

Cameron: Am yaliy e n’en ni be yog e bin migid e verse. Baaray ko Daniel 12:9. Be gaar: “Pi thin ney e ngan tay ndab nnang ma mmith nge yan i mada’ ko tungun.” Ere, pi yiiy nem e nni tay ni nga fini boch nga tomuren min nang fan, ma rogon ni be yog u roy e kan tay “nge yan i mada’ ko tungun.” Ma gadow ra fil nre ngiyal’ i n’em e aram e chiney ni gad bay riy.c

Jon: Ere, rayog ni ngam weliy fare yiiy ni bay ko Daniel ngog?

Cameron: Son ngad guyew.

LIK’AY ROK NEBUKADNEZZAR

Cameron: Ere, som’on e ngad weliyew murung’agen e n’en ni guy Nebukadnezzar ni Pilung ko lik’ay rok. Ngemu’ ma gadow weliy ko mang e be yip’ fan.

Jon: OK.

Cameron: Re lik’ay rok Nebukadnezzar nem e guy riy ba ke gek’iy nrib ga’ ken ni yan i tun nga lan e lang. Ma aram me rung’ag laman ba engel rok Got ni be yog ni ngan th’ab e re ke gek’iy nem. Machane, me yog Got nnap’an ni yira th’ab ma ngan pag muchun u fithik’ e but’. Me par ni aram rogon u lan “medlip e duw,” ngemu’ miki bugor e nof riy ngki ga’ bayay.d Re yiiy ney e be weliy murung’agen Nebukadnezzar ni Pilung. Ya yugu aram rogon nib fel’ rogon e gagiyeg ni i tay, ni bod rogon fare ke gek’iy ni ke ga’ ke yan i tun nga lan e lang, machane, i tal e gagiyeg ni i tay u lan “medlip e duw.” Ka ga manang ko mang e buch?

Jon: Danga’.

Cameron: Be yog e Bible ni kireb lolugen Nebukadnezzar, me par ni aram rogon u lan medlip e duw. Ngiyal’ nem e daki yag ni nge ulul ko gagiyeg ni i tay. Machane, nap’an ni m’ay fa medlip i duw, ma aram miki sul Nebukadnezzar ngki fel’ rogon bayay, ma aram miki sul ko gagiyeg ni i tay.e

Jon: OK, kug nang fan e ginir ni kam weliy. Machane, mang rogon nga Gil’ilungun Got nge fare duw ni 1914?

Cameron: OK, re yiiy ney e l’agruw yay ni ke lebug. Yay nsom’on ni lebug e nap’an Nebukadnezzar ni Pilung. Fa ngiyal’ ni baaram ni tal e gagiyeg rok u lan medlip e duw. Ma yay ni l’agruw ngay ni lebug e bay rogon ko gagiyeg rok Got ni kan magawonnag. Ere, yay ni l’agruw ngay ni lebug e re yiiy nem e ir e bay rogon nga Gil’ilungun Got.

Jon: Ke diin ma kam nang ni ba’ bayay ni ki lebug e re yiiy nem, maku bay rogon nga Gil’ilungun Got?

Cameron: Rayog ni ngad guyew e re n’ey ko re yiiy ney. Rogon ni bay ko Daniel 4:17 e, ni pi’ e re yiiy ney ya “nge nang urngin e girdi’ u gubin yang ni Got ni ir e Th’abi Tolang e ba’ gelngin ni nge gagiyegnag e gagiyeg ni be tay e pi pilung nu fayleng. Rayog rok ni nge gagiyegnag nge pilung be’ ni ir e ke turguy.” Kam guy fapi thin ni be gaar “gagiyeg ni be tay e pi pilung nu fayleng”?

Jon: Arrogon, kug guy. Be gaar “Got ni ir e Th’abi Tolang e ba’ gelngin ni nge gagiyegnag e gagiyeg ni be tay e pi pilung nu fayleng.”

Cameron: Arrogon. Ere, ba tamilang nre yiiy ney e gathi kemus ni be weliy murung’agen Nebukadnezzar. Ya kub muun e “gagiyeg ni be tay e pi pilung nu fayleng” ngay. Re n’ey e be yip’ fan e gagiyeg nra tay Got ko girdi’. Ma faan gadow ra yaliy e thin ni bay u m’on ngu tomuren e pi thin ney, ma be m’ug riy nib puluw e re n’ey.

Jon: Ni uw rogon?

KENGGIN E THIN KO RE KE BABYOR NEM

Cameron: Boor yay ni i sul e re babyor rok Daniel ney u daken e pi thin ney. Boor yay ni i weliy e ngiyal’ nra tabab Gil’ilungun Got ko gagiyeg ni Jesus ni Fak e ir e pilung riy. Son, ngad sulow nga boch e guruy aram nga tomur. Wenig ngom, am beeg e Daniel 2:44.

Jon: Be gaar: “Ngiyal’ ni bay i gagiyeg e pi pilung nem, e aram e bayi sunumeg Got nu tharmiy reb e gagiyeg ndariy e rofen nra mus. Ma binem e gagiyeg e dariy be’ nra gel ngay biid, machane bayi thirif u but’ urngin e pi pilung nem nge gagiyeg ni yad be tay me mang fa birok e gagiyeg e i par ndariy n’umngin nap’an.”

Cameron: Kammagar. Ere, ga be lemnag ma pi thin nir ni kam beeg e be weliy murung’agen Gil’ilungun Got?

Jon: Ah, dagnang.

Cameron: OK, am guy, be yog u roy nra par e re Gagiyeg nem “ndariy n’umngin nap’an.” Ma aram rogon e Gagiyeg rok Got ara Gil’ilungun Got . Machane, am ko girdi’ e dabiyog ni nge par ndariy n’umngin nap’an.

Jon: Ah, arrogon!

Cameron: Ku baaray reb e yiiy ko fare babyor rok Daniel ni be weliy murung’agen Gil’ilungun Got. Bay e re yiiy nem ko Daniel 7:13, 14. I weliy e re yiiy nem murung’agen be’ nra gagiyeg boch nga m’on ni gaar: “Min pi’ mat’awun ko gagiyeg ni nge tay ma ngan tay fan, ma nge par ni ir e pilung, ya girdi’ u urngin e pi nam, nge pi racha’, nge pi thin e nguur folgad rok. Ma mat’awun ko gagiyeg ni nge tay e bay i par ndariy n’umngin nap’an, ma gagiyeg rok e dabi mus.” Bay ban’en ko re thin ney ni kam guy nib peth ko n’en ni gadow be weliy?

Jon: Beer bang ni be weliy murung’agen ba gagiyeg.

Cameron: Arrogon. Maku reb e kub mudugil e re gagiyeg ni be weliy murung’agen. Be yog faram aray nre Gagiyeg ney ara re Am ney e ra gagiyegnag “urngin e pi nam, nge pi racha’, nge pi thin.” Ere, re n’ey e be yip’ fan nra gagiyeg e re Am ney u ga’ngin yang e fayleng.

Jon: Ah, kafin gguy e ginir! Ba puluw e n’en ni ga be yog.

Cameron: A kud guyew reb e ban’en ni be yog e re yiiy ney. Be gaar: “Mat’awun ko gagiyeg ni nge tay e bay i par ndariy n’umngin nap’an, ma gagiyeg rok e dabi mus.” Gathi ba puluw e re n’ey ko n’en ni kad beegew ko Daniel 2:44?

Jon: Arrogon, ba puluw.

Cameron: Ere, son ngad sulow nga daken e pi n’en ni kad weliyew. Kad weliyew faram ni kan pi’ fare yiiy ni bay ko Daniel ko guruy ni 4 ni bochan e nge nang urngin e girdi’ ni “Got ni ir e Th’abi Tolang e ba’ gelngin ni nge gagiyegnag e gagiyeg ni be tay e pi pilung nu fayleng.” Ba tamilang ko pi thin ney nre yiiy ney e gathi kemus ni be weliy murung’agen e n’en ni buch rok Nebukadnezzar. Maku reb e, faan gadow ra beeg fare babyor rok Daniel ni ga’ngin, ma boor yang riy e be weliy murung’agen e ngiyal’ nra tabab Gil’ilungun Got ko gagiyeg ni Fak e ir e pilung riy. Ere, ga be lemnag mab puluw ni nga dognew nre yiiy ney ko Daniel ko guruy ni 4 e bay rogon nga Gil’ilungun Got?

Jon: Gu be lemnag nib puluw. Machane, ku da gur nang ko mang e ba peth riy ko fare duw ni 1914.

“MEDLIP E DUW”

Cameron: Son ngad sulow ngkud weliyew murung’agen Nebukadnezzar ni Pilung. Yay ni som’on ni lebug e re yiiy ney mi nog ni fare ke gek’iy e be yip’ fan Nebukadnezzar. Ma fare ke gek’iy nni th’ab nga but’ me par ni aram rogon u lan medlip e duw e be yip’ fan fa ngiyal’ i n’em ni par ni ke kireb lolugen. I mus e re medlip i duw nem u nap’an e ngiyal’ ni ki sul Nebukadnezzar nga rogon, miki sul ngki gagiyeg bayay. Yay ni l’agruw ngay ni lebug e re yiiy ney e bay rogon ko ngiyal’ ni magawon e gagiyeg rok Got u lan ba ngiyal’. Machane gathi bochan nde yag rok Got ni nge rin’ e n’en ni ke lemnag ni nge rin’.

Jon: Ni uw rogon?

Cameron: Kakrom e fapi pilung nu Israel ni ur gagiyeggad u Jerusalem e u nog ni kar pared nga “daken fare chiya ko pilung ni ke tay Somol.”f Gagiyeg ni i tay e pi pilung nem e be dag rogon ni ma gagiyegnag Got e girdi’ rok. Machane, munmun ma boor e pi pilung nem nda kur folgad rok Got ma boor e girdi’ ni ur pared u tan e gagiyeg rorad e kur boded e pi pilung nem. Bochan nde fol piyu Israel, ma aram me pag Got piyu Babylon ni ngar gelgad ngorad ko duw ni 607 B.C.E. Ka aram nap’an i yib ndakuriy reb e pilung u Jerusalem ni i gagiyeg ni ir owchen Jehovah. Ere, rayog ni nga nog ni kan magawonnag rogon e gagiyeg rok Got. Kam nang fan?

Jon: Arrogon, kug nang fan.

Cameron: Ere, nap’an fare duw ni 607 B.C.E. ma aram e ngiyal’ ni tabab fare medlip i duw, ara ngiyal’ nni magawonnag rogon e gagiyeg rok Got. Nap’an nra m’ay fa medlip i duw, ma aram e ra mel’eg Got reb e pilung nib beech ni nge gagiyeg ni Owchen. Machane, cha’nem nra mel’eg e be’ nu tharmiy. Aram e ngiyal’ nra lebug e tin ka bay e yiiy ni kad beegew murung’agen ko Daniel. Machane, ka bay reb e deer nib t’uf ni nge tamilang e fulweg riy. Re deer nem e: Wuin e mus fa medlip i duw? Faan gadow ra nang e fulweg ko re deer ney, ma aram e rayog ni ngad nangew ko wuin e tabab Gil’ilungun Got ko gagiyeg.

Jon: Son nggu lemnag​—gathi fare duw ni 1914?

Cameron: Arrogon!

Jon: Machane, uw rogon ni kan nang e re n’ey?

Cameron: OK, nap’an ni immoy Jesus u fayleng, me yog ndawori mus fa medlip i duw.g Ere, re medlip i duw ney e dabisiy ni ba ngiyal’ nib n’uw nap’an. Bokum miriay e duw u m’on ni yib Jesus nga fayleng ma ke tabab e re medlip i duw nem, ma aram me ulul nge yan i mada’ nga ba ngiyal’ u tomuren ni ke sul nga tharmiy. Ku dab mu pagtalin faram ni ku nog ni fin ngiyal’ nra taw nga “tungun” e aram e ngiyal’ nra tamilang fan fare yiiy rok Daniel.h Nap’an ni chugur nga tungun e pi duw ni tabab ko 1800 nge yan i mada’ ko 1899, ma aram me sul boch e girdi’ ni yad ba yul’yul’ ni yad ma fil e Bible ngar fal’eged i yaliy e re yiiy ney nge ku boch e yiiy u lan e Bible. Ma aram me tabab ni nge tamilang u wan’rad nra mus fa medlip i duw ko duw ni 1914. Ma boor ban’en ni tabab ni nge buch ko duw ni 1914 ni be dag ni aram e re duw ni tabab Gil’ilungun Got ko gagiyeg u tharmiy. Aram e re duw ni tabab e tin tomuren e rran. Gu manang ni kaygi yoor ban’en ni kad weliyew, mab mo’maw’ ni nge mit ni gubin taab yay . . .

Jon: Arrogon. Ngkug sul nggu beeg e pi thin ney nrib fel’ rogon ya nge yag ni nggu nang fan.

Cameron: Ku aram rogog ko som’on. Kub n’uw nap’an mfini yag ni nge tamilang e re n’ey u wan’ug. Machane, gu be athapeg ni pi n’en ni kad weliyew e ke yag ni nge tamilangnag ngom ni Pi Mich Rok Jehovah e kar puluwniged e pi n’en ni ke mich u wan’rad u murung’agen Gil’ilungun Got ko n’en ni be yog e Bible.

Jon: Riyul’ e re n’ir ni ka mog. Ya kug guy ni gimed e ba ga’ ni gimed ma fanay e Bible ni ngam weliyed murung’agen e pi n’en ni ke mich u wan’med.

Cameron: Gu manang ni ku aram rogon e n’en ni ga baadag ni ngam rin’. Machane, bod rogon ni ku gog faram. Ba mo’maw’ ni nge mit ni gubin taab yay. Dabisiy ni ku bay boch ban’en ndawori tamilang u wan’um. Ya ke tamilang u wan’dow ni fa medlip i duw e bay rogon nga Gil’ilungun Got, ma ke tabab e re medlip i duw nem ko duw ni 607 B.C.E. Machane, uw rogon ni kan nang ni ke mus e re medlip i duw nem ko duw ni 1914?i

Jon: Ku ireyer reb e ban’en ni gu be lemnag.

Cameron: Bible e ir e ra ayuwegdow ni ngad nangew ko uw n’umngin nap’an fa medlip i duw. Ere, ga baadag ni ngad weliyew e re n’ey ko yay ni migid ni gu ra sul ngguyem?

Jon: Gu baadag.