Ngan Ayuweg e Piin Ndarur Uned Nga Barba’ e Teliw Nge Rich e Tin Riyul’ Nga Gum’ircha’rad

1. Mang boch ban’en ni ke thil u boch e nam u lan fapi duw ni ka fini yan?

KE YAN bokum biyu’ e duw ni ma un yooren e girdi’ u fayleng nga boch e teliw. Machane nap’an e pi duw ni ka fini yan, ma ke tabab ni nge thil e re n’ey. Be yoor e girdi’ ndakurur uned nga barba’ e teliw. Bin riyul’ riy e, bay boch e nam ni yooren e girdi’ riy ni yad ma yog ndariy barba’ e teliw ni yad ba muun ngay.b​—Matt. 24:12.

2. Mang boch i fan ni boor e girdi’ ndakurur uned nga barba’ e teliw?

² Mang fan ni be yoor e girdi’ ni yad be yog ndakuriy barba’ e teliw ni yad ba muun ngay?c Bay boch e girdi’ ni pi n’en ni be yibnag e felfelan’ ngorad ara magawon rorad e ir e kar mitgad riy. (Luke 8:14) Ma boch e girdi’ ni ur uned nga yurba’ e teliw kafram e daki mich Got u wan’rad e chiney. Ku bay boch e girdi’ nib mich Got u wan’rad, machane yad ma lemnag ni teliw e ban’en ni ke n’uw nap’an ma daki m’ag ko par rodad e chiney, maku de puluw ko llowan’ ko girdi’, maku der ma pag e girdi’ ni ngar lemnaged boch ban’en ni yad rorad. Sana yad ma rung’ag ko pi fager rorad, ara sensey u skul, ara girdien e news ni ke sum e girdi’ ko gamanman, machane gathi ri yad ma rung’ag boch i fan nib puluw ni nge mich Got u wan’uy. Ku bay boch e girdi’ ni kar fanenikayed ngongolen e pi tayugang’ ko teliw ni yad baadag ni nge yoor e salpiy rorad me gel lungurad. Maku reb e, bay boch e nam ni ke ngongliy e am e motochiyel riy ni be taleg e maruwel ni ma rin’ e pi yurba’ i teliw.

3. Mang fan ni kan ngongliy e re article ney?

³ Ke tay Jesus chilen ngodad ni nga ‘darod ngak girdien e pi nam u gubin yang ngad pingeged yad ngar manged pi gachalpen.’ (Matt. 28:19) Ere uw rogon ni ngad ayuweged e piin ndarur uned nga barba’ e teliw ni ngar filed rogon ni nge t’uf Got rorad mar manged boch i gachalpen Kristus? Thingar da nanged ni rogon e n’en nra rin’ be’ u nap’an ni gad ra machibnag e ku rayog ni be yan u rogon e chugol nni tay ngak. Bod nsana ba thil e n’en nra rin’ be’ ni kad machibnaged ni ke yib u reb e nam u Europe ngak be’ ni ke yib u reb e nam u Asia. Mang fan? Bochan ni boor e girdi’ u Europe ni yad manang boch ban’en u murung’agen e Bible ma kar rung’aged fare machib ni yima yog ni Got e ke sunmiy urngin ban’en. Machane yooren e girdi’ u Asia e buchuuw ban’en ni yad manang u murung’agen e Bible, fa reb e ri dariy ban’en riy ni yad manang murung’agen, maku reb e sana de mich u wan’rad ni bay e En Ke Sunmiy urngin ban’en. Re article ney e kan ngongliy ni nge ayuwegdad u rogon ni ngad ayuweged e piin ni gad ma mada’nag u nap’an e machib ni nge taw e tin riyul’ nga gum’ircha’rad ni yugu aram rogon nib thilthil e gin ni kar bad riy ara n’en nib mich u wan’rad.

DAB MU LEMNAG NDABIYOG NI NGAR THILGAD

4. Mang fan ni bay tapgin ni ngad lemnaged ni piin ndarur uned nga barba’ e teliw e rayog ni ngar thilgad?

⁴ Dab Mu Lemnag Ndabiyog ni Ngar Thilgad. Gubin e duw ni bay e girdi’ ndarur uned nga barba’ e teliw ni yad ma mang boch e Pi Mich Rok Jehovah. Boor i yad e ba fel’ e ngongol rorad maku yad be fanenikay e sasalap ni be tay e pi yurba’ i teliw. Ku bay boch i yad ni i un nga boch e ngongol nib kireb maku boor i yad e kar mechamgad nga boch ban’en nib kireb mab t’uf ni ngar digeyed. Ere rayog ni nge pagan’dad nra ayuwegdad Jehovah ni ngad pirieged e piin ni bay rogon ni nge yag e “yafos ndariy n’umngin nap’an ngorad.”​—Acts 13:48; 1 Tim. 2:3, 4. 

5. Mang e ba ga’ ni ma k’aring e girdi’ ni ngar adaged ni ngar motoyilgad ko machib rodad?

⁵ Mu Dag e Sumunguy Mag Gonopiy Rogon ni Ga Be Non Ngorad. Ba ga’ ni ma motoyil e girdi’ ko machib rodad ni gathi bochan e n’en ni ka dogned ngorad, ya ba ga’ ni bochan rogon ni kad nonad ngorad. Yad baadag ni gad ma non ngorad u fithik’ e sumunguy, nge gonop, ma gad dag nriyul’ ni gad baadag ni ngad ayuweged yad. Darud towasariyed yad ni ngar motoyilgad ngodad. Ya bin riyul’ riy e gad ma guy rogon ni nge tamilang u wan’dad fan e pi n’en ni yad ma lemnag u murung’agen e teliw. Bod ni, kad nanged ni bay boch i yad ni dubrad ni ngar weliyed be’ ndar nanged owchen murung’agen e teliw. Ku bay boch i yad ni ma lemnag nde fel’ ni ngan fith be’ ko mang e be lemnag u murung’agen Got. Ma boch i yad e be tamra’ ni ngan guy ni be beeg e Bible, nib ga’ nu nap’an ni yad be non bagayad e Pi Mich Rok Jehovah. Demtrug rogon ma ngad guyed rogon ni ngad nanged rogon laniyan’ e pi girdi’ ney.​—2 Tim. 2:24.

6. Uw rogon ni dag apostal Paul ni ir be’ ni ma thilyeg rogon ni ma non ko girdi’ u nap’an e machib ya nge puluw nga rarogorad? Uw rogon nrayog ni ngad folwokgad rok?

⁶ Mang e rayog ni ngad rin’ed ni faanra dabun be’ ni nga dogned boch e thin ni bod rogon e “Bible,” ara “tin ni kan sunmiy,” ara “Got,” ara “teliw”? Rayog ni ngad folwokgad ko n’en ni rin’ apostal Paul ma gad thilyeg rogon ni ngad nonad ngorad ya nge yag ni puluw nga rogon e lem rorad. Nap’an ni be non Paul ngak e pi Jew, ma aram me fanay boch e thin ni bay u lan e Babyor nib Thothup. Machane, nap’an ni be non ngak e piin ni yima yog ni yad ba llowan’ u Greece u p’eowchen e ulung rok e Areopagus, ma de yog ni n’en ni be weliy e ke yib ko Babyor nib Thothup. (Acts 17:2, 3, 22-31) Ere uw rogon nrayog ni ngad folwokgad rok Paul? Faanra kam mada’nag be’ ndabun ni ngan weliy murung’agen e Bible, ma sana rayog nib fel’ ndab mog ngak ni n’en ni gimew be weliy e bay rogon ko Bible. Maku reb e, faanra ga be guy ni dabun be’ ni ngan guy ni gimew be beeg e Bible u taabang, mag guy rogon ni ngam dag boch e thin nu Bible ngak u reb e kanawo’ ndabi nang be’, ni bod rogon ni ngam dag ngak ko cellphone ara tablet rom.

7. Mang e sana ba t’uf ni ngad rin’ed ya nge yag nda folwokgad ko n’en ni rin’ Paul nrogon ni bay ko 1 Korinth 9:20-23?

⁷ Ngad Nanged Rogon Lanin’rad Ma Gad Motoyil Ngorad. Thingar da guyed rogon ngad nanged rogon laniyan’ e piin ni kad mada’naged u nap’an e machib. (Prov. 20:5) Am lemnag bayay e n’en ni rin’ Paul. I ilal u fithik’ e pi Jew. Ere thingari thilyeg rogon e machib ni i tay ya nge yag ni m’ag ngak e piin gathi yad e Jew ara girdi’ ni buchuuw ban’en ni yad manang u murung’agen Jehovah nge fare Babyor nib Thothup, fa reb e dariy ban’en ni yad manang u murung’agen. Sana rayog nib t’uf ni ngad fal’eged i gay murung’agen boch ban’en ara da fithed boch e walag u lan e ulung ni kar ilalgad ko tirok Got ban’en, ya nge yag nda nanged rogon laniyan’ e piin ni gad ma machibnag ko gin ni gad ma machib riy.​—Mu beeg e 1 Korinth 9:20-23.

8. Mang reb e kanawo’ nrayog ni ngam weliyew be’ murung’agen e Bible riy?

⁸ N’en ni gad be nameg e aram e ngad pirieged “be’” ni bay rogon ni ngad filed e tin riyul’ ngak. (Matt. 10:11) Ra nge yag nda rin’ed e re n’ey, ma thingar ud fithed laniyan’ e girdi’ ma gad motoyil ngorad nib fel’ rogon. Reb e walag ni pumoon ni ma par u England e ba ga’ ni ma fith ko girdi’ ko uw rogon ni yad be lemnag nrayog ni nge yib e felfelan’ nga lan e mabgol, nge rogon ni ngan chuguliy e bitir, nge rogon ni ngan k’adan’uy ko pi n’en ni be buch nde mat’aw. Tomuren ni ke motoyil ko n’en ni ke yog bagayad, ma aram me fith ni gaar, “Uw rogon u wan’um e re fonow ni baaray ni kan yoloy ni ke chugur i gaman 2,000 e duw ni ke yan?” Tomuren ma aram me dag in e thin nu Bible ngak ni ke mel’eg ni bay ko phone rok, machane dabi yog ngak fare bugithin ni “Bible.”

MU AYUWEG E GIRDI’ NI NGE RICH E TIN RIYUL’ NGA GUM’IRCHA’RAD

9. Uw rogon nrayog ni ngad ayuweged e piin nib ga’ ndubrad ni ngan weliy murung’agen Got?

⁹ Rayog ni ngad ayuweged e piin nib ga’ ndubrad ni ngan weliy murung’agen Got ni nge rich e tin riyul’ nga gum’ircha’rad ni faan gad ra weliy ban’en ni yad ma lemnag. Bod ni boor e girdi’ ni yad ma ngat ko pi n’en ni bay u toobdad ni bod rogon e gek’iy, nge woldug, nge boch ban’en. Ere sana rayog ni nge lungudad: “Sana ga manang ni bay boch ban’en ni ke ngongliy e girdi’ ni llowan’ ni yad be folwok u boch ban’en nib liyegdad ni bod rogon e gek’iy, nge woldug, nge boch ban’en. Bod ni, piin ni kar ngongliyed e microphone e yad ma fil murung’agen tel e girdi’, ma piin ni kar ngongliyed e camera e yad ma fil murung’agen lan owchen e girdi’. Me gur, mang e ga ma lemnag u murung’agen e gek’iy, nge woldug, nge boch ban’en nib liyegdad? Ga be lemnag ni pi n’ey e yigi sum rok, fa bay be’ ni ke sunmiy, fa yugu bay rogon nga bang?” Tomuren ni kad fal’eged e motoyil ko n’en ni nge yog facha’, ma rayog ni nge lungudad: “Nap’an nra fil e piin ni yad ma ngongliy boch ban’en murung’agen rogon ni ma maruwel tel nge lan owchen e girdi’, ma sana rayog ni ngad lemnaged ko mini’ e yad be fil e pi n’em rok. Bay reb e thin nug baadag ni yoloy be’ kakrom ni be gaar: ‘En ni ngongliy teldad e gur, der rung’ag ban’en? Ma En ni sunmiy lan owchey e gur, der guy ban’en? . . . Ir e ma fil ban’en ko girdi’.’ Bay boch e girdi’ ni llowan’ nib riyul’ e re thin ney u wan’rad ma kub mich u wan’rad ni bay be’ ni ke sunmiy urngin ban’en. (Ps. 94:9, 10, NW) Tomuren ma aram e rayog ni ngad daged reb e video ngak ni thin ni Meriken ni bay ko jw.org^® u tan fare thin ni kenggin e “Interviews and Experiences” ni bay ko fapi video nib ulul reb nga reb ni kenggin e “Viewpoints on the Origin of Life.” (Mman ko PUBLICATIONS > VIDEOS.) Fa reb e rayog ni ngad pied ngorad ba ken fa gal brochure ni thin ni Meriken ni kenggin e Was Life Created? nge The Origin of Life​—Five Questions Worth Asking.

10. Uw rogon nrayog ni ngad nonad ngak be’ ndabun ni ngan weliy murung’agen Got?

¹⁰ Yooren e girdi’ e yad baadag ni nge fel’ rogon e par rorad boch nga m’on. Machane boor e girdi’ ni yad be rus ni bochan e yad be lemnag nra kireb e re fayleng ney, fa reb e ra boch ngaram ma dabkiyog ni nge par e girdi’ riy. Bay reb e walag ni pumoon ni ma lekag boch e ulung u Norway ni ke yog ni girdi’ ndubrad ni ngan weliy murung’agen Got e ba ga’ ni yad baadag ni ngan weliy murung’agen e pi n’en ni be buch u fayleng. Tomuren ni ke yog bbugithin nib manigil ngak faen ni ke mada’nag, ma aram me gaar: “Mang e ga be lemnag u murung’agen e athap rodad ni nge fel’ boch e par rodad ko gabul nge langlath? Ga be lemnag ni girdien e am, ara piin llowan’ e ra fal’eg e par rodad boch nga m’on, fa yugu be’?” Tomuren ni ke fal’eg e motoyil ko n’en ni ke yog facha’, ma aram me beeg ara sul u daken reb e thin nu Bible ni be yog nra fel’ e par rodad boch nga m’on. Bay boch e girdi’ ni yad ma ngat ko n’en ni be yog e Bible ni aram e re fayleng ney e ra par ndariy n’umngin nap’an ma piin ni yad ba fel’ e yad ra par riy ni manemus.​—Ps. 37:29; Ekl. 1:4.

11. Mang fan nsusun e ngad thilthilyeged rogon ni ngaud nonad ngak e piin ni kad mada’naged u nap’an e machib? Uw rogon ni ngad folwokgad rok Paul nrogon ni bay ko Roma 1:14-16?

¹¹ Susun e ngad thilthilyeged rogon ni ngaud nonad ngak e piin ni kad mada’naged u nap’an e machib. Mang fan? Bochan e ra be’ ma rogon. Sana rayog ni nga mog ban’en ngak be’ ma baadag, ma gog ngak yugu be’ ma dabun. Bay boch e girdi’ nra m’agan’rad ngay ni ngan weliy murung’agen Got nge Bible, ma boch e girdi’ e yad baadag ni som’on e ngan weliy murung’agen yugu boch ban’en. Demtrug rogon, ma susun e ngad guyed rogon ni ngad nonad ngak urngin mit e girdi’. (Mu beeg e Roma 1:14-16.) Bin riyul’ riy e, susun e dab da paged talin ni Jehovah e ir e en nra k’aring ni nge ilal e tin riyul’ u gum’irchaen e piin ni yad baadag e tin nib mat’aw.​—1 Kor. 3:6, 7. 

ROGON NI NGAN WELIY E TIN RIYUL’ KO GIRDI’ U ASIA

12. Mang e ngad rin’ed me yag nda ayuweged e girdi’ ni kar bad u boch e nam u Asia ndariy ba ngiyal’ ni kar lemnaged ni bay Be’ ni Ke Sunmiy urngin ban’en?

¹² Ke yoor e walag u ga’ngin yang e fayleng ni yad be mada’nag e girdi’ ni kar bad ko pi nam u Asia nib muun ngay boch e girdi’ ni kar bad u boch e nam ni ke ngongliy e am e motochiyel riy ni be taleg e maruwel ni ma rin’ e pi yurba’ i teliw. Boor e girdi’ ni kar bad u boor e nam u Asia ndariy ba ngiyal’ ni kar lemnaged ni bay Be’ ni Ke Sunmiy urngin ban’en. Bay boch e pi girdi’ ney ni yad baadag ni ngar nanged boch ban’en, ere nap’an ni yira ognag e fol Bible ngorad ma ma m’agan’rad ngay, machane bay boch i yad nsom’on e sana dabun ni nge fil murung’agen boch ban’en ni kab beech ngak. Ere uw rogon ni ngad ayuweged e pi girdi’ ney? Bay boch e walag ni kar guyed ni ke yib angin ni faan yad ra sabethin e pi girdi’ ney, mar daged ni yad be lemnagrad, ma faanra yad be guy nib fel’ ni ngar rin’ed ma aram ma rogned ngorad rogon ni ke yag ni nge fel’ e par rorad u nap’an ni kar tababgad ni ngar folgad ko pi kenggin e motochiyel u Bible.

13. Mang e rayog ni nge ayuweg e girdi’ ni ngar adaged ni ngan weliy murung’agen e Bible? (Mu guy e sasing ni bay u wuru’ e re ke babyor ney.)

¹³ Boor e girdi’ ni pi kenggin e motochiyel u Bible ni bay e gonop riy e aram e n’en nsom’on ni ma pug e tafinay rorad. (Ekl. 7:12) Bay reb e walag nib pin u New York ni ma machibnag e girdi’ ni yad ma non ko thin ni Mandarin ni yog ni gaar: “Gu ma guy rogon ni nggu dag ko girdi’ ni gu be lemnagrad ma aram mug motoyil ngorad. Faanra kug nang ni kafin nra bad u yugu reb e nam, ma aram mug fithrad ni nge lungug: ‘Ke uw rogon e par rom e chiney ni ka mub mu par nga bang nib thil? Ke yag ni ngam pirieg e maruwel? Ba fel’ e ngongol ni be dag e girdi’ u roy ngom?’” Bay yu ngiyal’ ni ireray e n’en ni ma ayuweg e re walag ney ni nge weliy reb e machib ni bay u lan e Bible. Ma nap’an nra guy nib fel’ ni nge rin’, ma aram me gaar: “Ga be lemnag ma mang e n’en th’abi ga’ fan nrayog ni nge ayuwegdad ni nge fel’ e tha’ u thildad e girdi’? Rayog ni nggu dag reb e thin nu Bible ngom ni bay e gonop riy? Be gaar: ‘Ra tabab e tugthin ma bod e gin m’on e thaal u ba teng; mu taleg ni dawori ga’ i yan.’ Ga be lemnag nrayog ni nge ayuwegdad e re fonow ney ni nge fel’ thildad boch e girdi’, fa?” (Prov. 17:14, BT) Faan gad ra non ko girdi’ ni aray rogon, ma aram e rayog ni ngad nanged e piin ni yad ra adag ni ngkud sulod ngorad bayay.

14. Uw rogon ni ma ayuweg reb e walag ni pumoon ni ma par ko Ngek u Asia e piin ni yad ma yog nde mich Got u wan’rad?

¹⁴ Uw rogon e piin ni yad ma yog ngodad nde mich Got u wan’rad? Bay reb e walag ni pumoon ni ke n’uw nap’an ni ma machibnag e girdi’ ko Ngek u Asia ndariy barba’ e teliw ni yad ba muun ngay ni yog ni gaar: “Ba ga’ ni faanra gaar be’ u roy ngom, ‘De mich Got u wan’ug,’ ma aram e be yip’ fan nde mich u wan’ e pi got ni ma liyor yooren e girdi’ ko binaw rok ngay. Ere ba ga’ ni gu ma yog ngorad ni ku arrogog nib mich u wan’ug ni yooren e got e girdi’ e kar ngongliyed, ma de riyul’ e pi got nem. Ba ga’ ni gu ma beeg fare thin ni bay ko Jeremiah 16:20 (BT) ni be gaar: ‘Rayog ko girdi’ ni ngar ngongliyed e pi got rorad? Dabiyog, ma faanra yag, ma aram e got ni goo bogi ban’en.’ Ngemu’ mug fith ni nge lungug: ‘Uw rogon me yag nda nanged e bin riyul’ e got ko bin ni girdi’ e ke ngongliy?’ Ma aram mug motoyil ngak nib fel’ rogon, mug beeg e Isaiah 41:23 ni be gaar: ‘Mogned ngomad e tin ni bay yib nga m’on, mu gu nanged ni gimed e got!’ Tomuren ma aram mug weliy reb e kanawo’ ngak ni ke weliy Jehovah riy murung’agen e pi n’en nra buch nga m’on.”

15. Mang e rayog ni ngad filed ko n’en ni ma rin’ reb e walag ni pumoon ni ma par ko Ngek u Asia?

¹⁵ Ku baaray e n’en ni ma rin’ reb e walag ni pumoon ni ma par ko Ngek u Asia u nap’an nra sul ni nge guy be’ ni ke mada’nag u nap’an e machib. I yog ni gaar: “Gu ma dag ngorad boch ban’en ni be micheg ni bay e gonop ko thin nu Bible, nge rogon ni ke lebug boch e yiiy u Bible, nge boch e motochiyel ni be gagiyegnag rogon ni ma maruwel e pi n’en ni bay u palpalth’ib. Tomuren ma aram mug dag ngorad rogon ni be dag e pi n’ey ni bay Be’ ni Ke Sunmiy urngin ban’en. Faanra bay bagayad ni ke yog nsana riyul’ ni bay Got, ma aram mug dag ngak e n’en ni be yog e Bible u murung’agen Jehovah.”

16. Mang fan nib t’uf ni nge mich Got nge Bible u wan’ e piin ni gad be fil e Bible ngorad nrogon nib puluw ko Hebrews 11:6, ma uw rogon ni ngad ayuweged yad ni ngar rin’ed e re n’ey?

¹⁶ Nap’an ni gad ra fil e Bible ngak e piin ndariy barba’ e teliw ni yad ba muun ngay, ma thingar ud pared ma gad be ayuwegrad ni nge mich u wan’rad ni bay Got. (Mu beeg e Hebrews 11:6.) Kub t’uf ni ngad ayuweged yad ni nge mich e Bible u wan’rad. Re n’ey e be dag nsana rayog ni bay boch e machib nib t’uf ni ngad sulod u daken ni boor yay. Gubin yay ni gad ra fil e Bible ngorad, ma sana rayog nib t’uf ni ngad weliyed e mich riy ni Bible e aram e Thin rok Got. Re n’ey e rayog nib muun ngay ni ngad weliyed buchuuw ban’en u murung’agen rogon ni ke lebug boch e yiiy u Bible, nge rogon nib puluw e Bible ko science nge chepin e girdi’, nge rogon nrayog ni nge ayuwegdad e Bible ko par rodad u reb e rran ngu reb.

17. Faanra ud t’ufeged e girdi’, ma mang angin nra yib ngorad?

¹⁷ Rayog ni ngad ayuweged e girdi’ ni ngar manged boch i gachalpen Kristus ni faan gad ra dag e t’ufeg ngorad ndemtrug ko bay barba’ e teliw ni yad ba muun ngay fa dariy. (1 Kor. 13:1) Nap’an ni gad ra fil e tin riyul’ ngorad ma ngad nameged ni ngad daged ngorad ni gad ba t’uf rok Got maku baadag ni ngad t’ufeged. Gubin e duw ni bokum biyu’ e girdi’ ni yad be un ko taufe ni bochan e kar filed rogon ni nge t’uf Got rorad. Pi girdi’ ney e boch i yad e baadag ni ngan weliy buchuuw ban’en u murung’agen e teliw, ma boch i yad e dariy ban’en u murung’agen e teliw ni yad baadag ni ngan weliy. Ere dab mu lemnag ni bay boch e girdi’ ndab ra adaged e tin riyul’, ya ngam t’ufeg urngin mit e girdi’ mag dag ni ga be lemnagrad. Mmotoyil ngorad, mag guy rogon ni ngam nang rogon lanin’rad. Mu fil ngorad rogon ni ngar manged boch i gachalpen Kristus u daken e ngongol rom.