Pi Reference ni Fan ko fare Babyor ni Pi N’en ni Ma Rin’ e Piin Kristiano nge Machib ni Yad Ma Tay
April 1-7
BOCH E THIN NIB GA’ FAN KO THIN ROK GOT | 1 KORINTH 7-9
“Muchugbil e Reb e Tow’ath nib Manigil”
Mu Rin’ Urngin e Tin Nrayog Rom u Nap’an ni Ka Gab Muchugbil
3 Be’ nib muchugbil e kab gel e puf rogon rok ngak be’ nib mabgol. (1 Kor. 7:32-35) Ireray boch ban’en nrayog ni nge ayuweg nge yoornag e tayim rok ko machib, me t’ufeg urngin e girdi’, me chugur ngak Jehovah. Boch e Kristiano e kar nanged fel’ngin e muchugbil, ma kar dugliyed ni ngar ‘folgad ko pi thin ney’ ni aram e ngar pared ba ngiyal’ ni yad ba muchugbil. Maku boch e girdi’ e dar lemnaged ni ngar pared ni yad ba muchugbil, machane nap’an ni ke thil boch ban’en ko par rorad, ma kar nanged nrayog ni nge ayuwegrad Jehovah nge ayal e par rorad ni yugu aram rogon ni yad ba muchugbil. Ere ba fel’ u wan’rad rarogorad ni ke thil, ma kar pared ni yad ba muchugbil.—1 Kor. 7:37, 38.
Tin nib Ga’ Fan ko Babyor ni Yan ngak Yu Korinth
7:33, 34—Mang e n’en ni be yip’ fan e “tin nu fayleng ban’en” ni ma magafan’ be’ nib pumoon ara be’ nib pin nib mabgol ngay? Be yip’ Paul fan e pi n’en nu fayleng u nap’an e yafas nib t’uf ni nge lemnag e piin Kristiano ni yad ba mabgol. Pi n’ey e ba muun ngay e ggan, nge mad, nge naun, machane de un ngay e tin nib kireb ko re fayleng ney ni ma palog e Kristiano riy.—1 John 2:15-17.
Muchugbil—Reb E Mab Ko Kanawo’ Ni Ngan Rin’ Ban’en Nib Puf Rogoy
14 Be’ nib Kristiano ni de un ko mabgol ya bochan ni ba adag ni nge rin’ e tin ba adag e gathi “kab fel’” ko pi Kristiano ni kar mabgolgad. Ya gathi dawori mabgol ni “fan ko gagiyeg rok Got” ya bochan ni ba adag. (Matthew 19:12) Be’ nib moon ara ppin ni dawori un ko mabgol e susun nge “tiyan’ ko maruwel rok Somol” ya ba adag ni nge “yan ngan’ Somol” ma nge “pi’ ir ni polo’ ko maruwel rok Somol ni ke puf rogon.” Fan e re n’ey e ke ognag ir ni kari mus ni nge pigpig ku Jehovah nge Jesus Kristus. Ra ngan yodorom ma aram rogon ni ra aw ni “kab fel’” e pi Kristiano ndawora uned ko mabgol ko pi Kristiano ni kar uned ko mabgol.
Ngan Fal’eg i Gay Boch Ban’en nib Ga’ Fan ko Thin rok Got
N’en Be Yog e Bible u Murung’agen e Mabgol ni Be Dar nge Ra Be’ Ma Be Par u Bang
Der pi’ be’ e tin nib t’uf ko tabinaw rok. Rayog ni nge gafgow e tabinaw ni faanra der pi’ e en figirngiy e tin nib t’uf ko tabinaw ni yugu aram rogon nrayog rok. Be gaar e Bible: “Faanra dabi ayuweg be’ . . . girdien e tabinaw rok, ma aram e ke n’ag rogon nib mich Got u wan’, ma kab gel e kireb rok ngak be’ ndawori mich Got u wan’.” (1 Timothy 5:8) Faanra dabi thilyeg reb e pumoon ni aray rogon e ngongol rok, ma be lemnag leengin nib t’uf ni nge ayuweg ir nge bitir rok, ma rayog ni nge bagayow me par rok. Riyul’ ni piin piilal ni Kristiano e susun ni ngari fel’ i lemnag rorad e n’en ni ke yog be’, nder pi’ be’ ni Kristiano e tin nib t’uf ko tabinaw rok. Faanra dabi pi’ be’ e tin nib t’uf ko tabinaw rok ma rayog ni ngan tharbog ko ulung.
• Be’ ni be gafgownag e en mabgol rok. Rayog ni nge li’ be’ e en mabgol rok nge pag rogon me tay e yafos rok nga thatharen e riya’. Faanra faen ni be li’ e en mabgol rok e ir reb e Kristiano, ma thingari gay e piin piilal murung’agen ngar nanged ko riyul’ fa danga’. Damumuw nge cham e aram boch e ngongol nrayog ni ngan tharbog be’ riy.—Galatia 5:19-21.
• Be’ ni be taleg e en mabgol rok ndabi pigpig ngak Jehovah. Rayog ni nga i guy be’ rogon ni nge dab ki un e en mabgol rok ko bin riyul’ e liyor fa reb e towasariy ni nge th’ab e motochiyel rok Got u boch ban’en. Faanra buch ban’en ni aray rogon, ma faen ni yibe gafgownag e nge dugliy, ya faanra be lemnag ni kemus ni rogon ma rayog ni nge ‘fol rok Got ko bin ni nge fol rok e girdi’’ e aram e nge bagayow me par rok, ma aram e ke milfan ngak.—Acts 5:29.
w00-E 7/15 31 ¶2
Rayog ni Ngam Par ni Gab Machalbog u Reb e Fayleng ni Ke Sug ko Ngongol Ndarngal
Piin fel’ yangaren e susun ndab ra gurgad ngar mabgolgad ko ngiyal’ ni kar tababgad ni ngar ar’arnaged e par ko pumoon nge ppin. Ra nge mabgol l’agruw ni’ ma bay ban’en ni kar michegew ngorow nib t’uf ni ngar tew u gil’. Ra ngar rin’ew e re n’ey ma thingari ilal e lem rorow. (Genesis 2:24) Ere kab fel’ ni nge son reb e Kristiano nge mada’ ko ngiyal’ ni “ke pag e bin baaram e yangar ni immoy riy nib gel e ar’ar u fithik’ i dow ni ma tay e piin fel’ yangaren.” Ya aram e ngiyal’ nib gel e ar’ar nra tay e piin fel’ yangaren ko par ko pumoon nge ppin ma rayog ni nge kirebnag rogon ni ngar lemnaged ban’en. (1 Korinth 7:36, NW) Ma dariy e gonop riy ma kub denen ni nge un be’ ni ke piilal ko ngongol ndarngal ni bochan e baadag ni nge un ko mabgol ma dariy be’ nrayog ni ngar mabgolgow e ngiyal’ nem!
April 8-14
BOCH E THIN NIB GA’ FAN KO THIN ROK GOT | 1 KORINTH 10-13
“Jehovah e Ba Yul’yul’”
Deer ko Piin Ma Beeg
I yoloy apostal Paul ni Jehovah e ‘dabiyog ni nge pagdad nge yib ngodad e pi n’en ni ma waliy e girdi’ nge denen nge pag rogon ndabiyog rodad ni ngad taleged gadad riy.’ (1 Kor. 10:13) Ere gur, re n’ey e be yip’ fan ni ma dugliy Jehovah u m’on riy e pi n’en nrayog ni ngad k’adedan’dad u fithik’ ngemu’ me mel’eg e pi skeng ni nge pag ni nge yib ngodad?
▪ Faanra riyul’ e re thin ney, ma ere ngam lemnag e n’en nrayog ni nge rin’ ngodad. Reb e walag ni pumoon e immoy ba pagel ni fak ni li’ ir nge yim’. Ere, fith e re walag ney ni gaar: ‘Gur, ke guy Jehovah u m’on riy nrayog romow leengig ni nggu athamgilgow u nap’an ni ke li’ e re pagel ni fakmow nem ir ke yim’? Gur, fan ni ke buch e re n’ey e bochan ni ke nang Got u m’on riy nrayog ni nggu athamgilgow?’ Ere, ba puluw ni ngad lemnaged ni ma gagiyegnag Jehovah boch ban’en ni ma buch u lan e yafos rodad, fa?
Nap’an ni gad ra fal’eg i yaliy fapi thin ni yog Paul ni bay ko 1 Korinth 10:13, ma rayog ni nge tamilang u wan’dad e re thin ni baaray: Dariy bang u Bible ni be yog nib puluw ni ngaud lemnaged ni ma dugliy Jehovah u m’on riy e pi n’en nrayog ni ngad k’adedan’dad riy, ngemu’ mfini dugliy e re miti skeng ni nge pag ni nge yib ngodad. Baaray aningeg i fan nrayog ni nga dogned e re n’ey.
Bin som’on e, ke pi’ Jehovah e puf rogon ko girdi’. Baadag ni gadad e ngad dugliyed e n’en ni ngad rin’ed. (Deut. 30:19, 20; Josh. 24:15) Ere, faan gad ra mel’eg ni ngad rin’ed e tin nib fel’ ma aram e rayog ni ngad paged Jehovah ni nge pow’iydad. (Prov. 16:9) Machane, faan gad ra mel’eg ni ngad rin’ed e tin nib kireb, ma aram e ra yib wenegan nib kireb ngodad. (Gal. 6:7) Ere, faanra Jehovah e ir e ma mel’eg e re miti skeng ni nge yib ngodad, ma gathi aram e be darifannag e puf rogon ni ke pi’ ngodad nib tow’ath?
Bin migid e, der ma yororiydad Jehovah ko “pi n’en ni ma buch ndan lemnag nge ngal’an ni ma buch.” (Ekl. 9:11, NW) Rayog ni nge buch ban’en rodad nib tomgin ma gad gafgow riy ni bochan e ba kireb e gin ni gad bay riy u nap’an ni ke buch fare n’em. I weliy Jesus murung’agen 18 i girdi’ nra m’ad u nap’an ni thig ba wulyang ntafen e damit nga dakenrad, miki yog ni pi girdi’ nem nra m’ad e gathi kar m’ad ni bochan e aram rogon nib m’agan’ Got ngay. (Luke 13:1-5) Ere, de puluw ni ngad lemnaged ni ma dugliy Got u m’on riy e en ni nge par nib fos nge en ni nge yim’ u nap’an ni ke buch ban’en ni aray rogon.
Bin dalip e, gad gubin nra bagadad ma thingari par nib yul’yul’ ngak Jehovah. Dab mu pagtalin ni ke yog Satan ni fan ni be pigpig e girdi’ ngak Jehovah e bochan e pi n’en ni be yag riy ngorad, ma faanra yib e skeng ngorad ma aram e dab kur pared ni yad ba yul’yul’. (Job 1:9-11; 2:4; Rev. 12:10) Ere, faanra nge taleg Jehovah boch e skeng ndabi yib ngodad ni bochan e manang ndabiyog rodad, ma gathi aram e be tay tanggin e thin ni yog Satan u murung’agen e pigpig ni gad be tay ngak?
Bin aningeg e, der ma dugliy Jehovah ni nge nang urngin ban’en ni ma buch rodad u m’on riy. Faanra ma mel’eg Got u m’on riy e re miti skeng ni nge yib ngodad, ma ere dabisiy ni manang urngin ban’en nra buch boch nga m’on. Machane, de puluw e re lem ney ko n’en ni be yog e Bible. Riyul’ nrayog ni nge nang Got e n’en nra buch boch nga m’on. (Isa. 46:10) Machane, be yog e Bible ni ma mel’eg Got e pi n’en ni nge nang u m’on riy. (Gen. 18:20, 21; 22:12) Ma t’ufegdad Jehovah ma kub mat’aw gubin ban’en ni ma rin’, ere dabi togopuluw ko puf rogon ni ke pi’ ngodad ni ngad dugliyed e n’en ni ngad rin’ed.—Deut. 32:4; 2 Kor. 3:17.
Ere, uw rogon ni ngad nanged fan fare thin ni yog Paul ni faani gaar: “Got e . . . dabiyog ni nge pagmed nge yib ngomed e pi n’en ni ma waliy e girdi’ nge denen nge pag rogon ndabiyog romed ni ngam taleged gimed riy”? Be weliy Paul u roy murung’agen e n’en ni ma rin’ Jehovah u nap’an ni kad mada’naged e skeng, ma gathi u m’on riy. Pi thin ney ni yog e be micheg ngodad ndemtrug e re miti skeng nra yib ngodad, ma ra ayuwegdad Jehovah ni faanra pagan’dad ngak. (Ps. 55:22) Chiney e ngad weliyed l’agruw i fan ni yog Paul e pi thin ney.
Som’on e, pi skeng ni ma yib ngodad e ‘ereram e mit i n’en ni ka ma yib ngak e girdi’.’ Ere, pi skeng ney ni ma yib ngodad e gathi bogi ban’en ndabiyog ni ngad k’adedan’dad u fithik’. Machane, thingar da taga’gad ngak Got. (1 Pet. 5:8, 9) Faan gad ra yaliy e pi verse ni bay u m’on ko fare thin ni yog Paul ni bay ko 1 Korinth 10:13, ma be weliy murung’agen e pi skeng ni i mada’nag piyu Israel u nap’an ni ur moyed u daken e ted. (1 Kor. 10:6-11) Gubin e pi skeng nem ni yib ngorad e bogi skeng ni ka ma yib ko girdi’ maku gathi bogi ban’en ndabiyog ni ngar k’adedan’rad u fithik’. Aningeg yay ni yog Paul ni “boch i yad” e de fol. Ere, rib gel e kireban’ riy ya immoy boch piyu Israel nra paged e ar’ar nib kireb ni nge gel ngorad ni bochan e dar taga’gad ngak Got.
Bin migid e, “Got e dabi thiliyeg e tin ni ke yog nra rin’.” Faan gad ra beeg murung’agen e pi n’en ni i rin’ Got ko girdi’ rok kakrom, ma be dag nib yul’yul’ ngak e ‘piin ni yad ma par nib t’uf rorad ma yad be fol ko tin ni ke yog ni nguur rin’ed.’ (Deut. 7:9) Re n’ey e ku be dag ni Got e gubin ngiyal’ ni ma tay u gil’ e pi n’en ni ke micheg. (Josh. 23:14) Piin nib t’uf Got rorad ma yad ma fol rok e faan yad ra lemnag rogon ni i par nib yul’yul’ ko girdi’ rok kakrom ma rayog ni nge pagan’rad ni: (1) Dabi pag reb e skeng ni ke yib ngodad ni ngari gel e mo’maw’ riy ndabiyog ni ngad k’adedan’dad u fithik’, ma (2) ra ‘pi’ e kanawo’ ngodad ni ngad bad riy nga wuru’ e pi n’em.’
Uw rogon nra pi’ Jehovah e kanawo’ ngak e piin ni yad ma taga’ ngak ni ngar bad riy nga wuru’ e pi skeng ni yad be mada’nag? Riyul’ nrayog rok ni nge chuweg reb e skeng ni gad be mada’nag ni faanra aram e n’en nib m’agan’ ngay. Machane, mu tay fanam i yan ko n’en ni yog Paul ni gaar: “Ra pi’ [Jehovah] gelngimed ngam k’adedan’med riy, ni aram e ke pi’ e kanawo’ ngomed ni ngam bad riy nga wuru’ e pi n’em.” Ere, boor yay nnap’an nra yib e skeng ngodad ma ma dag e “kanawo’” ngodad ni aram e ma pi’ e n’en nib t’uf rodad ya nge yag nda athamgilgad u fithik’ e pi skeng nem. Baaray boch e kanawo’ ni ma dag Jehovah e kanawo’ ngodad ni ngad bad riy nga wuru’ e pi skeng ni gad ma mada’nag:
▪ Ma “ayuwegdad [“fal’eg lanin’dad,” NW] u urngin e gafgow nge kireban’ ni ma yib ngodad.” (2 Kor. 1:3, 4) Rayog ni nge pi’ Jehovah e gapas nga lanin’dad nge gum’ircha’dad u daken e Thin rok, nge gelngin nib thothup, nge pi n’en ni ma pi’ fare tapigpig nib yul’yul’ ngodad.—Matt. 24:45; John 14:16; Rom. 15:4.
▪ Rayog ni nge pow’iydad u daken gelngin nib thothup. (John 14:26) Nap’an ni gad ra mada’nag e skeng, ma rayog ni nge ayuwegdad gelngin Got nib thothup ni nge yib ngan’dad e pi n’en ni i buch rok boch e girdi’ u Bible nge boch e pi kenggin e motochiyel me ayuwegdad u rogon ni ngad nanged e n’en nib fel’ ni ngad rin’ed.
▪ Rayog ni nge fanay e pi engel rok ni nge ayuwegdad.—Heb. 1:14.
▪ Rayog ni nge ayuwegdad u daken e pi walag u lan e ulung. Rayog ni nge yog ara rin’ pi walagdad boch ban’en nra pi’ e athamgil nga lanin’dad.—Kol. 4:11.
Ere, mang e kad filed ko fapi thin ni yog Paul ni bay ko 1 Korinth 10:13? Kad filed riy nder ma mel’eg Jehovah e re miti skeng nra yib ngodad. Machane, nap’an ni gad ra mada’nag e skeng, ma rayog ni nge pagan’dad ni: Faanra pagan’dad ngak Jehovah, ma dabi pag e skeng ni ke yib ngodad ni nge pag rogon ndabkiyog ni ngad k’adedan’dad u fithik’, ya ra pi’ e kanawo’ ngodad ni ngad bad riy nga wuru’ e pi n’em. Riyul’ nra fal’eg e re thin ney lanin’dad!
Ngan Fal’eg i Gay Boch Ban’en nib Ga’ Fan ko Thin rok Got
w04-E 4/1 29
Deer ko Piin Ma Beeg
Mang fan ni be yog e re verse ney ni 23,000 e girdi’ nu Israel nra m’ad u lan taareb e rran ni bochan nra uned ko ngongol ndarngal, machane be yog e Numbers 25:9 ni 24,000 e girdi’ nra m’ad?
Bay fan nib thil e n’en ni be yog e gali verse ney. Bin nib mom ni ngan nang fan e sana urngin e girdi’ ni kar m’ad e bay u thilin e 23,000 nge 24,000, ma rogon ni kan sumarnag e ba chugur nga reb e gali namba ney.
Ku baaray reb i fan. Ke weliy Paul murung’agen e n’en ni buch rok piyu Israel u nap’an ni yad bay u Shittim ni bochan e nge ginang e pi Kristiano nu Korinth kakrom. Ya girdi’ ko re mach nem e ba kireb e ngongol rorad ni bochan e ngongol ndarngal ni yad ma rin’. I yoloy ni gaar: “Thingar dab da ngongliyed e ngongol ko darngal ni bod ni i rin’ boch i yad, ma reliw’ nge dalip i biyu’ i yad e yim’ u lan taareb e rran.” Ere fan ni ke yog Paul ni 23,000 urngin e girdi’ ni thangrad Jehovah e bochan ni aram urngin e piin nra uned ko ngongol ndarngal.—1 Korinth 10:8.
Machane rogon ni be yog e Numbers ko guruy ni 25 e ke un piyu Israel ko liyor ngak “Baal u Peor. Ma aram mi ri damumuw Somol ngorad.” Bochan e re n’ey ma aram fan ni yog Jehovah ngak Moses ni nge thang gubin e “pi lolugen e pi yu ke girdi’ nu Israel.” Ma aram me yog Moses ngak e pi tayugang’ ni yad ma puf oloboch ni ngar rin’ed e n’en ni ke yog Jehovah. Ma nap’an ni gur Finehas ni nge thang e fan rok fare pumoon nu Israel ni ke fek be nib pin nu Midian nga lan e tent ko gin ni yad be par riy, ma aram e n’en ni “rin’ me tal fare misilpig ni ke gafgownag yu Israel.” Tomuren e re n’ey miki gaar e Bible: “Re misilpig nem e ke li’ 24,000 e girdi’.”—Numbers 25:1-9, BT.
Urngin e girdi’ nra m’ad nrogon ni bay ko Numbers e kub muun ngay e “pi lolugen e pi yu ke girdi’ nu Israel” ni ke thangrad e pi tayugang’ ni yad ma puf oloboch nge piin ni ke thangrad Jehovah. Rayog ni urngin e piin ni thangrad e pi tayugang’ ni yad ma puf oloboch e ba gaman biyu’ urngirad, ma aram fan ni ke yoor e girdi’ ni kar m’ad ke gaman 24,000 urngirad. Fan ni yim’ e pi girdi’ ney e rayog ni bochan e boch i yad e un ko ngongol ndarngal, ara boch i yad e un ko madnom nib l’ag rogon ko ngongol ndarngal, ara boch i yad e pi’ mat’awun e piin nra uned ko miti ney e ngongol. Ere aram fan ni yad gubin ni kar uned “i tayfan Baal u Peor.”
Rogon ni be yog reb e babyor ni be weliy murung’agen e Bible e fare bugithin ni “un” e rayog ni nge yip’ fan ni ngan “un ngak be’ ni aram e nge fel’ e tha’ u thilmew.” Ke ognag piyu Israel yad ngak Jehovah, machane nap’an nra uned “i tayfan Baal u Peor,” ma aram e kar kirebnaged e tha’ u thilrad Got. Ere sogonap’an 700 e duw nga tomuren, me non Jehovah ngak piyu Israel u daken Hosea ni profet. I yog ni gaar: “Nap’an nra bad ko fare Burey ni Peor, mi yad tabab i tayfan Baal, ma de n’uw nap’an mi yad bod feni sonsonogor fapi got nib t’uf rorad.” (Hosea 9:10, BT) Ere bay rogon ni ngan gechignag e pi girdi’ ney ni kar rin’ed e re n’ey. Aram fan ni puguran Moses e re n’ey ngak piyu Israel ni gaar: “Gimed e mu guyed nga owchemed e n’en ni rin’ Somol ko burey ni Peor. Yi thang owchen urngin fa piin ni ur tiyed fan Baal u rom ma yad be meybil ngak.”—Deuteronomy 4:3.
Deer ko Piin Ma Beeg
Gur, ba t’uf ni nge upunguy reb e walag nib pin lolugen u nap’an ni be fil e Bible ngak be’ ni yow reb e pumoon u lan e ulung?
▪ Immoy reb e article ni kenggin e “Deer ko Piin Ma Beeg” nni tay ko Fare Wulyang ko Damit ko July 15, 2002 ko thin ni Meriken ni be yog ni faanra ke yan reb e walag nib pin ni nge fil e Bible ngak be’ ma bay reb e pumoon u lan e ulung ni ke un ngak, ma thingari upunguy lolugen ndemtrug ko ba taufe fare pumoon fa danga’. Machane, kan fal’eg i gay murung’agen e re n’ey, ma ke m’ug nib t’uf ni ngan tamilangnag boch ban’en riy.
Faanra ba taufe fare pumoon ni ke un ko fare pin ko Bible study rok, ma aram e thingari upunguy fare pin lolugen. Ya ra rin’ ni aray rogon ma aram e be dag ni be tayfan e yaram rok Jehovah u lan e ulung ni Kristiano ni aram e piin pumoon e yad lolugen e ppin. Maku reb, e re n’ey ni be rin’ ni aram e be fil ban’en ku be’ e ba maruwel nib milfan ko piin pumoon u lan e ulung. (1 Kor. 11:5, 6, 10) Ere, ku rayog ni nge yog ngak fare walag ni ke un ngak ni nge mang ir e yarmiy fare study ni faanra rayog rok ni nge rin’.
Machane, faanra fare pumoon ni ke un ngak fare walag nib pin ko Bible study rok e dawori un ko taufe maku gathi yow ba mabgol, ma de t’uf ni nge upunguy fare pin lolugen. Machane, sana bay boch e walag nra yog lanin’rad ngorad nthingar ra upunguyed lolugrad.
April 22-28
BOCH E THIN NIB GA’ FAN KO THIN ROK GOT | 1 KORINTH 14-16
“Ra ‘Gagiyegnag’ Got Urngin Ban’en”
“Nge Gel Ngak e Yam’”
10 “Tungun” aram e ngiyal’ u tomuren fare Biyu’ e Duw ko Gagiyeg rok Kristus, ma ba sobut’an’ Jesus mab yul’yul’ me ere ra pi’ e Gagiyeg ngak e Got rok ni ir Chitamangin. (Revelation 20:4) Ma ra lebug e n’en ni finey Got ni nge “kunuy urngin e tin ni sunumeg ban’en nga taabang, ni urngin ban’en ni bay u tharmiy ngu but’, me par Kristus ni ir e llug riy.” (Efesus 1:9, 10) Machane som’on ma ra thang Kristus “urngin e am nge piin ni be tay murung’agen ban’en, nge urngin e piin nib gel gelngirad” ni be togopuluw ngak Got. Ka bay boch ban’en nib l’ag ko biney ni gathi ke mus e magothgoth u nap’an Armageddon. (Revelation 16:16; 19:11-21) I gaar Paul: “Yi Kristus e thingari mang ir e i gagiyeg nge yan i mada’ ko ngiyal’ ni ke gel Got ngak urngin e pi toogor me ta’rad nga tan e rifrif u ay. Ma bin tomur e toogor ni nge gel ngak e yam’.” (1 Korinth 15:25, 26) Arrogon, urngin ban’en nib l’ag ko yam’ nge denen ni sum rok Adam e ra m’ay. Me ere ra chuweg Got urngin e yam’ u lan e “low ko yam’” min fasegrad ko yam’.—John 5:28.
kr-E 237 ¶21
Ra Lebguy Gil’ilungun Got e N’en nib M’agan’ Ngay u Fayleng
21 Ere mang e ra buch ko yam’ ni aram e n’en ni ma rin’ e girdi’ u tomuren ni kar m’argad ni bochan e dawor ra flontgad? Yam’ e aram e “bin th’abi tomur e toogor” ni gubin e girdi’ ni be mada’nag ma dabiyog ni ngan gel ngay. (1 Kor. 15:26) Machane gur, yam’ e reb e toogor ndabiyog ni nge gel Jehovah ngay? Mu tay fanam i yan ko n’en ni yiiynag Isaiah ni gaar: “Somol ni Th’abi Tolang e bayi kirebnag gelngin e yam’ ni manemus! Bayi faley e lu’ u owchen gubin e girdi’.” (Isa. 25:8, BT) Ere gur, rayog ni ngam susunnag e re ngiyal’ i nem, fa? Ya aram e ngiyal’ ndakuriy e tayam’ nge teliw ko yam’ ma dab kuun yor ni bochan e ke yim’ be’ nib t’uf rodad! Meyor ni yira tay e ngiyal’ nem e bochan ni yira felfelan’ u nap’an nra lebguy Jehovah e n’en ni ke micheg ni aram e nge faseg e piin ni kar m’ad! (Mu beeg e Isaiah 26:19.) Fin aram e ngiyal’ ni yira fal’eg laniyan’ e piin ni ke kireban’rad ni bochan e yam’.
Gapas u Lan Biyu’ e Duw nge Tomuren!
17 Rib fel’ rogon ni kan weliy murung’agen rarogon e yafas u nap’an nra m’ay fare biyu’ e duw. Yog Paul ni gaar: “Ma aram e Got e bay i gagiyegnag urngin ban’en.” Mang e be yip’ fan e pi thin ney? Mu lemnag e ngiyal’ ni Adam nge Efa e ur moyew u Eden ni yow ba flont ma yow bang ko tabinaw rok Jehovah ni bay e gapas nge taareban’ riy. Ma Jehovah ni ir e En Th’abi Tolang u Palpalth’ib e i gagiyegnag urngin e pi engel nge girdi’ ndariy be’ ni be ab u thilrad. Rayog ni ngar nonad ngak, mi yad liyor ngak, ma be tow’athnagrad. Got e i “gagiyegnag urngin ban’en.”
Ngan Fal’eg i Gay Boch Ban’en nib Ga’ Fan ko Thin rok Got
Ke Siyeg Apostal Paul e Piin nib Ppin ni Ngar Nonad, Fa?
I yoloy apostal Paul ni gaar: “Piin ni ppin e ngar pired ni kar th’abed gulungrad u lan e muulung ko galesiya i yan.” (1 Korinth 14:34) Mang fan e re n’ey ni yog? Be yog nde ga’ farad ara de ga’ e llowan’ rorad, fa? Danga’! Ya ba ga’ ni ma weliy murung’agen e pi n’en nib fel’ ni be fil e piin nib ppin ngak yugu boch e girdi’. (Acts 18:26; 2 Timothy 1:5; Titus 2:3-5) U lan e babyor rok ni yoloy ngak piyu Korinth e i fonownag Paul gubin e girdi’ ni bay e tow’ath rorad ni ngan welthin nthin nda nnang fan min weliy e yiiy ni “dariy bagayad ni nge non” u nap’an ni ku be non be’. (1 Korinth 14:26-30, 33) Bod ni bay boch e Kristiano ni ppin ni yad ba felfelan’ ni bochan e n’en ni ke michan’rad ngay, mar taleged e en ni be pi’ e welthin ni ngar fithed boch e deer ngak nrogon ni yima rin’ ko binem e binaw kakrom. Rogon ni dabki buch e re n’ey e pi’ Paul e athamgil ngorad ni ngar “fithed ngak e piin ni figirngirad u tabinaw.”—1 Korinth 14:35.
it-1-E 1197-1198
Dabi Kireb Dowey
Nap’an ni yira faseg e piin ni kan dugliyrad ni nga ranod nga tharmiy ngar uned ngak Jesus ko gagiyeg, ma gathi kemus ni kar manged boch e kan ndab ra m’ad, ya yira fasegrad ma aram e dab kur m’ad biid ara kireb downgirad. Ur med u fayleng ma dowrad e bod downgin e girdi’ ma yad be pigpig u fithik’ e yul’yul’ nge mada’ ko ngiyal’ ni kar m’ad. Machane chiney e ke yag reb e dowef ngorad ndabi kireb ni bod rogon ni ke tamilangnag Paul ko 1 Korinth 15:42-54. Re n’ey ndab kun nim’ e be yip’ fan nra thil rogon e par rok e piin ni kan dugliyrad ni aram e yad ra par ni manemus. Ma downgirad ndabi kireb e be yip’ fan nra thil e dowef nra pi’ Got ngorad ni aram e dabi kireb ma ra par ni manemus. Ere be m’ug riy ni ke pi’ Got gelngirad nrayog ni ngar pared rorad ni yigoo yad, ndaki t’uf ni ngar taga’gad nga yugu boch ban’en ni nge ayuwegrad ni ngar pared ni yad ba fos nre n’ey e ban’en ndabiyog rok e girdi’ nge pi engel. Re n’ey e be dag gelngin e pagan’ rok Got ngorad. Machane der yip’ fan ndab ki gagiyegnagrad Got. Ya kab t’uf ni ngar folgad u rogon ni be pow’iyrad e Chitamangirad mar rin’ed e n’en nib m’agan’ ngay ni bod Jesus Kristus ni ir Lolugrad.—1Ko 15:23-28; mu guy e immortality; soul.
April 29–May 5
BOCH E THIN NIB GA’ FAN KO THIN ROK GOT | 2 KORINTH 1-3
“Jehovah e Ir fare Got ni Ma ‘Runguy e Girdi’’”
‘Mu Uned ko Meyor ngak e Piin ni Yad Be Yor’
4 Mus ngak ni ir e Chitamangidad nri ma runguydad, ma kki yim’ boch e girdi’ nri yad ba t’uf rok ni bod rogon Abraham, Isak, Jakob, Moses, nge David ni Pilung. (Num. 12:6-8; Matt. 22:31, 32; Acts 13:22) Be micheg e Thin rok ngodad ni be athapeg ni nge taw ko ngiyal’ nra faseg e pi tapigpig rok nem ko yam’. (Job 14:14, 15) Nap’an ni yad ra fos ko yam’, ma aram e yad ra par u fithik’ e felfelan’ ni ke fel’ fithik’ i dowrad. Kum lemnag Fak Got nrib t’uf rok ni ‘i par ni gubin e rran ni be felfelan’ ngak,’ ya mus ngak miki yim’ nrib gel e amith ko yam’ ni tay. (Prov. 8:22, 30) Dariy bagadad nrayog ni nge weliy gelngin e kireban’ ni tay Jehovah u nap’an ni guy Fak ni ke yim’.—John 5:20; 10:17.
‘Mu Uned ko Meyor ngak e Piin ni Yad Be Yor’
14 Maku reb e, rayog nib mo’maw’ ni ngad nanged e n’en ni nga dogned ngak be’ ni kari kireban’. Machane, be yog e Bible ni “thin nnog nib gonop e rayog ni golnagey.” (Prov. 12:18, BT) Boor e girdi’ ni kar pirieged boch e thin nra fal’eg lanin’uy nrayog ni ngar weliyed ngak e piin ni ke kireban’rad ko fare brochure ni kenggin e When Someone You Love Dies (Nap’an Nra Yim’ Be’ nib T’uf Rom) ni thin ni Meriken. Machane, ba ga’ ni n’en nth’abi fel’ nrayog ni ngam rin’ e ngam “un ko meyor ngak e piin ni yad be yor.” (Rom. 12:15) Gaby nreb e ppin ni ke yim’ figirngin e yog ni gaar: “Meyor ni gu ma tay e ke mang bang u dowag. Aram fan ni ma fel’ boch lanin’ug u nap’an nra un e pi fager rog ngog ko meyor. Nap’an ni yad ra un ngog ko meyor, ma aram e dab kug lemnag ni yigoo gag e be kireban’ug.”
Ngan Fal’eg i Gay Boch Ban’en nib Ga’ Fan ko Thin rok Got
Deer ko Piin Ma Beeg
Mang fare “mich” nge fare “pow” nra pi’ Got ngak e pi Kristiano ni kan dugliyrad?—2 Kor. 1:21, 22.
▪ Mich: Be yog reb e babyor ni fare bugithin ni Greek ni kan pilyeg ni “mich” ni bay ko 2 Korinth 1:22 e be yip’ fan “ban’en ni ke m’agan’ l’agruw ni’ ngay ni bay rogon ko siyobay ara boch ban’en” ara “gin som’on u puluwon ban’en ni kan thang u m’on riy ya nge yag ni tabab ba m’ag ni ke ngongliy l’agruw ni’ u thilrow.” Machane, fare puluwon ni kan micheg ni yira pi’ ngak e piin ni kan dugliyrad e bay murung’agen ko 2 Korinth 5:1-5. Re n’em e ba muun ngay ni ngan pi’ reb e dowef ngorad ndabi kireb u nap’an ni yad ra yan nga tharmiy. Kub muun ngay ni ngan pi’ fare tow’ath ngorad ni aram e dab kur m’ad biid.—1 Kor. 15:48-54.
Bay ba thin ni yima yog ko thin ni Greek e ngiyal’ ney ni bay rogon ko re bugithin ney ni be yip’ fan e luwaw ni ma pi’ be’ ngak be’ ni kar michegew ni ngar mabgolgow. Re n’ey e bay rogon ngak e piin ni yad ra mang bang ko fare ulung ni yad ra mabgol Kristus.—2 Kor. 11:2; Rev. 21:2, 9.
▪ Pow: Kakrom e rayog ni nge tay be’ e pow nga ban’en ni nge micheg ni ir e fen, ara nge micheg nib puluw ban’en, ara nge mang ba m’ag u thilin l’agruw ni’ ara boch e girdi’. Ere, piin ni kan dugliyrad e ke tay Got e “pow” ngorad u daken gelngin nib thothup ni nge dag ni ke mil farad ngak. (Efe. 1:13, 14) Re pow ney ni ke tay Got ko pi girdi’ ney e ku rayog ni nge chuweg rorad. Fin ngiyal’ nra yim’ bagayad e pi girdi’ nem nib yul’yul’ ara ba ngiyal’ u m’on ni nge tabab fare gafgow nib ga’ e fin aram e ngiyal’ nra dugil ndab ki chuw e re pow nem rorad.—Efe. 4:30; Rev. 7:2-4.
w10-E 8/1 23
Ga Manang Murung’agen e Re N’ey, Fa?
Mang e n’en nrayog ni be lemnag apostal Paul u nap’an ni be weliy e “ngiyal’ ni be fekdad Got i yan ni gadad e kalbus ni yibe dag i yan ni bochan e gel ni ke ta’ Kristus”?
▪ Ke yoloy Paul ni gaar: “Be fekdad Got i yan ni gadad e kalbus ni yibe dag i yan ni bochan e gel ni ke ta’ Kristus. Got e be maruwel ngodad ni ngad muruwliyed nge nang urngin e girdi’ Kristus ni bod rogon ban’en nib fel’ bon ni be wer u gubin yang i yan. Ya gadad bod bogi ban’en nib fel’ bon ni yima urfiy ni ke urfiy Kristus ni fan ngak Got, ni be wer bon ngak e piin ni kar thapgad ngak Got nge piin ndawor ra thapgad ngak Got. Ma rogon u wan’ e piin ni kar maloggad e bon ban’en nra nim’ ngay; ma rogon u wan’ e piin ni kar thapgad ngak Got e bon ban’en nra yognag e yafos.”—2 Korinth 2:14-16.
Be weliy apostal Paul murung’agen e n’en ni ma rin’ piyu Roma u nap’an reb e madnom ni yad ma tay ni ngan tayfan reb e ga’ ko salthaw ni bochan e kar gelgad e salthaw rok ko toogor rorad. Nap’an ni yibe tay e re madnom ney, ma yima tay e chugum nge boch ban’en ni kan fek ko fare binaw ni kan gel ngay, nge girdi’ ko fare binaw ni kan kolrad ni yad e kalbus u p’eowchen e girdi’, nib muun e garbaw ngay ni ngan pi’ ni maligach. Ngiyal’ nem ma aram e yibe n’uf facha’ nib ga’ ko salthaw nge salthaw rok u fithik’ e girdi’ ni yoor ko gel ni kar ted. Ma tomuren e re n’ey, ma yira pi’ fapi garbaw ni maligach ma boor ko fapi girdi’ ni kan kolrad e yira li’rad ngar m’ad.
Ere n’en ni be yip’ fan fare n’en nib “fel’ bon ni yima urfiy ni ke urfiy Kristus” e aram e bay boch e girdi’ ni yad ra magey ni yad ba fos ma boch e yad ra yim’. Be yog fare babyor ni The International Standard Bible Encyclopedia ni gaar, “Re n’ey e ban’en ni bay rogon ko fare madnom ni ma tay piyu Roma ni aram e yad ma urfeg boch ban’en ni nge yan bon u nap’an ni yibe tay e re madnom nem. Re maligach ney ni yima urfiy e be yip’ fan e gel ni kan tay ko mahl maku be puguran ngak e piin ni kan kolrad ndab ki n’uw ma bay ni thang e fan rorad.”