“Pi N’en Ni Yi Baadag” E Be Sugnag Tafen Jehovah

“Gu [Jehovah] ra rurug e pi nam, ma pi n’en ni yi baadag u lan e pi nam e ra yib; ma ra sug lan e naun rog ma ra gal ramaen.”—HAGGAI 2:7, New World Translation.

1. Mang fan ni gad ma lemnag e piin nib t’uf rodad ko ngiyal’ ni ke yib e riya’?

MANG boch ban’en ni yi baadag ni ke sugnag e naun rom? Bay e chiya nge tebel nib fel’, fa computer nib th’abi fel’, fa reb e karro nib biech u tafen e karro rom fa? Mus ni bay e pi n’ey rom, ma gathi ga ra yog ni girdi’ u tafenam aram e pi n’en nth’abi fel’​—ni aram e girdi’ rom? Mu lemnag reb e nep’ ni kam od ya kam faray bon e ath. Be yik’ e naun rom, ma ke mus in e minit ni rayog ni ngam chuw riy! Mang e ga ra lemnag ko som’on? Fapi chiya nge tebel rom? Computer rom? Karro rom? Gathi ga ra lemnag e girdi’ rom? Dabi siy, ya girdi’ e kab ga’ fan ko chugum.

2. Uw urngin ban’en ni sunmiy Jehovah ma mang e n’en nth’abi t’uf rok Jesus?

² Ma ga lemnag u murung’agen Jehovah nge Fak ni Jesus Kristus. Jehovah e ir e En ni “sunumiy e tharmiy, nge but’ nge day, nge urngin ban’en ni bay u fithik’ e pi n’ey.” (Acts 4:24) I ngongliy Jehovah urngin e tin ni ka bay ban’en u daken Fak ni “be’ nib salap i muruwliy ban’en.” (Proverbs 8:30, 31; John 1:3; Kolose 1:15-17) Dabi siy ni urngin ban’en ni kan sunmiy e baga’ fan u wan’ Jehovah nge Jesus. (Mu taarebnag ko Genesis 1:31.) Machane bin ngan e n’en ni kan sunumeg e ba th’abi ga’ fan u wan’row​—chugum ara girdi’? I weliy Jesus ni ir ba gonop ni gaar: “Ba fel’ u wun’ug e girdi’,” ma rogon ni piliyeg William F. Beck e pi thin nem e be yog ni ke “felfelan’ Jesus ko girdi’.”

3. Mang thin ko profet ni yiiynag Jehovah u daken Haggai?

³ Dariy e maruwar riy ni baga’ fan e girdi’ u wan’ Jehovah. Ya aram rogon ni be dag ko pi thin ko profet ni ke yiiynag u daken Haggai ko duw ni 520 B.C.E. I yog Jehovah ni gaar: “Gu ra rurug e pi nam ma urngin e pi n’en ni yi baadag e ra yib; ma ra sug lan e naun rog ma ra gal ramaen. . . . Kab gel ni ra gal ramaen e re naun ney ni bin tomur ko fa binem ni kakrom.”​—Haggai 2:7, 9.

4, 5. (a) Mang fan nde puluw ni ngad lemnaged ni fa “pi n’en ni yi baadag” e ma sor fan ko chugum? (b) Mu weliy ko mang e be yip’ fan e “pi n’en ni yi baadag” ma mang fan?

⁴ Mang e “pi n’en ni yi baadag” ni ra sugnag lan e naun rok Jehovah ma ra n’igin nge gal ramaen? Boch e chiya nge tebel nib fel’, nge pi n’en nib fel’ yaan ni ngan nunuwnag e tabinaw ngay? Fa gol nge silber, nge pi malang nib tolang puluwon? De puluw e re n’em. Ya fa bin kakrom e tempel ni kan ngongliy lal e chibog faram, e rib tolang puluwon e chugum riy ni bokum milyon e dolla!a Dabi siy ni dabi lemnag Jehovah ni ra ngongliy e pi Jew e tempel ni ra fel’ boch ko fa binem e tempel ni i ngongliy Solomon ya yad buch uw!

⁵ Ere be mang e “pi n’en ni yi baadag” ni ra sugnag lan e naun rok Jehovah? Aram e girdi’. Ya n’en ni ma felan’nag Jehovah e gathi silber nge gol ya ma felan’ ko girdi’ ni ma pigpig ngak ni bochan e ba t’uf rorad. (Proverbs 27:11; 1 Korinth 10:26) Arrogon, ma chaariy Jehovah urngin e pumoon, nge ppin, nge bitir ni ma liyor ngak nrogon. (John 4:23, 24) Aram e “pi n’en ni yi baadag,” ma kab ga’ farad u wan’ Jehovah ko urngin ban’en nib fel’ ni bay ko tempel rok Solomon.

6. Mang fan fare tempel rok Got nkakrom?

⁶ Kan mu’ i fl’eg fare tempel ko duw ni 515 B.C.E. ni yugu aram rogon ni kan togopuluw ngay. Ma re tempel nem aram e tochuch ko bin riyul’ e liyor ni fan ko “pi n’en ni yi baadag” ni yad e pi Jew nge girdi’ ni gathi yad piyu Israel ni kar uned ko bin riyul’ e liyor. Machane re tempel nem e be yip’ fan ban’en ni kab fel’ ni bay da guyed.

Ke Lebug u Nap’an e Bin Som’on e Chibog

7. (a) Mang e be yip’ fan fare tempel rok Got u Jerusalem kakrom? (b) Mang e rin’ fare prist nib tolang ko Rofen ni Biyul’.

⁷ Fare tempel u Jerusalem e be yip’ fan e yaram ko liyor. Aram e tempel rok Got nib spiritual, ni ke dugliy Jehovah ko duw ni 29 C.E. ma Jesus e Prist nib Tolang. (Hebrews 5:4-10; 9:11, 12) Ba taareb rogon ko pi n’en ni ma rin’ fare prist nib tolang u Israel ko pi n’en ni rin’ Jesus. Ra reb e duw ko Rofen e Biyul’ ma ra yan fare prist nib tolang ko fare altar ni bay ko courtyard ko tempel ma ra pi’ e garbaw ni pumoon ni nge biyuliy e pi prist ni bochan e denen rorad. Nge mu’ ma ra yan nga lan e tempel ma ra fek rachaen fare garbaw ni pumoon ma ra yan ko courtyard nga lan fa Gin’en nib Thothup ma ra th’ab fare kurtan ni bay ko fa Gin’en Nth’abi Thothup. Ma nap’an ni ke taw nga lan fa Gin’en Nth’abi Thothup ma ra atngiy rachaen fare garbaw u mit fare kiwaren e m’ag. Me ere ku aram e n’en nra rin’ nga reb e kaming ni fan ko fa 12 i ganong nu Israel ma ra pi’ e kaming ni nge biyuliyrad. (Levitikus 16:5-15) Uw rogon nib sor fan e re n’ey ko tempel rok Got nib spiritual?

8. (a) Uw rogon ma gowa kan pi’ Jesus ni maligach u nap’an e 29 C.E.? (b) Uw rogon e tha’ thilrow Jesus nge Jehovah u nap’an ni immoy Jesus u fayleng?

⁸ Ya gowa kan pi’ Jesus nga daken e altar ni be yip’ fan e tin nib m’agan’ Got ngay u nap’an ni ke un ko taufe ma kan dugliy ko kan ni thothup rok Got ko duw ni 29 C.E. (Luke 3:21, 22) Arrogon, aram tabolngin e kanawo’ ni yan riy ni nge pi’ ir ni maligach me yan i gaman dalip nge baley e duw. (Hebrews 10:5-10) Nap’an e ngiyal’ nem ma i par Jesus ni ir Fak Got u daken e kan ni thothup. Aram ba tha’ u thilrow e Chitamangin u tharmiy nib mo’maw ni nge nang e girdi’ fan. Gowa bay e kurtan u thilrad ni dabiyog ni ngar guyed ban’en ngar nanged fan, ni bod rogon fare screen ni bay ko fa Gin’en nib Thothup ni dabiyog ni nge guy e girdi’ langgin.​—Exodus 40:28.

9. Mang fan de yog rok Jesus ni nge yan nga tharmiy u nap’an nib girdi’, ma uw rogon ni ke yog ni nge yan?

⁹ Yugu demtrug ni kan dugliy Jesus ko kan ni thothup ni ir Fak Got, machane de yog ni nge yan nga tharmiy. Mang fan? Ya n’en nni ngongliy ko ufin nge racha’ e dabiyog ni nge yan nga lan suwon Got. (1 Korinth 15:44, 50) Downgin Jesus e be taleg ndabiyog ni nge yan nga tharmiy me ere be yip’ fan fare kurtan u thilin fa Gin’en nib Thothup nge fa Gin’en Nth’abi Thothup ko tempel rok Got nkakrom. (Hebrews 10:20) Ma dalip e rran u tomren ni yim’ Jesus ma kan faseg ko yam’ nib kan. (1 Peter 3:18) Ma aram e rayog ni nge yan nga lan e Gin’en Nth’abi Thothup ko tempel rok Got nib spiritual​—u tharmiy. Ma aram e n’en ni ke buch. I yoloy Paul ni gaar: “Yi Kristus e gathi yan nga lan e Gin nib Thothup ni girdi’ e ngongliy, ni yaan e bin baaram ni ir e ba riyul’. I ir e yan nga lan e tharmiy, ni ereram e gin ni ke yan ngay ni ke yan nga p’eowchen Got ni fan ngodad.”​—Hebrews 9:24.

10. Mang e rin’ Jesus faani sul nga tharmiy?

¹⁰ Mu tharmiy ma gowa ke ‘atngiy Jesus rachaen’ ya ke pi’ ir ni maligach nib biyul ngak Jehovah. Ma ka bay ban’en ni rin’ Jesus. U m’on ni yim’ me yog ko pi gachalpen ni gaar: “Nggu wan’ gu ngongliy tagil’med. Faan mang e gathi aram rogon ma dab gog ngomed e re bugithin ney. Ma nap’an ni gu ra yan gu ngongliy tagil’med, ma bay gu sul nggu fekmed, ni aram e bay um pired ko gin ni gu ba’ riy.” (John 14:2, 3) Ere bochan ni ke yan Jesus nga lan e Gin’en nib Th’abi Thothup ni be yip’ fan e tharmiy, ma aram me bing e kanawo’ nrayog ni nge un e girdi’ ngak. (Hebrews 6:19, 20) Ma pi girdi’ ney e ra gaman 144,000, ma yad ra mang prist ko yaram ko tempel rok Got nib spiritual. (Revelation 7:4; 14:1; 20:6) Bod rogon fare prist nib tolang ni ke fek rachaen e garbaw nga lan e Gin’en Nth’abi Thothup ni nge biyuliy e pi prist, ma rachaen Jesus e ke biyuliy fa 144,000 e girdi’ ni yad e prist.b

“Pi N’en ni Yi Baadag” ko Ngiyal’ Ney”

11. Ke pi’ fare prist nib tolang u Israel e kaming ni maligach ni fan ku mini’, ma mang e be yip’ fan?

¹¹ Be m’ug riy ni nap’an ni ke taw ko duw ni 1935 ma ke m’ay i kunuy e girdi’ ni ra yan nga tharmiy.c Machane dawori mu’ Jehovah ni nge rirnag tafen. Danga’ ya thingari yib e “pi n’en ni yi baadag” riy. Ya dab mu pag talin ni fare prist nib tolang u Israel e l’agruw e gamanman ni ma pi’ ni maligach​—reb e garbaw ni pumoon ni fan ko pi prist nge reb e kaming ni fan ko denen ko pi ganong ni gathi yad e prist. Pi prist e be yip’ fan e girdi’ ni ra un ngak Jesus ngar uned ko Gil’ilungun Got u tharmiy, me ere mini’ e be yip’ fan e pi ganong ni gathi yad e prist? Yira nang e fulweg riy ko n’en ni yog Jesus u John 10:16 ni gaar: “Ba’ yugu boch e saf ni saf rog, machane dar moyed u fithik’ e tiney e saf. Ere thingar kug fekrad i yib; ya bay ra metelgad nga lungug, mi yad peth ko tiney ngar pired mi yad taab ran’ i saf ma taabe’ e be gafaliyrad.” Ere rachaen Jesus e ra ayuweg l’agruw e ulung ko girdi’​—som’on e pi Kristiano ni ke l’agan’ad ni ngar uned ngak Jesus nga tharmiy ma bin l’agruw e piin ni be athapeg e par ni manemus u paradis u fayleng. Be m’ug riy ni fapi “n’en ni yi baadag” ko thin ni yiiynag Haggai e be yip’ fan e re ulung ney ni bin l’agruw.​—Mikah 4:1, 2; 1 John 2:1, 2.

12. Uw rogon ma yibe fek i yib e “pi n’en ni yi baadag” nga naun rok Got ko ngiyal’ ney?

¹² Ka be yib e “pi n’en ni yi baadag” ma yad be sugnag lan e naun rok Jehovah. Ngiyal’ ney ma kan taleg e togopuluw ko girdi’ rok Got u Eastern Europe, nge boch e binaw u Africa, nge yugu boch e binaw, ma aram e rayog ni nge wer fare thin nib fel’ ko Gil’ilungun Got nga lan e pi binaw ni daworn machib riy. Ma nap’an ni ra un e pi girdi’ ney ko yaram ko tempel rok Got, ma yad ma athamgil ni ngar ayuweg e yugu girdi’ ni bod rogon ni tay Jesus chilen ngorad ni ngar rin’ed. (Matthew 28:19, 20) Ma nap’an ni yad be rin’ e re n’em ma yad ma mada’nag boor e girdi’ ni tin nib pillibthir nge tin nib fel’ yangaren ni rayog ni ngar manged e “pi n’en ni yi baadag” ni ra rirnag tafen Jehovah. Mu lemnag ko uw rogon ni be buch e re n’ey.

13. Uw rogon ni dag reb e buliyel u Bolivia ni ke pasig i wereg fare thin ko Gil’ilungun Got?

¹³ Bay reb e buliyel u Bolivia ni lal e duw rok ma gallabthir rok e Pi Mich Rok Jehovah, ma ke fith ko sensey rok ni faanra rayog ni nge dabi un ko skul u nap’an e wik ni ra yib fare circuit overseer. Mang fan? Ya ba adag ni nge un ko machib ko re wik nem. Gallabthir rok e kar gingow ngay machane kar falfalan’gow ya mmanigil rogon e lem rok. Ma bay lal e Bible study ko fachi buliyel ma boch i yad e ma un ko pi muulung ko Kristiano. Miki pining e sensey rok me un nga Kingdom Hall. Ma sana munmun ma boch e pi girdi’ nem ni be fil e Bible e yad ra mang e “pi n’en ni yi baadag” ni ra un nga tafen Jehovah me par nib rir.

14. Uw rogon ni kan taw’athnag reb e ppin u Korea ni bochan e ke athamgil ni nge ayuweg be’ ni dabun e machib ko som’on?

¹⁴ Bay reb e ppin ni Kristiano u Korea ni be sonnag e karro ni train, ma ke fith e deer ku be’ ni student ni ke tay e headphone nga tel be motoyil ko musik. Ke fith ngak ni gaar: “Ga ma un nga baraba’ i teliw fa?” Ke fulweg fare student ni gaar: “Dabug e teliw.” Machane de chuwan’ fare ppin. Ke yog ngak ni gaar: “Sana ra munmun ma ra adag be’ ni nge mel’eg baraba i teliw ni nge un ngay. Ma faanra dariy ban’en ni manang u murung’agen e teliw ma rayog ni nge aw ni ke mel’eg reb ni gathi ir e bin riyul’.” Ma aram me pug e tafinaw rok fare student, ma ke motoyil ngak fare ppin. Ke pi’ ngak fare ke babyor ni Is There a Creator Who Cares About You? ma ke yog ni re ke babyor nem e ra ayuweg u nap’an ni ke taw ko ngiyal’ ni ba adag ni nge un nga baraba’ i teliw. Ke fek fare babyor. Ma bin migid e wik, ke tabab ni nge fil e Bible ko Pi Mich Rok Jehovah, ma ma un ko urngin e muulung ko ulung.

15. Uw rogon ni ma tababnag reb e rugod u Japan e Bible study, ma uw rogon ni kan flaabnag?

¹⁵ Megumi ni reb e rugod u Japan ni 12 e duw rok e ma un nga skul ma ma machibnag e girdi’ u rom. Bay boor e Bible study rok. Mang fan nrayog rok Megumi ni nge rin’ e re n’ey? Ya ma poy e Bible u nap’an e ngiyal’ ko abich ma ma fil boch ban’en ni ran weliy u nap’an e muulung, ma aram e ma fith yugu boch e student ko mang e be rin’. Boch e student e ma fith ngak Megumi ko mang fan ni der ma un nga boch ban’en u skul. Ma ma pi’ Megumi e fulweg ngorad ma ma weliy ngorad ni bay fithingan Got. Ma aram e n’en ni ma pug e tafinay rorad. Ma ma fith ko yad ba adag ni ngar filed e Bible. Ma bay 20 e Bible study rok Megumi​—ma 18 i yad e yad e student.

16. Uw rogon reb e walag u Cameroon ni ke tababnag boch e Bible study ko piin ni yad be moningnag?

¹⁶ Immoy meruk e pumoon u Cameroon ni yad be maruwel u bang mar pininged reb e walag ni pumoon ni be wereg e babyor ko Bible ngak e girdi’. Ya yad ba adag ni ngar moningnaged fare walag, ma kar fithed ngak ko mang fan ni de mich u wan’ e Trinitas, nge infierno, nge yaal nder yim’. Ke pi’ fare walag e fulweg ko pi deer nem u daken e Bible. Ma wenegan ni yib e dalip e pumoon ni kar adaged ni ngar filed e Bible. Ma Daniel fithingan bagayad, ma ke un ko pi muulung me n’ag urngin ban’en rok nib l’ag ko pig. (Revelation 21:8) Dawori gaman reb e duw me un ko taufe.

17. Uw rogon ni ke gonopiy boch e walag rogon ni ngar machibnaged be’ ni dabun ni nge motoyil ko thin ko Gil’ilungun Got?

¹⁷ Bay reb e pumoon u El Salvador ni bay e kus rok ni ma k’ad ma ra tay u mit e naun rok u nap’an nra yib e Pi Mich Rok Jehovah ngaram. Fin ra chuw e Pi Mich ma aram ma ra fek fare kus nga lan e naun. Ere de yog ko pi walag ni ngar nonod e re moon nem. Ere reb e rran mar turguyed ni ngar rin’ed ban’en nib thil. Kar nanged ni ra rung’ag fare moon e n’en ni yad be yog, me ere kar weliyed e machib ngak fare kus. Ka ranod ko naun rok fare moon mar pininged e magar ngak fare kus mar rogned ngak ni ke felfalan’rad ni rayog ni ngar nonod ngak. Kar weliyed ngak u murung’agen e ngiyal’ ni ra paradis e fayleng, ma dariy be’ nra damumuw​—arrogon, mus ni pi gamanman ma yad ra gapas. Nge mu’ mar rogned e ka fel’ ngak fare kus ma ranod. Ma kar gingad ngay ya ke yib fare moon nga wen me wenig ngorad ya de pag e Pi Mich ni ngar nonod ngak. Ke fek e pi magazine ma ba adag ni nge fil e Bible. Chiney ma re moon ney e reb e walag​—ni reb e “pi n’en ni yi baadag”!

“Dab Mu Rus”

18. Mang boch e magawon ni ma yib ko pi Kristiano, ma uw rogon u wan’ Jehovah e piin ni ma liyor ngak?

¹⁸ Ga be un i wereg e thin ko Gil’ilungun Got ma ga be ayuweg e girdi’ ngar manged pi gachalpen Jesus? Faanra er rogon, ma gab taw’ath. Arrogon, u daken e re maruwel ney ma yibe yibnag e “pi n’en ni yi baadag” ngak Jehovah nga tafen. (John 6:44) Rriyul’, sana yu ngiyal’ ma ke aw parowam, ara ke mulan’um. Ma yu ngiyal’ ma boch e girdi’​—ni mus ko pi tapigpig nib yul’yul’ rok Jehovah—​e yad ma lemnag ni dariy farad. Machane dab mu pagem! Ya baga’ fan u wan’ Jehovah ra be’ ni ma liyor ngak, ma ri ba adag ni ngam par nib fos.​—2 Peter 3:9.

19. Mang thin ni yog Jehovah u daken Haggai ni ma pi’ e athamgil nga lanin’uy, ma uw rogon nrayog ni nge yib gelngidad u daken e pi thin nem?

¹⁹ Nap’an ni ke mulan’um ni bochan e togopuluw ara yugu ban’en nde fel’, ma rayog ni nge pi’ e athamgil nga lanin’dad e pi thin ni yog Jehovah ngak e pi Jew ni kar sulod nga binaw rorad. Be yog ko Haggai 2:4-6 ni gaar: “Be gaar Jehovah: Ngam par nib gel O Zerubbabel, nge Joshua ni fak Jehozadak ni prist nib tolang. Ma ngam pared nib gel gimed e girdi’ ko re binaw ney ma ngam maruwelgad. Ya gu bay romed. Damu paged talin fare m’ag u thildad u nap’an ni kam chuwgad u Egypt, ma gelngig e be par u fithik’med. Dab mu rusgad. Ya ereray e n’en ni yog Jehovah ko pi salthaw, ‘Taab yay​—ni ba ngiyal’ nib ngoch nap’an—​ma gu ra rurug e tharmiy nge fayleng nge day nge but’.” Mu tiyan’um ngay ni gathi ke mus ni be yog Jehovah ni ngad pared nib gel ya ku be yog ko uw rogon me yib gelngidad. Uw rogon? Ke gaar: “Gu bay romed.” Be gelnag e michan’ rodad ya demtrug e magawon ni ra yib ngodad ma bay Jehovah rodad!​—Roma 8:31.

20. Uw rogon ma be par e naun rok Jehovah nib rir ko ngiyal’ ney?

²⁰ I micheg Jehovah ni bay ko girdi’ rok. Arrogon, bod rogon ni yog u daken Haggai ni profet ni gaar: “Bin tomur e naun e kab fel’ ko fa binem . . . Ma gu ra n’igin nge par nib gapas.” (Haggai 2:9) Rriyul’ ni bin th’abi fel’ ban’en e ngan par ko tempel rok Jehovah nib spiritual. Gubin e duw ma bokum biyu’ e girdi’ e be un ko bin riyul’ e liyor. Yibe duruw’iyrad ko tirok Got ban’en, ma mus u lan e re fayleng ney nib wagey ma yad be par nib gapas ma nap’an nra taw nga lan e bin nib biech e fayleng rok Got ma ra gel e fel’ riy.​—Isaiah 9:6, 7; Luke 12:42.

21. Mang e susun ni nge mudugilan’dad ngay?

²¹ Dabi n’uw nap’an ma ra rurug Jehovah e pi nam u nap’an Armageddon. (Revelation 16:14, 16) Ere ngad fanayed e tayim ni ka bay ni ngad ayuweged e yafos ko girdi’. Ngad pard nib gel ma nge pagan’dad ku Jehovah. Nge mudugilan’dad ni nguud liyorgad ngak u lan e tempel rok nib spiritual, ma gad suguy ko “pi n’en ni yi baadag” nge yan i mada’ ko ngiyal’ nra yog Jehovah ni ke m’ay e maruwel rodad.

[Footnotes]

Ka Ga Manang?

• Mang e kab ga’ fan ko chugum u wan’ Jehovah?

• Mang fa l’agruw i ulung ni ma yib angin ngorad rachaen Jesus?

• Mini’ e ba puluw ko fa “pi n’en ni yi baadag” ni be sugnag lan e naun rok Jehovah me par nib rir?

• Mang e mich riy ni be lebug ko ngiyal’ ney e thin ni yiiynag Haggai?

[Diagram on page 28]

(For fully formatted text, see publication)

Ga manang ko mang e be yip’ fan fare tempel rok Jehovah nkakrom?

Kurtan

Gin’en Thothup

Altar

Gin’en Nth’abi Thothup

Beranda

Courtyard

[Picture on page 29]

I pi’ fare prist nib tolang e garbaw ni pumoon ni fan ko denen ko piyu Levi me pi’ e kaming ni fan ko denen ko fapi ganong ni gathi yad e prist

[Picture on page 30]

Bochan e machib ko Gil’ilungun Got u ga’ngin e fayleng ma boor e girdi’ e be yib nga tafen Jehovah