Gil’ilungun Got—Am Nu Fayleng Nib Biech
“Ma binem e gagiyeg . . . e bayi thirif u but’ urngin e pi pilung nem nge gagiyeg ni yad be tay me mang fa birok e gagiyeg e i par ndariy n’umngin nap’an.”—DANIEL 2:44.
1. Mang fan ni ngada pagedan’dad ko fare Bible?
FARE Bible e ir e thin rok Got ni fan ko girdi’. I yoloy Paul ni apostal ni gaar: “Bochan e gu feked e thin rok Got i yib ngomed mi gimed rung’ag nge mu’ mi gimed fol riy, ma da mu lemnaged ni thin rok e girdi’, ya mu lemniged ni thin rok Got, ni er e bin ni ir, ya ri ir e thin rok.” (1 Thessalonika 2:13) Fare Bible e bay e thin riy nra ayuwegdad ni ngada nanged murung’agen Got: nge murung’agen pi felngin, nge tin nib m’agan’ ngay, nge tin ni baadag ni ngada rin’ed. Bay e fonow riy nib manigil ni fan ko tabinaw nge ngongol u gubin e rran. Be weliy murung’agen e thin ni kan yiiynag ni ke lebug kakrom, nge boch e yiiy ni be lebug e chiney, nge boch nra lebug nga m’on. Arrogon, “Ya urngin e thin ni bay u lan e babyor nib thothup e Got e yib i pi’ nga laniyan’ e girdi’ ngar yoloyed nga babyor, me ir e baga’ fan ya ma fil e tin nib riyul’ e thin ngodad, ma be fonownag e girdi’ u rogon e ngongol ni ngar pired riy ni ir e mmat’aw u mit Got, ya en ni be pigpig ngak Got e nge par ni ke bung rogon nrayog ni nge rin’ urngin mit e ngongol nib fel’.”—2 Timothy 3:16, 17.
2. Uw rogon ni ke ga’nag Jesus fan fare kenggin e thin nu Bible?
2 Tin nrib ga’ fan u lan e Bible e bay e kenggin riy: ni ngan tamilangnag feni gel gelngin Got (aram e mat’awun ko gagiyeg) u daken Gil’ilungun u tharmiy. Ma ir kenggin fare machib ni ma ta’ Jesus. “I tababnag Jesus e machib ni gaar: ‘Mpied keru’med ko denen ni gimed be rin’! Ya gagiyeg nu tharmiy e ke chugur.’ ” (Matthew 4:17) Me dag ko mang e gin tagil’ ni susun ngan tay e re n’ey ngay ko yafas rodad, me gaar: “Ere ngam m’oneged u wun’med e gagiyeg rok Got nge tin nib m’agan’ ngay ni ngam rin’ed, ma aram me pi’ urngin e pi n’ey ngomed.” (Matthew 6:33) Maku i dag feni ga’ fan e re n’ey ko ngiyal’ ni be fil ngak pi gachalpen rogon ni ngara meybilgad ku Got ni gaar: “Ma ga par ni gur e ga be gagiyegnagmad, min rin’ e tin nib m’agan’um ngay u roy u but’ ni bod rogon ni yibe rin’ u tharmiy.”—Matthew 6:10.
Am nib Biech u Fayleng
3. Mang fan ni ri baga’ fan fare Gil’ilungun Got ngodad?
3 Mang fan ni rib ga’ fan fare Gil’ilungun Got ngak e girdi’? Ya bochan ni dabki n’uw nap’an me rin’ ban’en ni fan e nge thiliyeg e am ko re fayleng ney ndariy n’umngin nap’an. Fare yiiy ni bay ko Daniel 2:44 e be gaar: “Ngiyal’ ni bay i gagiyeg e pi pilung nem, e aram e bayi sunumeg Got nu tharmiy reb e gagiyeg ndariy e rofen nra mus. Ma binem e gagiyeg e dariy be’ nra gel ngay biid, machane bayi thirif u but’ urngin e pi pilung nem [pi am nu fayleng] nge gagiyeg ni yad be tay me mang fa birok e gagiyeg e i par ndariy n’umngin nap’an.” Nap’an ni ra lebug fare gagiyeg rok Got u tharmiy ma dakuriy bayay ni nge gagiyegnag e girdi’ e fayleng. Gagiyeg rok e girdi’ ni ma yoor raba’nag e girdi’ kakrom e dabkiyog, ni manemus.
4, 5. (a) Mang fan ni Jesus e ri bay rogon ni nge mang Pilung ko Gil’ilungun? (b) Mang e maruwel ni ngan pi’ ngak Jesus nga m’on?
4 Fare Pilung nib ga’ ko gagiyeg u tharmiy, e be par u tan pa’ Jehovah ni ir e th’abi fel’, ma ri ir e en ni bay rogon ni nge gagiyeg—ni ir Kristus Jesus. U m’on ndawori yib nga fayleng, ma immoy u tharmiy ni “ir e ba salap i maruweliy ban’en,” ya ir e en som’mon ko tini sunmiy Got. (Proverbs 8:22-31) “Kristus e taareb rogon yaan ngak Got, ni Got ndanir guy. I ir e bin ni m’on i Fak, ni ir e ba tolang ngak urngin ban’en ni i sunmiy Got. Ya pa’ Kristus e sunumeg Got urngin ban’en ngay ni bay u tharmiy ngu but’.” (Kolose 1:15, 16) Ma nap’an ni ke l’og Got Jesus nga fayleng, ma i rin’ e tin nib m’agan’ ngay u gubin ngiyal’. Ma ke athamgiliy e tin th’abi mo’maw’ ko skeng nib gel me yim’ nib yul’yul’ ngak e Chitamangin.—John 4:34; 15:10.
5 Bochan ni i par Jesus nib yul’yul’ ku Got nge mada’ ko yam’, ma aram e kan taw’athnag. Me faseg Got Jesus ko yam’ me sul nga tharmiy min pi’ ngak mat’awun ni nge mang Pilung u Gil’ilungun u tharmiy. (Acts 2:32-36) Jesus ni ir fare Pilung ko Gil’ilungun, ma bayi pi’ Got ngak reb e maruwel nib gel ni ir ga’ ko pi engel ni boor u tharmiy ma bay ra chuweged e am ko girdi’ u fayleng ma ra thanged urngin e tin kireb riy. (Proverbs 2:21, 22; 2 Thessalonika 1:6-9; Revelation 19:11-21; 20:1-3) Ngemu’ ma fare Gil’ilungun e tharmiy u tan pa’ Kristus e ra mang am nib biech, ma kemus ni ireray e am ni ra gagiyegnag e fayleng.—Revelation 11:15.
6. Mit i mang e gagiyeg e gad be lemnag nra rin’ fare Pilung ko fare Gil’ilungun?
6 Be weliy e Thin rok Got murung’agen e Pilung nib biech nra gagiyeg u fayleng ni gaar: “Min pi’ mat’awun ko gagiyeg ni nge tay ma ngan tay fan, ma nge par ni ir e pilung, ya girdi’ u urngin e pi nam, nge pi racha’, nge pi thin e nguur folgad rok.” (Daniel 7:14) Bochan ni bayi folwok Jesus rok Got nrogon ni i dag e t’ufeg, ma ar fan ni bay e gapas nge falfalan’ u tan e gagiyeg rok. (Matthew 5:5; John 3:16; 1 John 4:7-10) “Bayi par ni be gel iyan e gagiyeg rok ma bay e gapas riy ndabi m’ay, . . . ni fan e bayi gel iyan e tin nib yal’uw mab mat’aw.” (Isaiah 9:7, Revised Standard Version) Aram reb e taw’ath nib fel’ nra yib reb e Pilung ni ma gagiyeg u fithik’ e t’ufeg, mab yal’uw, mab mat’aw! Arfan, ni bin 2 Peter 3:13 e be gaar: “Bayi sum e bin nib biech e lan e lang [Gil’ilungun Got u tharmiy] nge bin nib biech e fayleng, [ulung ko girdi’ u fayleng nib biech] ni aram e tin nib mat’aw e ngongol e bay i par riy, ni ereray e pi n’en ni gadad be sonnag.”
7. Uw rogon ni ke lebug e Matthew 24:14 e ngiyal’ ney?
7 Mmutrug ni thin u murung’agen Gil’ilungun Got e aram e n’en ni rib fel’ u wan’ e girdi’ ni yad baadag e kanawo’ nib mat’aw. Arfan ni ke yog Jesus boch ban’en ni ir bang ko fare pow ni be dag ni gad be par ko tayim ni ka nog ni “tin tomren e rran“ ko re fayleng n’ey nib kireb, ma aram i yog Jesus ni gaar: “Ma re Thin rok Got ney Nib Fel’ ni murung’agen e gagiyeg rok Got e bay ni machibnag u gubin yang u fayleng ni nge urngin e girdi’ me nang, ma aram mfini taw nga tomren e fayleng.” (2 Timothy 3:1-5; Matthew 24:14) Re yiiy nem e be lebug e chiney, ya sagonapan nel’ milyon e Pi Mich rok Jehovah u 234 e nam ma ke pag taareb e bilyon e awa ni kar thognaged ni fan e nga rogned ngak yugu boch e girdi’ murung’agen Gil’ilungun Got. Mab puluw, ni gin ni yad ma muulung riy ni sogonapan 90,000 e pi ulung u ga’ngin yang u fayleng e yima yog e Kingdom Hall ngay. Ma ma yib e girdi’ nga ram ni ngar filed murung’agen e am nib biech ni ba yib.
Pi Pilung nra Un ko Gagiyeg
8, 9. (a) Piin ni ra un ngak Kristus ko gagiyeg e kar bad u uw? (b) Mang fan nrayog ni ngada pagedan’dad ko gagiyeg nra tay fare Pilung nge piin nra un ngak ko gagiyeg?
8 Bay boch e pilung nra un ngak Jesus Kristus ko gagiyeg u Gil’ilungun Got u tharmiy. Revelation 14:1-4 e ke yog ni 144,000 e girdi’ ni “kan biyuliyrad u fithik’ e tin ni ka ba’ e girdi’ nu fayleng” min fasegrad ko yam’ nga ranod nga tharmiy. Mab muun ngay e piin ni pumoon nge piin ni ppin, ma gathi yugu boch e girdi’ e ra pigpig ngorad, ya yad e yad ma pigpig ngak yugu boch e girdi’ u fithik’ e sobut’an’. “Bay ra manged pi prist rok Got nge Kristus, ma bay ra uned ngak ko gagiyeg u lan bbiyu’ e duw.” (Revelation 20:6) Urngirad u gubin e kab lich ko fare “ulung nib ga’ ndariy be’ nrayog ni nge theegrad! Nra bad u gubin e nam, nge ganong, nge gubin mit e girdi’, ngu gubin e thin”, nra magaygad nib fas u nap’an nra nthang e re m’ag ney”. Pi cha’ nem e ku yad ma “pigpig ngak Got ni rran nge nep’,” machane dan piningrad ni nga ranod nga tharmiy. (Revelation 7:9, 15, New World Translation) Kar toyed e def ko fa bin nib biech e fayleng ya yad be par u tan Gil’ilungun Got nu tharmiy.—Psalm 37:29; John 10:16.
9 Nap’an ni yira mel’eg ko mini’ e ra un ngak Kristus nga tharmiy ko gagiyeg, ma aram e ra mel’eg Jehovah e piin nib yul’yul’ nge piin ni kar uned ko urngin mit e magawon ko yafas. Sana urngin ban’en ni ke un e girdi’ ngay maku aram e pi n’en ni ke rin’ e piin ni yad ra mang pilung nge prist faram. Ere rogon e yafas rorad u fayleng e ra peth ko salap rorad nra ayuwegrad ko ngiyal’ ni yad ra gagiyegnag e girdi’. Mus ku Jesus ma aram rogon ya “u daken e gafgow ni i tay e fil rogon riy ni ngi i fol rok Got.” (Hebrews 5:8) Me yog Paul ni apostal u murung’agen ni gaar: “Re prist rodad nem nib th’abi tolang e gathi reb e prist ndabi kireban’ ngodad nga fadad meewar. Ya re prist rodad nem nib th’abi tolang e kib ngak urngin kanawoen e pi n’en ni ma waliy e girdi’ nge denen ni bod gadad, machane de denen.” (Hebrews 4:15) Kari pagan’dad ni kad nanged ni nap’an fa bin nib biech e fayleng ni bayi pi’ Got, ma piin ni yad ra gagiyegnag e girdi’ e yad e pi pilung nge pi prist ni ta runguyey ma yad ba gol!
Fare Gil’ilungun Aram Rogon ni M’agan’ Got Ngay ko Tabolngin?
10. Mang fan ni fare Gil’ilungun u tharmiy e gathi ir bang ko tin nib m’agan’ Got ngay ko tabolngin?
10 Nap’an ni ke sunmiy Got Adam nge Efa, ma tin nib m’agan’ ngay ko tabolngin e nge yarmiy Gil’ilungun u tharmiy? Thin ni bay ko Genesis u murung’agen rogon ni kan sunmiy urngin ban’en, ma dariy bang riy ni be weliy murung’agen Gil’ilungun nra gagiyegnag e girdi’. Jehovah e ir e Pilung rorad, ma faanra kar folgad ko thin rok, ma de t’uf ni ngan fal’eg yugu reb e gagiyeg. U Genesis guruy ni 1 e be dag ni i fanay Jehovah Fak ni bin nganni u nap’an ni be rin’ boch ban’en ni fan ku Adam nge Efa. Pi thin riy e be fanay fare bugithin ni “Yog Got ngorow” nge “Me gaar Got” ngorow.—Genesis 1:28, 29; John 1:1.
11. Mang e yafas nib flont e immoy rok e girdi’ ko tabolngin?
11 Be gaar fare Bible: “Me par Got nge guy urngin e n’en ni ke ngongliy ma rib fel’ u wan’.” (Genesis 1:31) Urngin ban’en ni immoy u lan fare milay’ nu Eden e rib fel’. Adam nge Efa e ur parew u paradis. Lem rorow nge dowef rorow e ba flont. Rayog ni ngar nongow ngak e En ni ke Sunmiyrow me Got e ku rayog ni nge non ngorow. Ma faanra kar parew nib yul’yul’, ma rayog ni ngeb pi fakrow nib flont. Susun de t’uf e am nib biech u tharmiy.
12, 13. Nap’an nra yoor e girdi’ nib flont, ma mang fan ni ku rayog rok Got ni nge non ngorad?
12 Susun u nap’an ni ke yoor chon e tabinaw ko girdi’, ma uw rogon ni nge non Got ngorad ni yad gubin? Mu lemnag e pi t’uf u tharmiy. Kan tayrad ni bod e nochi donguch u palpalthib ni ka nog fapi galaxy ngay. Boch e galaxy e bay e pi t’uf riy ni taareb e bilyon. Ma boch e bay e pi t’uf riy ni reb e trillion. Ma piin ni scientist e kar sananaged ni sogonapan bay 100 e bilyon galaxy u palpalthib nrayog ni ngan gu’! Yugu aram rogon, me yog e En ni ta Sunmiy ni gaar: “Mu sapgad nga lan e lang! Mini’ e sunmiy e pi t’uf ni gimed be guy? En ni be pow’iyrad ni bod baraba’ i salthaw ni pire’; manang urngirad, ma pining fithingrad ni tataa bagayad! Gelngin e rib gel, dariy reb ni kaa yan nga bang!.”—Isaiah 40:26.
13 Bochan ni manang Got urngin ban’en ni bay u lan e lang, mab mudugil ni dariy e magawon riy ni manang rarogon e girdi’ ya yad buchuw. Musko chiney, ma bokum milyon e tapigpig rok ni ma meybil ngak u gubin ngiyal’. Pi meybil nem e ra taw ngak Got nib pey. Ere de mo’maw’ rok Got ni nge non ngak urngin e girdi’ ni kar flontgad. Susun de t’uf e Gil’ilungun nu tharmiy ni nge ayuwegrad. Reb e yaram nrib fel’—ni bay Jehovah ni Pilung, ma rayog ni ngan chuchugur ngak, ma bay e athap ni dabku unim’, ma ngan par u paradis u fayleng ndariy n’umngin nap’an!
“Gathi Ba Mil Fan ku Be’”
14. Mang fan ni gubin ngiyal’ mab t’uf rok e girdi’ e gagiyeg rok Jehovah?
14 Machane, yugu aram rogon ni ke flont e girdi’—ma kab t’uf ni nge gagiyegnagrad Jehovah ndariy n’umngin nap’an. Mang fan? Ya bochan ni de sunmiyrad Jehovah ni bay rogorad ni ngar pared nib dar ko gagiyeg rok ni ku ra yib angin ngorad. Aram e motochiyel ni fan ko girdi’, nrogon ni yog Jeremiah ni profet ni gaar: “O Jehovah, ri gu manang ni girdi’ nu fayleng e de mil fan e kanawo’ rorad ngorad. De mil fan ko girdi’ ni nge yal’uweg rogon ni nge yif ay. O Jehovah mu llowannageg.” (Jeremiah 10:23, 24, NW) Girdi’ ni ma lemnag ni rayog ni ngara gagiyegnaged e girdi’ ma ra fel’ rogon ndabni ayuwegrad Jehovah e bod be’ nib aliliy. Ya aram e n’en nib togopuluw nga rogon ni kan sunmiyrad. Ngan par nib palog ko gagiyeg rok Jehovah, e ba mudugil ni angin e yira aw ko lem nib siin, nge fanenikan, nge dariy e runguy, nge cham, nge mahl, nge yam’. ‘Girdi’ e ra gagiyegnag e girdi’ ma yad ra kireb riy.’—Eklesiastes 8:9.
15. Bochan ni ke mel’eg e gallabthir rodad ni som’mon e tin kireb ma mang wenegan ni ke yib?
15 Bay e kireban’ riy, ya gallabthir rodad ni gal ni som’mon e kar dugliyew ni de t’uf ni Got e ra mang Pilung rorow, ma kar mel’egew ni ngar parew nib puf rogorow. Ma wenegen ni yib riy, e daki pag Got ni ngara parew ni ba flont. Ma kar bodew e electric appliance ni kan l’uf e seng riy. Aram nap’an, ma kara meewargow—iyan nib sasagaal ma kar m’ow. Kara dagew yaan e kireb, ma ke mus e n’en nrayog ni ngar piew ngak pi fakrow. (Roma 5:12) “Fare Malang [Jehovah], e ba flont e maruwel rok, ya tirok e kanawo’ ni urngin e ba yal’uw. . . . Yad e kara rin’ed e tin nra kirebnagrad; ma gathi ka yad e pi fak, ma kara rin’ed e tin nib kireb ni yad baadag.” (Deuteronomy 32:4, 5, NW) Riyul’ ni fare engel ni tatogopuluw ni ke mang Satan e ir e ke suruy laniyan’ Adam nge Efa, machane lem rorow e immoy ni ba flont e re susun rayog ni ngar togopuluwgow ko n’en ni ke yog Satan ngorow nib kireb.—Genesis 3:1-19; James 4:7.
16. Bochan ni ma par e girdi’ nib dar ku Got ma mang wenegan ni yib riy nrogon e chepin e girdi’?
16 Pi n’en ni ke buch ko girdi’ kakrom ke mada’ ko chiney ma boor ban’en riy ni ir e wom’ngin e yafas nib dar ku Got. Ke yan bokum biyu’ e duw, ni ma guy e girdi’ rogon ni ngar fanayed urngin mit e am, nge urngin e yaram nib m’ag ko salpiy nge girdi’. Machane, ka be par ni be “gel iyan farad e kireb.” (2 Timothy 3:13) Fa bin 20 e chibog e be micheg ni riyul’ ni aram rogon. Kab kakrom i yib ma kan suguy e fayleng ko fanenikan nge cham, nge mahl, nge bilig, nge gafgow. Ma yugu aram rogon ni ke mon’og e falay ni kan ngongliy, maku be yim’ e girdi’ ni boch e ba papey ma boch e ra yim’ nib sasagaal. (Eklesiastes 9:5, 10) Bochan ni ma athamgil e girdi’ ni ngar pow’iyed e yan rorad, ma aram e kara paged yad ni ngara awgad ko wup rok Satan nge fapi moonyan’ rok, ma arfan ni fare Bible e be pining Satan ni “got ko re m’ag ney nib kireb.”—2 Korinth 4:4, NW.
Fare Taw’ath ni Pufrogon
17. Uw rogon ni ngan fanay fare puf rogoy ni ke pi’ Got nib taw’ath?
17 Mang fan ni ma pag Jehovah e girdi’ ni ngar rin’ed e tin ni yad baadag? Ya bochan ni ke sunmiyrad me pi’ ngorad reb e taw’ath ni aram e pufrogon ni ngar mel’eged e n’en ni yad baadag. I yog Paul ni apostal ni gaar, “Gin ni bay gelngin Jehovah riy, e bay e puf rogon riy”. (2 Korinth 3:17, NW) Dariy be’ ni baadag ni nge bod ba robot, ni gubin e second ma bay be’ ni ma dugliy ko mang e ra yog nge mang e ra rin’. Machane i motochiyelnag Jehovah ko girdi’ ni ngar fanayed fare taw’ath ni rayog ni ngar gonopiyed ban’en nib fel’ rogon, ni fan e nga un rin’ e tin nib m’agan’ ngay min par u tan pa’. (Galatia 5:13) Ere susun ni puf rogoy e dabni fanay ko urngin ban’en, ya faanra aram rogon ma ra wagey urngin ban’en. Ba t’uf ni ngan gagiyeg ni bay e gin nge mus riy nrogon nib puluw ko motochiyel rok Got nib fel’.
18. Bochan ni ke pag Got ni nge rin’ e girdi’ e tin ni yad baadag ma mang e be m’ug riy?
18 Bochan ni ke pag Got e girdi’ ni ngara rin’ed e tin ni yad baadag, ma ke dag ngodad biyay ni gubin ngiyal’ mab t’uf rodad e gagiyeg rok. Kemus ni gagiyeg rok ara am rok e ba mat’aw. Ma ra yib e falfalan’ riy nib riyul’, ma ra fel’ iyan rogon e yafas. Susun aram rogon ya bochan ni ke sunmiy e lem rodad nge dowef rodad ni ra fel’ nfaanra ngan fanay nrogon nib puluw ko motochiyel rok. “I gag Jehovah ni Got romed, ma gag e En ni be fil ngomed ni nge fel’ rogomed riy, ma gag e En ni be pow’iymed ko kanawo’ ni ir e gin ni susun ni ngam marod riy.” (Isaiah 48:17, NW) Puf rogoy ni be par nib puluw ko motochiyel rok Got e gathi ban’en nib tomal ya wom’ngin nra yib riy e ggan nib thilthil, nge pi naun, nge art, nge musik. Ra ngan fanay e puf rogoy nib fel’ rogon, ma aram e rayog ni ngan un ko yafas nrib fel’ u paradis u fayleng.
19. Mang e n’en ni ke fanay Got ni fan ni ngan sulweg e girdi’ ngak?
19 Machane bochan ni kar mel’eged e tin kireb, ma aram e ke par e girdi’ nib palog ku Jehovah, ma kar manged girdi’ ndar flontgad, ma yad be war iyan, ma ra m’ad. Ere ba t’uf ni ngan biyuliyrad min chuwegrad ko re gafgow ney ma ngan sulwegrad nga rogon ni fan e nge fel’ thilrad Got biyay ma ngar manged pifak ni pumoon nge ppin. Ra lebuguy Got e re n’ey u daken Gil’ilungun, e Jesus Kristus e ir fare Tabiyul. (John 3:16) Piin ni riyul’ ni ke kalngan’—e taab rogon ko fa en fak be’ ni prodigal ko fare fanathin ni weliy Jesus—nrayog ni nge fel’ thilrad Got biyay ma ra manged pifak u daken e re yaram ney.—Luke 15:11-24; Roma 8:21; 2 Korinth 6:18.
20. Uw rogon ni ngan lebuguy e tin nib m’agan’ Got ngay u daken Gil’ilungun?
20 Rib mudugil, nra lebug e tin nib m’agan’ Jehovah ngay u fayleng. (Isaiah 14:24, 27; 55:11) Ri bayi dag Got (micheg) mat’awun ni nge mang Pilung rodad u daken Gil’ilungun u tan pa’ Kristus. Fare Gil’ilungun e ra thang e am ko girdi’ nge moonyan’ ko re fayleng ney, ma kemus ni goo ir e ra gagiyeg u tharmiy u lan taareb e biyu’ e duw. (Roma 16:20; Revelation 20:1-6) Machane uw rogon ni ngan dag ni gagiyeg rok Jehovah e ir e th’abi fel’ ko ngiyal’ nem? Ma tomren taareb e biyu’ e duw ma uw rarogon fare Gil’ilungun? Bin migid e article e ra fulweg e pi deer ney.
Boch Ban’en ni Ngan Sul nga Daken
• Mang kenggin fare Bible?
• Mini’ e ra un ko gagiyeg nib biech u fayleng?
• Mang fan ni am ko girdi’ nib dar ku Got e dabi fel’?
• Uw rogon ni ngan fanay e puf rogoy?
[Picture on page 18]
Fare machib ni i wereg Jesus’ e be dag e gagiyeg rok Got u daken fare Gil’ilungun
[Pictures on page 20]
Pi Mich rok Jehovah u gubin e nam e kar ted ni fare Gil’ilungun e ir e kenggin e machib rorad
[Pictures on page 22]
Chepin e girdi’ e be dag ndabi fel’ nfaanra ngan par nib palog rok Got
[Credit Lines]
WWI soldiers: U.S. National Archives photo; concentration camp: Oświęcim Museum; child: UN PHOTO 186156/J. Isaac