Mang E Bayi Rin’ Gil’ilungun Got
“Ma ga par ni gur e ga be gagiyegnagmad, min rin’ e tin nib m’agan’um ngay u roy u but’ ni bod rogon ni yibe rin’ u tharmiy.”—MATTHEW 6:10.
1. Wub ko Gil’ilungun Got e be yip fan e mang?
NAP’AN ni be fil Jesus ngak pi gachalpen rogon ni ngar yibilayed Gil’ilungun Got, ma manang ni ngiyal’ ni ra yib e ra mus e am ko girdi’ ni ke par ni be gagiyeg u lan bokum biyu’ e duw nib dar ku Got. U lan e pi duw nem, ma dawori lebug urngin e tin nib m’agan’ Got ngay u fayleng. (Psalm 147:19, 20) Machane tomuren ni kan dugliy fare Gil’ilungun u tharmiy, ma yira rin’ e tin nib m’agan’ Got ngay u gubin yang. Ngal’an ni ngan piliyeg e am ko girdi’ nge ngal’ ni am rok Got u tharmiy e kari chuchugur.
2. Mang e pow nra dag ni ke chuw e gagiyeg ko girdi’ ma be gagiyeg Gil’ilungun Got?
2 Fare pow ni ngan nang ngal’an ni ke tabab e re n’en ney e aram e ngiyal’ ni ke yog Jesus ni “gafgow nib ga’ ko re ngiyal’ nem e ri kab mal’af ni kab gel e gafgow riy nga reb e gafgow ni kaa yib, ni ka nap’an ni sum e fayleng nge mada’ ko bin daba’ e rran, fa ki yib reb e gafgow ntaareb rogon ngay.” (Matthew 24:21) De yog e Bible ko uw n’umngin nap’an e re tayim nem, machane fare gafgow nra buch ko ngiyal’ n’em e kab gel e kireb riy ko n’en ni kan guy u fayleng. Nap’an nra tabab e re gafgow ney, ma bay ban’en nra buch ni girdi’ nu fayleng e ra gin ngay: ya yira thang urngin e teliw ni googsur. Dabi gin e Pi Mich rok Jehovah, ya ke n’uw nap’an ni yad be sonnag. (Revelation 17:1, 15-17; 18:1-24) Ma ra m’ay fare gafgow ni baga’ u nap’an Armageddon ko ngiyal’ ni re Gil’ilungun Got ney e ra thirif u but’ urngin e tirok Satan.—Daniel 2:44; Revelation 16:14, 16.
3. Uw rogon ni i weliy Jeremiah e n’en ni bayi buch rok e piin ni tatogopuluw?
3 Ma mang fan e re n’ey ngak e girdi’ ni “dar nanged Got nge piin ni darir folgad ko Thin Nib Fel’” u murung’agen Gil’ilungun e tharmiy u pa’ Kristus? (2 Thessalonika 1:6-9) Thin nu Bible ni kan yiiynag e be weliy ngodad ni gaar: “Am sap! Ra yib e gafgow nga reb e nam nge reb, ma ra sum reb e yoko’ ni rib gel u yu yang u fayleng ni rib palog. Ngiyal’ nem ma girdi’ ni ra li’rad Jehovah ngar m’ad e yad ra wer u barba’ e fayleng iyan nga barba’ e fayleng. Ma dab kun yor nagrad, ma de t’uf ni ngan kunuyrad ara ngan k’eyagrad. Yad ra bod e magungan ni kan wereg u daken e fayleng.”—Jeremiah 25:32, 33, New World Translation.
Tomur ko Tin Kireb
4. Mang fan ni ba mat’aw ni ra thang Jehovah e re m’ag ney nib kireb?
4 Ke yan bokum biyu’ e duw, ni ke pag Jehovah e kireb, ma ke gaman e tayim ni piin nib fel’ gum’ercha’rad e kara nanged ni am rok e girdi’ e goo ma yibnag e gafgow ngorad. Ni bod u nap’an fa bin 20 e chibog, ma ke pag 150 milyon e girdi’ ni kar m’ad ko mahl, nge gagiyeg nib pag rogon, nge yugu boch e magawon ni ke k’aring e wagey, nrogon e n’en ni yibe rin’. Ngongol ko girdi’ ni baadag ni nge gafgownag yugu boch e girdi’ e kan dag nib tamilang u nap’an e bin II e Mahl nu Fayleng ko ngiyal’ ni kan li’ 50 milyon e girdi’ ko mahl, ma boor i yad e kar m’ad u fithik’ e gafgow u Nazi concentration camps. Taab rogon ko n’en ni i weliy e Bible, ni re tayim rodad ney ‘ma girdi’ ni kireb e ra gel farad kireb nguur banniged boch e girdi’ ma yibe bannagrad.’ (2 Timothy 3:1-5, 13) Chiney, e kari yoor e ngongol ni darngal, nge bugel, nge cham, nge sasalap, nge piin ni ma dariyfannag e motochiyel rok Got. Arfan, ni bay fan nra thang Jehovah e re m’ag ney nib kireb.
5, 6. Mu weliy feni gel e kireb ko piin ni ma par u Kanaan kakrom.
5 Chiney ni ke yoor e tin kireb e taareb rogon ko n’en ni ke buch u Kanaan ni sogonap’an 3,500 e duw kakrom. Thin nu Bible e be gaar: “Faan yad ra tay fan e tirorad e kan mi yad meybil ngorad ma yad be rin’ urngin e pi n’en nri fanenikan Somol. Mus nga pi fakrad ni yad be urfiy u mit e nifiy u daken e pi altar rorad ngar pied ni maligach ngak e tirorad e kan.” (Deuteronomy 12:31) Me non Jehovah ngak fare nam nu Israel ni gaar: “Bayi tulufrad ni bochan e yad ba kireb.” (Deuteronomy 9:5) Reb e Bible historian ni Henry H. Halley fithingan e ke gaar: “Fare liyor ni fan ku Baal, nge Ashtoreth, nge yugu boch e got nu Kanaan nib muun ngay e ngongol rorad nib pag rogon; ma fare tempel e ke mang tagil e pi ngongol nib kireb.”
6 Ke dag Halley feni gel e kireb ko girdi’ ni yad ma par u rom, ya bang u fithik’ e gi n’em, e ke “piriegew boch e archaeologist boch e rume’ ni bay e yil ko piin bitir riy ni kan pi’rad ni maligach ngak Baal.” Ke yog ni gaar: “Re binaw nem ni polo’ e ke mang tagil e gum’eyag ko bitir ni kefin ni gargeleg. . . . Liyor ni ma ta’ piyu Kanaan, u daken e ngongol ni darngal nib pag rogon, e aram rogon e liyor ni yad ma ta’, u p’eowchen e pi got rorad; ngemu’, mar lied ngem’ e pi bitir rorad ni nganni, ma ngar pied ni maligach ngak e pi got rorad nem. Fare nam nu Kanaan ni polo’, e ke bod yu Sodom nge Gomorrah. . . . Piin ni kara uned ko ngongol ni kaygi alit mab kireb e ka bay mat’awrad ni nguur pared nib fas, fa? . . . Piin ni Archaeologist ni kar kered e gin ni ka ba’ ko pi mach nu Kanaan nem e kar gingad ni de thang Got e girdi’ u rom nib papay boch.”
Ngan Par u Fayleng
7, 8. Uw rogon nra beechnag Got e re fayleng ney?
7 Bod rogon ni biechnag Got yu Kanaan e, ku aram rogon nra biechnag e re fayleng ney ni polo’ ndabki n’uw nap’an ma ra pi’ ngak e piin ni be rin’ e tin nib m’agan’ ngay. “Piin nib mat’aw e ra par u fayleng, nge piin ni dariy thibngirad e dabni chuwegrad riy. Ma piin nib kireb e yira chuwegrad u fayleng.” (Proverbs 2:21, 22, NW) Ma fare psalmist e be gaar: “Dabki n’uw nap’an, ma ra m’ay e piin nib kireb . . . Machane piin ni yad mmunguy e bay ra pired u fayleng, mu ur pared u fayleng u fithik e gapas.” (Psalm 37:10, 11) Maku yira chuweg Satan, ma aram rogon ma “dabkiyog ni nge bannag girdien e pi nam nge yan i mada’ ko ngiyal’ ni ke m’ay fare biyu’ i duw.” (Revelation 20:1-3) Arrogon, “re fayleng ney nge urngin ban’en ni ba’ riy ni be yim’ e girdi’ ni bochan e bayi m’ay; machane en nra rin’ e tin nib m’agan’ Got ngay e ra par nib fos ndariy n’umngin nap’an.”—1 John 2:17.
8 Nap’an ni be sumarnag Jesus e athap rok e piin ni yad baadag ni ngar pared u fayleng ndariy n’umngin nap’an, ma aram i yog ni gaar: “Nge falan’ e piin nib munguy, ya yad ra par u fayleng.” (Matthew 5:5) Bod rogon ni weliy e thin ni bay ko Psalm 37:29, ni i yog ni gaar: “Piin ni yad mmat’aw e bay ra pired u fayleng, me par ni taferad ni dariy n’umngin nap’an.” Manang Jesus ni tin nib m’agan’ Jehovah ngay e nge par e piin nib mat’aw gum’ercha’rad u paradis u fayleng ndariy n’umngin nap’an. Ma be non Jehovah ni gaar: “Gag e kug sunmiy e fayleng, nge girdi’ nge pi gamanman ni bay riy u daken gelngig nib gel . . . , ma kug pi’ e re n’ey ngak e piin ni kug guyrad ni yad mmat’aw.”—Jeremiah 27:5.
Fa Bin nib Biech e Fayleng ni Rib Fel’
9. Mit i mang e fayleng ni Gil’ilungun Got e ra yibnag?
9 Tomren Armageddon, ma Gil’ilungun Got e ra yibnag “fa bin nib biech e fayleng” ni rib fel’ ni aram e “tin nib mat’aw e ngongol e bay i par riy.” (2 Peter 3:13) Feni falfalan’ e piin ni kara magaygad nib fas u nap’an Armageddon e ngiyal’ nem e kan chuweg urngin e tin kireb ni ir e be magawonnagrad e chiney! Uw feni gel e falfalan’ rorad ko ngiyal’ ni yad ra taw ko fa bin nib biech e fayleng nib mat’aw u tan fare am nu tharmiy, ma ngari taw’athnagrad ma bay u ra lemnaged e yafas ndariy n’umngin nap’an ni bay nga m’on!—Revelation 7:9-17.
10. Mang e pi n’en nib kireb ndabki par u tan e gagiyeg nra ta’ fare Gil’ilugnun?
10 Dakuriy e mahl, nge bugel, nge magawon ko ggan, ni mus ko pi gamanman ni ma maadadnag e girdi’. “Bay gu ngongliy reb e m’ag u thilmad [girdi’ rog] ni ir e bayi micheg ngorad ni dab ki buch ban’en rorad. Bay gu chuweg ko nam rorad urngin e gamanman nra i maadad ngorad . . . Ma bayi k’uf e gek’iy, ma be yib e ggan ko woldug, ma ra be’ ma be par ko girok e binaw ndab ki buch ban’en rok.” “Sayden rorad e bay ra pirdiiyed ngar ngongliyed talin e maruwel riy ni ma gi’ e but’ mi yad yodoromnag e sarey rorad ngar ngongliyed e yar riy ni yima th’eth’ab papa’ngin e woldug ngay ni bochan e nge tamilang l’ugun. Pi nam e dab kur sulod ngar mahlgad biyay, ara ra fal’eged rogorad bayay ni ngar mahlgad.”—Ezekiel 34:25-28; Mikah 4:3, 4.
11. Mang fan ni ke pagan’dad ngay ni ra m’ay e m’ar?
11 M’ar, nge kireban’uy, nge mus ko yam’ e ra m’ay. “Dariy be’ ni be par u lan e nam rodad ni bay ki yog nib m’ar, ma denen e ke m’ay i n’ag fan ni urngin.” (Isaiah 33:24) “Ma bayi n’ag [Got] urngin e lu’ u owcherad. Ma aram e dabku unim’, ma dab ki i kireban’uy, ma dab ku un yor, ma dab ku un amith. Ya tin kakrom ban’en e ke chuw. . . . ‘Chiney e nggu thiliyeg urngin ban’en nge biech.’ ” (Revelation 21:4, 5) Nap’an ni immoy Jesus u fayleng, me dag ni bay rogon ni nge ngongliy e pi n’en nem u daken gelngin Got ni kan pi’ ngak. Me yan Jesus ko pi binaw mi i golnag e piin ni yad mmugutgut nge piin ni ke yib e m’ar ngorad u daken e ayuw ko kan ni thothup.—Matthew 15:30, 31.
12. Mang athap ni bay ni fan ko yam’?
12 Gathi kemus ni ereram e n’en ni ke rin’ Jesus. Ki faseg e yam’. Uw rogon u wan’ e piin nib sobut’ lanin’rad e re n’em? Nap’an ni ke faseg fare buliyel ni 12 e duw rok, ma gallabthir rok “e yow ba’ u tooben ni kari gel e falfalan’ rorad.” (Mark 5:42) Ereram e pi n’en ni i rin’ Jesus ni be dag e n’en nra rin’ u tan Gil’ilungun u gubin yang u fayleng, ya ngiyal’ nem e “bayi faseg urngin e girdi’ ko yam’, ni piin mmat’aw nge piin de mat’aw.” (Acts 24:15) Ngam susunnag feni gel e falfalan’ riy ko ngiyal’ nem yu ulung i yam’ e kar fasgad ma ra chaggad biyay ko piin nib t’uf rorad! Dariy e maruwar riy ni tan fare Gil’ilungun e bay e maruwel riy nib gel ni ngan skulnag e girdi’ ma aram rogon e “girdi’ nu fayleng ni ri bayi tamilangan’rad u murung’agen Jehovah ni bod rogon lan e yungi day nib sug ko day.”—Isaiah 11:9, NW.
Ke Tamilang e Tin Riyul’ ko Gagiyeg Rok Jehovah
13. Uw rogon ni ke m’ug ni gagiyeg rok Got e ba mat’aw?
13 Nap’an ni ke m’ay e gagiyeg ko fare Gil’ilungun u lan taareb e biyu’ e duw, ma ke flont e girdi’ ni lem rorad nge dowef rorad. Fare fayleng e ra mang paradis ni bod fare milay’ nu Eden ni polo’. Ma gapas, nge falfalan’, nge pagan’ nge yafas nib fel’, nge girdi’ ni urngin ni bay e t’ufeg u fithik’rad. Ka ba kakrom i yib ma daworni guy ban’en ni aram rogon ke mada’ ko ngiyal’ ni ke gagiyeg fare Gil’ilungun. Ngemu’ ma yira dag e n’en ni rib thil ko gagiyeg ni ke tay e girdi’ nib m’ayfan u lan bokum biyu’ e duw ko gagiyeg nib fel’ nra ta’ fare Gil’ilungun Got u tharmiy u lan taareb e biyu’ e duw! Ma ra m’ug ni fare gagiyeg rok Got u daken Gil’ilungun e ri ba fel’ urngin ban’en riy. Mat’awun Got ko gagiyeg, ni ir e th’abi tolang, e rayog ni nge tamilang ni polo’.
14. Mang e ra buch ko piin ni tatogopuluw u nap’an nra m’ay fare biyu’ e duw?
14 Nap’an ni ra m’ay fare biyu’ i duw, ma ra pag Jehovah e girdi’ ni kar flontgad ni ngara mel’eged e en ni yad baadag ni ngara pigpiggad ngak. Be dag e Bible ni “nran pag Satan u kalbus.” Ma ra guy rogon biyay ni nge wawyiy e girdi’, ni piin ni yad e kara mel’eg ni nguur pared nib dar ku Got. Dab kun pag ni ‘ngeb biyay e gafgow ni aram e yay ni l’agruw,’ ya ra thang Jehovah Satan, nge pi moonyan’ rok, nge urngin e girdi’ ni kara togopuluwgad ko gagiyeg rok Jehovah. Dariy be’ nrayog ni nge togopuluw ngay ara rayog ni nge gun’gun’nag e girdi’ ni kan thang owcherad ko ngiyal’ nem ndariy n’umngin nap’an ya dab kun pi’ ngorad e tayim ara u rogned ni kara rin’ed e tin kireb nbochan ni dawora flontgad. Danga’, ya yad ra bod Adam nge Efa ni yow ba flont ni m’agan’row ngay ngar mel’egew ni ngar togopuluwgow ko gagiyeg rok Jehovah nib mat’aw.—Revelation 20:7-10; Nahum 1:9.
15. Uw rarogon thilin e piin nib yul’yul’ nge Jehovah ko ngiyal’ nem?
15 N’en nib math keru’ ngay, e sana boor e girdi’ u fithik’rad e ra duguliy ni ngar n’ufed e gagiyeg rok Jehovah. Ngiyal’ nem ma kan thang urngin e girdi’ ni tatogopuluw, ma girdi’ nib mat’aw e ra sak’iy u p’eowchen Jehovah, ya kara pared nib yul’yul’ u nap’an ni keb ngorad e bin tomur e skeng. Piin nib yul’yul’ e ra fel’ thilrad Jehovah mar manged pifak ni pumoon nge ppin. Yad ra bod Adam nge Efa nib fel’ thilrad Got u m’on ni dawora togopuluwgow ngak. Arfan, ni ra lebug fare thin ni bay ko Roma 8:21 ni gaar: “Reb e rran e bay ra pired ni gathi yad [girdi’] e sib rok e wod, mi yad un ko pi flaab rok pifak Got.” Isaiah ni profet e be gaar: “Bayi ful’ [Got] e yam’ ndariy n’umngin nap’an, ma Jehovah ni ir fare Somol ni th’abi tolang e ra n’ag e lu’ u owchen e girdi’ ni gubin.”—Isaiah 25:8.
Fare Athap ko Yafas ni Dariy N’umngin Nap’an
16. Mang fan nib fel’ ni ngan sap nga m’on ko taw’ath ni ni aram fare yafas ni manemus?
16 Aram e taw’ath ni rib fel’ ni fan ko piin nib yul’yul’, ni yad ra nang ni ra pi’ Got ngorad e ayuw ni spiritual nge tin ni fan ko dowef ndariy n’umngin nap’an! Ere ba sorok fare psalmist ya ke gaar: “Ga be pithig paam ma be fel’ rogon urngin e tin nib fas [nrogon] ni yad be finey.” (Psalm 145:16, NW) Be pi’ Jehovah e athamgil nga laniyan’ e piin ni athap rorad e aram e yafas u Paradis ya ir bang ko michan’ rorad ngak. Yugu aram rogon ni gagiyeg rok Jehovah e ir e n’en ni baga’ fan ni nge nang e girdi’, machane de ning Got ngak e girdi’ ni ngar pigpiggad ngak ndariy puluwon ni nge yog ngorad. U lan e Bible ni polo’, ma ngan yul’yul’ ku Got nge fare athap ko yafas ni dariy n’umngin nap’an e kan ta’ nib peth ya ir bang ko michan’ ko Kristiano ngak Got. “Ya en nra yib ngak Got e thingari mich u wan’ ni ba’ Got ma ra taw’athnag e piin ni yad be gayiy Got.”—Hebrews 11:6.
17. Uw rogon ni dag Jesus nib t’uf ni michan’ rodad e ra gelnagdad?
17 I yog Jesus ni gaar: “Baara’ ira’ e yafas ndariy n’umngin nap’an, ni aram e nge nangem e girdi’ ni kari mmus ni gur e bin riyul’ e Got, mi yad nang ko mini’ Jesus Kristus, ni ir e kam l’og ke yib.” (John 17:3) U roy e ke tay Jesus nib peth e ngan nang Got nge tin nib m’agan’ ngay ko fare puluwon nra fek i yib. Ni bod ni, nap’an ni ke ning fa en nib kireb ngak Jesus ni nge lemnag u nap’an ni ke taw nga Gil’ilungun, ma aram e yog Jesus ngak ni gaar: “Baymu un ngog nga Paradis.” (Luke 23:43) De yog ngak fare pumoon ni nge maruweliy ni nge yog e michan’ ngak nyugu aram rogon ni dabi pi’ puluwon ngak. Manang ni baadag Jehovah ni nge yog ngak e pi tapigpig rok e athap ko yafas ndariy n’umngin nap’an u fayleng ya aram e n’en ni ra gelnagrad u nap’an ni ke yib ngorad e skeng ni boor mit u roy u fayleng. Arfan, ni nga un sap nga m’on ko fare taw’ath ni yira pi’ ni aram e ayuw nib ga’ fan ni nge par e Kristiano ni be athamgil.
Tin ni Bay Yib ko fare Gil’ilungun
18, 19. Mang e ra buch rok fare Pilung nge fare Gil’ilungun u nap’an nra m’ay fare Gagiyeg u Lan Bbiyu’ e duw?
18 Bochan ni fare Gil’ilungun e ba am ni ra chuweg e kireb ni be fanay Jehovah ni nge ayuweg e fayleng nge girdi’ ni bay riy ni ngar flontgad ma ra fel’ thilrad, ere mang e maruwel rok Jesus Kristus ni Pilung nge fapi pilung nge prist ni 144,000 u nap’an ni ra m’ay fare Biyu’ e duw? “Ma aram e bayi taw ko tungun; mi Kristus e bayi gel ngak urngin e pi kan ni be gagiyeg, nge piin ni yad be tay murung’agen ban’en, nge piin ni yad be yog e thin, me pi’ Kristus urngin ban’en ni be gagiyegnag ngak Got ni Chitamangiy. Yi Kristus e thingari mang ir e i gagiyeg nge yan i mada’ ko ngiyal’ ni ke gel Got ngak urngin e pi toogor me ta’rad nga tan e rifrif u ay.”—1 Korinth 15:24, 25.
19 Nap’an ni ra pi’ Kristus fare Gil’ilungun ngak Got, ma uw rogon ni ngan nangfan fare thin nu Bible ni be weliy murung’agen Gil’ilungun nra par ndariy n’umngin nap’an? Angin ni ra lebug Gil’ilungun e bayi par ndariy n’umngin nap’an. Bayni pining e sorok ngak Kristus ndariy n’umngin nap’an ya bochan e maruwel ni ta’ ni fan ni ngan n’uf e liw rok Got nib tolang. Machane bochan ni kan chuweg e denen nge yam’ ko ngiyal’ nem ni polo’, ma kan biyuliy e girdi’, ma daki t’uf ni nge ulul ko re maruwel rok nem. Ma bochan ni ke lebug fare Biyu’ e Duw ko gagiyeg ni tay fare Gil’ilungun; ma arfan ni daki t’uf e ayuw ko fare am ni nge par u thilin Jehovah nge piin ni ma fol rok. Ma “aram e Got e bayi mang urngin ban’en ngak urngin e girdi’.”—1 Korinth 15:28.
20. Uw rogon ni gad ra nang e n’en ni ra buch rok Kristus nge fare 144,000?
20 Mang e maruwel ni yira pi’ ngak Kristus nge piin ni yad ra un ngak ko gagiyeg u tomren ni ke m’ay fare gagiyeg u lan Taareb e Bbiyu’ e Duw? De yog e Bible. Machane, rayog ni nge mudugil lanin’dad nra pi’ Jehovah ngorad boor e maruwel ni angin e pigpig ni kar ted ni fan e ngar ayuweged e tin ke sunmiy. Yibe athapeg ni gad gubin e chiney e ngada n’ufed e gagiyeg rok Jehovah ni ir e th’abi tolang ma ngan pi’ ngodad e yafas ni ndariy n’umngin nap’an, ma ra aram rogon, ma nguuda pared ni gad ba fas ma gad be guy e tin bayib nga m’on nge tin nib m’agan’ Jehovah ngay ko fare Pilung nge fapi pilung nge prist rok, mab muun ngay e palpalthib ni polo’ ni ra ngat e girdi’ ngay!
Boch Ban’en ni Ngan Sul nga Daken
• Mang e n’en ni ra thil ko gagiyeg ni ke chuchugur ni nge yib ngodad?
• Uw rogon ni nge pufthinnag Got e piin nib kireb nge piin nib mat’aw?
• Uw rarogon e par ko girdi’ nge urngin ban’en u nap’an fa bin biech e fayleng?
• Uw rogon ni ngan tamilangnag e gagiyeg rok Jehovah ni polo’?
[Pictures on page 25)]
“Bayni faseg e piin nib mat’aw nge piin de mat’aw ko yam’”
[Picture on page 26]
Piin nib yul’yul’ e ra fel’ thilrad Jehovah biyay